samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

All time highs voor de S&P500, zij het niet heel erg overtuigend. De winstcijfers vielen mee, maar dat wisten we al, eigenlijk wilde men wat meer (Intel, Exxon, 3M). Meer geloof in een mateloos verruimende FED, economisch herstel en een handelsdeal maar vooral de laatste weken ook meevallend bedrijfsnieuws. Winsten vallen meer dan 4% mee en de omzetten vallen eigenlijk nog meer mee. Dat is ook weer niet zo’n raadsel bij een groei van 3,2% van het BNP in het eerste kwartaal, terwijl we ons in januari nog aan het instellen waren op een cijfer beneden 1%. Het lijkt wel zo’n onbegrijpelijk goed Chinees cijfer bij een groei van de consumptie van slechts 1,2% en een hinder van 0,3% vanwege de sluiting van de overheid aan het begin van het kwartaal. Netto export zorgde voor 1% extra (door val in import) en voorraden zorgden ook voor 0,7% extra. Investeringsgroei in bouw, machines etc. was zwak (bij doorgaande sterke groei investeringen in intellectueel eigendom). Onderliggende kerngroei was dus niet zo sterk, ongeveer 1,2-1,5%.  

De olieprijs ging uiteindelijk een beetje omlaag, een aanvankelijke stijging door de strengere oliesancties van de VS tegen Iran met bijbehorende tegen dreigementen over sluiting van de straat van Hormoez wegwerkend. De olievoorraden in de VS lopen behoorlijk op.

Biden stelde zich schoorvoetend kandidaat en dat stopte de daling van de koersen in de gezondheidszorgsector (deze week althans).

Kim en Poetin poetsten hun imago op via een wederzijdse ontmoeting en ze waren het eens: Amerika is de ‘bad guy’.

In de VS steeg de verkoop van nieuwe huizen (wel tegen lagere prijzen dan in vorige jaren om de millennials meer kans te geven een huis te kopen). De verkoop van de bestaande huizen daalde echter. Gezien de sterk stijgende trend van hypotheekaanvragen om een huis te kopen (maar vorige week een daling) zal de huizenmarkt wel herstellen. De Architecture Billing Index daalde echter, geen overbuilding van commercieel vastgoed kennelijk. Er was vorige week een 37.000 stijging van initial claims van werkloosheid van het record lage niveau van 193.000. Nieuwe orders duurzame goederen stegen.

Chinese aandelen gingen zo’n 5% onderuit (op berichten dat de fiscale en monetaire stimulering niet verder uitgebreid lijkt te gaan worden omdat de groei al hoog genoeg was), maar staan toch nog 24% hoger dan aan het begin van het jaar.

De groei van de industriële productie in China was veel hoger dan verwacht, maar de buurlanden deelden -tegenvallend- niet mee in de feestvreugde. Vooral groei Zuid-Korea was slecht.

De Bank of Japan beloofde het niet in haar hoofd te halen de rente te verhogen voor lente 2020.

Al met al nam het geloof in aantrekkende groei in de wereld weer verder toe, maar men waarschuwt wel meer dat de groei niet echt goed gaat worden. Inflatie gaat nog wat aantrekken op de hogere olieprijzen, de PCE kerninflatie lijkt zijn dieptepunt op jaarbasis te gaan zetten bij de cijfers komende week.

FED weet het niet meer= dubbel mandaat onder druk

De FED is in problemen gekomen met hun dubbele mandaat van streven naar lage werkloosheid en inflatie. Dat mandaat geldt volgens de wet sinds 1977. Je moet groei opofferen om inflatie te bestrijden. Alle theorie van de FED wordt daarom die richting op gedraaid: meer groei is meer inflatie en andersom. Zo niet, dan Houston we have a problem.

De FED weet het niet meer wat er aan de hand is met inflatie en is op een toer gegaan (‘the FED listens’) langs hun (FED district)banken om te vragen waarom de Phillipscurve niet meer werkt. Het verband tussen inflatie en groei lijkt weg, ook dat tussen loongroei en inflatie. Hoe zit het dan in elkaar? [in ons boek over verschuiven van de economische machten zorgt de opkomst van de macht individuen ten koste van employees en overheid voor druk op inflatie. De consument holt de pricing power uit van het bedrijfsleven en globalisatie houdt belastingverhogingen tegen voor bedrijfsleven, waardoor marges toch op peil blijven].

Waarom groei opofferen om onduidelijke inflatieangsten te beteugelen. Het mandaat van de FED moet anders. Niet heen en weer manoeuvreren om de juiste combinatie van groei en inflatie te krijgen. Gewoon twee opdrachten: houd de inflatie laag en houd de werkloosheid laag. Eigenlijk is er nog een derde mandaat: zorg dat de beurzen/ huizenprijzen niet te veel dalen maar ook dat ze niet gaan bubbelen.

De tijd van een FED die helemaal bestaat uit PhD geleerden die in de Philllipscurve geloven is voorbij. Stop er zakenmensen bij. Goldman Sachs beweert dat de FED geloofwaardigheid verloor en verliest omdat ze niet meer superieur zijn in het voorspellen van de macro (Yellen was overigens heel goed hierin). De markt maakt duidelijk wat de FED moet doen: in oktober/december dat ze toch echt moesten ophouden met dat evangelie van rente verhogen om inflatie tegen te houden en meer ammunitie te krijgen in geval van recessie.

Tja, je ziet het nu gebeuren: de Phillipscurve is niet helemaal dood. Er komt meer loonstijging, de marges brokkelen te veel af en men verhoogt dan toch maar de prijzen, de huren, de zorgkosten. Die hogere benzineprijs rekenen we gewoon door. He, waarom zijn de voedselprijzen hoger?

[het bovenstaande komt voor een belangrijk deel uit wat Jim Bianco rondbazuint. Ik luister altijd graag naar hem. Hij is de afgelopen twee decennia echt goed geweest in het voorspellen van de rente]
Morgan Stanley geeft nog niet op dat de Phillipscurve niet meer werkt.

Een cyclisch deel van de inflatie gaat komend jaar opspelen.

En de Phillipscurve werkt plotseling. een hele tijd gebeurt er niets en dan ineens creëert het extra inflatie (nu 1% extra mogelijk). Het verband van inflatie en werkloosheid is niet lineair vanaf een bepaald punt als de werkloosheid te laag wordt.
Afijn, de FED klampt zich nog hieraan vast, maar is bang dat inflatie wel daalt, tegen wat de lage werkloosheid aangeeft. Er zijn overigens wel enkele aanwijzingen dat inflatie gaat stijgen, huren, transport etc.

Matejka bullish vanwege China

In de vorige blogposten heb ik nogal wat somberheid laten doorschemeren. De cyclus begint steeds meer tekenen van slijtage te vertonen, de politieke cyclus is niet meer zo gunstig in de VS, de FED heeft voorlopig genoeg zijn best gedaan, het gaat niet goed met de winstontwikkeling en dat terwijl de groei nog boven trend lijkt. Maar de beurs trekt zich in 2019 nog niets aan van dit soort neerslachtige beslommeringen. Lang leve de FED en China, zo schalt het over de beurzen. De FED is van een veel te krap monetair beleid (er werden bijna vier renteverhogingen voor 2019 ingeprijsd) naar een te ruim monetair beleid (er wordt een renteverlaging ingeprijsd) gegeven de economische groei gegaan. Dus komt er meer groei, inflatie, gaan winsten weer omhoog en moet je meer betalen voor winsten. En dat blijft zo want de FED wordt voorlopig niet bezoedeld in haar daden door stijgende inflatie, dat mag voortaan, inflatie wordt gekuist richting dat de gemiddelde inflatie van de afgelopen zeg tien jaar weer hoog genoeg is.

Matejka, de voortrefelijke strategist van JP Morgan voor met name Europese aandelen, is al een tijdje bezig met optimistische verhalen over de aandelenbeurs. Episode vier gaat over China. Daarin houdt hij een overtuigend verhaal dat het herstel in China nog wat verder te gaan heeft. Hij denkt dat het herstel beter is dan dat van 2016/2017 gegeven de fiscale en monetaire impuls en de nu sterke yuan, geen drainage van valutareserves meer, waardoor minder stimulering weglekt. Het verhaal komt wel net nu de leiders in China steeds luider laten doorsijpelen dat men wel genoeg gestimuleerd heeft.

(plaatje Matejka)

De groei reageerde laat op de sterke kredietimpuls in China. Dat kwam natuurlijk door de enorme onzekerheid die Trump deed nederdalen over het Chinese bedrijfsleven met al die beloofde, steeds enormere importheffingen. 25% is killing, 10% is nog net te doen, maar niet fijn.

Er is plotseling volop vertrouwen dat het redelijk goed komt met die handelsoorlog (hup ome Liu, Trump kan niet veel meer als hij herkozen wil worden en moet Chinahater Lighthizer steeds meer de mond snoeren), dat China door moet gaan op de ingeslagen weg van meer sturen op de binnenlandse economie, meer op het bedrijfsleven en minder afhankelijk moet worden van export en buitenlandse investeringen en ook dat de schuldengroei beteugeld moet worden.

Dan gaat die kredietimpuls natuurlijk ineens wel werken. En die lijkt ook nog eens wat groter te worden. M1 groeit weer, er is weer vertrouwen. PMI’s herstellen en dat herstel zal verder gaan.

(plaatjes Matejka)

Is er nog wat te kniezen? Ja, natuurlijk. De beroepsbevolking groeit niet meer en daarom gaat er minder geïnvesteerd worden. Het herstel van de groei van de industriële productie heeft dan niet meer zo ver te gaan.

