En ineens was er een eindsprint van de aandelenbeurzen. Is de correctie al voorbij?

Na behoorlijke maar niet desastreuze dalingen van de beurzen en rentes is er ineens een behoorlijk herstel opgetreden in de afgelopen week. Charttechnisch staat het sein nog lang niet op groen, maar ook niet meer op donkerrood.

Eerst had Draghi mooie dromen gegeven, Yellen wilde eigenlijk niet meegaan, maar de markt legde een en ander toch als duifachtig uit en als klap op de vuurpijl kwam Kuroda aanzetten met extra stimulering via negatieve rentes.  De olieprijs is ook flink aan het herstellen, al zijn de neerwaartse kanalen nog niet doorboord. China blijft een zorg, maar zelfs een aartspessimist als Ambrose Pritchard Evans vond de angsten rond China een gekte aan het worden.

Ondertussen verloopt het winstseizoen in de VS behoorlijk op rolletjes, maar vergeleken met de zeer treurige verwachtingen was dat niet zeer moeilijk. Guidance, revenues, helemaal niet zo slecht na een kwartaal met slechts 0,7% groei, dalende business sales, een sterke dollar vergeleken met de belangrijkste handelspartners (Canada, Mexico en China) en instortende grondstoffenprijzen en tegenslagen in de export.

In september was de daling ook ineens afgelopen, het Chinaverhaal was verteerd, de dalende olieprijzen ook en de angsten voor de FED werden te hoog beoordeeld. Geen recessie. Geen te hoge inflatie. Griekenland werd verdrongen. Dan maar weer FANG-aandelen kopen.

In januari lijkt de situatie behoorlijk op die in september. Andere zorgen over China, de olieprijzen zijn zo laag dat er faillissementen onafwendbaar lijken (met bijbehorende zorgen zichtbaar in credit spreads, underperformance van banken en natuurlijk de grondstoffensectoren). Enorme afstraffing ook van bepaalde technologiefondsen (biotech, Apple, Gopro, Twitter etc.). Geen recessie in de VS, wel tegenvallende groei maar vooruitkijkend betere perspectieven: herstel uit de voorraadzwakte, meer fiscale stimulering, weer iets harder stijgende huizenprijzen bij toenemend animo een hypotheek voor een koophuis af te sluiten.

De olieprijs lijkt voldoende te zijn gedaald, al lijkt er geen bodem te zitten in de olieprijs. De variabele kosten zijn laag genoeg om bijna alle producenten door te laten produceren. Voorraden puilen uit. Iran heeft een hele vloot olietankers klaar liggen om de prijzen te bederven. Aanbod groter dan de vraag volgens de gezaghebbende voorspellers, nog tot half 2017. Enorme zwakte in de grondstoffen producerende landen, die importeren en consumeren minder. Het slechte verhaal is bekend.

TINA komt weer terug: de centrale banken hebben de afgelopen week weer eens overduidelijk gemaakt dat je een normale rente nog jaren op je buik kunt schrijven. Als je rendement wil halen, dan kan dat niet meer met veilige staatsleningen. Je zult risico moeten nemen: there is no alternative. Een koerswinstverhouding van 16 met een degelijk dividendrendement van 2% klinkt helemaal niet zo gek bij een rente van 0% of nog lager. TINA laat zich alleen wegsturen met een recessie, maar die kan nog jaren weg blijven in de andere sectoren dan de grondstoffensectoren (die zitten in een ernstige recessie).

Nominaal is het huidige herstel al het beste, in reële termen al helemaal

De grafieken van Doug Short waar hij het herstel na de vier grote bear markten van de afgelopen eeuw vergelijkt maken duidelijk dat het huidige herstel krachtig is, vooral in reële termen. Het dividendrendement is nu wat lager en het koersherstel wat beter, per saldo is zelfs voor de reële opbrengsten inclusief dividenden deze keer het herstel het krachtigst, maar niet verreweg het krachtigste. Opvallend is dat je veel parallelle dalingen ziet. De huidige daling lijkt goed in het stramien te passen. Daarna kwam er een opleving in de vorige drie gevallen. 

Die opleving kan nu ook komen, al lijkt de ammunitie hiervoor niet al te geweldig. Het monetaire kruit is verschoten, de economische groei laag, de loonstijging kan hoger worden, stijging van de productiviteit wordt belemmerd door lage investeringen in de afgelopen jaren. 

(plaatje Doug Short voor orders duurzame goederen, gecorrigeerd voor producentenprijzen en de groei van de bevolking; de daling van top is groot geweest, het herstel traag maar consistent; kapitaalgoederen zijn veel goedkoper geworden en dat is een belangrijke reden waarom de economische groei structureel iets lager is, maar niet per se hoeft te leiden tot minder stijging welvaart)

De trends lijken nog laag aan te kunnen houden: die uit industriële productie en export (globalisering, groei export hoger dan die van BNP), groei vaste investeringen die matig is. Dat waren trends waarbij je winstgroei kreeg die sneller was dan die van het BNP.  Nu moet de dienstensector het trekken en de sectoren met veel R&D. Dat kan, maar het blijft de vraag of daardoor de winstgroei goed kan worden. Het kan. Een stijging van de koersen op halve kracht is zo gek nog niet bij een rente van 0%.