20 maart 2011

stijgende inflatie wordt geen stagflatie (VS)


De inflatie is in een stijgende trend gekomen. Niet alleen de totale inflatie inclusief de prijzen voor energie en voedsel, maar ook de kerninflatie die dit soort essentiële zaken weglaat. De huurinflatie is het gevaarlijkste omdat deze een gewicht van 40% in de CPI heeft.
Allerlei subindexen van inflatie laten een behoorlijk stijgende trend zien, zoals energie als ergste, voedsel, medische zorg (zoals zo vaak), transport (ijlt na op hogere benzineprijzen) en huren.
Die stijgende trend gaat de inflatie niet ver omhoog brengen, maar wel wat verder dan nu het geval is. De consensus is ook niet meer zo optimistisch over inflatie en daarom denk ik dat we de tegenvallers zo ongeveer gehad hebben met uitzondering van de huren. De grondstoffenrpijzen zijn sinds kort wat aan het dalen.

Komt stagflatie terug in het Westen, nu de groei vanwege de hoge voedsel en energieprijzen en vraag- en productieuitbal in Japan voor lagere groeiverwachtingen zorgen?
(In opkomende landen worden grondstoffenprijzen te veel gesubsidieerd, zodat deze te veel grondstoffen consumeren en het Westen de rekening betaalt via extra hoge grondstoffenprijzen (tot enkele jaren terug vertelde iedereen het verhaal andersom, tijden veranderen))

Dat is mogelijk, F&C heeft de waarschijnlijkheid van een stagflatiescenario verhoogd (ten koste van het deflatiescenario en Goldilocks), maar we achten de kans op stagflatie nog steeds klein.

Het standaardverhaal is dat de bezettingsgraad veel te laag is en de werkloosheid te hoog en daardoor de lonen laag blijven en bedrijven de prijzen niet kunnen verhogen (gebrek aan pricing power).
Geen stagflatie, daar hebben we nog drie andere redenen voor (lezers van ons boek voelen het al aankomen: hier komt een uitleg via de schuivende machten in de maatschappij).

1. De productiviteitsstijging is hoog. We zitten in een gunstige fase van de ICT- Revolutie waarbij ICT goedkoop op vele plaatsen geïmplementeerd wordt en vele innovaties verwerkt worden. Daar hoort hoge productiviteitsstijging bij.
Het bedrijfsleven zet de maatregelen om tot kostenbesparing te komen gewoon meedogenloos door (dat mag in de huidige tijdgeest, men vindt het zelfs prachtig, want het verkleint de kans op faillissement). Dit leidt tot forse efficiency winsten. D.w.z. dat de multifactorproductiviteitsstijging hoog is.
Hoge productiviteitsstijging is deflatoir zo lang de loonstijging bij de productiviteitsstijging achterblijft, zoals nu voorlopig het geval is.

2. In de tijdgeest krijgen de domeinen freedom (bedrijfswinsten) en justice (verbetering van de instituties, zie Europa en ESM/EFSF, de VN die ingrijpt in Libië, maatregelen om bankbonussen aan banden te leggen (in Nederland heet dat Beheerst Belonen, iets dat financiële instellingen eind deze maand eigenlijk zouden moeten gaan invoeren maar wat vertraging oploopt, de pensioenregelingen worden aan de tijd aangepast).
Met het domein care gaat het helemaal fout. Werklozen moeten zelf maar banen zoeken en zich geschikt voor arbeid maken in Nederland, de overheid wil hier niet langer via het UWV aan meewerken (5000 banen weg).
Vakbonden geven zo maar pensioenrechten weg van de deelnemers, omdat ze inzien dat pensioenen anders onbetaalbaar worden, maar waarom moet dat zo hard en hoeft het bedrijfsleven helemaal niets in te leveren van hun hoge winsten?
In de VS heeft men in de staat Wisconsin collectief onderhandelen over lonen en regelingen voor ambtenaren afgeschaft en in vele andere staten in de VS gaat het niet beter.
De vakbonden hebben steeds minder te vertellen en de samenleving wordt hierdoor steeds harder. De harde kantjes worden nergens meer van afgevijld en allochtonen moeten maar zien hoe een en ander afloopt.

Het terugdringen van care is deflatoir.

3. De overheid bezuinigt op uitgaven
Krugman: Obama heeft het alleen maar over terugdringen van overheidsuitgaven, niet over projecten om werklozen aan de slag te krijgen.
In Europa is een hard bezuinigingsbeleid afgesproken voor vele landen. Dat moet, zelfs als men daardoor in een recessie komt.
Dat moeten is iets van de tijdgeest, want in de jaren zeventig had men gezegd dat dan maar de inflatie en belastingen omhoog moesten, maar het sociale vangnet mocht niet te veel hier onder lijden.

Het terugdringen van overheidsuitgaven leidde in het verleden tot minder inflatie.
Dat is tekenend voor de huidige tijd.

(nog een paar redenen erbij en je moet weer gaan uitleggen waarom er geen deflatie komt).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten