Rente

Economen en brokers voorspellen altijd en overal een stijgende rente.
Elk kwartaal voorspelt iedereen dat de rente over zes maanden hoger zal zijn dan vandaag.
Bovenstaande tabel van Bianco geeft dat aan.
Overigens zat men er niet zo veel vaker langs dan 50%.
Maar je moet je goed realiseren dat iedereen vindt dat de rente moet stijgen. Dat is ook ingeprijsd (de rentecurve is steil). Je moet je afvragen of de rente harder zal stijgen dan is ingeprijsd. Dat is vaak niet zo duidelijk.
Het is volkomen duidelijk dat de rente te laag is volgens de economische fundamentals. Maar de centrale banken willen dat en doen hun best dit zo te houden. Vele centrale banken kopen tegen elke prijs en daar houden de voorspellers onvoldoende rekening mee.
Een en ander wordt anders als de bond vigilantes (volgens steeds meer mensen een uitgestorven soort beleggers) de centrale banken duidelijk maken dat ze moeten stoppen met verruimen, vooral met het kopen van leningen tegen elke prijs. Op het ogenblik is het nog niet zo ver.

Bovenstaand plaatje laat de lange rentebeweging zien in de VS. Deze trends zijn zeer lang, iets langer dan een Kondratieffgolf.
De grote keerpunten waren de enorme renteverhogingen van Volcker die een keer in de trend van inflatie veroorzaakte en 2012 toen Draghi een keer in de eurocrisis bewerkte en daarmee een eind aan de steeds hogere safe haven premium. In de VS ging tegelijkertijd de huizenmarkt definitief weer in de geode richting.
De schaal is logaritmisch: Voor 1980 ging de rentestijging steeds harder. tot 1965 ging het langzaam. Na 1980 ging de rentedaling ook heel hard. Geleidelijk werd met de lagere rente de rentedaling ook langzamer. Hetzelfde lijkt te gebeuren met de nieuwe trend van rentestijging: in absolute zin eerst heel langzaam. Het ging tot op heden (juli 2014)  zelfs langzamer dan werd ingeprijsd.


Algemeen plaatje van de rentecyclus

Volgens mij zitten we in een stijgende trend van de rente die nog een paar jaar kan aanhouden, omdat er geen recessie komt en de inflatie iets hoger kan worden.

De rentesttijging gaat nu wel veel harder dan de lange trend en daarom is re wel rentedaling mogelijk richting de stijgende trend.



De 30-jaar swaprente is het belangrijkste voor de waardebepaling van de verplichtingen van een pensioenfonds.

Op de rechterschaal kun je ongeveer zien hoe de waarde van de verplichtingen van een pensioenfonds (met een looptijd van de verplichtingen van 16 jaar) fluctueert op jaarbasis. Eind 2008 steeg de waarde van de verplichtingen plotseling met bijna 30% in een jaar, terwiijl de waarde van de beleggingen zeer fors daalde. In 2010 vloog de waarde van de verplichtingen op zeker moment met bijna 20% op jaarbasis omhoog.

Op het ogenblik keldert de waarde van de verplichtingen. Dat kan met ongeveer hetzelfde tempo gaan als hiervoor gemeld.

Algemene grafieken

Het momentum van de Duitse rente (hier afgebeeld als de rente ten opzichte van het 10 weeks gemiddelde) heeft gepiekt en in normale omstandigheden moet de rente dan na enige tijd gaan dalen. We zijn zo te zien nog niet bij het keerpunt.

Of dat nu ook gebeurt is onzeker (uiteraard, het is altijd onzeker, we weten het nooit zeker). Het kan want  de ISM zal wat gaan dalen. De IFO lijkt ook niet verder te kunnen stijgen, dus de reële rente hoeft niet omhoog.
De inflatieangst begint nu wat overdreven te worden.
De trend is nog wel steeds heel sterk omhoog en dat betekent dat na enige rentedaling tot de onderkant van de range de rente weer behoorlijk kan stijgen.

Het 1994 scenario kan echter doorzetten qua rente (zie post van 9 februari)

Is de langetermijntrend van de rente om?

In het plaatje kun je zien dat na de Tweede Weeldoorlog de rente heel lang omhoog ging. Aan het eind van de trend kreeg je de blow off, een inflatie-explosie die door Volcker met 20%+ rente werd bestookt totdat de trend brak. Die blow-off periode geeft niet de trend op lange termijn aan.

Vanaf 1984 is een trend naar beneden ontstaan die tot vorig jaar geduurd lijt te hebben.

Je kunt nog niet zeggen dat de trend al gebroken is, maar het fundamentele verhaal van de inflatie wijst er wel op.

N.B. de lange trend van de rente duurde na 1800 iets langer dan een Kondratieffgolf, meer zo'n 65 jaar dan 52 jaar.



Reële rente nog steeds laag

In het plaatje staat de rente voor indexatie van inflatie van Franse voor inflatie geíndexeerde obligaties en voor Amerikaanse voor inflatie geïndexeerde obligaties (TIPS).
In Frankrijk steeg deze keer de reële rente eerder dan in de VS (zie ook post dat Duitse rente de laatste tijd de Amerikaanse leidt).
De 2006 niveaus zouden wel een weer opgezocht kunnen worden.