Ook Biden laat extreem rechts scoren, maar beurzen niet blij daarmee

 Die arme Biden. Hij brabbelde af en toe onverstaanbare antwoorden op wat Trump aan vaak bedenkelijke uitspraken bracht. Biden bevestigde de indruk van een snel verslijtende oude man (ook voor hemzelf is vervanging beter vind ik). Hij weet het allemaal best wel, maar het komt er niet meer zo goed uit. Paniek bij de democraten die zien dat volgens de wedkantoren Biden nu vrijwel kansloos lijkt tegen Trump (in een dag van 35% naar 20% kans, extreem laag voor een zittende president die de economie mee heeft en een goed economisch beleid heeft gevoerd en meer dan 40% kans dat hij door een andere democraat wordt vervangen, maar dat moet hij ook zelf willen). De Amerikaanse futures veerden eerst iets op, inclusief de dollar, maar vrijdag stegen de beurzen niet ondanks economisch nieuws dat Goldilocks+ was. Lage inflatie zoals voorspeld, ietsje lager zelfs, inkomens omhoog en uitgaven iets minder hoog en consumentenvertrouwen in herstel. Beurzen zijn overduidelijk niet blij met extreem rechtse plannen van invoerheffingen en steunen vervuilende industrie en potverteren (lagere belastingen, voor zo ver mogelijk, maar Trump doet het ook als het niet kan en niet nodig is gezien lage werkloosheid en hoog begrotingstekort).

De Franse beurs is totaal van slag af vanwege de doldrieste beslissing van Macron om Rassemblement National een kans te geven om te gaan regeren. Misschien grijpt extreem links haar kans, ook niet goed voor beurzen. 

De Amerikaanse beurs is per saldo toch in een Goldilocks stemming. Niet veel aandelen gaan omhoog, wel de meest belangrijke. Bijvoorbeeld Amazon lijkt de weg naar boven weer gevonden te hebben (geen garantie hiervoor helaas, maar chartisten zien de hemel weer open gaan voor Amazon).. Fed (Daley) is benauwd voor een omslag op de arbeidsmarkt, zoals sommige cijfers per staat suggereren. D.w.z. toch maar de rente verlagen als de inflatiecijfers redelijk goed blijven. De ECB bidt ook hiervoor, want die kunnen op eigen houtje de rente in Europa niet te veel verlagen zonder steun van de FED. En dat lijkt nodig gezien de dure wensen van extreem rechts bij toch weer voorlopig te zwak economisch herstel.

In Azië is de yen erg zwak en de yuan is ook vrij zwak tegen de dollar. Dat helpt de export uiteraard. Morgan Stanley is weer wat optimistischer over Chinese banken en de stimulering door de Chinese overheid. MS ziet de risico's afnemen. Ze kunnen nog veel doen als ze hun bezwaren tegen Quantitative Easing even in de ijskast zetten (erg populair dezer dagen). Op termijn gaan de problemen van een veel te grote afhankelijkheid van onroerend goed voor economische groei en de versnellende vergrijzing niet weg. dat gaat fout, maar kennelijk nu nog niet. .   

Nvidia gekte wijst op zorgelijk over optimisme

 Er is een enorme speculatiegolf te zien bij Nvdia. De zonder twijfel absolute topkeuze voor het AI-thema. De master of the Universe zoals we al eerder zagen bij de andere magnificent 7 zoals Microsoft, Apple, Amazon, Google, Facebook, Tesla. Die verbaasden ook al met hoe ver de koers kon oplopen. Nvidia spant de kroon dit decennium. Bijna dagelijks hoorden we zelfs op  de Nederlandse TV dat Nvidia weer gestegen is en ondanks de lage omzet toch het meest waardevolle bedrijf ter wereld is geworden. Maar er beginnen toch wel erg veel waarschuwingsbellen te rinkelen dat het optimisme te ver is gegaan. Veel en veel te ver. Nog meer is goed mogelijk, maar het tranendal voor nieuwe kopers ligt zo langzamerhand meer voor de hand. Misschien geen enorm tranendal, maar zoiets als 2022. De semiconductor index is absurd veel opgelopen. Iedereen is optimistisch of blijft zitten vanwege FOMO. Idioot veel calls en weinig puts worden gekocht.

Particuliere en andere beleggers zitten extreem zwaar in aandelen. Ze kopen flink bij en zo lang ze hiermee doorgaan, zal de beurs nog verder oplopen

De breedte van de markt is uitzonderlijk slecht voor beurzen op record hoogte en dat was in het verleden een van de krachtigste waarschuwingssignalen dat er dingen niet goed zaten. Tegenvallers bij economische groei. Nu zie je nogal hoge winstverwachtingen voor de S&P500 voor dit jaar en volgend jaar (>10%) die (in ieder geval voor dit jaar) uit de pas lopen met de groei van nieuwe orders (de betrouwbaarste input voor winstverwachtingen).

Er is veel onzekerheid door de opkomst van extreem rechts, voor steeds meer mensen niet meer extreem maar normaal midden. Beurzen, vooral de meer verstandig geachte markten zoals de obligatiemarkten,  beginnen daar negatief op te reageren, zoals we zagen bij Liz Truss (VK) en nu Marine Le Pen. Dit kan natuurlijk ook gaan gebeuren bij Trump als die echt gaat doen wat hij zegt. Extreem protectionisme. Neersabelen van immigratie. Dat is enorm inflatoir en slecht voor de overheidsfinanciën en vooral de verwachte houdbaarheid daarvan. Het bureau dat het overheidsbeleid op lange termijn financieel doorberekent CBO geeft voor de komende tien jaar een ernstig oplopende overheidsschuld aan met hoge rentelasten. De gevolgen van de immigratie na 2020 worden berekend op extra inkomsten van 1200 miljard en extra uitgaven van 300 miljard voor de komende tien jaar. Dit soort cijfers vallen meestal totaal anders uit, maar de richting is duidelijk: het beleid van Trump remt economische groei en stimuleert inflatie, stagflatie dus (anders dan bij zijn eerste periode als president, toen zijn belastingverlagingen tot meer optimisme en groei leidden met onverwacht laag blijvende inflatie). En dat nog afgezien van alle geopolitieke instabiliteit die Trump wel haast moet veroorzaken.  . 

Normaal zijn beurzen erg blij met het vooruitzicht van rechtse politiek, maar nu dus niet. Nog niet pessimistisch in de VS, want Nvidia en AI redden tot nu toe de beurzen. Dat kan veranderen als meer beleggers mijn analyse hoe slecht Trump is voor beurzen gaan delen en Trump zoals het er nu naar uitziet gewoon gekozen wordt. Want de kiezer is boos en wil verandering en die krijgt hij met Trump en Le Pen en in Nederland de heksen van Wilders (ik doe nu dus ook al mee aan vrouwonvriendelijkheid in de politiek, eerder was rechts Nederland al in de ban van Kaag die van Wilders een bezemsteel kreeg).

de beleggingskaart

 Sinds ik met pensioen ben heb ik de beleggingskaart niet meer geüpdatet. Luiheid en computerproblemen. De schets uit 2009 is vrijwel precies uitgekomen. Ik heb dar 0 eer voor ontvangen, op mijn werk wilden ze het niet meenemen in publicaties. Het was de beste voorspelling van de S&P500 in reële termen, maar toch, mijn denken in lange cycli was niet wat aan de klanten verkocht mocht worden. Daardoor is een motivatieprobleem ontstaan om de grafiek bij te werken. 

De uiteindelijke top van het voorspoedscenario voor beleggers kwam niet in 2028 maar in 2021. We hadden in 2009 overigens gezegd dat de goede tijden tot minstens 2018 konden duren, maar dat wat langer heel goed kon.  Toen ik in 2019 met pensioen ging zei ik bij mijn afscheidsseminar dat de komende jaren waarschijnlijk minder gunstig zouden worden voor beleggers, maar dat ten opzichte van 2009 een ding gunstiger was dan we toen voorzien hadden: de technologische vooruitgang. Internet heeft gezorgd voor een explosie van kennis en dat zou leiden tot meevallende ontwikkelingen in de technologie. Daarom zou in plaats van een neerwaartse trend in de reële S&P500 een horizontale trend voor nog enkele jaren, zeg 2024-2026 mogelijk zijn.

De trend in reële termen is beter geweest dan ik toen zei, we kwamen zo waar bijna precies uit bij het ingetekende hoogtepunt van de S&P500  eind 2021. Daarna is de trend nog niet omlaag, maar door de hogere inflatie is de reële trend toch zwakker geworden. We zijn nu zo'n 12% hoger dan in 2021, maar er was ook in totaal 12% inflatie. De trend is misschien nog steeds omhoog, maar niet meer zo ooi als van 2009-2021.

In 2009 hebben we zonnige tijden voorspeld voor de reële S&P500 vanwege het oeverloze pessimisme, de komst van enorm stimulerend monetair beleid en een gunstige stand van de machten BEGI (business, employees, government, individuals). Dat zou ongeveer zo'n toen jaar kunnen aanhouden en dan zouden de standen van de machten ongunstig veranderen voor beleggers.

Dat lijkt nu dus inderdaad te gebeuren. De macht van individuals wordt minder. Men ziet ze als elitaire salonsocialisten die het contact met de samenleving verloren hebben op zijn best. Een sterke positie van individuals betekende neoliberaal beleid met toenemende globalisatie, vrije concurrentie. Het bedrijfsleven werd geholpen via lagere belastingen. Er waren echter ook nadelen: toename ongelijkheid van inkomens en meer immigratie. Deze nadelen worden sinds enige jaren als veel belangrijker gezien dan de voordelen. Populisme komt op, met protectionisme en verzet tegen immigratie als belangrijkste gevolgen. Er is een enorme ontevredenheid ontstaan bij de kiezers en dat leidt uiteindelijk meestal tot een soort opstand en veel onzekerheid

Sinds 2021 is er een inflatieprobleem die voor verdere afkalving van de macht van individuen lijkt te gaan veroorzaken en een ruk naar extreem rechts (wel met veel linkse cadeautjes). Peronimse dreigt met een pot verterende overheid. Loonstijging die meer in de pas loopt met de productiviteit (nogal onzeker, omdat populisme dit niet wil, het bedrijfsleven moet geholpen worden) Een en ander is inflatoir, alleen maar verzacht door technologische vooruitgang, AI met name..  

Meer inflatie, hogere belastingen om de overheid meer cadeautjes te laten geven, deglobalisering, het is allemaal slecht voor een mooie winstontwikkeling. Technologie redt op het ogenblik, maar of dat zo blijft...

De trend van de reële S&P500 gaat pas echt omlaag in een chaotisch neergangscenario. Dan vallen diverse negatieve ontwikkeli9ngen samen en daar weet men jarenlang geen goed antwoord op. Te denken valt aan uit de hand lopend protectionisme, instorting China, oorlog, klimaatrampen, enorme bezuinigingen overheden en waarschijnlijk nog andere zaken die men nu niet goed ziet.  Zo ver is het nog niet, maar het zou wel eens dichterbij kunnen zijn dan men denkt (2026-2027?) . .    

consumentenvertrouwen VS maakt smak en China valt tegen en in Europa vreest men het ergste

Het lijkt volgens het consumentenvertrouwen van de University of Michigan wel of de wereld vergaat. Vooral de groep 40-54 ziet het helemaal niet meer zitten. Het pensioen wordt echt te laag, de hypotheekrente te hoog en inflatie is een ramp. Men verwacht een verslechtering van de financiële positie komend jaar en lagere reële lonen. Huizen zijn onbetaalbaar. Je zou niet zeggen dat de S&P500 en Nasdaq op een all time high staan en dat de benzineprijzen dalen (toch de twee zaken die het meest het sentiment bepalen). De kansen voor Trump zijn daarom uitstekend. De plannen van Trump zijn niet alleen gevaarlijk voor de NATO maar ook enorm inflatoir (hoge importheffingen en rem op goedkope arbeid van immigranten) en slecht voor het begrotingstekort. Diverse economen beginnen daarom hogere rentes te voorspellen voor de komende jaren.

In Europa is een ruk naar extreem rechts gaande. In Nederland scoorde de extreem rechtse PVV (dat mag je overigens nu niet meer zeggen in het parlement, want ze zijn nu met zovelen dat ze niet meer extreem kunnen zijn). onverwacht slecht en de pro Europa partijen goed. In Frankrijk scoorde Le Pen enorm goed en Macron heeft besloten tot een kamikaze -actie besloten voor zijn partij. Extreem links en rechts gaan ongekend scoren in Frankrijk. De rente liep er een kwart procent van uit op Duitsland en de beurzen in Europa werden mee naar beneden getrokken.. De rente in Portugal is nu lager dan in Frankrijk.     

In China valt de groei tegen, de geldgroei ook. Consumptie viel niet tegen maar industriële productie wel. Huizenprijzen dalen harder en staan weer ongeveer op het niveau van 2018. In Japan gaat het ook niet erg goed. De export van Zuid-Korea lijkt overigens wel harder te gaan groeien.

