Berner en Minack van MS hebben een verhaal geschreven (We Can’t Inflate Our Way Out, February 19, 2010) waarbij ze stellen dat hogere inflatie niet helpt om van je hoge staatsschuld versus het BNP af te komen. In de VS zijn zo veel uitgaven (o.a. sociale voorzieningen/gezondheidszorg) voor inflatie geïndexeerd (50%) dat hogere inflatie het overheidstekort niet helpt. Als de inflatie onverwacht komt zoals na de Tweede Wereldoorlog, dan kun je inderdaad pijnloos via inflatie en hoge groei de schuldenlast versus BNP verlagen. Die inflatie moet echt onverwacht zijn en dat is hij niet als je de markt duidelijk aan het maken bent dat je naar hogere inflatie aan het streven bent om meer belastingopbrengsten te genereren. Je krijgt alleen maar een vrij pijnloze daling van de overheidsschulden versus BNP als de rente lager is dan de nominale groei van het BNP. Dat proberen de schuldzondaars. De markt trapt hier niet in, zoals de grafiek laat zien. Naarmate de overheidsschuld groter is, dreigt men meer rente te moeten betalen versus de groei van het BNP. In de onderste grafiek van Berner/Minack staan de netto schulden (versus BNP) en die zijn soms veel lager dan de bruto schulden. Het verschil is vooral heel groot voor Japan en Noorwegen. Als je het zo bekijkt blijft de VS pijnloos AAA, maar het VK zal beter zijn best moeten doen om AAA te blijven. Griekenland is verdoemd.
De rente hoort o.a. in het westen lager te zijn dan de groei van het nominale BNP door het te laag houden van de korte rente en het voortdurend oppotten van valutareserves etc door Emerging Markets/ OPEC/ Sovereign Wealth Funds. Dat (het maar doorkopen van staatsleningen door de hiervoor genoemde partijen) was de oplossing van het raadsel (conundrum) van Greenspan waarom de rente zo laag bleef ondanks zijn renteverhogingen. Veel van deze landen willen tegen elke prijs (=ondergewaardeerde valuta) extra groei krijgen via de export. Daarmee dringen ze de landen met een overgewaardeerde valuta hogere schulden op, maar die schulden blijven –als ze maar rustig groeien- heel lang betaalbaar door hun te lage rente.
MS ziet een andere oplossing om aan een lage rente op staatsleningen te komen: banken moeten verleid worden om excessief veel staatsleningen te kopen (=à la Japan een spijkerharde garantie krijgen dat de korte rente niet of heel weinig verhoogd wordt in de komende jaren). Soms gaat dat vrijwillig, zoals na de vorige huizencrisis in de VS rond 1992 (zie bovenste plaatje MS; je ziet dan dat banken in de VS nog maar weinig staatsleningen in portefeuille hebben). Als dat niet goedschiks gaat dan maar kwaadschiks, bijvoorbeeld VS banken moeten 20% van hun bezittingen aanhouden in VS staatsleningen. Geen echt aan te raden oplossing volgens MS, maar wel beter dan de oplossing van Rogoff en adviezen van diverse brokers (4-6% inflatie maken).
Per saldo zie ik door beide trends (groeiende surplusliquiditeit Emerging Markets etc. en meer beleggen in staatsleningen door banken) voor o.a. de veilige westerse landen een rente ontstaan die gemiddeld onder de groei van het nominale BNP moet liggen in de komende jaren. Overheden moeten dan zorgen voor hoge groei en lage korte rente, ofwel zorgen voor een hoge stijging van de productiviteit (anders wordt het inflatieprobleem te groot).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten