overpeinzingen

Ik ben verrast dat men zo veel betekenis hechte aan de woorden uit het rentebesluit van de FED dat men in december ook over de rente gaat praten. Natuurlijk moest dat zinnetje erin, anders konden ze net zo goed meteen zeggen dat ze de rente nooit meer zouden verhogen. Je moet de optionaliteit open houden voor het geval de economie harder groeit dan verwacht met meer inflatie(dreiging) dan gedacht. De FED kijkt wel vaker wat zo'n extra zinnetje doet in de pers. Als men de uitleg van het moment niet tegenspreekt dan gaat de markt steeds verder peilen of de FED echt bedoelt wat men van een bepaald zinnetje uit het rentebesluit volgens de commentaren zei.
Men maakt nu uit dat zinnetje op dat de FED echt de rente wil verhogen in december. Dan moeten de economische cijfers heel goed zijn, enorme goei van de werkgelegenheid en meer inflatie dan verwacht.
De groei in het derde kwartaal in de VS was maar 1,5%, de Employment Cost Index steeg maar 0,6%, het persoonlijk inkomen slechts 0,1%.
de inflatie van de FED, PCE, ging omlaag en diie was al te laag (laatste cijfertje niet in grafiek)

Het bedrijfsleven zag geen omzetgroei en ziet geen omzetgroei in het komend kwartaal in de VS. De dollar is weer sterker geworden met opnieuw deflatoire druk.

Het is duidelijk dat er minstens drie tegenstemmers zullen zijn bij een renteverhoging. D.w.z. maximaal 7 voorstemmers en we weten dat Yellen eigenlijk ook de rente niet wil verhogen en Dudley ook niet.

Verder zie je dat wel erg veel mensen een beetje winst willen nemen na de koersstijgingen in oktober. De large speculators zitten nog totaal scheef, dus die zouden wel blij zijn met weer even wat dalende koersen. De wall of worry is nog heel erg hoog.  Het gaat niet goed met de winsten en vooral de omzetten, maar toch zie je dat de beurzen heel erg solide aan het stijgen zijn.

De olieprijzen willen nog niet erg omhoog, maar men begint voldoende pessimistisch te worden. Er blijven altijd beleggers die op olie geilen. Dat is permanent kennelijk, totdat er voldoende schone energie komt.

De koersen van oliebedrijven zoals Exxon, met een meevallende winstdaling van slechts 47% zijn bezig met een opmars.

Sam Zell verkocht een deel van zijn appartementen voor $ 5,3 miljard. Sam Zell, de gravedigger, heeft een naam hoog te houden als verkoper op het hoogste punt en kopen vanaf het laagste punt.
Misschien heeft hij deze keer ook gelijk, zo vreest men. Maar Zell is niet zo somber, hij heeft nog 3/4.

China: zorgen ebben weg net als bij Griekenland

Het lijkt een beetje op Griekenland. Een hele tijd is de kapitaalmarkt alleen maar aan het piekeren hoe erg het mis is in Griekenland en dan schenkt men er ineens geen aandacht meer aan. De problemen van Griekenland zijn echt niet weg. Zoiets lijkt nu ook aan de hand met China. De wereld zou vergaan omdat China niet met 7% groeit maar met iets als 5%. Ineens heeft men het er nauwelijks nog over. Niet dat de groei in China aantrekt, maar men zit er niet meer zo mee. De yuan is behoorlijk stabiel tegen de dollar. Overigens niet zo verrassend bij zo veel valutareserves en bij pogingen van China om de yuan als reservemunt in de SDR te krijgen. Nu de FED niet doldriest de rente aan het verhogen is, is het al helemaal gemakkelijk om de yuan stabiel te houden. Men weet nu beter wat de problemen van China zijn en men ziet dat ze niet te erg zijn. Ja, de groei van de industriële productie zwakt af, maar consumptie groeit door. In totaal betekent dit minder groei en een minder grondstoffenintensieve economie. Maar de vraagschok die een negatieve voorraadcyclus veroorzaakte is bijna voorbij. Het bedrijfsleven en vooral de staatsbedrijven zijn te veel schulden aan het maken, er zijn meer slechte schulden dan de alleen officieel gepubliceerde, maar dat is al decennia zo en een en ander lijkt nog wel enige jaren ongeveer onder staatscontrole te kunnen blijven.

Capital Economics denkt net als bijna iedereen dat de groeicijfers wat overdreven zijn. Er zijn economen die een nog grotere aanpassing nodig vinden en er zijn er ook die een veel kleinere aanpassing nodig vinden.

 De bubbel in vastgoed. Woeste schommelingen, maar er lijkt weer enig herstel door de monetaire verruiming

de kredietbubbel groeit

De Chinezen kopen weer meer auto’s. De verlaging van de BTW zit nog niet in de cijfers, dus de komende maanden zal men wel nog betere cijfers zien.

aan China ligt het niet, die lage benzineprijs

zo zeker is het niet dat de FED de rente verhoogt in december

Jim Bianco legt uit waarom alle pogingen van de FED om de rente te verhogen tot mislukken gedoemd zijn:
 Remember how the Fed works – they ask the market’s permission to raise rates. As the chart above shows, the implied odds of a hike at the December went from 36% to 48% in the wake of the FOMC meeting. While this may seem like a coin flip, the market is unwilling to give the Fed approval just yet. The implied odds would need to be closer to 60% for this to be the case. The Fed will not move without the market’s permission.

Economists don’t understand this dynamic, which is why they have predicted a hike at every “presser meeting” all year. They have been wrong all year. Unless the probabilities get above 60%, and stay there, they will be wrong in December too.

The forward curve is not priced for a hike, so one 25bps hike could be devastating (see August for an example of a market that is pricing in a hike). The Fed knows this, which is why they have yet to hike.

We believe the market is in charge. Economists think market opinion does not matter."

En dan hebben we nog de ECB die in december gaat verruimen

en de geldmarktfondsen die in de week voor kerstmis moeten worden gemaakt om de rente echt omhoog te krijgen als de de rente verhoogt

nee, een schier onmogelijke zaak voor de FED zo'n renteverhoging. geen enkele westerse centrale bank kreeg het sinds de kredietcrisis langdurig voor elkaar

geen verhoging van de rente door de FED zoals de markt al dicteerde

Nauwelijks veranderingen in de tekst van het rentebesluit. De FED zat haar tijd een beetje te verdoen, deze vergadering was nergens goed voor.

Twee veranderingen trekken de aandacht.

In de eerste plaats probeerde men zoals men dat de laatste tijd beschrijft, dat de volgende vergadering life is, niet een vergadering die zonde van de tijd en moeite is.

 In determining how long to maintainwhether it will be appropriate to raise thise target range at its next meeting, the Committee will assess progress--both realized and expected--toward its objectives of maximum employment and 2 percent inflation.

De FED geeft hiermee aan dat ze ook de volgende vergadering over een renteverhoging zullen praten, suggererend dat een renteverhoging wel eens nabij zou kunnen zijn.

Verder was men veel minder bezorgd over desastreuze invloeden vanuit het boze buitenland vol vluchtelingen die zo is dagelijks overal op de tv is te horen  ieder kind zitten te belagen en volop verkrachten vanuit de luxueuze asielzoekerscentra, uitsluitend bevolkt door gelukszoekers, onze baantjes en woningen afpakkend,  die het om duistere redenen niet heel leuk vonden dat ze belaagd worden door de moordende en bombarderende troepen van Assad en de niet helemaal jofel handelende luitjes van IS die toch zo mooi in de here zijn.

 Men schrapte deze tekst uit het retebesluit: Recent global economic and financial developments may restrain economic activity somewhat and are likely to put further downward pressure on inflation in the near term.

Hilsenrath, tegenwoordig het doorgeefluikje van de FED aan de financiële pers, moest een en ander uitgebreid toelichten.

Hij maakte duidelijk dat de FED nog niet aan een renteverhoging toe is en ook in december nog heel wat zweetdruppeltjes via de Missisippi in de oceaan moeten stromen voordat men voldoende dapper kan zijn de rente te verhogen.

In de Wall Street Journal: “obstacles potentially stand in the Fed’s way. Officials noted in their statement that expectations for future inflation—as measured in bond markets—had receded “slightly” in recent weeks, a sign investors don’t expect a rebound in consumer prices soon.

Fed officials watch inflation expectations closely, because expectations can affect the prices individuals, businesses and investors actually demand for goods and services.

Fed officials said, as they have before, that they won’t raise rates until they become “reasonably confident” inflation will raise to their 2% objective after running below it for more than three years.

They also want to see “some further improvement” in the job market. “

Het is duidelijk dat de FED verslaafd is aan een 0% rente om zo de aandelenkoersen op te pompen en de schuldenmakers een hemelse trip te geven die naar meer schuld smaakt

Atlanta FED: 1% groei en minder loonstijging

De Atlanta FED heeft plaatjes over de eeconomische roei in het kwartaal op basis van alleen de gepubliceerde cijfers die in de berekening van het BNP gaan en niets extra's. Dat leidde dit jaar tot de beste voorspelling wat de kwartaalgroei zou zijn. Nu wijst dit op ongeveer 1% groei voor het derde kwartaal

De consensus lijkt te hoog te zitten

Men zag eerst meer loongroei dan de gemiddelde cijfers, maar de loongroei lijkt af te brokkelen

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Geen stapje terug op de beurzen na de toch wel groot aan het wordende koersstijgingen in oktober. Draghi wist voor de zoveelste keer de markt blij te verrassen, de Nederlandse pensioenfondsen verder verarmend. Hints op uitbreiding van QE in december, een nog negatevere rente op vrije reserves van banken en een historie dat het nog meer wordt dan de markt nu denkt, ook al pruttelt Klaas Knot nog zo tegen. Hij staat machteloos tegen het overwicht van de schuldenlanden in de ECB.
De ECB moest wel, anders zou de euro door de 1,15 schieten en zouden chartisten zich nog meer vol gaan laden met euro's. Draghi reageerde met zijn onderhand gebruikelijke shock and owe op het besluit van de FED de rente niet te verhogen in september en als het aan de amrkt/ Brainard/Tarullo ligt gaat het nog een hele tijd duren voor de rente verhoogd wordt. Een renteverhoging van de FED komende week wordt uitgesloten geacht door de markt.
De PBoC verlaagde rente en de reserve requirement ratio voor banken, aangevend dat men die (0,1%) meevallende groei van 6,9% in China niet vertrouwt.
De beurt is nu aan de Bank of Japan, maar daar hanteert men een andere logica (Abe wil geen zwakke yen,de BoJ ziet geen extra kredietgroei door extra QE, maar men moet wel voor extra groei zorgen), waardoor uitbreiding van QE geen uitgemaakte zaak is.

Het winstnieuws was bij enkele grote Amerikaanse technologiebedrijven heel behoorlijk en van negatieve guidance trekt men zich weinig aan: deze is niet erger dan de veel te grote vrees hiervoor.

De flash PMI's waren heel redelijk in Europa en Japan. China is er mee opgehouden dit cijfer te publiceren vanwege de grote negatieve reacties hierop in voorgaande maanden.
De groeiverwachtingen voor het derde kwartaal gaan nog steeds omlaag in de VS en misschien is mijn 1-1,5% te hoog. Een fors voorraadeffect, negatieve bijdrage netto export, dalende olieproductie en daarbij horende investeringen bij een groei van de consumptie van 3% of iets beter.