Het inflatienieuws in de VS is deze maand verrassend goed, niet alleen de consumptieprijzen maar ook de producentenprijzen. En dat laatste is gunstig voor lagere kerninflatie. Ex owners equivalent rent, de aan huiseigenaren toegerekende huurstijging is de inflatie al enige tijd nauwelijks hoger dan 2%  (er zijn wel vuiltjes van hogere diensteninflatie en stijgende owners equivalent rent in diverse staten). 

De rente is daarop aan het dalen en ook door de FED studie dat de groei van de werkgelegenheid is overschat. Men legt uit dat Powell wel degelijk bang is dat de hoge rente de werkloosheid zal doen laten toenemen. De FED zegt meer goede inflatiecijfers te willen zien. Dat is geen verrassing, want ze hebben zich al behoorlijk vastgelegd op geen renteverlaging in juli.

Techneuten zijn wat bange aan het worden. Er dreigt een volmageddon volgens Sentimentrader, de S&P500 is te veel opgelopen vergeleken met de fluctuaties ervan, de standaarddeviatie van de opbrengsten sinds oktober vorig jaar. Dan zou de volatiliteit plotseling flink hoger te worden. Voorlopig is er nog behoorlijk wat vertrouwen omdat het een verkiezingsjaar is in de VS, dan is de volatiliteit vaak leeg. Er zijn ok heel wat zorgen dat maar zo weinig aandelen stijgen. Behalve tech gaat et niet erg goed, vooral niet voor de kleinere bedrijven. Afgelopen maand waren er maar 6 bedrijven hoger in de AEX van de 25,maar was de AEX toch iets hoger.   

meevallend inflatierapport wint het van havikachtige FED

 Het is heel ongebruikelijk dat een havikachtige FED wordt overstemd door een lagere inflatie vorige maand dan verwacht.

Daardoor worden de woorden van Powell en de nieuwe dots en inflatieverwachtingen van de FED vriendelijk uitgelegd. Zoals Powell al zei, de inflatie is al mooi gedaald en zal naar verwachting verder dalen. Niet zo snel als eerder werd verwacht, maar van uitstel komt geen afstel. Minder in 2024 wordt waarschijnlijk bijna helemaal weer ingehaald in 2025. 

De inflatieverwachtingen werden verhoogd, de QT blijft gehandhaafd niet verzacht en de dots van de leden van de FED wijzen niet meer op drie maar een renteverlaging in 2024/Men wijst er op dat het gemiddelde nu nog maar op één rentedaling in 2024 wijst, maar er zijn bijna even veel FED bazen die eéen of geen rentedaling zien versus twee rentedalingen. 

De inflatiecijfers waren duidelijk beter dan verwacht, al steeg de diensteninflatie ex huur wel verder. Goederen werden goedkoper. Het lijkt behoorlijk zeker dat de huurstijging verder afneemt. Het maandelijkse rapport van het midden- en kleinbedrijf NFIB gaf deze maand meer optimisme aan en minder prijsdruk. Dit is een van de beste leading indicators voor inflatie in de komende zes maanden. Zentner van Morgan Stanley lijkt bevestigd te gaan worden in weer wat betere inflatiecijfers in de komende maanden.

. Per saldo daalde de lange rente duidelijk vandaag.

chips, banengroei en inflatieverwachtingen omhoog

 De beurzen zijn volledig in de greep van Nvidia en inflatieverwachtingen. Nvidia vliegt omhoog à la technologie-wonderaandelen eind jaren negentig. ASML pikte afgelopen week weer de nodige graantjes mee toen bleek dat TSMC toch maar de pil doorslikte en de dure EUV-machines ging bestellen, overigens andere bedrijven gaven aan dat ook te doen.  Het AI-verhaal is even krachtig, zo niet krachtiger dan het verhaal van de nieuwe economie eind jaren negentig.

De ECB verlaagde de rente, terwijl ze wel de inflatieverwachtingen voor 2024 en 2025 verhoogden. Ze hadden het nu eenmaal zo koeienduidelijk beloofd en dan moet je wel om de markt niet al te boos te maken. De hoge rente drukt overduidelijk de groei en de inflatie gaat naar verwachting nog steeds dalen, al gaat het volgens de nieuwste voorspellingen minder hard dan eerst gehoopt werd. Alleen Duitsland tegen, zelfs Knot voor. En dat terwijl ook de verwachtingen voor economische groei een beetje aan het verbeteren zijn in Europa.

In de VS was de banengroei weer eens veel hoger dan verwacht met 272.000 volgens het Establishment Survey. De loongroei ook. Dat was dan allemaal wel in strijd met de iets hogere werkloosheid (alleen bij de jeugd) en een daling van 625.000 voltijdsbanen bij het Household Survey. Het Establishment Survey heeft tig keer meer respondenten dan het Household Survey (en Jolts (vacatures) en minder loonstijging bij quits) en is daarom veel minder volatiel. De surveys lopen weer erg uit elkaar. Het Household Survey zet echter wel een krachtig vraagteken bij de kracht van de Amerikaanse arbeidsmarkt volgens het Establishment Survey. Dat laatste geeft aan dat het aantal gewerkte uren omhoog is. De Atlanta FED zet mede hierdoor weer duidelijk hogere verachtingen neer voor de groei in het tweede kwartaal na de behoorlijke dip eerder in het kwartaal. ISM manufacturing slecht, maar diensten veel krachtiger dan verwacht. De soft indicators 9zoals ISM manufacturing) zwakken de laatste maanden wat af, maar de harde indicators zijn redelijk stabiel en nog steeds keurig. Nog geen recessie te bekennen in de VS voorlopig. En in Europa, China en nog een flink aantal landen verbeteren de groeivooruitzichten wat.

China is weer alles aan het exporteren dat los en vast zit en importeert nauwelijks meer. Toch verbetert het plaatje voor China. Meer groei industriële productie, retail sales, minder slecht verhaal huizenmarkt. De koperprijs laat het plotseling nogal afweten. Chartisten zien een trendbreuk in de opgaande trend en een head and shoulders formatie. De olieprijs is al wat langer aan het dalen. Dat geeft niet een sterke economie aan, maar lagere olieprijzen zorgen juist voor meer groei, het is een soort belastingverlaging die zorgt voor meer consumentenvertrouwen.

Een en ander leidde tot eerst duidelijk dalende tweejaars rente in vooral de VS, maar na de banencijfers schoot de rente weer omhoog. Het gaat met horten en stoten. Uiteindelijk iets omlaag denk ik. 

misdaad loont voor Zuma en Trump

 Zuma laat zien dat je als veroordeelde corrupte politicus verkiezingen uitbundig kunt winnen. Volgens de polls gaat Trump dat ook lukken. Hij is nu officieel een felon, maar hij is meer innocentius Trump versus criminal Biden volgens vele kiezers. Biden verliest stemmen van de mensen die niet veel gestudeerd hebben (60% van de bevolking)..

Het is nog steeds rustig op de beurzen met vriendelijke ondertoon en lage volatiliteit. Beurzen steunen wel heel erg op AI en Nvidia. Nog meer droom dan Tesla. De beursstijging dit jaar steunt overigens wel voor een belangrijk deel op hogere winstverwachtingen. Het is niet helemaal lucht, al die mooie stijgingen van de beurzen.

Het gaat niet helemaal naar wens met de groeivooruitzichten van de VS. Chicago PMI een flinke dreun. Meer (maar nog niet grote) zorgen over kredieten van bedrijven en particulieren. De handelsbalans verslechtert.

De FED is nog niet bang voor een recessie. Een nieuwe verhoging kan zo maar uit de ijskast worden gehaald, zo oppert men. Cover Barron's suggereert dit ook: geen verlagingen meer van de rente door FED. Dat lijkt me zo'n voorbeeld van een contraire cover: het pessimisme over renteverlagingen door de FED is nu extreem. De FED kan niet al te veel uit de pas lopen bij centrale banken die de rente wel gaan verlagen zoals de ECB. De FED moet echter wel haast gaan verlagen om de rentelasten van de overheid en andere schuldenaren draaglijk te houden. Dat zal Trump ze nog wel een s flink hardhandig duidelijk gaan maken. En dat optimisme over economische groei ondanks een inverse rentecurve kan snel wegsmelten als de on-inversie gaat optreden. Dan pas, daarna, komt de recessie snel. Dat kan deze keer ook. Maar voorlopig blijft de korte rente nog erg hoog.

Ik had de kieswijzer ingevuld voor de Europese verkiezingen deze week. Grote overeenkomst bij mij met de standpunten van de oude regeringspartijen (60%+) en enorm verschil met PVV en BBB (15%-). Dit is niet lang te verteren voor de VVD. Die gaan het kabinet laten vallen op Europa, maar ze zullen dit samen met de NSC proberen t doen (die het overigens veel meer eens is met PVV en BBB dan de VVD).