overpeinzingen

De hoofdzorg is de neergang van de winstgroei. De ‘trend is not your friend’. Vorig jaar had iedereen (inclusief ik) de mond vol van de prachtige winststijgingen van Japanse aandelen en dat de winstgroei in de EU toch ook wel 10%+ moest worden. De winstgroei viel tegen in de VS vanwege de sterke dollar en vooral de lagere olieprijs. In Emerging Markets is de winstgroei sinds 2013 al pret bedervend. Lieden als Edwards van SocGen leven weer helemaal op, ze weten zeker dat er een recessie komt, want dat hoort bij dalende winstmarges. Verelendung.

De daling van de productiviteitsgroei is een aanpalende zorg. Zo krijg je geen groei per hoofd, inkomensverbetering en winstgroei. De groei van de werkgelegenheid in het eerste kwartaal was ongeveer 2% en volgens de nu bekende cijfers wordt de economische groei minder dan 1% in het eerste kwartaal. Overigens valt de groei in het eerste kwartaal al jaren bijzonder tegen. Soms kreeg het koude weer (polar vortex) de schuld. Dit jaar was er een zeer warme winter. Dat moet de bouw, eten buiten de deur etc. geholpen hebben. Er was wel tegenwind uit onverkochte winterspullen (V&D bijvoorbeeld).

Men put hoop dat de pessimisten voor de groei van de productiviteit met 1,3% gelijk gaan krijgen: een herstel van ongeveer nul naar 1,3%.

De olieprijs is een andere grote zorg. De lage olieprijs leidde tot lagere groei, terwijl iedereen zeker dacht te weten dat dit de groei zou helpen. De reële consumptie is inderdaad omhoog, aar dit werd in de VS meer dan teniet gedaan door veel lagere investeringen en meer netto import (door o.a. de sterke dollar). Onder $35 lijkt de groei in de VS problemen te gaan krijgen. Wereldwijd hebben de olie- en gasproducenten zo’n $ 3000 miljard geleend en onder de $35 gaat dat kraken, misschien bijna net zo hard als de huizenmarkt in 2008/2009. Banken hebben er ook veel last van.

De productie daalt in de VS, maar bijna iedereen die het kan produceert zo veel mogelijk om toch nog enige cashflow te krijgen om o.a. de renterekening te kunnen betalen. Dus hogere productie in de OPEC/ Rusland. Voorraden in de VS puilen uit, zijn op recordhoogte. Als dat doorgaat, dan worden deopslagkosten zo hoog dat de olieprijs negatief kan worden (dit gebeurde in Canada al eens). Het is rationeel tot een productiebeperking te besluiten, maar men krijgt het nog niet voor elkaar. De banken geven haast geen krediet meer voor nieuwe investeringen in olie, dus die productiedaling komt er wel over enige niet al te lange tijd. Maar totdat de productie echt beperkt wordt, blijven zeer zwartgallige olieprijsscenario’s kansrijk. Daarna wordt het hallelujah voor de olieprijs. Zo denkt iedereen en beleggers kopen maar door in olie via ETf’s en futures. Ze zitten bijna allemal op monumentale verliezen. Ze blijven maar kopen en daarin onderscheidt olie zich van andere beleggingen. Daar heeft men snel de buik vol van als de prijzen zo hard dalen en je ook nog een vreselijk contango (prijzen op termijn hoger dan nu) aan je broek krijgt. Bij olie koopt men onverdroten door dus, geheel tegen de beleggingslogica in. Men gelooft ongeveer even sterk in hogere olieprijzen als in een hogere rente op termijn. Opgepast, Hansaplast is zo ongeveer de analyse van bijvoorbeeld Bianco over olie en olieschulden. Goldman Sachs begint daarentegen weer wat optimistischer te worden, hun $20 per vat verhaal gaat in de ijskast.

Boven $45 lijkt de lucht wat op te klaren en zou het volgens analyses van o.a. Goldman Sachs de groei helpen. Zij hebben scenario’s voor de groei bij olieprijzen van $30, $50 en $70. Die met de hogere olieprijs kennen dan de meeste groei. Boven $70 wordt de olieprijs een bron van stagflatie vrees ik.

Bianco signaleert voor het eerst in de nodige jaren dat beleggers eindelijk de kwaliteiten van veilige staatsleningen beginnen in te zien en enthousiast worden over de beleggingsrendementen. Nog niet zo enthousiast dat je er tegen in moet gaan, maar het is wel een verandering van stemming. Positieve 10-jaar  rente in Duitsland, een enorm renteverschil met Amerika, die Amerikaanse staatsleningen lijken voor sommigen, steeds meer sommigen zelfs, bijna te geef.

En China, daar smelten de zorgen weg. Ineens geen uitstroom meer van valutareserves. Herstel van de vastgoedmarkt. Minder deflatie van de producentenprijzen.

Dat gebeurde ook met Grexit, maar Griekenland moet straks weer wat gaan betalen en daar zijn onze sympathieke Grieken nu eenmaal niet meer zo goed in.

Brexit heeft een nieuwe impuls gekregen van ons nee tegen dat corrupte Oekraïne dat toch echt meer moet gaan vrijen met Rusland dan met Europa. Hup Poetin, dat gaat vast wel wennen. Weg met Willy Wonka. Terrorisme, machteloosheid van Europese politici en verhalen dat de NAVO voor de vrede zorgt en niet de EU. Alleen de angst voor de schade aan Londen houdt de stemmers vaak nog tegen. De wedkantoren blijven optimistisch overigens.