Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Wall Street hield de schommelingen zeer beperkt en ondanks dalingen van de olieaandelen op vooral vrijdag (men rekent nu vast op uitbreiding van de olieproductie van o.a. Saoedi-Arabië en Rusland op de komende OPEC-vergadering van 22 juni) was er een minieme stijging voor de S&P in de afgelopen week, vooral door de aandelen die profiteren van rentedaling. Want de lange rente daalde weer, de curve werd weer wat vlakker. Qua marktwaarde is Netflix nu het grootste mediabedrijf op aarde, meer waard dan Disney.

In Europa hadden de koersen last van angsten voor de nieuwe Italiaanse populistische regering die Europese regels vooral voor het gat op de begroting aan zijn laars lapt. Straks weer met 58 jaar met een pensioen van de nodige waardeloze miljoenen lires. Ook in Spanje rommelt het. De cijfers voor economische groei in Europa voor het eerste kwartaal vielen iets tegen, bijvoorbeeld 0,3% voor Duitsland (door netto exportbijdrage negatief, de binnenlandse vraag was wel sterk). De zeer belangrijke conjunctuurindicator IFO was goed, iets beter dan verwacht en dat was een verademing na al dat economische nieuws dat slechter dan verwacht was in Europa.  

De dollar bleef sterk, het economisch nieuws vanuit Amerika komt sterker binnen dan dat van Europa.

De klucht tussen Trump en Kim Jung Un is nog niet afgelopen na de afzegging voor de top door Trump.

De onderhandelingen over een nieuw NAFTA-akkoord vorderen moeizaam, maar voor 1 juni wordt een tussenresultaat verwacht. De handelsonderhandelingen met China verlopen op een nog langzamer pitje, maar de verzachting van de maatregelen tegen communicatiebedrijf ZTE doen hopen dat het allemaal niet al te rampzalig zal aflopen.

De notulen van de FED werden als ‘dovish’ beoordeeld omdat men duidelijker aangaf dat men de rente langzaam en niet meer ver zou gaan verhogen en dat ook wat duidelijker zou gaan communiceren. Daarop kon de lange rente dalen, maar als het economisch nieuws in de VS blijft meevallen (=groei boven 2,5% op jaarbasis) dan kan de FED niet zo aardig blijven.

In de VS liepen de initial claims voor werkloosheid flink op, maar ze bleven laag. Orders voor duurzame goederen daalden wat en de huizenverkoop viel eveneens wat tegen.

De flash PMI’s waren beter voor de VS (in lijn met de regionale PMI’s), maar in de rest van de wereld was er beperkte verslechtering.

terug uit Sicilië

Weer terug uit Sicilië, na een rondreis door mooie stadjes, met vele vergezichten,lekkere wijn en o.a. aardbeien. Wel met drie uur vertraging vanwege staking van Franse verkeersleiders. Die schijnen niet genoeg te verdienen. Al googlend zag ik salarissen voor € 6-12.000 per maand voor Nederlandse verkeersleiders en  € 3000 voor Franse, al lijkt me dat laatste wel erg laag.

Weer eens flink bijlezen. Wat zag ik?

De volatiliteit op de beurzen is gestaag aan het dalen. We raken gewend aan de nieuwe zorgen van protectionisme (meer zorgen over Nafta/ minder over China, maar Navarro, een enorme Chinahater, scheldt zijn medeonderhandelaar minister van financiën Mnuchin uit voor slap doetje die alles bij voorbaat cadeau geeft aan die doortrapte Chinezen).

De hogere rentes en inflatie ziet nu ook iedereen. Het inflatienieuws was goed, lager dan verwacht., maar de trend is toch wel duidelijk stijgend in de VS. Niet zo hard als gevreesd, Amazon/ Uber/Airbnb doen hun invloed kennelijk nog steeds gelden.

De AEX raakte net nieuwe highs en moest even aarzelen, de S&P heeft meer moeite om te stijgen, waarschijnlijk door de sterkere dollar en de hogere rente. Charttechnisch ziet er goed uit, Tostrams roept 1000 voor de AEX, niet zijn gebruikelijke stapjes van als de AEX boven 573 komt dan kan deze verder stijgen tot 609 etc., want dat levert geen pakkende kop boven een column op.

De 10-jaarsrente in de VS doorbrak de 3,05% en is daarmee op het hoogste punt aangeland sinds 2011. Dit veroorzaakte geen paniek op de beurzen, misschien ook omdat de inflatieverwachtingen stabiliseerden (10 jaar VS op 2,17%) ondanks de iets hogere olieprijs. Men denkt dat de FED weer wat aardiger wordt. Uitde notulen blijkt dat ze misschien met extra teksten komen dat ze de rente niet veel verder gaan verhogen. Powell is bang dat Trump de onafhankelijkheid van de FED afpakt als men de rente doldriest blijft verhogen.

Men is vier renteverhogingen uit aan het prijzen richting drie. Bij 2,5% economische groei gaat men drie keer verhogen (maar ik zie 3-3,25% groei in 2018 en daarmee toch vier renteverhogingen). Rentedaling is wel mogelijk, omdat iedereen al short zit op basis van een steeds vastere overtuiging dat de groei in de VS gaat meevallen.

Men kijkt wat meer door de optimistische bril  voor de groei in de VS (Phillyfed, markit PMI’s, retail sales). Oeverloos negatief is men ineens voor groei in Europa (tegenvallende groei export Duitsland), maar de IFO hield zich kranig. De groei in Europa over het eerste kwartaal is gedrukt door het koude weer in februari en maart en kan iets herstellen in het tweede kwartaal (stakingen in Frankrijk echter negatieve factor).

De hogere olieprijs is pijn aan het doen voor de groei van de consumptie. $86 wordt gezien als pijngrens. Het zorgt wel voor meer investeringen in energie, per saldo bijt het de economische groei nog niet. OPEC en rusland zien ook dat men de olieprijs niet te veel moet op laten lopen, anders gaat men weer te veel investeren in nieuwe olieproductie en at bijt uiteindelijk te hard. Ze gaan dus meer produceren.

De economische groei blijft waarschijnlijk sterk door flinke groei van de investeringen.

Italië zag de rente flink stijgen, veel meer dan ik dacht, op de nieuwe populistische regering die een gat in de hand heeft bij de uitgaven en niet naar Europa meer wil luisteren voor de tekorten, maar wel in de euro wil blijven en plannen lijkt te gaan maken voor een duale munt à la Varoufakis voor Griekenland voorstelde. Italië zou aan de ECB volgens de populisten moeten vragen om kwijtschelding van schulden, in eerste instantie zou men genoegen willen nemen met zo’n € 250-300 miljard. Europees high yield doet het ook slecht.

Het onderzoek van Mueller lijkt goed af te lopen voor Trump en zijn familie, zo beweren de geruchten. In juli lijkt er meer actie te komen van Mueleer.

Brazilië kon de rente niet verlagen vanwege het slechte sentiment voor Emerging Market Debts en de sterke dollar, waardoor de real verdedigd moet worden met hoge rente. Indonesië moest daardoor de rente verhogen. Niet goed, maar het is vaak ergere geweest bij de Emerging Markets.

op naar Sicilië en all time highs

tijd voor een kleine vakantie, tijd om het zonnig in te zien.
tijd voor minder zorgen over protectionistische maatregelen van Trump. China dient gewoon een lijstje in van wat ze meer in Amerika willen kopen. Op zich de juiste manier om het probleem van het te grote handelsoverschot met de VS op te lossen. Met daarbij een ruimer monetair beleid.

tijd voor minder zorgen over de stijgende inflatie. Dat geldt alleen voor de VS , niet voor Europa waar de inflatie nog steeds zorgelijk daalde (in Zuid Europa). En zelfs voor de VS lijkt het niet zo hard te gaan. Alleen de medische kosten lopen uit de hand. opperhoofd trump gaat de farmaceuten eens goed uitfoeteren over hun prijsbeleid, dat is duidelijk voor iedereen die en blik werpt op de koersontwikkeling van de farmaceuten (15%+ underperformance).

tijd om gefrustreerde bulls om ze te troosten: ja, de koersontwikkeling sinds Trump is achtergebleven bij de stijgingen van de verwachte winsten. Dat is terecht als de recessie te dichtbij komt. Maar gaat men hier meer in geloven, als de groei aantrekt? Belastinginkomsten vallen mee, investeringen groeien voorspoedig, consumenten kopen aarzelend toch maar meer, toch maar een huis kopen/ laten bouwen.

Minder zorgen over een rente boven 3% voor maerikaanse 10-jaars staatsleningen. De correlatie met de beurs lijkt klein te zijn, misschien is het toch niet zo zorgelijk.

Stiekem is de beurs bezig met een flinke opmars. 

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Beurzen kwamen andermaal nauwelijks van hun plaats. Even een kleine daling na het besluit van de FED, ook al was dit 100% als verwacht, eigenlijk met een kleine meevaller: het woordje  symmetric' bij inflatie waardoor de FED aangaf niet overspannen te zullen reageren op inflatiestijging boven de 2%. Maar men had kennelijk te veel ingezet op de anomalie dat als de FED wat zegt de koersen omhoog gaan. Niet bij de Powell-FED dus.
Het 40-weeks gemiddelde van de S&P500  werd weer eens getest en op vrijdag gingen daarna de koersen bemoedigend omhoog. Maar per saldo weer een week met zijwaartse bewegingen, al ziet het er in Europa weer iets beter uit door de sterke dollar.
De winstcijfers bleven over het algemeen beter dan verwacht binnenkomen. deze week was het vooral Apple dat steun gaf aan de beurzen via beloftes om meer eigen aandelen op te kopen. Buffets Hathaway lustte daar wel pap van en kocht de nodige miljoenen aandelen Apple bij in de afgelopen maanden.
De hogere olieprijzen zorgden voor stijging van de benzineprijs.

De groei van de werkgelegenheid in de VS was met 164.000 iets onder de verwachtingen, maar inclusief opwaartse herzieningen in vorige maanden niet. Loonstijging was slechts 0,1%, lager dan verwacht. De werkloosheid daalde van 4,1 naar 3,9%. De participatiegraad daalde 0,1 naar 62,8, een tegenvaller. De ISM's daalden iets meer dan verwacht, maar staan nog op mooie niveaus die verdere winstgroei en groei boven potentie mogelijk maken.
Het handelstekort van de VS daalde, ietsje meer dan verwacht.
Initial claims voor werkloosheid bleven extreem laag, een sterke arbeidsmarkt aangevend.

In de rest van de wereld daalden de PMI's iets vaker dan dat ze stegen, in lijn met wat de flash PMI's al aangegeven hadden. Ook daar meestal nog steeds respectabele niveaus.

In Europa daalde de inflatie meer dan verwacht, vooral in de europeriferie is de inflatie nog niet naar boven te branden.

overpeinzingen: is het tijd om weer optimistischer te worden?

De S&P staat op een punt waar het duidelijk moet worden of het erger wordt met de zwartgallige dalingen sinds eind januari of dat de weg weer eens flink omhoog moet worden ingeslagen.

De laatste paar weken ben ik optimistischer geworden en dreig ik het zwartgallige kamp waar ik sinds half januari in zat te verlaten.

In januari was iedereen optimistisch en gaf men bijna 100% gewicht aan de mooie verhalen over winstbijstellingen, belastingverlagingen en een Trump die alleen maar mooie dingen voor markten deed en bijna 0% aan minder mooie zaken als hogere inflatie, protectionistische stokpaardjes van Trump en het te oud worden van de business cycle zoals de yield curve aangaf.

Nu in mei geeft men een fiks gewicht aan een dreigend eind van de business cycle over 2-3 jaar, siddert men voor de protectionistische uitspraken van Trump en Chinese halsstarrigheid over doelen voor 2025 die een handelsakkoord in de weg staan en ziet men alom stijging van de (loon)inflatie in de VS. PMI’s, ISM’s lijken gepiekt te hebben.

En alom zit men dus te dubben: is it as good as it gets. Daardoor lijkt het meer in de prijs te zitten.

Morgan Stanley had een heel verhaal waarom je niet zo optimistisch had moeten worden over belastingverlagingen. Enorme mosterd na de maaltijd natuurlijk, dit verhaal had men in januari al kunnen schrijven, maar dat paste toen niet in wat de klant wilde horen en de MS-goeroes aan het rondbazuinen waren. Nu dus ineens dat verhaal en men draafde uiteraard veel te ver door in het negatieve. Belastingverlagingen die investeringen aanzwengelen zijn goed voor beurzen, omdat hierdoor de productiviteitsgroei kan herstellen en daarmee de cyclus langer wordt. Tenminste, als het geen overinvesteringen zijn, verkeerde investeringen en dat lijkt op het ogenblik in orde te zijn na de lange periode sinds 2009 met onderinvesteringen vanwege pessimisme over de toekomst.

De inflatie op jaarbasis loopt op, zoals iedere muts die naar de maandelijkse inflatiecijfers van 2017 had kunnen voorspellen. Tot september wordt het ongeveer ondoenlijk om een lagere kerninflatie op jaarbasis in de VS te krijgen.

Toch ben ik iets geruster geworden op de inflatie. Die hoort inderdaad niet zo veel te stijgen. Er is alleen een stijgende trend in de VS, Japan en enkele Emerging Markets, maar niet in Europa, zelfs niet meer in het VK en ook niet in heel wat Emerging Markets. Inflatie is een wereldwijd fenomeen en de stijging in de VS wordt niet aangewakkerd door de rest van de wereld, vooral niet nu de dollar weer sterker wordt. Na de schade door de orkanen herfst 2017 waardoor allerlei goederen zoals auto’s opnieuw aangeschaft moesten worden steeg de goedereninflatie snel. Nu daalt deze weer en dat drukt de inflatie op korte termijn.

Op wat langere termijn moet inflatie uiteraard verder stijgen door hogere grondstoffenprijzen en schaarste in de VS die zich uit in druk op transportprijzen en hogere diensteninflatie. Ook gezondheidszorg zal duurder worden nu de hoge begrotingstekorten in de VS het moeilijker maken Obamacare voldoende te subsidiëren. Maar globalisering zal goedereninflatie zeer laag houden tenzij Trump daar via enorme importheffingen daar een stokje voor steekt.

China zal moeten leren via de principes van globaal kapitalisme te gaan werken. De privileges die het kreeg bij intrede in WTO omdat het een arm land was moeten weg, geen hoge importheffingen meer en hoge exportsubsidies. De eigen markt moet meer open en de technologietransfer moet eerlijk betaald worden. Dat druist enigszins in tegen het doel in 2025 absolute wereldleider te zijn in Artificial Intelligence, robots, zelfrijdende auto’s en elektrische auto’s. maar niet helemaal. Alle investeringen op de doelsectoren zijn welkom en mogen deels ook zo ongeveer helemaal eigendom worden van buitenlandse ondernemingen.  Europa is uiteraard toast voor de genoemde sectoren. Duitsland heeft Kuka (robots) al verkwanseld aan China en de EU stelt niets voor op het gebied van artificial intelligence. Trump heeft een sterk punt met het opleggen van nieuwe voorwaarden aan China hoe ze de belangrijkste nieuwe sectoren mogen gaan overheersen in de wereld.

Dat is zorgelijk, maar hoort een stijging van de beurs op korte termijn niet in de weg te staan. Het gaat heel lang duren voor de VS en China tot iets gemeenschappelijks komen. Ondertussen uiteraard wel enige nieuwe importheffingen op China die vergolden zullen worden.    

Op korte termijn kan het gunstig voor de beurs worden dat de groei in de VS aantrekt tot ongeveer 3% of iets hoger. Dat houdt de winstgroei goed, zorgt voor een stijging van de productiviteit die in lijn lijkt of lager is dan de hogere loonstijging. De angst voor te veel acceleratie van de loonstijging lijkt weer af te nemen door de recente cijfers.

Op diverse plaatsen zag ik afgelopen week plaatjes dat loonstijging in de VS onder 2% plus productiviteitstijging zou blijven. Dat is inderdaad mogelijk.

Dat hoort de FED dan weer kalm te houden. Ze gaan door met verhogen, maar willen geen omgekeerde rentecurve want dat signaleert een recessie na ongeveer een jaar en dat is niet nodig bij de huidige nog lage inflatiedreiging. De obligatiemarkt rekent hier vast op en daardoor vervlakt de rentecurve. De kredietmarkt ziet dat ook en is nog totaal niet onder de indruk van de afzwakkende groei / hogere kans op recessie na 2 jaar die de rentecurve signaleert. This time is different, deze keer reageert de FED eerder op inversie van de rentecurve en zal Trump op tijd komen met reusachtige infrastructuurinvesteringen om de recessie af te wenden en ondertussen zorgen hogere grondstoffenprijzen voor afwending van rampen in o.a. de energiesector.

Zo lang de kredietsector zo optimistisch blijft, hoef je het signaal van afzwakkende groei dat de rentecurve geeft niet zo ernstig te nemen voor de beurzen. Die kunnen (een beperkte tijd) verder stijgen in de eerste fase van hogere credit spreads.

Als de groei in de VS inderdaad gaat aantrekken dan zou het zo maar kunnen dat de weegschaal die in januari nog 100% Goldilocks was vanwege de korte termijn en nu flink minder Goldilocks is vanwege angsten voor de middellange termijn weer meer richting Goldilocks gaat.  

[uiteraard geen garantie, Trump is onberekenbaar en het Gele Gevaar is niet geweken. Iran kan zo maar fout gaan (hoeft niet), het optimisme over Noord Korea kan zo maar verdwijnen. ECI, loonkosten kunnen zo maar te veel door stijgen.

De FANG -aandelen kunnen verder corrigeren. En zo zijn er nog vele redenen te verzinnen waarom beurzen kunnen dalen. De wall of worry blijft hoog.]  

Groei werkgelegenheid VS OK, maar anders zou je verrassend snel in een recessie zitten

164.000 groei van de werkgelegenheid in de vorige maand, iets minder dan de 190.000 die verwacht werd, maar inclusief 30.000 opwaartse herzieningen OK. Al enige maanden gaat niet de grootste aandacht uit naar de groei van de werkgelegenheid maar naar het begeleidende cijfer van de loongroei. Die was maar 0,1%, lager dan de verwachte 0,2% terwijl voor 0,3% gevreesd werd (na herzieningen zijn die cijfers overigens nog steeds mogelijk). De werkloosheid daalde eindelijk naar 3,9%, terwijl die al zo’n half jaar niet gedaald was terwijl de groei van de werkgelegenheid groter was dan de natuurlijke aanwas van de beroepsbevolking Omdat meer mensenwerk gingen zoeken daalde werkloosheid niet in de vorige maanden en nu ineens wel. De participatiegraad daalde zelfs iets.

Geen nieuw opborrelende inflatieangst uit sterkere loongroei, maar wel een beetje door de dalende werkloosheid.

Op jaarbasis trok de groei van de werkgelegenheid aan tot weer iets boven de 2 miljoen. Dat is maar goed ook, want bij daling onder de 2 miljoen op jaarbasis zat je zo in een recessie in de afgelopen decennia.

(pijlen zelf toegevoegd; alleen in 1996 en 1986 kwam er niet snel een recessie na de tijdelijke doorboring van de 2 miljoen groei en in 2007 duurde het wat langer, iets dat nu ook zou kunnen gebeuren (of niet), misschien dat de grens bij 1,9 miljoen ligt; je zou ook moeten aanpassen voor de groei van de bevolking in de afgelopen decennia)

Zo bezien is de belastingverlaging van Trump net op tijd. Dit helpt de investeringen terwijl er niet veel extra geconsumeerd wordt omdat naast de bedrijven vooral de rijken belastingverlaging krijgen en die sparen meer als je ze een belastingvoordeeltje geeft (iets dat de lage inkomens zich niet kunnen permitteren). Op die manier krijg je niet te veel inflatie uit oververhitting van de economie door belastingverlaging.

Zo had Trump het vast niet beredeneerd, maar belastingverlaging zo ver in de cyclus lijkt zo economisch gezien nog niet eens zo slecht uit te pakken (sociaal zou het natuurlijk beter geweest zijn als de lagere middeninkomens het meeste zouden hebben geprofiteerd).