En zo luidt sinds Rutte ons welzijn afmeet aan de
mate waarin we als maatschappij het vaasje vasthouden het nieuwe Ruttiaanse gezegde:
breekt het vaasje, dan zijn we het haasje.
Powell heeft zelf in oktober gezegd: nee, we
krijgen geen recessie, want dan moet er eerst iets breken en dat is nu niet aan
de hand. Het monetair beleid is nog royaal, de olieprijzen zijn niet te hoog,
er dreigt geen financiële crisis. Er is geen inflatieprobleem en dat moeten we
zo houden door de rente te verhogen en eigenlijk hebben we daarbij wat lagere
koersen nodig, slechtere financial conditions, want anders blijft de groei te
hoog, te inflatoir.
Dat is allemaal gebaseerd op de
achteruitkijkspiegel van data. Vooruit kijkend ziet iedereen afzwakking van de
groei. Buiten de VS al duidelijker te zien. Dan is het tijd voor data dependent
monetair beleid. Er hoort dan geen guidance meer te zijn naar hogere rente.
Guidance hoort dan fini te zijn. Maar dat doet de FED niet. De FED geeft tonnen
guidance via hun optimistische voorspellingen voor groei en vooral via de 'dots', de rentevoorspellingen van de individuele leden van de FED.
Er is nog steeds zeer sterke guidance via die voorspellingen naar hogere rente
en dat pikt de markt niet.
Heel wat nieuwe voorzitters van de FED, rookies,
worden in hun eerste jaar geconfronteerd met een crisis en Powell lijkt geen
uitzondering te worden (Yellen was zo’n uitzondering overigens).
Powell breekt overigens de anomalie dat je aandelen
moet kopen voordat de voorzitter van de FED spreekt, want die gaan dan bijna
altijd omhoog. Als Powell spreekt, gaan aandelen bijna altijd omlaag.
Foto’s zeggen vaak veel en bij Powell zie je één
soort foto dat de overhand heeft: de zorgelijk kijkende, gepijnigde Powell,
niet in lijn met zijn privé-vermogen van $100 miljoen +.
De markt is boos. Je kunt niet én de rente negen keer verhogen én de
balans verkorten en dan zeggen: we gaan door en trekken ons niets aan van de
kapitaalmarkt. De markt heeft het verkeerd en daar zet ik op in.
Tja, dat denk ik ook, maar dan zal de FED toch
royaler moeten worden, de olieprijs weer aan moeten trekken, Trump ophouden met
die tarievenoorlogen, zorgen voor investeringen in infrastructuur, de fiscal
cliff vermijden in plaats van veroorzaken.
De kansen op een recessie binnen twaalf maanden in
de VS zijn plotseling behoorlijk aan het stijgen, vooral volgens indicatoren
van de markt (zoals yield curve, credit spreads, S&P500). Voorlopig is
vooral de macro buiten de VS aan het verslechteren, maar dat slaat met grote
kans over naar de VS via afnemend vertrouwen van producent en consument. Credit
spreads gaan plotseling fors omhoog, ook voor het niet-energie deel. De
financial conditions beginnen flink te verslechteren en verder verslechtering
is nogal waarschijnlijk.
De groeivoorspellingen van economen voor het BNP en
de winsten voor 2019 van de VS hebben nog bijna niet geleden onder die
verslechtering van het economische nieuws. Dat gebeurt zelden en zal ook deze
keer wel leiden tot aanpassing van de economen aan het nieuws.
D.w.z. ik geloofde tot voor kort in ongeveer 2,5%
groei voor de VS in 2019 (eerste helft wat meer, tweede helft wat minder) en
ongeveer 1,5% voor de EU, nu lijkt een en ander meer te wijzen op 1,5-2% groei
in de VS en 1% groei voor de EU. Nog geen recessie, maar als het vaasje door
iets nieuws breekt, dan zijn we het haasje.
Voorlopig -zonder nieuws over iets nieuws dat het
vaasje breekt- kan men wel stellen dat de markten overdreven reageren op
angsten over de macro. De FED heeft gelijk dat de nu beschikbare data nog prima
zijn. De Powell put komt er echt wel als de inflatieverwachtingen dalen en dat
gebeurt als men steeds banger wordt voor groei.
De markten weten het al: dit was de laatste
verhoging van de FED en als ze zo door blijven gaan met de balans te verkorten,
dan gaat het snel mis. Beurzen zakken verder weg, er komt paniek bij credits en
de recessie is niet meer te vermijden.
