Waar zijn we op de lange golf, de Kondratieffgolf?

Volgens ons zijn we in de voorspoedfase van de Kondratieffgolf. In tegenstelling tot andere Kondratieffvorsers werken we met zes fasen (net als de levenscyclus) en niet met de vier seizoenen (en zitten we niet in de winter van de lange golf). Het dieptepunt van de huidige vijfde Kondratieffgolf zagen we in 1982. Hierna volgde een herstelscenario tot 1987. Daarna kregen we de moeilijke periode van de creatieve transformatie die hoort te beginnen en te eindigen met een krach op de aandelenbeurzen. Dit scenario was volgens ons eindelijk afgelopen in 2003. Daarna is er een periode aangebroken waarin werelwijd dehoogste groei allertijden aanbrak van 2003 tot en met 2007. Dat maakt het volgens ons heel moeilijk om te stellen dat we sinds 2000 in de winter van de Kondratieffgolf zitten. De Kredietcrisis maakt de typering winter wel weer aannemelijker, maar de verwachting van ons (maar ook van Goldman Sachs bijvoorbeeld) is dat we in 2010 wereldwijd weer een hoge groei van ruim 4% zien (jaren met meer dan 4% groei wereldwijd waren zeer schaars vóór 2003). Dat is volgens ons een krachtige aanwijzing dat het voorspoedscenario opnieuw op gang aan het komen is. Die hoge groei wordt voor het grootste deel gedragen door Emerging Markets. Een andere aanwijzing is ook dat de productiviteitsstijging in de VS zo hoog is gebeleven in de Kredietcrisis. Omdat groei per definitie groei werkgelegenheid plus productiviteitsstijging is, is het plausibel dat de trendmatige groei heel behoorlijk kan zijn in de VS.
Doorslaggevend voor ons is dat het bedrijfsleven sterk staat (de twijfel hieraan door o.a. de aanval op de bonussen is weg aan het ebben: het bedrijfsleven mag veel winst maken, pijnlijke reorganisaties uitvoeren etc.), individuen niet erg verzwakt zijn en de overhied toch niet zo sterk staat (de tijdgeest wil toch graag dat de overheidstekorten kleiner worden, dat het ambtenarenapparaat kleiner wordt). De lonen blijven iets beter overeind dan de hoge werkloosheid zou doen vermoeden, waarschijnlijk door de hoge productiviteitsstijging (het bedrijfsleven wil rendabele arbeid redelijk belonen).
In volgende posten zal ik proberen meer op een en ander in te gaan.
9 december 2009