In de VS is men aan het marchanderen met het schuldenplafond ('debt ceiling') voor de Amerikaanse overheid. Die verhoging moet voor 3 november komen, anders kan de overheid niet meer lenen en aan haar verlichtingen voldoen. De democraten/ Obama willen niets geven en eisen een 'clean bill', zonder voorwaarden om het schuldenplafond te verhogen. Dit lijkt te gaan gebeuren met een kleine ophoging. Paul Ryan wordt de nieuwe 'speaker'van het congres en kan daarna tot een wat zinvoller pakket komen om het schuldenplafond voor ruimere tijd te verhogen. Het is positief dat zo'n zwaargewicht de hondenbaan wil hebben met al die fratsen van de Tea Party.

Het economisch nieuws was vorige week betrekkelijk goed in de VS: extreem lage initial claims voor werkloosheid (dat wijst op doorgaande groei van de werkgelegenheid), sterke cijfers van de huizenmarkt (sentiment huizenbouwers NAHBMI van 61 naar 64, vergunningen iets omlaag, maar housing starts omhoog). Leading indicators daalden vorige maand 0,2% (want beurs omlaag). De Chicago FED national index van 85 surveys werd weer negatief, bevestigend dat groei beneden trend is geweest.

De cijfers uit China bevestigden dat de groei aan het stabiliseren is, niet verder wegvalt vanwege de fiscale en monetaire stimulering. Detailhandelsverkopen +10,5% op jaarbasis, groei industriële productie 6,2% op jaarbasis (was 6,3%), MNI business indicator 55,6 (+4,3).

Waarom kan de beurs verder stijgen terwijl het economisch nieuws, winsten en omzetten tegenvallen

Na nog een flinke stijging van de beurzen vanwege de beloftes van Draghi zie je de mensen denken: dit is toch overdreven. Een paar weken geleden dachten we nog dat de beurzen in een bear markt moesten komen vanwege China, renteverhogingen van de FED, zieltogende grondstoffenfondsen met bijbehorende junk bonds en bijna al het economisch nieuws viel tegen.

Een beetje rebellie binnen de FED, reactie hierop van Draghi en China en ineens denkt men heel anders. De groeiafzwakking in China is niet voorbij, daar komt geen flink herstel. In de VS worden de groeiverwachtingen in snel tempo naar beneden bijgesteld (1% in het derde kwartaal is misschien niet eens haalbaar, 2,5% in het vierde kwartaal lijkt al veel) en ook in Duitsland/ Eurozone loopt het optimisme uit de voorspellingen. Iedereen wordt geraakt dor de zwakke wereldhandel in nominale termen. De consumptie is sterk, maar de groei van de industriële productie is verdwenen. In de Opkomende Landen gaat het nog steeds bergaf, met Brazilië voorop, maar uit Venezuela en Argentinië hoor je ook niets goeds. In Japan zal de groei ook in het drde kwartaal verstek laten gaan, opnieuw een kleine krimp.
De winstcijfers komen nauwelijks beter binnen dan de naar beneden bijgestelde verwachtingen, de omzetgroei valt tegen. De winstrecessie in de VS is een feit aan het worden. Winstverwachtingen hebben bepaald nog niet de opwaartse lijn te pakken gekregen.

De trend van de economic surprises van Citibank bijvoorbeeld is erg slecht in veel landen. Al heel lang valt het economisch nieuws tegen vergeleken met de verwachtingen in China en de VS. Het valt minder mee in Japan en de eurozone de laatste tijd.
Alleen de centrale banken lijken nog de koersen voort te stuwen. En het vertrouwen in een eindejaarsrally.
Die is al geweest, roepen de pessimisten
Maar zit er meer in het vat? Op jaarbais is de Amerikaanse beurs nog vrijwel onveranderd van de beginstand. Dat wijst niet op overmatige stijging.
Ik denk dat er toch behoorlijk wat koersstijging mogelijk is. Er is iets geknapt bij heel wat beleggers: het komt namelijk niet meer goed met de rente. Draghi wil Zuid Europa redden en de noordelijke pensioenfondsen/ verzekeringsmaatschappijen kunnen naar de maan lopen. NRC had dit weekend een artikel met als kop: hoe Draghi uw pensioenfonds sloopt. En zo is het.
Voor schuldenaren is de lage rente geweldig. Het aantal onderwaterhypotheken slinkt zienderogen in Nederland (en de zuidelijke markten), door de waardestijging vanwege betere betaalbaarheid van een huis door die lage rente.
Het subzero tijdperk duurt voort, de korte rente zet nieuwe dieptepunten die steeds verder onder nul liggen.

Als je rendement wil hebben, zul je veel meer risico moeten nemen. Als je ooit met pensioen wil gaan, dan moet je wel erg veel bij elkaar sparen als je maar 0% rendement haalt. Die 0% zit er zelfs niet in als de korte rente zo negatief is en vooral na belastingen gaat dat niet lukken zonder risico te nemen.
Dan maar risico nemen. Aandelen geven een hoger dividend dan de rente en laten winststijging zien, al is dat nogal eens met behulp van inkoop eigen aandelen. Junk bonds geven weer een goede rente, al doen ze helaas nu en dan wel hun naam eer aan.
Dan maar een hogere koerswinstverhouding betalen.
En dat net na een periode dat we moesten ondervinden dat er allrlei onvermoede risico’s zijn over China, Volkswagen, Glencore, Valeant etc. maar daardoor is de wall of worry dus te hoog geworden.

Verder moeten er meevallers komen die niet in de koersen verwerkt zijn.
Het meest voor de hand ligt dit te geloven op basis van veel royaler dan gedachte centrale banken.
Verder kan de winstgroei erg gaan meevallen. Dat was ook het geval na1986, de andere periode waarin de olieprijs duikelde zonder recessie omdat Saoedi-Arabië meer marktaandeel wilde. Op zeker moment trokken de olieprijzen wat aan en herstelden de winsten van oliemaatschappijen hierdoor en door draconische bezuinigingen. De kostprijs ging omlaag door de lagere producentenprijzen, de consumptie herstelde en er was een florissante winststijging alom in 1987/1988. Winsten kunnen dus mee gaan vallen met een beetje geduld. De verwachtingen hebben een dreun gekregen, dat helpt enorm om winsten te krijgen die beter zijn dan verwacht.
Er is veel meer somberheid over economische groei in de wereld gekomen. Vooral het optimisme over Emerging Markets is totaal verdwenen. Ook voor Amerika is men somberder, er komt maar geen hogere loongroei en de werkloosheid is nu zo laag geworden dat de groei van de werkgelegenheid moet afzwakken.
Vorig jaar dacht iedereen dat de lagere olieprijzen voor flink wat extra groei zouden zorgen. Nu ziet men het als de reden voor extra afzwakking van de groei. Dat is te negatief . De consument is op gang gekomen en de afzwakking van de wereldhandel in nominale termen door de lagere grondstoffenprijzen en voorraadcycluseffecten (In China/VS in eerste kwartaal, in Japan in tweede kwartaal en ook in de rest van Azië belangrijk) moet ongeveer voorbij zijn. Lagere valutakoersen zijn nu een bron van extra winst buiten de VS.

Kortom, qua macro wordt de vergelijking met 1987 in 2016 sterker. Inclusief de krach? Nee, niet zo waarschijnlijk zonder eerst 40% hogere koersen. Overigens niet uitgesloten als we nu in de AB-fase zitten van de vierjaarscyclus zou Ter Veer me voorhouden.

de dalende participatiegraad in de VS

The Wall Street Journal – What We Know About the 92 Million Americans Who Aren’t in the Labor Force

a.     Sommige mensen zijn al voor hun 30ste met pensioen.

b.    Zelfs boven de 80 willen mensen nog baan, terwijl ze die nog niet hebben

c.     21-55 zijn even grote cohorten

d.    Het grote doorwerken na 65 is begonnen 

ter vergelijking wat Mericle van Goldman Sachs vond:

Men ging langer werken naarmate men ouder werd, maar die trend is meer dan afgebroken.

(let op schaal: mannen worden sneller ouder naar verwachting dan vrouwen)

aDit betekent dat NAIRU veel lager is dan 5-5,2% die de FED nu hanteert. Brainard stelde dat de meerderheid van EFD gouverneurs gelooft in lager dan 5% (Fischer 4,9-5,3% op onderzoeken FED begin dit jaar).

Mericle (Goldman Sachs) vindt overigens van niet. Werkloosheid gaat door een en ander flink omlaag en dat is loonopdrijvend.

De daling van de participatiegraad bij 25-54 is ook heel onverwachts. Er leek stabilisatie sinds eind 2013.

Men wil geen baan meer.

In de kernlanden van de eurozone/VK/Scandinavië is de participatiegraad van 25-55 veel hoger dan in de VS

.

De trend leek zo stabiel voor 60-69-jarigen sinds 2010, maar in 2015 trad een nieuwe daling op. Dit was geheel tegen de verwachting in dat de participatiegraad voor 60-69-jarigen zou gaan stijgen, omdat de arbeidsmarktomstandigheden aan het verbeteren waren.

a

a

China 6,9% groei

Precies zoals altijd was de groei in China volgens de officiële cijfers 0,1% beter dan de consensus. 6,9% op jaarbasis. Men gelooft dit cijfertje niet zo, maar het ongeloof neemt wat af.
De industrie groeit minder uitbundig en de dienstensector iets uitbundiger.

(plaatje van Strategas). De groei in de industrie zal wat verder afzwakken richting 5% en de dienstensector hoort zo'n 8% te blijven groeien. Daar is heel wat stimulering van de overheid voor nodig, maar dat zal wel lukken.

Vietnam, een belofte voor hoge groei

Vietnam heeft kans een nog grotere groeier te worden dan China in de vorige decennia. Die belofte geldt al jaren, maar als belegger werd je er nog niet rijk van. Een zwakke munt, te hoge warderingen waren spelbreker.

Qua demografie is Vietnam een grote winnaar in de komende decennia, samen met Nigeria, Pakistan en Bangladesh.
De Wall Street Journal had onderstaand plaatje

Vietnam is samen met Japan de grootste profiteur van TPP, transpacificpartership, als het ooit goedgekeurd wordt door de VS. Dat kan pas na de verkiezingen en alleen als Trump niet wint.
De Wall Street Journal: The Vietnamese government estimates that TPP could boost Vietnam’s economy by $33.5 billion during the next decade, roughly a fifth of the country’s current gross domestic product. Exports from its key garment and footwear industry, one of the biggest TPP beneficiaries, could jump 46% to $165 billion by 2025 as tariffs gradually fall to zero, the Peterson Institute says.

The skills of Vietnamese workers are increasing exponentially every year, and the country is able to accommodate ever more complex production, according to Avery Dennison.

“What took 30 years in China is taking 10 years in Vietnam to happen,” said Mr. Smigelski. That is why “more and more companies are making bets on Vietnam.”.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De verbazingwekkend duifachtige geluiden vanuit de FED (Brainard, Tarullo, Evans uiteraard en in mindere mate Fischer) bracht de kooplust terug op Wall Street. Bovendien vond men dat men de somberheid over China had overdreven en gloort er hoop dat de grondstoffenprijzen aan het uit bodemen zijn.
De FED (vooral Brainard) maakte duidelijk dat de economische omstandigheden bij lange na niet goed genoeg zijn voor een renteverhoging. Er is te veel onzekerheid over groei in het buitenland, de groei van de werkgelegenheid in de VS zwakt af en het deflatiegevaar is veel groter dan het inflatiegevaar. Geen renteverhoging in oktober, december is ook onwaarschijnlijk, maart staat behoorlijk op de tocht en juni gaat waarschijnlijk ook niet lukken, zo concludeert men nu. De Taylor-rule is overboord gekieperd.
Nowotny liet doorschemeren dat de ECB weer in actie moet komen om deflatie te voorkomen (=meer QE).

Het winstseizoen over het derde kwartaal valt een beetje tegen. Walmart was een drama (stijging minimumloon laat winstgroei in 2016 verdwijnen). De winsten zijn minder beter dan de door de ondernemingen altijd te veel naar beneden geprate verwachtingen, de omzetgroei is ronduit tegenvallend.

Het economische nieuws is de laatste tijd tegenvallend. Groeiverwachtingen worden daarom teruggeschroefd. Voor China slechts een beetje. Voor het derde kwartaal verwacht men nu nog maar 1-1,5% groei in de VS (door zeer negatief voorraadgroeieffect en negatieve netto export vooral; consumptie groeit met circa 3,5%). Ook voor de Eurozone verwacht men nu minder groei vanwege de zwakke wereldhandel, minder bijdrage netto export. Japan idem.
Wel zie je meer steun voor het verhaal dat het slechte nieuws over de industriële productie zo ongeveer achter de rug is en er wat betere cijfers zullen gaan komen. Je ziet al enig herstel in Korea en Taiwan, maar de groei van de industriële productie in Emerging Markets blijft gemiddeld even erg zwak (door o.a. Brazilië). 

De industriële.productie kromp in de VS (wel minder dan verwacht) door minder productie mijnbouw en nutsbedrijven. Ook in de eurozone was er hier en daar krimp van de industriële productie. De detailhandelsverkopen groeiden nauwelijks ondanks sterke groei autoverkopen, voornamelijk door gedaalde benzineprijzen. Neerwaartse herziening van de vorige maand maakte een en ander extra zwak.
De Phillyfed was negatief, nieuwe orders zwak. it wijst op een ISM van beneden de 50.
Niet alles viel tegen. Initial claims voor werkloosheid waren record laag op 255.000, het consumentenvertrouwen volgens University of Michigan herstelde goed. Ook het vertrouwen NFIB voor midden - en kleinbedrijven herstelde.
De kerninflatie steeg 0,2%, de totale inflatie was -0,2% en producentenprijzen daalden zelfs 0,5% (kern -0,3%, dat is te laag). In de eurozone daalden de prijzen -0,1% op jaarbasis in september.

In China daalde de import met meer dan 20% (-16% verwacht). Het meeste komt door de lagere grondstoffenprijzen, in volumes steeg de import van ijzererts en koper. Export daalde ook, maar vooral in reële termen was een en ander beter dan verwacht.

Tina slaat toe op de aandelenmarkt en koopt ook olie

De afgelopen week stegen de koersen door, terwijl de markt erg overbought was en het winstnieuws wat tegenviel (vooral omzetten). Dat zorgde voor enige daling op dinsdag en woensdag, maar dit werd op donderdag weer resoluut weggepoetst.

(https://www.stocktrader.com/2015/10/16/market-recap-oct-16-2015/)

In de voorgaande post http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2015/10/de-zorgen-zijn-wat-minder-het-geld.html liet ik zien dat de beleggingsflow naar beleggingsfondsen (tegenwoordig bijna alleen maar naar ETF’s) in de VS is omgeslagen van flink negatief naar positief.

De woorden van de FED hebben indruk gemaakt. De rente blijft nog lang ongeveer nul, voor rendement moet je naar iets anders zoeken dan deposito’s of staatsleningen. Er zit niets anders op dan risico nemen (TINA: there is no alternative).

Er zitten heel wat speculanten verkeerd, short, dus als Tina doorkoopt, dan wordt het een akelige zaak. Dan kunnen de koersen flink oplopen.

Ter Veer zou zeggen: als je echt in de vierjaarscyclus optekent dat we L gehad hebben en in de fase AB zitten, dan krijg je de mooiste stijging van de cyclus. Iedereen heeft het nog benauwd, maar ondertussen stijgen de koersen verder, de markt wacht niet op jou, totdat jij ook het licht ziet.

Of we in die mooie fase AB zitten is lang niet zeker, maar wie weet. 2300-2400 voor de S&P lonkt dan voor het einde van dit jaar.

Op het Nederlandse journaal melden ze ongeveer hetzelfde voor Nederlandse beleggers als wat de Amerikanen bij BAML riepen: men koopt weer, belegt weer. Men heeft in de zomeruitverkoop nauwelijks of niet verkocht en koopt nu meer dan men in de afgelopen jaren deed.

Ik denk dat je het een beetje met de oliemarkt kunt vergelijken. De olieprijs heeft een smak van je welste gemaakt in het afgelopen jaar, maar de beleggers stapten niet uit olie. Speculanten bleven netto long zitten (wel minder dan vroeger) en de olie ETF’s groeiden maar door in omvang. Men slikte de verliezen. Men kocht maar bij en bij. Vooral de laatste weken heeft men de smaak te pakken. 

(via Bianco)

Tina  heeft overduidelijk ook een oogje op olie. De belegger gelooft gewoon permanent in olie, de wereld draait om olie, we voeren permanent oorlog om olie, olie is iets bijzonders. Zonder olie staat de wereld stil en dat kan niet. Bijvoorbeeld Bianco roept om de grote capitulatie na al die verliezen, men moet toch inzien dat er te veel olie wordt geproduceerd en niemand de productie wil terugdraaien? Ja, maar toch verkoopt Tina niet, men doet maar niet uit paniek al die olie van de hand. Heel merkwaardig. This time is different, de rente is nul en blijft nul, cash is trash. 7% dividendrendement op Shell? Dat wordt vast minder maar 4% is toch ook al heel veel? De investeringen in oliewinning zijn nu zo ver aan het terugvallen dat over enige jaren een olieprijs boven de $100 per vat bijna gegarandeerd is.

En zo is het met de dividenden op de beurzen. In de VS is dat gemiddeld 2% en dat stijgt in de loop der jaren, terwijl je op staatsleningen minder krijgt en straks tegen verliezen aanloopt die net zo groot kunnen zijn als bij aandelen als de rente onverwachts toch flink oploopt.

Waar gaat dat naar toe? De kaart van de Kondratieffgolf zegt nog behoorlijk omhoog tot 2018 en het plaatje dat je bij 2,5% economische groei met zeer lage recessiekans ‘recht’ hebt op 12% koersstijging impliceert dat ook.  

 Maar duidelijk is dat het niet verhogen van de rente door de FED nu een flinke bubbel gaat veroorzaken op de beurs. Tina doet aanvankelijk goede zaken en krijgt steeds meer navolgers, maar Tina is na enige (soms hele) tijd geen goede belegger.  

De zorgen zijn wat minder, het geld stroomt weer naar aandelen: capitulatie bij Emerging Markets

Drie grote zorgen zijn weg aan het smelten op de beurs: China, de renteverhogingen van de FED en vrije val van de grondstoffenprijzen.

Het vertrouwen in losers is terug aan het komen. Met de industrie gaat het slecht, de industriële productie valt tegen in vele landen. Krimp de laatste maanden, ook al zijn de PMI's boven 50.. GE doet het in die sector relatief goed. Na een overduidelijke capitulatie spoot de koers omhoog

Sommigen zeggen dat de huidige rally een short covering rally is, maar dat is nie te zien in de commitment of futures trading analyse. De speculanten waren vorige week nog record short en hebben nog heel wat te kopen.

Enigszins aarzelend gaat er weer geld naar aandelen volgens de flows van BAML (via http://thereformedbroker.com/2015/10/16/chart-o-the-day-global-equity-fund-flow-scorecard/)

Men koopt weer Chinese aandelen, Europa en de uitstroom uit Amerikaanse aandelen is (even?) weg. Zelfs Rusland is weer in de gunst sinds die lieve Poetin die (in zijn ogen zo) hindelijk stoute rebellen in Syrië aan het wegbombarderen is en straks ook IS gaat aanpakken. Uiteraard gaat het alleen verder hemelwaarts als de olieprijs verder opstijgt.

Passief (ETF) wint enorm marktaandeel van actief. Lagere kosten en geen underperformance is een winnend concept.

In de post ervoor signaleert Josh Brown een soort capitulatie in het sentiment voor aandelen Emerging Markets. Het was de favoriete onderweging, alleen India bleef gewild, maar de rest werd resoluut de vuilnisbak in gedaan. Onderwegen die hap/ weg ermee. China, wie wil aandelen in zo’n gemanipuleerde markt waar bedrijven in sneltreinvaart schulden aan het maken zijn om spooksteden te financieren?

Steeds meer beleggers

euro sterk, goud omhoog door eeuwig rente op 0 in Amerika

De euro is al een tijdje sterk en al helemaal sinds de FED het vertikte om de rente te verhogen in september. Ze hadden dat beloofd en dat was zichtbaar in de voorspellingen, de dots. 13 van 17 gouverneurs had gezegd dat de rente 2* verhoogd moest worden in 2015. Dus toch maar niet.

Sinds 2010 heeft de FED het rentebeleid overgedragen aan de markt. Als de aandelenkoersen te veel dalen, moet de FED met een cadeautje komen. QE2, QE3 , Operation Twist. Dat waren de vorige drie cadeautjes toen de S&P meer dan 10% (nou ja 9,9%)  daalde.
Nu kwam men met geen verhoging in september en dat is na de stoorreactie van Yellen over waarom de inflatie zou kunnen stijgen rechtgezet door Brainard. De inflatie kan ook dalen en daar sta je veel machtelozer tegen dan tegen stijgen van inflatie. Dus geen renteverhoging voor maart en daarna ook niet.
Tarullo viel haar bij. Waarom is dit extra bijzonder? Brainard en Tarullo horen bij het groepje gouverneurs dat door de regering wordt benoemd. Zij stemmen altijd hetzelfde. Alleen in 2005 stemde de gouverneur van New Orleans tegen uit solidariteit met de slachtoffers van Katrina. Zoiets moet er dus an de hand zijn om het cordon te breken. Dat gebeurt nu dus niet, dus zit je gebeiteld met speculeren op geen verhoging van de FED tot minstens maart. Jammer dat daar nog maar weinig geld mee te verdienen is. De FED kan uiteraard op nu nog duistere gronden toch de rente te verhogen, maar de markt vindt dat bijna met de dag kanslozer.

De FED heeft met veel moeite een wealth effect gekregen en dat is het enige dat voor groei zorgt, nu de overheid niets meer mag doen van de Tea Party (sequester!) en het bedrijfsleven liever eigen aandelen terugkoopt/ dividend uitdeelt/ de balans moet versterken.
zes jaar moeite zo maar weg gooien? Mooi niet, hoor je de FED denken.

