Begin februari moesten de
beurzen onderuit omdat iedereen te euforisch was over winsten, inflatie,
economische groei. De extreem lage volatiliteit moest op zeker moment gaan
stijgen en dat veroorzaakte acties om het risico te verminderen via verkoop van
risicovolle beleggingen zoals aandelen.
Halverwege maart was men
het erover eens dat inflatie steeg, maar de zorgen iets overtrokken waren.
Volatiliteit was gestegen tot normale niveaus. Winstverwachtingen zijn goed,
maar de stijging voor één jaar vooruit stonden plotseling stil (op 158 voor de
S&P500, alweer ruim een maand).
Koersherstel trad op, maar
dat werd in de knop gebroken door Trump die protectionistische maatregelen
aankondigde zoals hij al beloofd had in zijn verkiezingsprogramma, maar waar
hij niets aan gedaan had, zoals elke president voor hem en de markt langzaam
ging geloven dat ook Trump het bij woorden zou laten. Na de
belastingverlagingen, het gedoe over Obamacare staan echter nieuwe
handelsverdragen bovenaan de politieke agenda van Trump.
Eerst extra importheffingen
op aluminium en staal. Dat was na afzwakking voor veel landen geen probleem van
betekenis meer. Op de achtergrond doemde het onderzoek naar diefstal van
intellectueel eigendom door vooral China op. Dat onderzoek gaf Trump c.s.
legitimatie om te gaan dreigen met heffingen over $50 miljard aan importen uit
China. Dat kon China niet over zijn kant laten gaan en men kwam met een lijst
van 1306 producten waar eveneens $50 miljard vanuit de VS werd geïmporteerd.
Kudlow en Mnuchin begonnen
van de daken te schreeuwen dat dit slechts bedoeld was als
onderhandelingstactiek en dat we op veel minder drastische tarieven etc. zouden
uitkomen. De beurzen veerden zo veel op dat we in Europa koerswinst hadden afgelopen
week. Trump was verbolgen over die $50 miljard uit China en beloofde nog $100
miljard extra aan heffingen te gaan onderwerpen.
China boos en zei dat er
helemaal geen onderhandelingen waren en dat op deze wijze er ook geen
onderhandelingen konden komen.
De schrik op de beurzen
zit er nu goed in en er is plotseling een bijna onverzadigbare vraag naar
scenario’s voor de komende handelsoorlog. Dat lijkt een overdreven reactie, maar je weet
maar nooit bij Trump. Hij handelt om de verkiezingen te winnen, niet om de
economie maximaal te stimuleren. Liever wat minder groei en meer vertrouwen van
deplorables c.s.. Een fors deel van het Amerikaanse electoraat vindt het
prachtig dat er eindelijk een president is die wat doet aan de unfaire
handelspraktijken van China (afscherming eigen markt, gratis transfer van
technologie door buitenland en exportsubsidies voor o.a. onrendabele
staatsbedrijven). De populariteit van Trump stijgt behoorlijk. Hij heeft een
punt met China, maar hij moet niet te ver gaan, alleen zorgen voor meer open
gaan van Chinese markt, ze laten stoppen met gratis transfer van technologie
(nu ook niet meer zo nodig) en flink verminderen van exportsubsidies aan
onrendabele bedrijven. Dat zal buitengewoon
moeilijk zijn. China heeft veel te verliezen, zal de winnende economische
formule van de afgelopen decennia niet in gevaar willen brengen. Zowel China
als de VS hebben heel veel middelen om de boel totaal uit de hand te laten
lopen. De VS lijken sterker te staan omdat ze zo veel meer importeren dan
exporteren, maar China heeft nog enkele andere middelen: eventueel verkoop van
Amerikaanse (lange) staatsleningen, manipulatie van de dollar en de yuan, o.a.
via grondstoffen (hoe dit werkt is me onduidelijk, maar handelsoverschotten
zouden kunnen worden omgezet in voorraden grondstoffen in plaats van dollars)
en extra belasting heffen op Amerikaanse (en waarschijnlijk ook Europese etc.) bedrijven
in China (de multinationals van de VS zitten zwaarder in China dan andersom).
Voor wat het waard is,
Oxford Economics https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china/trump-threatens-more-china-tariffs-beijing-ready-to-hit-back-idUSKCN1HD0NW prikt een getal van cumulatief 1% minder groei in de VS en
China bij een handelsoorlog en 0,5% voor groei in de wereld, uiteraard met heel
veel slagen om de arm.
Het flinke koersherstel op
woensdag kwam precies op tijd. De S&P was fractioneel onder het 40 weeks
gemiddelde gesloten en als woensdag geen herstel zou opreden, dan zou er heel
wat verkopen losbreken in het kader van stop loss. Op woensdag gingende koersen
echter de hele dag omhoog in de VS, nadat de futures eerder in Europa en Azië
verder gedaald waren, in de gevarenzone zaten.
Het lijkt op een
succesvolle coup van het Plunge Protection Team, dat vrijdag in de wielen werd
gereden door Trump. Op vrijdag sloot men ietsje boven het 40 weeks gemiddelde,
maar maandag moet het Plunge Protection Team weer volop aan de bak om de
koersen omhoog te praten. Misschien dat China met een positief geluid komt.
Ondertussen maakt men vergelijkingen met 1987 en voor het eerst in jaren heeft
dit enige geloofwaardigheid. Rationeel is dat allemaal niet, maar als men de
mond vol heeft van het Bad Trump thema en ondertussen de FANG-aandelen
imploderen, men cyclische aandelen in de ban doet, dan zitten we zo aan een
15-20% correctie ook zonder 1987 taferelen.
Duidelijk is dat het verstandig
deel van het bedrijfsleven risico gaat terugnemen, minder eigen aandelen moet
gaan inkopen, de balans moet verstevigen, met langer lopende leningen
consolideren. Al was het alleen maar omdat we zo ver in de cyclus zijn. Sommige
onheilsproften zoals Edwards zien ongelooflijke verliezen op ons afkomen met
credits. Gelukkig komen zijn voorspellingen sinds 2009 bijna nooit uit, maar
wat meer voorzichtigheid zou wel eens geen kwaad kunnen.
N.B. handelsoorlog is een
thema. Dat krijgt steeds meer aandacht tot het overdreven wordt en te zwaar in
de prijzen zit. Dat gaat meestal rap. Er is al veel pessimisme verdisconteerd,
er is paniek. Het kan goed zijn dat heel de onrust over handelsoorlogen snel
keert en er inderdaad een heel bescheiden pakket aan handelsmaatregelen komt
bovenop een snelle nieuwe bekrachtiging van NAFTA. Dat zou rationeel zijn, maar
niet voor Trump om dit al rond te hebben zo ver voor de verkiezingen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten