het lijkt steeds meer op 1999-2000

 De koersbeegingen dit jaar gaan ongeveer precies twee keer zo snel als in een normaal jaar. Dat zou een pauze betekenen tot ongeveer september en daarna een nieuwe stijging. De ontwikkelingen van de laatste weken lijken op een nog beter scenario, dat van 1999-2000 op korte termijn. Het lijkt ook op 1987, maar voor nog meer gelijkenis zou augustus een slechte beursmaand moeten worden en de FED zou moeten gaan aankondigen QE toch echt snel af te gaan afbouwen in oktober om een echte schok te maken 

Net als in 1999-2000 ging het erg goed met technologie en nieuwe disruptors die het vertikten winst te maken. Koersen stegen al de nodige jaren hard en na een schok in 1998 (nu 2020) kwam er krachtig herstel. Het monetaire beleid was zeer royaal, het kon niet op want volgens maestro Greenspan zou er geen inflatie van betekenis komen vanwege hoge stijging van de productiviteit. 

De stijgingen hielden maar niet op en de directeuren beleggingen die te pessimistisch waren geweest, vortdurend zaten af te dekken, werden en masse ontslagen richting functie elders.

We zaten in een vritueuze cirkel die niet neatief doorbroken kon worden, aldus toonaangevende goeoes. De nieuwe tijd lonkte (new era). Y2k was niet iets om je zorgen te maken.

Nu zitten we dus weer met torenhoge waarderingen, tech gorilla's die onbegrijpelijk veel meer winst maken en de nodige sectoren die nauwelijks meedoen in al dat positieve beursgeweld. Productiviteit is weer geweldig. Winstgroei is onbegrijpelijk goed, zelfs bij zo'n tegenvallende groei van 6,.5% in de VS )8,6% verwacht, het zat even niet mee met voorraden, overheidsuitgaven en de huizenbouw en netto export). Recessie lijkt ver weg (net als in 1987 en 1999). Geen boekhouscrisis zoals in 2000 (hopelijk). China blijft doorgroeien en doet geen vervelende dingen (Taiwan annexeren, tech afknijpen). Schulden blijven geen probleem. De FED brengt quantitative easing gematigd en voorspelbaar terug. 

Tja, het kan nog best wel even goed gaan voordat we à la 2000 in een dalende trend komen richting meer normale waarderingen. Ondertussen is buy the dip de hoogste wijshied, totdat dit fout gaat natuurlijk, 

We weten het niet meer hoe het gaat met de macro. Enrome uitslagen. De FED weet het ook niet mer. Tja, toch veel meer infatie dan gedacht en langduriger. Die aanbodproblemen toch. Wat te doen als Bden te veel fiscaal stimuleert Ach, dat zal toch niet gebeuren hoor je Powell denken. Die linkse gluiperds weten de republikeinen toch wel kalt te zu stellen. Geen cent aan stumulering meer, En dat kun je zien aan de rente. Record negatieve reële rente, wat wil je nog meer voor aandelen en schulden.

covid, groei angsten, inflatie en bitcoins in verdrukking

 Covid-19 is niet weg te krijgen, in Israël krijgen ze de deltavariant ook als ze ingeënt zijn. Minder vaak, maar toch veel vaker dan gedacht. Niet 20* minder zoals Pfizer ons voor houdt, maar 2 tot 5 keer minder. En de kans dat je in het ziekenhuis komt is na vaccinatie gelukkig wel minstens 10 keer kleiner. Maar toch, de besmettingen lopen zo hard op dat niet zo maar alles ongestraft open kan gaan. Dat zagen we in Nederland (besmettingen *20 in twee weken), dat zullen we in Engeland gaan zien. 

De VS heeft als probleem dat je als goede Breitbart republikein je je niet mag laten inenten, nergens meer tegen overigens, want bijna alle vaccinaties zijn nog gevaarlijker dan die tegen Covid. In de republikeinse staten ligt de vaccinatiegraad nu tientallen procenten lager dan in de meeste democratische staten en dat lijkt voorlopig zo te blijven. Dat gaat druk geven in de VS om toch maatregelen te treffen tegen te snel oplopende delta corona. Men schrijft de huidige daling op de beurzen daaraan toe, dat zat echt niet in de prijzen, maar de meeste mensen betwijfelen dit als oorzaak van de tot nog toe kleine dalingen op de beurs.

Plotseling is er door de kelderende rente grote angst voor verder ecoomisch herstel ontstaan. De rente geeft steeds overduidelijker aan dat er geen roei en geen inflatie komt op langere termijn. De monetaire kreidietimpuls wordt buitengewoon negatoief en de fiscale impuls waarschijnlijk ook. Republikeinen weten dat ze geen enkele nieuwe fiscale impuls moeten toestaan op straffe van verlies tussentijdse verkiezingen en het linker deel van de democraten wil veel meer en krijgen dus veel min der dan wat Biden probeert. Gerrymandering, een om de toien jaar terugkerend feest voor republikeinen om de kiesdistricten gunstiger in te delen en de te krachtige ruk naar links maakt de republikeinen favoriet om de tussentijdse verkiezingen te winnen. Meestal verliest de partij van de zittende president, maar dat is deze keer niet zo zeker als Biden nog meer fiscale stimulering erdoor weet te drukken.

Maar goed, of eigenlijk niet goed, die fiscale en monetaire impuls zijn voldoende negatief om flink lagere groei te gaan voorspellen. Daarbij komt nog de hoge inflatie die een rem op de consumptie gaat zetten, vooral als de olieprijs verder op gaat lopen, zoals plausibel lijkt.

Dat negativisme deel ik niet helemaal, omdat de besparingen nog flink kunnen dalen en daarmee nog een tijdje de consumptie kunnen aanwakkeren en bovendien zie ik een nieuwe trend naar meer investeren in andere zaken dan zakelijk onroerend goed, net als in de tweede helft van de jaren negentig. En net als toen zie ik veel mogelijkheden voor een onverwacht hard stijgende productiviteit en daarmee goede winstgroei en een rem op de inflatie.

De Chinese kredietimpuls was zeer negatief, maar de rem is weer weg, de PBOC verruimt weer. De prijzen van koper (en lumber, timmerhout in de VS) zijn voldoende gecrasht. De wereldhandel lijkt verder te herstellen en zo zullen de aanbodproblemen snel verdwijnen.

Een en ander zou kunnen betekenen dat er toch nog voldoende liquiditeit in de wereld blijft en de bubbel of everything gaande te houden. Charles Napier noemt dat financiële repressie, waarbij regeringen de centrale banken dwingen ruimer te blijven dan de inflatie aangeeft (er zijn te veel schulden). Net als na 1929 en uiteindelijk leidt dat dan tot stagflatie. Maar eerst dus betere tijden voor alles (behalve bitcoin misschien) . Niet precies Goldilocks, maar meer Oldilocks.

Totdat de centrale banken toch ingrijpen, net als in Japan in 1990. De schulden ineens een loden last worden, ook al is er inflatie. Dan komt de Chaotische Neergang, maar dat zou pas rond 2024 moeten gebeuren zo schreven we in ons boek. Ondertussen is geheel onverwacht voor mij, de reële S&P500 bijna aangeland op het bovenste stijgingskanaal van onze lange trend op onze beleggingskaart. Het duurde iets langer dan we dachten (in 2009 dachten we dat dit rond 2018-2020 zou gebeuren) en in 2019 dacht ik dat we de reële top gezien hadden. Allemaal niet precies goed, maar ach, de toekomst is nu eenmaal anders dan je denkt en dat is de enige voorspelling die altijd uitkomt zo ongeveer. Maar voor onze voorspellingen voor de beurs in 2009 hoeven we ons beslist niet te schamen. Bijna niemand schonk er aandacht aan, maar ze waren verrassend goed: een dikke tien jaar met prachtige stijging van de reële S&P500. 

seizoen, China, 1987, 1999

 Even niet geblogd. het enthousiasme was even weg. Ik ben niet de enige. Overal meldt men minder reacties op wat er aan de hand is op de beurs. Robinhood, Wallstreet  bets of hier de stroom aan prietpraat n.a.v. technische analyse, het is allemaal veel minder dan eerder dit jaar. Het enthousiasme is weg, de beren strijden niet meer en de bulls hebben ook niets nieuws meer te vertellen. Met bitcoins gaat het even wat minder, maar een 50% terugslag is toch veel minder dan men gewend is en zou een sterke onderstroom aan kooplustige grote beleggers verraden. Bitcoins zijn er maar een zeer beperkt aantal van en van fiat-munten veel meer en cryptomunten zijn nu eenmaal super handig als je geld wil overboeken naar El Salvador. Binnenlandse overboekingen gaan goedkoper via de bank, maar dat is bijzaak voor wie gelooft in blockchain technologie.

In 2021 zijn de stijgingen op de beurs vrijwel precies twee maal zo snel gegaan als het jaarlijkse seizoenpatroon aangeeft. Half juli is dan even een top bereikt en na een pauze stijgt het dan weer vanaf ergens in september.

Het is betrekkelijk lang geleden sinds de laatste 5% correctie op de beurzen en zoiets kan hel goed, ook in een bull markt. 10% ook. Voor meer dan 20% moet er iets meer aan de hand zijn. Grenzeloos optimisme zoals in 1987 terwijl er toch problemen met de rente en de dollar waren. Of grenzeloos optimisme zoals in 1999-2000. Alle eren waren al lang verbrand en ontslagen . Men legde zich er bij neer dat een nieuwe tijd was aangebroken met technologie die zo goed was dat dit sort bedrijven zeer veel waard moetsen zijn, ook al maakten ze geen winst.

Anno 2021 zien we wel enige trekjes die lijken op 1987 of 1999/2000. De waarderingen zijn veel hoger dan wat men gewend was. er lijkt absoluut zeker geen recessie in aantocht. Centrale banken dreigen wat minder lief te worden, maar men blijft overtuigd dat de FED de markt gaat redden bij beursdalingen van meer dan 10%, laat staan 20%. Het gaat fantastisch met de winstverwachtingen. There is no alternative voor aandelen, met obligaties ga je (door de centrale banken vele malen bevestigd) gegarandeerd geld verliezen in reële termen. 

Er waren zorgen over inflatie, maar door China worden de hogere grondstoffenprijzen zo fanatiek bestreden dat dit geen extra inflatie meer geeft over enkele maanden. Ingeprijsde inflatieverwachtingen zijn flink gedaald. Piek economische groei is achter de rug. Dat had men niet ingeprisd in obligaties en de rente is daarop flink afgekomen. Men zat veelal fout gepositioneerd op een hogere rente en haalt nu snel bakzeil. De tien jaar rente in de VS kan naar 1-1,1%. Ja dat kan, maar de huidige rente is al veel te laag bij een bijna gegaranderd straks minder kopende FED en doorgaande economische groei en inflatie die niet echt lager kan worden dan 2,5% door hogere huurstijgingen (in de VS vooral ook door owneres equivalant rent).Dalingen van beurzen of stijgingen voorspellen is moeilijk, zelfs het naderhand uitleggen hiervan is vaak moeilijk. Nee, corona was vaak niet de reden waarom beurzen maar bleven dalen of stijgen. En d huidige voorlopig nog mini correctie die door lagere rente zou komen? Men was er juist van overtuigd geraakt dat een stijgende rente slecht zou zijn voor de beurs en een dalende goed. China? Dat klinkt al beter, maar ook dat is vaak niet goed genoeg om alles uit te leggen.