Trump meet zijn succes af aan de beurs en weet: hij heeft het vaasje mee
helpen laten vallen en nu gaat de heer Mueller het breken.
In dit tempo staat de S&P op 0 voordat er een
handelsakkoord met China verzonnen is.
Afgelopen week werd de nieuwe tweedeling steeds
duidelijker: er is een handelsoorlog en een technologieoorlog. De technologieoorlog
wordt steeds harder en de handelsoorlog gaat richting akkoord. Huawei krijgt nu
ook buiten China last van andere landen die bang zijn voor o.a. hun
cryptoveiligheid. Chinese hackers zijn betrapt o.a. bij Hewlett Packard.
Maar dit soort zaken zijn met andere dingen te
bestraffen dan tarieven.
Een van de problemen van de recente marktdalingen
was dat er geen capitulatie zichtbaar was, geen overduidelijk te groot
pessimisme. Nu begint er toch wel een groot pessimisme zichtbaar te worden.
De
put/call ratio begint eindelijk veel te hoog te worden, AAII bulls drogen op
versus de bears, fear and greed indictaors wijzen steeds meer op extreme fear
(maar deze indicator zit al een tijdje op extreme fear). De VIX is boven de 30
gekomen, vroeger een soort grens die aangaf dat je moest kopen als die weer
onder de 30 kwam en je reden had dat de VIX onder 30 kon blijven (nu zaken als Powell
Put, Trump put, meevallende winstcijfers nu de verwachtingen zo neerwaarts zijn
bijgesteld).
Als plusje zou je kunnen nemen dat de huizenmarkt
van de VS nu al enigszins positief reageert op de minieme daling van de lange
rente. En verder dat de handelsoorlog uit de risicozone van tarievenoorlog
lijkt te gaan. Insiders kopen hun eigen aandelen weer (=ze verkopen hun opties
minder), ze zien weer waarde. En de tot op heden sterke ISM (maar deze gaat met
grote kans behoorlijk dalen in de komende paar maanden, zo geven o.a. plotseling
de indicatoren van Nortbert Ore van Strategas aan) wijst op zeer goede
winstcijfers over het vierde kwartaal gecorrigeerd voor de sterke dollar,
terwijl men hierover behoorlijk somber geworden is. Afschuwelijke guidance
wordt verwacht. Op de noodrem trappen voor inkoop eigen aandelen.
Verder: wat gebeurt er als er wel een recessie in
de VS en Europa met te lage groei in China komt op korte termijn? Zonder grote extra
schokken en een flinke daling van de investeringen staat hiervoor volgens het
verleden een daling van 25-40% van top waarvan we de eerste ongeveer 20% gezien
hebben. De FED zal dan echt het monetaire beleid verruimen (QE keert terug, de
rente wordt verlaagd). Trump zal zijn infrastructuurplannetjes krijgen en iets
doen voor de middenklasse.
Veel koersen staan nog niet op een niveau dat ik ze
als privépersoon onweerstaanbaar goedkoop vindt. Ja, sommige dividendaandelen
bieden heel wat meer inkomen dan de cash bij de banken, maar ze hebben allemaal
een niet helemaal geruststellend verhaal (zoals instortende olieprijzen,
stijgende credit spreads, leegstand). Maar is technologie al goedkoop genoeg?
Wordt dit ooit zo goedkoop als ik zou willen? Nee, vast niet. Heerlijk helder
Heineken in een vaasje zonder barst? Ook al zo’n kwaliteitsaandeel dat maar
nooit goedkoop genoeg wordt in mijn ogen.
Maar gaat het lukken op het laagste punt te kopen?
Dat lukt meestal niet, alleen maar als je op geregelde tijden steeds iets
bijkoopt.
Je moet op een gegeven moment tevreden zijn met 6%+ dividendrendement
voor bijvoorbeeld Nederlandse bankaandelen, olieaandelen, vastgoed. En op een
gegeven moment toch wat van die dure technologie kopen. Gezondheidszorg zal
altijd wel goed gaan en eten blijven we ook wel doen. Cyclische aandelen zijn
wel heel erg in de vuilnisbak gedaan, sommige zullen naderhand te goedkoop
blijken te zijn geworden.
Het signaal dat je tevreden moet zijn, wetend dat
de koersen best verder kunnen zakken, begint gegeven te worden door oude rotten zoals Elfenbein.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten