Niall Ferguson in Barron’s: wordt Amerika een stagnerende risicomijdende natie?

Niall Ferguson, de man van Ajaan Hirsi Ali, stond deze week met een artikel in de Barron’s (Is America Becoming an Anti-Risk Welfare State?).  Een en ander naar aanleiding van zijn boek Civilization, The West and the Rest.

Hij is bang dat een soort Jan Saliegeest uit de 18de eeuw in Nederland overwaait naar Amerika. Hij ziet twee redenen voor een dreigend verval in Amerika:

1.       De instituties werken niet meer zo goed als vroeger, met name het rechterlijke systeem waar je voor van alles en nog wat vervolgd kunt worden. Dit is te ingewikkeld en te bureaucratische geworden. Het is verschrikkelijk duur en houdt legioenen te veel juristen aan het werk. De nieuwe wet Dodd-Frank is zo’n voorbeeld.

2.       De cultuur in Amerika verschuift richting geen risico meer nemen. Vroeger stond risico nemen in hoog aanzien, nu verzandt Amerika tot een soort verzorgingsstaat. Ondernemingszin heeft in de VS een kanuw gekregen en is nu sterker in bijvoorbeeld Hongkong en Duitsland.

De oude machten worden vervangen door nieuwe. Engeland verging het ook al zo in de 20^ste eeuw, door inperking van flexibiliteit door de gevestigde belangen.

De enorme groei in het Westen van de afgelopen twee eeuwen kwam door zes killer applicaties, die de rest van de wereld niet goed kon toepassen: concurrentie, wetenschap, wetgeving/ handhaving wetten, moderne medische zorg, de consumptiemaatschappij en de werk ethos.

Dit komt redelijk overeen met hoe Ter Veer en ik in ons boek uitleggen waarom de Industriële Revolutie in Engeland begon: door de grote flexibiliteit, dat machten konden schuiven (dat is in lijn met concurrentie en opkomst consumptiemaatschappij, de werk ethos) onder voorwaarde dat de domeinen van de tijdgeest goed worden gestuurd (de wetgeving, de instituties, de opbouw van een verzorgingsstaat, aandacht voor het domein vrijheid waardoor innovaties van de grond komen (science, wetenschap bij Ferguson). 

Nu ziet Ferguson de macht naar China verschuiven, weg uit het Westen. De trends van het einde van de 20^ste / begin 21^ste eeuw dat het in steeds meer landen veel beter gaat zet door. Er komen steeds minder arme landen.

Latijns Amerika blijft onder leiding van Brazilië op het goede pad, daar zal het veel beter blijven gaan, de instituties zullen daar sterker worden..
Europa heeft voorlopig last van de enorme bedragen die nodig zijn om de euro overeind te houden (5 tot 8% van het BNP).

China is vergelijkbaar met Zuid Korea in de jaren 70 en zal net als Korea snel door blijven groeien richting Westerse welvaart. Dat zal gebeuren via en soort staatskapitalisme. Voor China is het nog steeds veel te gevaarlijk oppositie toe te laten en dat zal pas over de nodige decennia mogelijk kunnen worden als het al ooit gebeurt.