De discussies over het pensioenakkoord zijn verbazingwekkend verhit. Er ontstaan zelfs merkwaardige bondgenootschappen zoals tussen Wientjes en Jongerius, zoals in de cartoon van Hein de Kort in het FD te zien was. Wientjes moet bijna de mond spoelen bij zo veel steun aan Agnes en Agnes wordt steeds hardhandiger aangevallen door FNV bondgenoten.
De basis van het pensioenakkoord zijn frustraties bij grote pensioenfondsen dat ze zich arm moesten rekenen en zich haast niet konden verzekeren tegen het renterisico (van de grote zeven pensioenfondsen is volgens DNB slechts 40% van het renterisico verzekerd). Ortec sloeg flink aan het rekenen en kwam tot de cocnlusies die altijd uit stokoude ALM-studies komen: risico wordt beloond en als je een lange horizon hebt ben je gek als je heel weinig risico neemt door bijna alles in staatsleningen van veilige landen te beleggen. Uit die oude ALM-studies kwam steeds dat je meer in zakelijke waarden moest beleggen. Dat advies volgde men vroeger op, want het zou goed gewerkt hebben in de daar vlak aan voorafgaande jaren.
Nu schreeuwt men moord en brand als men op basis van studies oppert dat je als pensioenfonds beleggingsrisico's moet nemen. De twee beurskrachs van het vorig decennium zitten diep in het geheugen gegrift. Dat nooit meer, je kunt niet rekenen op goede opbrengsten van zekelijke waarden, lees er de theorie van het Nieuwe Normaal maar op na. Risico wordt nu en dan gestraft en vooral nu, zo denkt men bijna zeker te weten.
Ondertussen is de rente te laag om een betaalbaar nominaal pensioen te genereren, laat staan een reëel pensioen. Er is een hoge kans dat in de komende jaren sterfteverlies geleden gaat worden omdat we langer leven dan in de sterftetafels wordt gesuggereerd. Je zou dat gemiddelde sterfteverlies op 1% per jaar kunnen stellen. Met andere woorden, de verplichtingen worden nog steeds niet prudent genoeg berekend als je de lange rente als rekenrente neemt. De pensioenfondsen zijn via die manier dus nog armer dan de huidige lage dekkingsgraden aangeven. De ouderen/ babyboomers dreigen daardoor te hoge uitkeringen te krijgen, omdat ze dit sterfteverlies doorschuiven naar de volgende generatie die daardoor extra weinig opbouwt (want zij moeten dat sterfteverlies bijpassen).
Daar staat tegenover dat als men in een goed gespreide beleggingsportefeuille met zakelijke en vastrentende waarden al snel verwacht 2% extra rendement te maken. De Ortec berekeningen laten zien dat je met zeer hoge kans (>95% na 20 jaar) veel hoger uitkomt met de opbouw van je pensioenvermogen, er daardoor goede kansen ontstaan op het goedmaken van het langlevenrisico en op indexatie.
Het nu al veronderstellen van die goede opbrengsten maakt je extra kwetsbaar voor tegenvallers op korte termijn. Door de vergrijzing is er bijna geen herstelvermogen
meer uit de nieuwe pensioenpremies (bij een beetje rentestijging is er dat wel engigszins). Klappen vanwege beleggingsrampen of sterfterampen zijn daardoor tijdrovender om recht te zetten.
Het alternatief, alles veilig dicht timmeren met lange vastrentende waarden (inclusief swaps etc.) is nog onaantrekkelijker: je weet zeker dat bij een dekkingsgraad van 100% nu volgens FTK(1) zal moeten worden afgestempeld. De rechten moeten gekort worden om de geëiste nieuwe (5+% hogere) buffer in FTK1 te bereiken en bij elke nieuwe sterftetafel moeten de rechten gekort worden voor de sterfteverliezen. In die situatie weet je zeker dat de rechten van de jongeren meer (want het gebeurt over een groter aantal jaren) gekort gaan worden dan die van de ouderen/ babyboomers.
De babyboomers moeten dus wijs zijn à la Jongerius, hopen op een hogere rente en gaan werken met prudente verwachte rendementen waarbij met een fondsspecifieke kans indexatie mogelijk wordt. Vooral voor jonegeren is dit inzetten op wat meer risico een must willen ze nog een goed pensioen op kunnen bouwen. Kijk toch door die twee beurskrachs heen en realiseer je dat rissico op lange termijn beloond moet worden, zo zit het economisch en evolutionair systeem nu eenmaal in elkaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten