Overpeinzingen: bulls: never fight the FED, bears: winstdaling groter dan nu verwacht, of erger nog: chaotische neergang

Al enige weken stijgen de koersen bijzonder hard. De economische ravage wordt zichtbaar en is enorm, veel groter dan in 2008. Winstverwachtingen dalen, maar er wordt veel minder winstdaling verwacht dan bij de doorsneerecessie. Dat lijkt onwaarschijnlijk volgens de bears. De bulls zeggen dat dit komt omdat de winstdaling vooral zit bij de bedrijven die al weinig waard zijn (value), zoals energie, metalen, bankwezen en delen van de industrie. In de technologiesector zullen de winsten misschien wel stijgen, net als in de gezondheidszorg. De grote vijf technologiebedrijven in de VS blijven goed overeind en Amazon breekt koersrecords met verve. Small caps krijgen grote klappen, maar hun waarde is zelfs allemaal bij elkaar erg small.

De bulls zegen dat de koersstijging door de FED komt, die tegenwoordig volledig onder bevel van Treasury staat en daarmee Trump zo veel als kan moet gehoorzamen. Die moet herkozen worden anders zwaait er wat zo maakt het republikeinse establishment wel voldoende duidelijk. Zo gaat dat altijd, er wordt alles gedaan om de president herkozen te krijgen. Desnoods een oorlogje en liefst grote scheppen met geld via fiscale en monetaire stimulering. Dit jaar met de grootste scheppen ooit. De beurswaarde is absurd laag vergeleken met de omvang van de balans van de FED. In normale slechte tijden stijgt het overheidstekort zo veel dat dit beslag legt op zo veel geld van beleggers dat er voor andere beleggingen zoals aandelen minder over blijft. De risicoaversie neemt in slechte tijden toe en voilà, dalende aandelenkoersen. Maar nu is de situatie anders: de FED koopt meer dan het overheidstekort stijgt. Er komt daardoor geld vrij bij de beleggers dat voor een deel richting aandelen moet gaan (en geldmarkt).

Op korte termijn komt daar nog eens bij dat de verkopen van dollars door centrale banken/ buitenlandse beleggers is omgeslagen in kopen (theoretisch is hier wel wat op aan te merken, het tekort op de lopende rekening van de VS leidt per definitie tot netto aankopen van Amerikaanse beleggingen, dat is nu niet anders; alleen het tekort op de lopende rekening stijgt nu snel omdat importen van de VS veel minder krimpen dan de exporten).

Beleggers zaten voor de coronacrisis veel te positief gepositioneerd en dat leidde tot extra verkopen. Dat sloeg recentelijk om in een veel te negatief gepositioneerde situatie, omdat iedereen zag dat het wel heel erg verkeerd ging met de economie. Daar kwam enorme rebalancing van institutionele beleggers overheen en extreme aankopen dan de FED om te laten zien dat whatever it takes Wall Street overeind gehouden gaat worden, en passant de kansen verbeterend van de nieuwe grote baas (Trump).

Tandenknarsend zien de bears dat het economische nieuws weliswaar slechter is dan zelfs zij hadden verwacht, maar dat aandelenkoersen omhoog spuiten.

Vooruitkijkend zien we dat per 1 mei de rebalancing van institutionele beleggers de andere kant op gaat en dat de FED flink minder gaat aankopen, nu de beurzen zo in herstel zijn. Nog maar $ 15 miljard per dag (was even $ 75 miljard) en dat is nog steeds veel, meer dan bij vorige rondes van QE, maar slechts ongeveer even veel als het begrotingstekort lijkt te gaan zijn (in mei/ juni zal het begrotingstekort per dag nog groter zijn, maar daarna zal het begrotingstekort als het coronavirus een beetje meewerkt en opening van diverse Amerikaanse staten mogelijk maakt wat afnemen). De bearish positie van beleggers wordt snel afgebouwd. Er worden minder eigen aandelen ingekocht. Dividenduitkeringen dalen/ verdwijnen. Particulieren worden noodgedwongen angstiger, meer risicoavers. Bonussen gaan flink dalen. Inkomens zijn onzekerder geworden.

Dit lijkt allemaal niet goed voor beurzen, maar het coronanieuws zou zo goed kunnen worden (onwaarschijnlijk in mijn ogen, maar toch, ik weet het ook niet) dat de risicoaversie afneemt of juist de FED dwingt tot nog veel meer aankopen met hetzelfde bullish resultaat.

De onzekerheid is extreem geworden door de coronacrisis. Dit heeft beurzen veroorzaakt die extreem trending waren. Eerst veel meer omlaag dan men zich kon voorstellen en daarna meer omhoog dan men zich kon voorstellen. Trending slaat om als het momentum te extreem is geworden. Wanneer dat het geval is, is moeilijk aan te geven. Duidelijk is dat in de huidige extreem onzekere situatie koersmomentum extreem moet zijn. Het huidige koersmomentum in de plus is uitzonderlijk groot en daardoor worden beurzen kwetsbaar voor een omslag, zelfs bij dalende volatiliteit zoals door de centrale banken is geforceerd.

Het beursverhaal wordt dan dat de consensus te veel goed nieuws verwachtte en te weinig slecht nieuws. Op het ogenblik verwacht men karrenvrachten met slecht nieuws, alleen niet zo voor winsten in bepaalde sectoren en men is wel erg optimistisch over heropening van de economie gegeven nog lang niet bedwongen coronabesmettingen, het nog lange tijd uitblijven van een vaccin, slechte verhalen over niet opbouwen van resistentie na besmetting en het weer oplaaien van besmettingen in Singapore en Japan.

Er is doorgaande druk op winsten door krimp wereldhandel, minder investeringen (olie voorop), kwetsbare consumptie (door hoge werkloosheid), hogere schulden (niet zo bij technologie), ongewenste voorraadvorming (minder dan vroeger bij recessies, maar toch).

Ik weet het natuurlijk ook niet, er kan allerlei onverwacht nieuws komen, dat op korte termijn eerder negatief dan positief lijkt te kunnen zijn (maar positief is wel degelijk goed mogelijk). We zaten einde van de cyclus voordat corona toesloeg met hoge schulden van het bedrijfsleven en dat maakte onverwacht slecht nieuws steeds meer plausibel. Corona kon natuurlijk vrijwel niemand verwachten, maar tegenvallers wel. Wat dat betreft is de situatie niet verbeterd, in mijn ogen verder verslechterd.

In mijn scenariodenken hadden we sinds begin 2018 het gunstige beleggingsscenario verlaten en zouden we nu in een situatie van Oldilocks zitten om daarna in een Chaotisch Neergangsscenario te belanden.  Dat zou pas rond 2024-2026 moeten optreden, maar door de coronacrisis zou dit nu al aan het gebeuren kunnen zijn. Voorlopig ben ik nog te onzeker om dit als basisscenario te nemen, maar eigenlijk zegt de logica dat dit het basisscenario moet zijn. De economie krijgt een te grote dreun, de schulden lopen te ver op, deglobalisering is slecht voor winsten en groei, belastingen moeten straks veel omhoog en er dreigt te hoge inflatie (stagflatie) als men maar doorgaat met geld drukken (op korte termijn is deflatoire druk nog enorm). Er komen enige herstarts van de groei, maar dat gaat twee of drie keer fout en zo kom je in een periode van ongeveer drie jaar van chaotische neergang. En dan hopelijk betere tijden door grote investeringen voor klimaatcrisis, minder inkomensongelijkheid, onverwacht grote technologische vooruitgang.