China blijft inzetten op een relatief grotere dienstensector. Dat betekent minder groei van de productiviteit, minder investeringen. Groei hoeft niet meer boven 6,5% te liggen.

(plaatjes BCA via Borodovski van WSJ Sober Look)

China profiteert nog steeds van doorgaande urbanisatie, maar minder. De schulden zijn al zo hoog, dat er minder groei gekocht kan worden met nog meer schulden. De groei van M1 trekt aan, maar is nog steeds niet hoog en het lijkt erop dat de centrale bank iets minder scheutig gaat worden, want schuldengroei mag niet uit de hand lopen. De lange rente is reeds behoorlijk gestegen.

Dus, het herstel van China zal nog wel wat verder doorzetten, maar men zal toch niet willen sturen op langdurige groei boven 6,5% nu de beroepsbevolking niet meer groeit en de schulden nog steeds te hard groeien. Goed genoeg voor hogere grondstoffenprijzen, men gaat meer auto’s/ varkens/ melk/ grondstoffen kopen: goed voor Europa en rest Azië/ Oceanië. 

Paasbest?

Pasen lijkt niet het beste boen te brengen voor de beurs. De leiders van China laten naar buiten brengen dat ze nauwelijks nog extra de groei gaan stimuleren. Chinese beurs -1,7%. De rente is flink gestegen recentelijk in China. Het Witte Huis suggereert dat er geen uitzonderingen meer horen te zijn voor het kopen van olie uit Iran. Olieprijs +2,5%. Nadere bestudering van Mueller rapport laat toch wel erg veel vuile was rond de regering Trump zien. Impeachment kansloos, maar de kiezer is niet blij. Approval rating Trump -3% naar een magere 37%. Medicare for all, het grote doel van de democraten lijkt dichterbij te komen. Healthcare is de slechtst presterende sector in 2019 tot nog toe.

VIX is weer heel laag geworden en er is daardoor zorg dat het de stilte voor de storm is. Bad Trump is nu een thema. Trump doet alles fout voor de beurs. Handelsoorlog met auto’s, wie weet is hij zo gek om hier vanaf half mei op aan te sturen. Lager begrotingstekort? Niet goed voor groei. Iran etc. sancties? Niet goed. Trump heeft toch last van Mueller rapport, al pet het hem wel  ongeveer vrij, maar vooral omdat hij president is.

Dan is er nog het thema van irresponsibly dovish FED. Dat vindt Trump prettig, maar markten maken zich ongerust. Olieprijs omhoog, beursherstel zorgen voor hogere inflatieverwachtingen. De FED hoeft even niet extra lucht te geven en lijkt dat ook niet te gaan doen. Inflatie lijkt op te lopen via olieprijzen, huren, gezondheidszorg, autoprijzen, transport.

Ondertussen komen de winsten over het eerste kwartaal binnen. Beter dan verwacht. De verwachte  jaar vooruit winst van de S&P500 stijgt weer. Die was afgebrokkeld van 172 naar 167, maar staat nu weer op 172. Verdere stijging is mogelijk zo lang men geen recessie/ grote margedruk ziet.

Die recessiekansen over één jaar in de VS beginnen toch wat hoog te worden. De wekelijkse tabel van jeff miller van a dash of insight https://www.dashofinsight.com/weighing-the-week-ahead-why-is-the-market-so-quiet/ laat nu 34% kans zien, enige maanden terug was dit maar 24%. Op kortere termijn lijkt de kans erg laag, nog geen 5%. Totdat er plotseling een schok komt, dan wordt alles anders. Maar zo’n schok hoeft er natuurlijk niet te komen dit jaar.

Het momentum van de groeivoorspellingen is weer omhoog en men vindt de inflatie Goldilocks. Dan kunnen beurzen uiteraard verder omhoog.

JP |Morgan (Crisafullli) stelt:

Headlines the SPX is increasingly ignoring:

o "US and China trade talks moving forward"

o "China growth comes in ahead of expectations"

o "China adopts stimulus to bolster growth"

o "ECB and Fed officials express concern about disinflation trends (but avoid

prescribing specific policy responses)”

· Headlines the SPX would like to see:

o “US and China strike trade deal that immediately removes all tariffs”

o “European growth starts to show sustained signs of improvement following several

quarters of sluggish growth”

o “Biden formally enters the race and polls well vs. Sanders”

o “Trump rules out the imposition of auto tariffs”

o “In the interest of avoiding economic disruptions ahead of an election year, the

White House works aggressively w/Congress to resolve the upcoming budget and

debt ceiling deadlines”

o “Fed officials consider incremental policy actions to address inflation shortfall

despite ongoing US growth strength”

o “ECB rolls out generous TLTRO terms and officials firmly open the door to balance

sheet options if nominal growth continues to struggle”

o “Weidmann ruled out as a replacement for Draghi”

o “S&P 500 EPS estimate cuts come to an end and the ’20 consensus creeps up a few

dollars”

Beurzen reageren niet meer op het oude goede nieuws. Er moet nieuw goed nieuws komen. Dat lijkt nog even uit te blijven (alleen Biden komt woensdag in de race zegt men) en daarom maakten de beurzen weer eens een pas op de plaats. Rust.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Het winstseizoen is goed losgebarsten. Winsten vielen behoorlijk mee, waren beter dan gevreesd, naar het lijkt toch net hoger dan vorig jaar. Dat was eigenlijk ook wel verwacht. De guidance had wat beter moeten zijn in enkele gevallen.  De economische groei in de VS lijkt ongeveer 2,5% te worden in het eerste kwartaal en lijkt niet te verbeteren. Dat levert betere winsten op dan gedacht voor het eerste kwartaal, maar de guidance wordt minder uitbundig. Er was omzetgroei, maar geen winstgroei gemiddeld genomen. Marges onder druk. Er is weinig pricing power en dat zien we terug in lager dan verwachte inflatie gezien o.a. de lage werkloosheid. 

Beurzen waren weer eens uitermate kalm. Er was niets echt nieuws onder de zon. Mueller rapport als verwacht (impeachment Trump kansloos, maar er blijft genoeg te bekritiseren), het lijkt langzaam de goede kant in te dobberen in de handelsonderhandelingen met China. Aantrekken van de groei zoals men al hoopte met bevestiging hiervan in China (6,4% groei in het eerste kwartaal, echt beter dan verwacht, een V-herstel) en fors herstel van de detailhandelsverkopen in de VS in maart (+1,6% na enkele zeer zwakke maanden ervoor). Groei van de productie in de VS is nog slecht, veel slechter dan de ISM aangeeft, ook slechter dan de iets voor lopende surveys van de Phillyfed en Empire State, al zijn die minder uitbundig.

De beter dan verwachte detailhandelsverkopen lijken de onvrijwillige voorraadopbouw gestopt te hebben. Veel minder groei (0,2%) voorraden groothandel in maart dan in januari/februari (1,2%).

Starts op de huizenmarkt waren nog steeds veel lager dan het jaar ervoor, maar alom verwacht men nu herstel. Want hypotheekaanvragen om huis te kopen omhoog en sentiment huizenbouwers NAHBMI weer iets omhoog.

Leading indicators over maart +0,4%, een verbetering ten opzichte van de 0,1% van februari.

Al met al is men de groeiverwachtingen voor China en de VS voor 2019 iets aan het verhogen. Men heeft het niet meer over een recessie maar een ‘soft patch’.

Inflatie(verwachting) stijgt, maar de kerninflatie daalt een beetje. Dat lijkt om te slaan, maar banken houden vast aan eerst nog wat verdere daling. Ze hebben opgegeven dat de lage werkloosheid tot flink hogere inflatie leidt, maar er komt toch doorwerking van hogere olieprijzen, meer huurstijging door plotseling meer schaarste op de appartementenmarkt, iets te lage inflatie van gezondheidszorg. De echte angst is dat de lagere winstmarges en hogere loonstijging tot hogere prijzen leiden tegen de zwakke pricing power in.

In Europa wil het allemaal nog niet erg, maar ook hier is er hoop op verbetering. Europa hobbelt meestal betrouwbaar achter verbetering in China en Amerika aan. Flash PMI’s industrie waren weer bar en boos slecht in Duitsland, maar uit bijvoorbeeld Italië hoort men weer wat meer opbeurende geluiden (ex Juventus, dat uitgeschakeld werd door een club die door hen te min werd geacht voor de Champions League en 25% minder waard schijnt). En de Duitse ZEW-verwachtingen krult omhoog, niet alleen voor Duitsland maar ook voor de hele eurozone en Japan..

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Het was pas op de plaats en +0,5% voor de S&P500 vanwege Disney en de eerste, meevallende winstcijfers van banken en de rozige commentaren van Jamie Dimon van JP Morgan daarbij. Uber gaat aandelen op de beurs brengen en waarschuwt misschien nooit winst te gaan maken.

De hoofdlijn inflatie was met 0,4% 0,1% hoger dan verwacht, maar de kerninflatie was met 01,148% lager dan verwacht (wel op basis van een andere, lagere metingsmethode voor kleding). De kerninflatie van de producentenprijzen viel wel ietsje tegen. Niet verontrustend, maar wel hogere inflatie door de hogere olie- en voedselprijzen. sommigen zien nu wel een meer opgaande trend door andere zaken dan meer loonstijging.
Er blijven geluiden komen dat de FED de inflatie laag vindt en ook Draghi was duiverig, maar zei niets plezierigs over TLTRO's.

Het consumentenvertrouwen ging iets omlaag volgens het survey van de University of Michigan, maar het vertrouwen van midden- en kleinbedrijf volgens NFIB ging ietsje omhoog. Hypotheekaanvragen om een huis te kopen stegen ook vorige week. Initial claims voor werkloosheid werden tot verbazing van velen weer lager op 196.000 slechts.
Nieuwe orders daalden. Vacatures (Jolts report) daalden behoorlijk.

China zag een sterkere groei van de export (+14,2%) dan verwacht, maar import viel meer dan verwacht terug. Kredietgroei lijkt sterker. Een en ander nog steeds vertekend door het altijd net iets anders vallende Chinese Nieuwjaar. Goed genoeg echter om een bevestiging te zien in betere groei in China. ook bevestigd door hogere metaalprijzen.

Brexit is voorlopig uitgesteld naar Halloween, maar de polls in Engeland laten no een groot ongeloof zien in een uittreding voor of op 31 oktober.

De tegenstelling tussen obligatiemarkt (het gaat verkeerd met groei) en aandelenmarkt (het gaat Goldilocks)

De beurzen zijn prima hersteld na kerstmis en het momentum lijkt zo sterk dat men bang moet zijn nog meer van de stijging mis te lopen als men niet koopt (FOMO: the fear of missing out). Die koersontwikkeling wijst op een Goldilocks-macro van laag genoege inflatie om de centrale banken royaal te houden zonder vrees voor deflatie. Een recessie lijkt nog ver weg. Het neerwaarts momentum van macro-indicatoren lijkt te zijn gestopt en te draaien zoals in China, niet zo erg te zijn en iets te verbeteren (VS) of de neergang lijt te stoppen (Europa). Er komt herstel van onduidelijke kracht en centrale banken gaan dat herstel niet aborteren voor het levensvatbaar wordt (Yellen/ Bernanke hadden het er niet voor niets over in december dat de FED de economische cyclus vermoordt, de FED is lang niet altijd lief en de vingers van menig  president jeukten om te zorgen voor een meer welwillend oor bij de FED onder dreiging van oneervol ontslag en wat dies meer zij, Trump is niet de eerste die dit doet, Nixon maakte het bonter met als gevolg de uit de hand lopende inflatie va de jaren zeventig)..

De obligatiemarkt geeft geen herstel van de roei aan, geen kalmering voor de vrees dat we aan het einde van de cyclus zitten. Inversie van de rentecurve geft aan dat er een recessie in de VS heel wel kan gaan optreden over ongeveer een jaar, misschien later, misschien zelfs ietsje eerder.

Als dat gaat gebeuren, zal het flink bergaf gaan met de winsten en gaan de credit ratings in gestrekte draf het ravijn in. Nu al gaat het erg hard met de downgrades. Het raakt de credit spreads om duistere redenen nog niet. Op de aandelenbeurzen doen juist de cyclische aandelen (industrie, consumer discretionary) het heel goed ondanks steeds gecompliceerdere perikelen van o.a. de auto-industrie.

Vergeleken met kerstmis zijn de nodige zorgen verdwenen of minder geworden: de FED gaat de rente niet verder verhogen, eerder verlagen, de inflatie loopt niet uit de hand,, de handelsoorlog wordt niet nog erger, geen institutionele crisis vanwege onbetamelijke beschuldigingen aan het adres van Trump, China gaat niet een twee drie kopje onder.

Er zijn wel iets meer zorgen over schuldenmassa’s, waarderingen, winstgroei. De zorgen over de handelsoorlog zijn nog niet weg, die over economische groei ook niet.Maar nee, er is niet zo veel recessieangst als de rentecurve zou moeten oproepen.

Wie heeft er gelijk? Moet je aandelen toch maar door blijven kopen?

De Amerikaanse geschiedenis leert dat je eigenlijk altijd aandelen moet blijven door kopen, tenzij er snel een recessie komt van importante omvang. Als de rentecurve inverteert, dan gaan de koersen vaak nog een jaar lang omhoog. Bovendien rekent men bij aanvang van inversie er altijd op (nu is geen uitzondering) dat er deze keer geen recessie komt vanwege van alles en nog wat (nu: de FED is lief, volgend jaar verkiezingen, de rentecurve is alleen maar invers omdat de termijnpremie onheus negatief is geworden) .

Als het een recessie van niets gaat worden zonder overdreven waardringen (denk aan 1990/1991), dan zal timing vaak slecht uitpakken, omdat men dan te vroeg verkoopt en te laat terugkoopt. Als er iets op ons afkomt als de sluipkrach van 2000/2003, de kredietcrisis van 2008 of de oliecrises van 1973 en 1980/82 dan loonde het wel om ver van te voren in te pakken.

Vooralsnog lijkt het erop dat we geen enorm erge recessie gaan krijgen, omdat er niet zo veel slechte schulden zijn (er is voorzichtiger geïnvesteerd) en er geen inflatieprobleem lijkt te zijn, Maar de schuldenberg is wel enorm gegroeid sinds 2008. De cyclus is erg oud en te veel slecht geleide bedrijven zijn te lang in leven gehouden (meer een probleem in Europa dan in de VS). Daarom zijn diverse economen toch erg bang voor de komende recessie, te meer daar het begrotingstekort in de VS nu al zo groot is bij record lage werkloosheidsuitkeringen.

Veel hangt er van af of we een nu onvoorziene schok gaan krijgen van betekenis. Dat is per definitie moeilijk te voorspellen en niet iets om via timing op in te zetten.

Dan heb je nog waardering van aandelen. Dat geeft bijna nooit op tijd een signaal. Het geeft wel een aanwijzing of je kansen asymmetrisch slecht zijn, zoals in 1987 en 2000. Nu lijken waarderingen niet zo hoog, maar dat is vooral, omdat we sinds 1995 gewend zijn geraakt aan uitzonderlijk veel hogere waarderingen dan voor 1995, mede dankzij de FED (de Greenspan put, de negatieve correlatie tussen aandelen en obligaties die een laag portefeuillerisico belooft).

De recente Europese geschiedenis wijst op een ander gevaar: het langdurig uitblijven van winstgroei. En daardoor een achterblijvende beurs. Dat kan ook gebeuren zonder recessie. De hoge extra winsten uit sterke exportgroei lijken een illusie te worden bij de huidige politiek van Trump (gesteund door democraten) en de Chinese politiek om in 2025 alles zelf te maken, minder te importeren (ten dele ook, omdat men (vrijwel zeker weten op basis van de huidige enorme omvang) niet langer ongebreideld meer kan exporteren naar de VS). Lage economische groei heeft na 2008 gezorgd dat Europese aandelen nog steeds niet het winstniveau van rond 2007 bereikt hebben. Het is enigszins onduidelijk waarom de winstgroei zo is achtergebleven bij die van de VS. deels komt het door de lagere economische groei, deels door het wegvallen van extra groei door globalisering en deels door minder inkoop van eigen aandelen. Dat laatste is een zeer belangrijke reden waarom de Amerikaanse beurs het zo goed deed na 2008 vergeleken met Europa. Nog een belangrijke reden is financials. Die deden het na 2000 enorm goed in Europa vergeleken met de VS en na 2008 kwamen ze in een tomeloos diep dal waaruit de meeste Europese financials bij lange na niet uit gekropen zijn..

Ja, groei in de VS kan best nog jaren positief blijven, maar dat zal gaan via meer loongroei en meer overheidsuitgaven voor zorg en klimaat. Dat kan heel goed een zeer matige winstontwikkeling zijn, goed mogelijk door de hoge winstmarges van nu waar best wel iets van af kan zonder dat er te veel problemen ontstaan. Amerika krijgt een soort Europese groei, vooral bij een democratische president. Die hoeft er niet te komen, want er zijn genoeg deplorables die uit een soort masochisme toch dol graag op Trump stemmen die dan de belasting voor rijken en bedrijfsleven verder kan verlagen.

Het verhaal van de Amerikaanse geschiedenis wijst op doorgaan met kopen, het Europese verhaal op voorzichtigheid.

Veel hangt er van af of het inflatieverhaal Goldilocks blijft. Op korte termijn lijkt dat zo, maar bijvoorbeeld Ellen Zentner, de prima macro econoom voor de VS van Morgan Stanley) ziet inflatie nu toch wel heel veel meer oplopen dan zij vorige jaren dacht

(plaatje voor kerninflatie gemeten over het hele nationale inkomen, de lievelingsindicator van de FED. Deze kerninflatie PCE is (0,5% denkt men vaak) lager dan de meeste inflatie-indexen, omdat die o.a. deflatoire zaken meeneemt zoals investeringen, importen uit goedkope landen die duurdere goederen vervangt)

2,5% is niet zo heel veel, maar de trend is te erg omhoog en het niveau is ook een breuk (want vrijwel nooit boven 2,2%) met wat we sinds 1997 (de tijd van negatieve correlatie aandelen/obligaties met o.a. daardoor hosannawaarderingen) gewend zijn geraakt. Je moet met dat oplopen van de inflatie oppassen leerden we uit de jaren 70.

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Opgewekte beurzen (S&P500 +2,1%) en een nog verder oplopende olieprijs ondanks wat tegenvallende voorraadopbouw in de VS. Men begint een opwaartse trend te ontwaren voor de verwachte winst een jaar vooruit voor de S&P500 en dat na maanden van neergang. Men begint weer veel in te zetten op een VIX die verder gaat tuimelen. 

Prima groei van de werkgelegenheid in de VS van 196.000 vorige maand na de fletse groei van 20.000, opwaarts herzien naar 33.000 van de maand ervoor. Ook gezien het grotere aantal sneeuwdagen dan normaal een beter dan verwacht herstel. Loongroei slechts 0,1% vorige maand, Werkloosheid bleef 3,8% en participatiegraad daalde 0,2 naar 63%. Goldilocks. Initial claims omlaag naar nieuwe laagten (202.000, maar eerder zagen we 190.000 voor dat dit naar boven werd herzien).

ISM manufacturing in de VS onverwacht sterk op 55,3 en de vlag ging helemaal uit oor de PMI van China. Ook elders waren de PMI’s vaak iets beter dan de flash PMI’s. De trend van negatieve economische verrassingen lijkt om. Alom begint men de groeiverwachtingen iets naar boven te stellen, vooral voor China maar ook voor de VS en Europa.

ISM non manufacturing in de VS daalde wel iets meer dan verwacht naar 56,9.

Retail sales over maart -0,2% maar 0,5% opwaartse herziening over februari naar 0,7%.Orders duurzame goederen -1,6% in februari (maar in de huidige tijden moeten we van die dingen af)

De Amerikaanse huizenmarkt vertoont steeds meer tekenen van herstel door de lagere hypotheekrente (flink meer hypotheekaanvragen, meer verkopen). Bouwproductie +1% over februari terwijl een daling werd verwacht vanwege de koude.

In Nederland vloog de inflatie omhoog naar 2,8% (het dubbele van de Eurozone) door de nodeloos koopkracht drukkende BTW-verhoging, d.w.z. de neerwaarts herziene groeiverwachting van 1,5% voor het BNP gaat tegenvallen. Wel heel erg veel mensen gaan er niet op vooruit in 2019.

De geruchtenmolen meldt dat Frankrijk akkoord is met opperhavik Weidmann als nieuwe baas van de ECB .

In Japan was er een onverwachte daling van de lonen met maar liefst-1,1%. De Tankan viel ook tegen.
De centrale bank van India verlaagde de rente met 1/4 %, terwijl men hoopte op -0,5%.

Trump dacht de handelsdeal rond te hebben, maar kon nog niet de datum voor een ceremoniële ontmoeting met Xi regelen. Trump lijkt van zijn plan afgestapt te zijn om de grens met Mexico te sluiten, want dat zou de economie te hard raken. Nafta 2 zit wel even wat meer in het slop.

Engeland moddert voort met de Brexit no-onderhandelingen. Oneindig uitstel is nodig voor May, maar de EU is nu boos over zo veel besluiteloosheid. Brexit is Brexit en niet eindeloos uitstel. 1016 dagen duurt het al en dat is een gevaarlijk aantal, navigatiesystemen raken het pad kwijt bij 1024. In het VK is de strijd om de opvolging van May begonnen.

Overpeinzingen: Goldilocks lijkt terug, maar voor hoe lang?

De economische data gaan in de richting van wat de beurs deed: herstel na de plotselinge inzinking sinds ongeveer eind 2018.

Trump lijkt een handelsdeal met China te gaan accepteren, waarbij China haast geen strobreed in de weg wordt gelegd voor verder uitrollen van de plannen voor made in China 2025, met enkele doorgaande ruzies over technologie, Huawei etc.

De PMI’s van China waren buitengewoon meevallend, de ISM manufacturing was veel beter dan verwacht, industriële productie in Duitsland is beter dan verwacht. Semi conductor bedrijven doen het ineens goed, de wegkwijnende verkopen van dure mobieltjes zitten kennelijk minder dwars.

De dienstensector is beter overeind gebleven dan de industrie, al daalde de ISM non manufacturing meer dan verwacht naar overigens nog steeds een goed niveau.

 https://www.iexprofs.nl/Nieuws/476587/economie/Het-gaat-om-M1-stupid.aspx

De plotselinge val en het herstel is in lijn met de groei van M1. De groei van M1 moet verder herstellen, anders lijkt het herstel broos te worden.

De groei van de werkgelegenheid in de VS was andermaal sterk, al daalde de participatiegraad wel iets. En viel de loonstijging iets lager uit dan verwacht.

De retail sales in de VS zorgden voor de grootste tegenvaller met -0,2% in februari en dat bij stijgende benzineprijzen.

Men was opgetogen op de dalende cijfers voor initial claims voor werkloosheid die weer op het record lage bodem niveau van ongeveer 200.000 liggen. D.w.z. lage kans op recessie in de komende twaalf maanden.

Een en ander staat in contrast met de obligatiemarkt voor staatsleningen. De rentecurve geeft een afzwakkende economie aan met flinke recessierisico’s over ongeveer één jaar. Dit risico wordt nog niet overgenomen door de credit markt: de spreads zijn weer heel laag geworden.

Het lijkt erop dat de obligatiemarkt iets te veel is vooruitgelopen op de omslag van de  FED richting verruimen o.a. via een draai van de inflatiestrategie richting gemiddeld 2% in plaats van oppassen voor meer dan 2% kerninflatie (van het BNP). Rentedaling zonder verslechtering van de macro vooruitzichten, zonder een duidelijker wordende lagere inflatie.

Die inflatie wil maar niet oplopen vanwege de lage werkloosheid, daarmee de gevestigde economische theorie (van de Phillipscurve) tergend. De olieprijs is wel opgelopen en daarmee ook de inflatieverwachtingen, al zijn die nog steeds lager dan voor de beursellende in de tweede helft van 2018 opnieuw begon. De olieprijs lijkt een speelbal van de beurzen te zijn geworden: de bodem valt er uit als de beurzen als een Boeing 737 Max met de neus naar beneden gaan en herstellen als de beurzen weer hemelwaarts groeien.

Ik ben al een tijdje te somber. Voor een deel is dat ingegeven door de beleggingskaart van de Kondratieffgolf, zoals Ter Veer en ik die in 209 doortrokken. Omhoog tot 2018 en daarna gemiddeld weinig lol en oppassen voor de grote val rond 2024-2027.

Als redenen voor die plotselinge daling zagen we afdwingen van hogere overheidsuitgaven bij  geen verder achterblijven van de loongroei bij de groei van de productiviteitsgroei en waarschijnlijk een crisis in China 9ooit gaat het fout met de te snelle schuldenopbouw, vooral nu de beroepsbevolking niet meer groeit, terwijl ie in de vorige decennia enorm groeide).

.Ooit zou er een eind komen aan de prachtige winstgroei versus de groei van het BNP en de loongroei van de modale man (een 'deplorable' tegenwoordig). 

De eerste stappen zie je via de opkomst van populisme, gele hesjes. Ontevredenheid..  Brexit. Trump. En iets hoopvoller: Abenomics.

In 2020 zijn er presidentsverkiezingen in de VS. Democraten hebben volgens de wedkantoren de beste papieren. Meer uitgaven voor zorg, klimaat en hogere minimumlonen. Dat lijkt geen goed nieuws te worden voor de winsten en inkomens van de rijkste 1%. Een lookalike van Piketty heeft de beste kansen. Sanders, Kamala Harris, Buttigieg, O’Rourke wellicht (Yang is te woest en Warren is te trots op haar gedeeltelijke afstamming van Neanderthalers en Indianen). Waarschijnlijk niet die aardige,fossiele, onhandig plagiërende, gerespecteerde Biden (die heeft een traditie van snel af te branden in de verkiezingsslag vanwege allerlei redenen, zie bijvoorbeeld Peggy Noonan https://www.wsj.com/articles/if-biden-runs-theyll-tear-him-up-11554420280 in de Wall Street Journal). Volgens JP Morgan hebben de democraten echter vrijwel geen kans omdat je een zittende president haast niet kunt verslaan, vooral niet bij de goede economische groei die zij verwachten en bovendien is Trump razend populair bij republikeinen en deplorables.

Beurzen hebben een goede neus voor de winsten na ongeveer één jaar. Die neus kan tijdelijk echter nog steeds wel in de verkeerde richting staan. Het huidige beursherstel wijst op een te snelle neerwaartse bijstelling van de winstvooruitzichten. De resultaten over het eerste kwartaal worden de eerste toets. Die is te doorstaan, want de verwachtingen zijn laag. Maar wat gebeurt er bij lage economische groei en hogere loongroei in 2020? Dan gaat het niet goed met de winsten.

Belangrijk is of er voldoende vertrouwen van het bedrijfsleven doorklinkt in die rapportages om weer meer te gaan investeren. Het gaat niet goed met de industrie en wel met diensten, dat zal bedrijven huiverig maken te investeren in vast kapitaal. Maar misschien is men wel door het dolle heen en grijpt men de kans aan te investeren tegen een lage rente zo lang  de FED die  nog richting 0% lijkt te sturen op instigatie van markten en Trump.

Einde van de cyclus, dat is de grote zorg. Dat wordt meer onafwendbaar naarmate er minder geïnvesteerd wordt en er minder extra goede mensen op de arbeidsmarkt zijn om vacatures te vullen. De wereldhandel moet herstellen tegen de trend van onvermijdelijk minder exportgroei van China richting VS in, tegen meer import van China uit de VS en minder van elders in.Tegen structurele problemen in van de autosector. Tegen de problemen van de Europese banken in, verergerd door strengere handhaving op witwaspraktijken. Tegen de omslag van fiscale verruiming naar verkrapping in bij de VS. De verhoging van de BTW in Japan zou voor de eerste keer geen recessie veroorzaken.

China moet doorgaan met monetair verruimen ondanks de handelsdeal (of dankzij), het herstel van de groei en de te snelle schuldgroei. De FED moet ophouden te luisteren naar economen die goede groei en hogere inflatie voorspellen, maar het oor meer te luisteren leggen bij pizzaboer Herman Cain, de nieuwe FED-lid-favoriet van Trump: we gaan van irrational exuberance van Greenspan naar irrationally dovish in naam van de zo groot mogelijke economische pizza..

Gaat dat allemaal goed? Na al die koersstijgingen en het nieuwe optimistische sentiment? Niets is onmogelijk.