Het gevolg is dat de euro ijzersterk is, Griekenlands misère helpt geen moer. Nowotny is het zat en dreigt met extra maatregelen, want de euro mag niet uitbreken.
Deze zit op een kritisch niveau volgens de chartisten. De euro is wel overbought. (plaatje Goldman Sachs)

De goudgoeroes zijn door het dolle heen. Omhoog met de goudprijs. De FED houdt nooit meer op met de dollar te ontwaarden. Voorlopig is de neerwaartse trend echter niet doorbroken.

Dan moet de enorme afbouw van valutareserves van de Opkomende Landen stoppen.

Vooral de valutareserves van Indonesië lopen vaak in de pas met de goudprijs.

Kortom, de markt zet erop in dat de FED gaat overdrijven et het monetaire beleid. Vooralsnog leidt dit niet tot hogere inflatieverwachtingen. Dat is pas een zorg na 2020 en wordt niet meer ingeprijsd.

Inflatieverwachtingen VS nu onder die van Eurozone, heel vreemd en een zwakke euro versus dollar signalerend, het omgekeerde van wat de rest van de indicatoren zegt.

FED gouverneur Brainard legt uit waarom de FED de rente de komende jaren niet moet gaan verhogen

Lael Brainard legde in een speech gisteren uit dat Yellen en Fischer een beetje dom zijn met hun sprookje dat ze de rente in 2015 zouden kunnen gaan verhogen. Ze zien inflatiespoken.

Yellen en Fischer stellen dat je de rente moet verhogen voordat er inflatiedruk zichtbaar is vanuit loonstijging en andere zaken die te maken hebben met een positieve output gap dat langzaam aan het komen is. Nog niet helemaal volgens Brainard, want NAIRU, non accelerating inflation rate of unemployment ligt onder 5% volgens de meeste FED gouverneurs (en niet op 5-5,2% zoals Yellen en Fischer verkondigen). De werkloosheid is mooi gedaald, maar geeft niet goed aan hoe krap de arbeidsmarkt is. De participatiegraad is erg laag en de daling komt maar gedeeltelijk vanwege demografische redenen. er werken nog steeds veel te veel mensen onvrijwillig parttime.

Fischer en Yellen kletsen uit zijn nek dat prudentie leidt tot verhogingen van de rente, dat het inflatierisico asymmetrisch naar boven is, dat de FED moeilijker inflatie kan bestrijden dan deflatie. De FED heeft veel meer middelen om inflatie te bestrijden dan deflatie bij de huidige rente.
Brainard: "I view the risks to the economic outlook as tilted to the downside. The downside risks make a strong case for continuing to carefully nurture the U.S. recovery - and argue against prematurely taking away the support that has been so critical to its vitality" – Reuters http://goo.gl/E5lcZr

Er dreigt aan alle kanten deflatie. De dollar is veel te sterk, importprijzen dalen fors, grondstoffenprijzen dalen en de output gap is nog lang niet dicht.
Als de groei in de wereld tegenvalt, dan zijn er problemen met de groei in de VS en zal een steke dollar zorgen voor deflatie. De sterke dollar heeft voor een verkrapping van de financial conditions gezorgd die erger is dan een paar renteverhogingen.

0% rente is nog steeds veel te hoog volgens allerlei onderzoek van de FED. De neutrale (reële) FED rate is -2,1%.

http://www.frbsf.org/economic-research/publications/economic-letter/2015/october/gradual-return-to-normal-natural-rate-of-interest/

Het plaatje laat zien dat de hoogte van de (reële) natuurlijke rente erg fluctueert in de tijd en de precieze hoogte erg onzeker is.

Bovenstaand plaatje laat zien dat men steeds het pad naar de covergentie naar de neutrale rente veel te vlug ziet gaan. Het gaat steeds veel langzamer dan ze denken. Nu is er ook nog twijfel aan die +2,1%. Die lijkt veel te hoog.

Andere schatting van FED onderzoekers:

http://libertystreeteconomics.newyorkfed.org/2015/05/why-are-interest-rates-so-low.html#.Vhz5AXZNelI

Er zijn natuurlijk nog twijfelaars aan dit regiem van 0% rente.

Capital Economic laat zien dat de economen nog niet de moed opgeven op een hogere rente.

De Taylor rule leidt ook tot hogere rente, maar Brainard en de haren maken de Taylor rule belachelijk. Die leidt tot overdreven hoge korte rente.

Tim Duy is helemaal ondersteboven van de branie van Brainard. Ze zet Yellen en Fischer in hun hemd. http://economistsview.typepad.com/timduy/2015/10/brainard-drops-a-policy-bomb.html

Never, ever,ever, ever, ever, verhoging van de rente door de FED.

Vermakelijk en leerzaam allemaal, maar net als het overtuigende verhaal van Icahn, kan het toch andersom gaan en is Capital Economics niet helemaal de kluts kwijt. Dan moet groei in de VS meevallen en die lage productiviteitsgroei die lage schattingen van de natural interest rate veroorzaakt leiden tot hoger dan verwachte inflatie. Mogelijk. Maar het verhaal van een lang laag blijvende rente is sterk.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De notulen van de FED maakten duidelijk dat de FED veel verder af was van een renteverhoging dan gesuggereerd in de interviews na de laatste vergadering. De teerling is geworpen: vanwege financiële stabiliteit kan de FED niet langer zelf de rente bepalen, maar moet men permissie aan de markt vragen. Geen renteverhoging voor maart dus concludeerde de markt en veel minder rentestijging dan de FED tracht in te prijzen via de dots. Het extreem ruime rentebeleid was gered (maar ik sluit niet uit dat de FED de markt gaat verrassen met een renteverhoging in 2015). De dollar verzwakte tegen de euro en de aandelenmarkten reageerden enthousiast. Dat laatste verstoorde een beetje van de pret op de obligatiemarkt. Cyclisch, losers, lagere credit spreads, dat was het winnende thema en hier horen hogere rentes bij en dat maakte de lagere korte rente deels ongedaan.De wall of worry is nog steeds groot, getuige het record aantal shorts op de S&P futures van large speculators een week geleden.

Chartisten zien ineens weer hogere aandelenkoersen gloren. Langer laag blijvende groei zonder recessie is Goldilocks. Ook raakt men er ineens van overtuigd dat men iets te hard van stapel liep met het inprijzen van de ondergang van China en daaruit volgende neergang voor ook het Westen. Het economisch momentum is weer iets terug. 11% omzetstijging golden week is minder dan de 12% van 2014, maar in reële termen zelfs meer. Nog meer Goldilocks dus: laag blijvende groei in China, maar geen hard landing en daarmee doorgaande stijging van de vraag uit China als de voorraadeffecten (horend bij overschatting van de vraag sinds eind 2014) verwerkt zijn en dat lijkt niet ver weg. De grondstoffenprijzen zakten niet verder weg, maar de olieprijs werd ook geholpen door lagere voorraden in de VS en lagere olieproductie aldaar.

Het winstseizoen over het derde kwartaal is geopend. Men vreest voor een nieuwe winstdaling net als het kwartaal ervoor. Ruim 60% lagere winsten van de oliemaatschappijen t.o.v. 2014 en in de meeste andere sectoren niet veel winststijging. Er lijkt een kleine min te resulteren, iets beter dan de -5% van de consensus.

De ISM non manufacturing daalde naar 56,9, nog steeds een goed cijfer dat wijst op economische groei boven trend in de dienstensector in de VS. De handelsbalans verslechterde aanzienlijk over september wijzend op hooguit 1,5% groei in het derde kwartaal, omdat de voorraadbijdrage ook flinke negatief zal zijn. En dat bij stevige groei in de bouw en 4% groei van de consumptie!

Het consumentenkrediet steeg flink en hypotheekaanvragen ook vanwege regelwijziging.

In Frankrijk steeg de diensten PMI iets, in Duitsland was er een kleine daling. Andere Duitse cijfers waren slecht zoals een daling van nieuwe orders en de industriële productie en flinke daling handelsoverschot.

In Japan was er een kleine daling van de diensten PMI.

Er werd grote voortgang gemaakt met de handelsverdragen van Amerika met de Pacific (TPP) en Europa (TTIP). Protectionisten komen woorden tekort hoe slecht het is de vrijhandel te bevorderen. Politici en vakbonden beloven de overeenkomsten te torpederen.

zijn we uit de startblokken voor de eindejaarsrally

De aandelenbeurs begint goed te herstellen van het Chinagriepje met FED-nasmaak.

We leggen ons er bij neer dat de economische groei weer een beetje tegenvalt (net nu in Nederland er wat euforie uitbrak; we demonstreren onze kansen weg met weg met de vluchtelingen en het handelsverdrag TTIP met Amerika). Maar geen recessie in zicht. Er waren wel wat sombermansen die ineens een recessie zag overwaaien uit China, vooral als de Fed de rente zou laten exploderen naar 0,25%.

Maar gelukkig liet de FED weten een tandeloos monstertje

Dat betekent meer van hetzelfde: een extreem lage rente. Je krijgt heel wat meer dividend dan rente. Dus terug naar die aandelen. Je had het verhaal van de grootste goeroe, beleggingsexpert, dat er een flinke bear markt moest komen. We waren verdoemd. Het verhaal van Icahn. Buitengewoon overtuigend. Dat was kennelijk de contraire ommekeer in de markten.

Men ging ineens de losers kopen. De soorten aandelen die door de grond gegaan waren. Na 1 oktober dus, het kwartaaleinde, net nadat op de balans veel beleggingsfondsen gereinigd waren voor dit soort losers. Hoge bèta aandelen, aandelen Emerging Markets, olie, staalaandelen, Glencore.

 Dat suggereert dat er meer groei aankomt dan we nu horen. Economische trends geven aan dat de cijfers fors tegenvallen, bijna overal, niet alleen in China maar ook in de VS en nu ook in Duitsland. Kennelijk zet dit niet door. Voor China wijst behoorlijk wat hier al op. Ze hebben daar net hun golden week achter de rug, een week waarin fors getocht wordt door de consument. 11% meer dit jaar dan vorig jaar. Slecht vond men dit, vorig jaar was het nog +12,1%. In reële termen zo gek nog niet. Geen ramp voor de wereldhandel. Overal zie je geruststellende ontwikkelingen over een koopbeluste consument die zijn uitgespaarde benzinegeld over de balk aan het gooien is. De voorraadcyclus is zeer negatief op het ogenblik, maximaal negatief kennelijk. Dat drukt nu de groei enorm, de grondstoffenprijzen ook enorm. Dat wordt kennelijk minder erg. Dan kan groei positief verbazen.

De jaarcyclus zegt dat pas na half oktober/eind oktober de aandelenkoersen horen te stijgen. Misschien dat de koersen nog een keer een beetje terug moeten, maar de sterren lijken goed te staan voor een eindejaarsrally, vooral voor de losers.
Chartisten zijn opgetogen dat de koersen meer dan 50% van de daling hebben goed gemaakt en boven het 50-daags gemiddelde noteren. 200 daags blijft misschien even een weerstand

(via http://www.advisorperspectives.com/dshort/updates/Current-Market-Snapshot.php)