Bremen

Met de nodige vertraging bracht de Regionalzug ons van Oldenburg naar Bremen (wegens vandalisme, zo stelde men deze keer, goed voor een oponthoud van bijna 30 minuten). Onze NS is zo slecht nog niet.

Bremen is een mooie stad, totaal in puin gegooid tijdens de Tweede wereldoorlog en weer opgebouwd, zodat er weer een Altstad is.
De bekendste schoonheden zijn de Böttcherstrasse, met zijn gouden ingang en Jugendstil opzet. Een echter Harry Potterstraat.

Daarna spoeden de meeste toeristen zich naar Schnoor (een snoer van straatjes op elkaar gepakt).

China een fallen angel over enkele jaren?

Barron's had als hoofdartikel: [China a] Fallen star.
De belangrijkste argumenten voor hun doemdenkerij:
1. De bruto staatsschuld is als je het goed consolideert niet 50% maar 150% van het BNP (maar dan bezit je ook alle infrastructuur etc., banksubsidieleningen etc.). Dit is al een behoorlijk cijfer, maar het loopt snel op.

2. De banken zijn zwak, met veel meer slechte leningen dan je denkt [PV: dat is een eeuwig probleem: banken in China sonden altijd al bol van de slechte leningen, de laatste decennia zijn die slechte leningen als % van hun balans veel kleiner geworden]. Als de yuan zo zwak blijft, dan kunnen de banken geconfronteerd worden met een liquiditeitsprobleem als buitenlanders/ rijke Chinezen niet langer al hun gelden in yuans willen aanhouden in hun rotsvaste vertrouwen van een stijgende yuan[PV: dit kan enigszins een probleem worden, maar de banken zijn nog steeds zeer winstgevend (53% van alle winst in China)

Het bovenstaand plaatje uit WSJ laat de plotselingeomslag in de voorkeur van yuans naar dollars in de handel goed zien.].
3. De demografie is zwak. Na 2015 wordt het cohort 15-24-jarigen klein. Er staan 120 jongens tegenover 100 meisjes en dit zal criminaliteit en frustratie uitlokken.

Kloppen de Chinese cijfers wel?

Economische cijfers zijn vaak moeilijk te meten en in China zit men helemaal met de handen in het jaar. De regionale cijfers worden opgepoetst om een wit voetje te halen in Bejing en cijfers onder nul zijn vaak 0, want krimp wil men niet laten zien.
De landelijke overheid past daarom correcties toe via eigen steekproeven bij een groot aantal bedrijven.
De laatste jaren wordt steeds luider geroepen dat men de cijfers manipuleert. Het lijkt erop dat China een te lage groei heeft gepubliceerd in de laatste jaren en nu een buffertje heeft om tegenvallende groei te maskeren.
Misschien dat men daarom zo vol vertrouwen kan zeggen dat de economische groei dit jaar 7,5% zal zijn (of hoger), terwijl duidelijk is dat de groei in het tweede kwartaal afzwakte (in eerste kwartaal was de groei 7,1% geanualiseerd, niet jaar op jaar zoals China altijd meldt).
zie ook http://www.nytimes.com/2012/06/23/business/global/chinese-data-said-to-be-manipulated-understating-its-slowdown.html?_r=1&hp

Nee, geen bazooka op de eurotop maar toch

Alweer was het de doemdenkers duidelijk: Europa had nog enkele dagen te gaan voordat het totale fiasco zou optren (Soros) of de depressie nu toch echt zou toeslaan (Roubini).
Nu laten die domme beleggertjes zich weer het bos insturen door afgedwongen beloftes dankzij Monti en sidekick Rajoy. Er is geen stap voorwaarts gemaakt richting fiscale unie of bankunie.
Frau Merkel is gewoon een beetje gekapituleerd en dat is het dan (zo weinig dat Rutte zich weer in Nederland kan vertonen na zijn ferme taal dat hij niet zou toegeven en geen nieuwe instrumenten zou accepteren, dus toch (zoals verwacht)).

De toezegging die gedaan is, is meer een getuigenis van goede bedoelingen, nog niet concreet, maar dat zal het wel worden (er is nog geen duidelijkheid over een toezichthoudend iets voor de banken, er is nog geen duidelijkheid hoe de banken gerekapitaliseerd kunnen of moeten worden).
Er zijn schone beloftes gedaan voor een Euro-TARP t.z.t. net zoals al eerder gedaan is om tot een fiscale overeenkomst waarbij alle landen hun begrotingstekort -echt waar t.z.t. onder de 3% zouden brengen of liefst naar 0. Beloven kost niets en politici zijn er dol op.

Er wordt in ieder geval met geld gesmeten en daar wist de markt wel raad mee: omhoog met die koersen en omlaag met de PIGS rente.

Er is immers een stap gemaakt richting een bankunie.
Monti en Rajoy hebben laten zien dat ze samen heel wat kunnen bereiken, Merkel kunnen doen smelten tot een Golden Girl. Het geld komt van ESM en er is geen gedonder met achterstelling.
Er komt een groeipact van € 120 miljard om de groei te stimuleren.
Er mag geld besteed worden om de rentelast van Italië, Spanje etc te doen verminderen.
Hulp aan banken is buitengewoon gunstig voor Ierland dat met terugwerkende kracht minder in de zorgen zou komen te zitten.

Maar is dit de bazooka die alle problemen wegschiet? Nee en ja.
Nee, omdat niets echt concreet is gemaakt er niet direct een fiscale of bankunie komt. Ja, omdat duidelijk is dat de zuidelijke staten altijd geld gaan krijgen in de toekomst op de nieuwe tactiek: gewoon de boel stillegen en er komt een cadeautje. Er is geen eind aan de cadeautjes te zien. Dat is voor de markten positief.

Oldenburg

Ik ben enige dagen in Duitsland geweest. De start was in Oldenburg waar we terechtkwamen via het boemeltje van Groningen via Nieuweschans naar Leer.

Oldenburg is inderdaad oud, tenminste, weer oud gemaakt na de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog.
Het was de avond van de wedstrijd Duitsland- Griekenland en we gingen daarvoor een café binnen waar ze niet al te luidruchtig en opgefokt op alles reageerden. Een veilige plaats dus voor wanneer je een niet al te groot gat in de lucht sprong voor een doelpunt van Duitsland. Al kijkend verbaasden we ons er steeds meer over hoe weinig ze reageerden op de wedstrijd. Het waren vooral praatgroepen met een groot overwicht aan vrouwen, maar toch. Ook de obers werden niet koud of warm van de doelpunten. Pas bij het vierde Duitse doelpunt ontstond enige belangstelling. Een stap buiten dat café belandde je natuurlijk weer in een luid toeterende massa die ons voor de gek hield met dat “unbesiegbares Holland”.

Een van de aardigste musea van Oldenburg is Natur und Mensch. Daar liggen drie veenlijken geëxposeerd (zie foto’s, terug gereconstrueerd en hoe ze er nu uitzien). Door de chemicaliën worden de haren rood. Dat was de reden dat men in Assen, waar ze ook een veenlijk vonden, dachten dat het meisje pas recentelijk vermoord was. De veenlijken van Oldenburg worden geschat ongeveer 2300 jaar oud te zijn.

Verder was er een aardige tentoonstelling over meteorieten. Grote inslagen zoals die in Yucatan 65 miljoen jaar geleden werken nog miljoenen jaren door in het klimaat. De eerste jaren zijn de gevolgen uiteraard het grootst. Veel stof in de lucht zorgt voor jaren koude en misoogsten. De ozonlaag verdwijnt voor een behoorlijk deel. Grote inslagen zijn de komende tig jaren niet te verwachten, maar rond 2029 komen enkele kleinere meteorieten (0,1 kilometer of groter) heel dicht langs de aarde, waarvan een ons rakelings op 30.000 kilometer zou passeren.

Eurotop kan meevallen

Er is enorme druk op Angela Merkel om toe te geven aan de snode plannen van van Rompuij, Barroso, Rajoy, Monti, Hollande en vele anderen. Een blanco cheque dat is wat nodig is, een bazooka, een bankunie, een investeringsplan.

Diverse keren per dag moet Merkel melden dat er geen sprake kan zijn van eurobonds en andere zaken die onbeteugeld schulden maken in de hand werken.  Zo lang als ze leeft zal het er niet van komen, roept ze steevast. Ze wordt nu al vergeleken met de Iron Lady. Dat klinkt als de minister van financieën die steeds zegt dat er echt geen devaluatie op til is, nee echt niet, tot het ineens toch gebeurt. Dan is ze ineens de Golden Girl.

De verwachtingen zijn ondertussen keurig naar beneden gemanaged en elk sprankje hoop op een bankunie, eurobonds en fiscale unie binnen tien jaar gaat positief opgevat worden. Op de huidige top kunnen slechts kleine stapjes gemaakt worden. Er kan iets eenmaligs gedaan worden voor banken met centjes ESM zonder dat eerst een individueel land centjes verstrekt, er kan wat gedaan worden met overheidsinvesetringen (eventueel via EIB), En er kan een stap in de richting van ERF (European Remption Fund over de te hoge (>60% BNP) staatsleningenpot.
Bij voorkeur moet er ook iets komen dat op goede wil lijkt, waarmee Monti en Rajoy en Hollande mee thuis kunnen komen zonder dat Angela een Golden Girl wordt.

Het is echt wel tot Duitsland doorgedrongen dat er iets moet gebeuren. Zoals de Duitse kranten zeggen: er moet gekozen worden voor iets heel slechts of iets dramatisch slechts, en laten we dan maar voor heel slecht gaan. Dat gaat uiteindelijk wel gebeuren, maar eerst moet moral hazard verminderd worden.

In Nederland is nog niet erg doorgedrongen dat we beter voor iets heel slechts kunnen kiezen. We knorren van voldoening dat door onze exportprestaties de groei in het eerste kwartaal toch positief bleek te zijn, waardoor ons overschot op de lopende rekening zo ondraaglijk groot is geworden dat schuld en verderf is en wordt gezaaid in de PIGS. Maar meebetalen aan hun noden, nee dat zit niet meer in ons bloed getuigen voorstellen ontwikkelingshulp te minimaliseren en ander populistisch geweld. Gelukkig worden we niet meer serieus genomen in Europa.

Death cross bullish sinds QE

Charttechnische signalen werken soms anders sinds de FED geld aan het drukken is geslagen. Een voorbeeld hiervan is het death cross (het 50-daags gemiddelde breekt door het 200- daags gemiddelde naar beneden en dalen beide).
In de grafiek van Schaeffer Research staat het aantal doodskruizen dat gevormd wordt.
Als de S&P een doodskruis vormde, was sinds 1975 de opbrengst van aandelen duidelijk lager dan gemiddeld. WSJ's blog Market Beat vindt dat een doodskruis nu bullish is. De FED kan er niet meer tegen als het te veel van die dingen regent en doet dan dus iets, QE. En zowaar na zes maanden staat de S&P dan ineens duidelijk hoger (15% na het laatste kruis van 12 augustus 2011).

bron: http://blogs.wsj.com/marketbeat/2012/06/27/heres-how-the-death-cross-is-bullish-for-stocks/

Google en niet Facebook regeert het web

Google is wereldwijd de website met de meeste bezoekers. Het heeft 23 van de 100 drukste websites. Facebook presteert minder in Amerika en Europa en is alleen sterk in Arabië, de moslimlanden. Yahoo is 1 in Japan en Kameroen (je krijgt goedkoop internet daar als je Yahoo als startpagina neemt).
bron: http://webempires.org/dominating-websites-map/ (cijfers alexa)

Duitsland

ik ben nog een paar dagen in Duitsland.
Vandaar even geen nieuwe posten.
ik ben positiever geworden op de extra inspanningen van de centrale banken, kredietgroei in de VS, voorraadherstel in Europa straks en hoe zelfs op de Duitse tv de standaardoplossingen (bank unie, eurobonds) gemeld worden alsof het kan. Angela kijkt weer vrolijk na de prestaties van de mannschaft. Een cultuurverschil: in Duitsland versiert men de auto en grimeert men zich, in Nederland vindt men het eigen huis belangrijker (en trekt men een oranje shirt aan)

M&G seminar onroerend goed Amerika/Europa/Azië en financiering hiervan

Vanmiddag ben ik naar het seminar van M&G geweest in L'Europe. Men ging eerst eens omstandig uitleggen hoe absurd hoog tegenwoordig de hypotheekrentes zijn als je een kantoor van bijvoorbeeld 100 miljoen pond wil financieren in hartje Londen. Dat zouden ze dan doen via eigen kapitaal, mezzanine kapitaal en senior hypotheken, kortom het soort constructie waarbij in Amerika monumentale verliezen zijn geleden.
De rentes die je nu kunt krijgen voor de eerste hypotheken zijn nu ver boven de normale swaprente. Vroeger, in de goede oude tijd van rond 2006 kon je een hypotheekrente krijgen van 0,6-1% boven de korte rente. Nu moet je hier 4% of nog erger boven de korte rente voor betalen en een eerste hypotheek gaat niet langer tot 60-75% van de koopwaarde, maar nu tot 50-55%.
Evident is dat je nu een heel wat betere deal doet dan in 2006. Maar als je hiermee aan komt bij een fondsbestuur raken ze hierdoor dermate van slag dat ze gaan aangeven een andere vermogensbeheerder te gaan zoeken. Pas als je zegt dat je meer in de allerveiligste staatsleningen gaat beleggen klaren de gezichten weer wat op.
M&G had een redelijke uitleg waarom die hoge hypotheekrentes voor commercieel onroerend goed in Europa nog lang hoog zullen blijven, zo lang banken nog ijverig deleveragen (en fondsbesturen nog niet zo heel erg warm lopen voor hoge rendementen met risico's die ze niet goed kunnen inschatten). In Europa staat er ongeveer € 1000 miljard uit aan financiering van commercieel onrorend goed, waarvan € 500 miljard de komende twee jaar moet worden geherfinancierd en banken willen en kunnen zich niet branden aan dat hele bedrag. D.w.z. die fondsbesturen moeten alsnog overgehaald worden en dat lukt slechts tegen nog hogere hypotheekrentes en nog betere zekerheden.

Daarna kwamen de vooruitzichten voor commercieel onroerend goed aan de beurt. Na het begin kreeg de financieringsproblematiek, die de prijzen zo drukt, wat minder aandacht. Prangend vond men wel dat de gemiddelde financiering van A1 onroerend goed in Londen van 40 naar 60% was gestegen (na een piek van 66%). In de huidige ogen is dat te hoog. Die 60% is wereldwijd heel populair, maar moet kennelijk naar onder de 50% in Europa (in de VS kan het boven 60% blijven). Dat blijft voorlopig een rem zetten op de prijzen voor Europees onroerend goed.

FED: dan maar extra Twist

De meest populaire kop bij de lezing van de theeblaadjes van de FED met hun statement en voorspellingen is: The FED twists again, of let us twist again.
Dat was de belangrijkste beslissing: men verlengt de Operatie Twist waarbij ze steeds langere duraties kopen tot eind dit jaar. Daartoe matigen ze het tempo, anders zouden ze over drie maanden al klaar zijn.

Wat ze met de rente zouden doen, dat was geen vraag: die hebben ze al tijden beloofd tot 2014 op 0 te houden, ook al ziet de helft van de FED-leden eind 2014 hogere rentes. Enkele haviken hebben hun rentevoorspelling voor 2014 wel verlaagd, zoals in het plaatje van Capital Economics te zien is.
Er blijft een Albanese consensus dat de FED rente op lange termijn 4% of hoger moet zijn. D.w.z. er is wel een onderbouwing voor een ultimate forward rate van de Nederlandse pensioenverplichtingen van 4,2%.

Men bracht de voorspellingen voor de groei en inflatie terug. De werkloosheid zal "only slowly" dalen in plaats van "gradually"als ze de vorige keren hoopten (dat krijg je als je de voorspelling voor de groei van 2013 zo flink terugbrengt tot onder de potentiële groei). De FED voldoet niet meer aan zijn doelstellingen: de werkloosheid is te hoog en de inflatie te laag. Toch is er nog niet gegrepen naar het wapen van QE3.

De inflatieverwachting is nog niet op de door Bianco gedroomde 1,8% om QE3 te rechtvaardigen.
Men wil het kruit nog droog houden tot de andere centrale banken door de bocht komen. Uiterlijk op Jackson Hole zal Bernanke wel gaan uitleggen dat de FED agressiever moet zijn. Tenslotte meldde hij vandaag wel dat de FED is:  “prepared to take further action”

 Bovenstaand plaatje van Sober Look geeft aan dat sommige dingen wel goed beginnen te gaan in de ogen van de FED: sinds betrekkelijk kort (augustus 2011) is de kredietgroei weer op gang gekomen. Dat gaat binnenkort voelbaar worden in de economische groei

rutterecessie verdiept zich

Nederland verraste met een all time low in het consumentenvertrouwen en dat vóór de smadelijke nederlagen bij het voetbal.  Dat kon er nog wel bij, eigenlijk riep Nederland dit over zich af. Alles is plotseling slecht: we hebben te veel schulden, daar zijn we immers kampioen in blogde ik gisteren, onze pensioenfondsen zijn zo insolvabel dat eindeloos gekort moet gaan worden, de huizenprijzen storten in, zij het niet zo veel als die van kantoren, het Kunduz - akkoord leidt tot grote daling van de inkomens, we hebben geen zomers meer maar natte moessons, de AEX staat op niveaus van tig jaar geleden, de rente is onder nul aan het zakken waardoor pensioenen een illusie zijn geworden, we zijn racisten geworden die buitenlanders als eng en gevaarlijk zijn, ontwikkelingshulp moet decimeerd worden, de zorgkosten zijn onhoudbaar, de belastingen moeten omhoog, onze defensie is straks niet meer opgewassen tegen Luxemburg, we moeten pas na onze tachtigste met pensioen, onze woningcorporaties lijden miljardenverliezen en gaan dat verhalen op onschuldige huurders (maar geven wel volgens de regels miljoenen weg als ontslagvergoeding van de daders), de euro gaat leiden tot overdrachten van 8% van ons inkomen naar het zonnige zuiden, terwijl we desondanks daar in elkaar geslagen gaan worden als krenterige nazis, het gaat zo slecht dat er geen files meer zijn op de wegen, d.w.z. het is niet zo heel erg raar dat het niet helemaal jofel gaat met het vertrouwen.

Geen wonder dat onze partijen aan het verworden zijn tot populistische partijen of light versies hiervan als men net wil doen te willen gaan regeren. De Eurofobie straalt ervan af. Als exporterend land moeten we immers protectie gaan invoeren, zoals Fleur Agema zo treffend kan verwoorden en nu eindelijk breed ingezien wordt als het ware geloof. Rutte heeft afgedaan als lachebekje en zet zo erg het eurofobe petje op dat hij neerbuigend behandeld wordt door Angela, hij krijgt nog wel haar genadebrood, net als die sukkels in Zuid Europa, die overigens wel een betere groei laten zien in de meeste landen. De VVD is tot PVV light verworden net als de PvdA een SP light is geworden (een soort samsonite). De kiezer wil the real thing, niet de light versie. Dat betekent dat we na de verkiezingen het record van België gaan verbreken met de langdurigste formatie, omdat de twee partijen die voor elkaar geschapen zijn, PVV en SP, niet met elkaar willen regeren. Dat is niet erg, want dan regeert de rede van de CDA waarin niets gebeurt en dat is maar goed ook, dan komt alles vanzelf weer goed.

Hoe zo ontkoppeling groei VS en Europa

De samenhang van de groei van Frankrijk met die van de VS is hoog (ongeveer 0,8). Je kunt niet erg goed de ontkoppeling zien van de groei van Frankrijk met die van de VS. Het verschil is wel eens groter geweest. Het verleden laat zien dat dit soort piekverschillen maar heel kort duren. Door het verschil in groei van de bevolking groeit de VS overigens wel gemiddeld 1% sneller dan Frankrijk, maar dat was na 2000 duidelijk minder. Zo vreemd zou het niet zijn als de VS weer enige jaren gemiddeld meer dan 1% sneller groeit.

 Andere landen in Europa hebben een lagere samenhang met de groei in de VS. Opgeteld correleert de groei van Europa ongeveer even sterk als die van Frankrijk met de VS. De onderlinge samenhang van de groei in de landen in Europa is lager dan die met de VS. Men had beter de dollar in kunnen voeren dan de euro.

Het plaatje van Rosenberg laat zien dat de groei van Europa nog maar heel kort lager is dan in de VS. Hij vraagt zich daarom terecht af: Hoe zo is er ontkoppeling van de groei van Europa en de VS

N.B. Rosenberg denkt dat dit betekent dat de VS straks even weinig gaan groeien als Europa nu, terwijl ik denk dat de oude groeiverschillen met de VS weer terug zullen keren via hogere groei in Europa dan nu.

Nederland kampioen (Rosenberg)

Nederland is kampioen. Niet in voetbal, maar in schulden maken volgens Rosenberg (Gluskin Sheff), de überbear. Dat komt door onze veel te grote banken en de monumentale hypotheekschuld.
Griekenland heeft haast geen schuld in deze tabel.

Chindia en productiviteit landbouw en export naar Europa

De productiviteit van de landbouw in China en India is de laatste decennia enorm gestegen. De laatste jaren gaat het wat minder snel in India (hopelijk komt de oude trend weer terug: India oogst erg weinig per landbouwproduct per hectaar; opvallend is de boven gemiddelde productiviteit in China)

Er is nogal wat vrees dat Azië erg moet lijden onder minder export naar Europa. China en India zijn betrekkelijk grote exporteurs naar Europa, maar dat is maar een paar procent van het BNP. Dat kan hun groei toch niet echt serieus bedreigen. De export naar de buurlanden zal behoorlijk doorgroeien en dat is belangrijker voor ze dan Europa.

huizenprijzen China dalen, maar minder hard

Het gaat nog steeds niet goed met de huizenprijzen in China. Elke maand kijkt men vol angst naar de Chinese huizenprijzen tegenwoordig. In 43 van de 70 grote steden daalden de prijzen, in 6 steden stegen ze. Ontwikkelaars verlaagden hun prijzen om meer te verkopen en dat lukte: er werden meer huizen verkocht.
Men is niet zo bang dat de huizenprijzen gaan instorten, nee er wordt weer paniek onder huizenkopers gesignaleerd dat ze niet op tijd kunnen kopen.

verdere verbetering Amerikaanse huizenmarkt

De index voor het vertrouwen van de huizenbouwers in de VS steeg en dat is een leading indicator voor de bouw van nieuwe huizen. Dat is de belangrijkste reden waarom de fiscal cliff (het einde van de belastingverlagingen van Bush die leiden tot 4% van BNP aan overheidsbezuinigingen als een en ander niet gerepareerd wordt) niet gaat leiden tot een recessie in de VS in 2013.
Het nieuws over de huizenmarkt in de VS blijft merendeels goed. Er komen steeds meer statistieken dat huizenprijzen stijgen, de voorraden versus verkopen afnemen, dat er minder probleemhypotheken komen.
Dat betekent nog niet dat de situatie nu gunstig is: er zijn nog steeds enorme aantallen mensen die onder water zitten met hun hypotheken, in foreclosure. Het is nog steeds moeilijk een hypotheek te krijgen. Maar de situatie verbetert, ook door nieuwe overheidssubsidies (die helpen de banken ook).

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De hele week was men aan het sidderen voor de verkiezingen in Griekenland (Angela ging daardoor eerder weg bij de G20, daar komt kennelijk nog geen steun vandaan) en zat men vol treurnis over hoe snel de markt ontevreden was over € 100 miljard steun aan Spanje. De rente wilde daar naar 7% en nam de Italiaanse rente behoorlijk mee omhoog. Dit garandeert bijna een cadeautje eind juni op de Eurotop, maar cadeautjes moeten dan niet zo krenterig zijn als € 100 miljard (we zijn immers oplossingen gewend van € 1000 miljard of dollar). Door de beloofde steun van de centrale banken lieten de meeste markten zich uiteindelijk toch van hun beste kant zien. Financials werden weer gekocht omdat ze te goedkoop geworden waren en sommige permaberen konden haast niet meer verbergen dat ze de wereld straks rooskleuriger gaan inzien (Rosenberg o.a., maar ook zelfs Soc Gen, Gave Kal). Ook telecom en nutten waren populair.

De Duitse rente bleek niet alleen omlaag te kunnen gaan (als de redding van de euro lukt, gaat de rente omhoog en als die niet lukt gaat de Duitse rente ook omhoog, zo redeneerde men). Misschien ook wel door al die praatjes over een European Redemption Fund (ERF) waarbij alle Europese staatsschuld boven de 60% als waren het subprime AAA hypotheken ineens ook AAA zouden worden. Vooral de SPD had er wel oren naar, het zou zelfs mogen van de Duitse grondwet (eurobonds mogen daar niet van).

Ondertussen verslechterde de macro in Europa verder. Nederland spant de kroon. De recessie aldaar wordt dieper dan die in Spanje, maar kan wel eerder ophouden. De retail sales waren maar liefst 8% lager zo blogde ik al en verbetering lijkt nog niet direct te komen, al gaan de lagere olieprijzen wel helpen. Investerinsgroei lijkt volgens SKF en in mindere mate Siemens in heel wat Europese landen weer negatief te worden, hetgeen veel te snel is voor een normale cyclus van de investeringen (Juglar, die 7-12 jaar hoort te duren en niet 4 (2009-2013) zoals nu dreigt).
Ook de ECB gaf toe dat het minder goed gaat met de economie dan ze voorspeld hadden. Dadelijk gaan ze de rente nog verlagen ook.

In China waren de cijfers minder slecht en de Citigroup Economic Surprise Index herstelde flink op betere geld/kredietgroei en iets aantrekkende productie van elektriciteit en industriële productie (nog steeds slechte cijfers voor China).
De yuan hield op te dalen (overigens deed de euro dat ook, wie weet vanwege short covering van de extreme futures posities)
In de VS valt het nieuws ook wat tegen. De initial claims voor werkloosheid zijn licht aan het stijgen (maar brengen 100-150.000 groei werkgelegenheid per maand nog niet in gevaar). Dit zet de deur voor QE3 wagenwijd open (want geen daling van de werkloosheid in het verschiet), samen met de lagere ingeprijsde inflatieverwachtingen. De industriële productie daalde onverwachts een beetje. Men brengt nijver de voorspellingen voor het tweede kwartaal omlaag van 2,5% naar 2% door oplopen van de handelstekorten,  ietds tegenvallende retail sales, verdere krimp overheidsuitgaven. Diverse brokers komen met vooruitlopende indicatoren voor nieuwe orders en die verslechteren behoorlijk. Het Empire State Survey en Phillyfed vielen tegen. Ergo, de ISM komt waarschijnlijk wat lager binnen dan mijn modelletje aangeeft, zo rond 50-52.
Een survey van de FED gaf aan dat Amerikanen gemiddelde 40% armer waren geworden in 2007-2010 en de gemiddelde lonenen reëel met bijna 10% daalden, niet bepaald de change where you can believe in die Obama beloofde.
Met de inflatie gaat het ineens heel goed door de dalende grondstoffenprijzen, ook al daalt de kerninflatie niet in de VS (wel in delen van Europa).

Griekenland en de Irakoorlog in 2003, 1991

Vandaag hebben we zo'n dag waarop het erop lijkt of het erop of eronder is in Griekenland en daarmee voor de beurzen.
Men ziet het als een belangrijk staartrisico.  Niet een paar mensen, maar zo ongeveer 2/3  ziet dit als een groot staartrisico met wel 50% kans van optreden. Dat is wel een beetje erg veel kans voor een staartrisico. De kans dat men dit staartrisico niet heeft ingeprijsd is derhalve ongeveer 0.

Dit is niet de eerste keer dat iedereen een staartrisico ziet, dat zagen we ook bij de Irakoorlogen in 1991 en 2003. Ruim van te voren was aangekondigd wanneer een en ander zou losbranden. In 1991 riep Peter Lynch, toen de wonderbelegger van Maghelhaenes, al dat iedereen echt wel de risico's had ingeprijsd en hij een ding zeker wist: de risicopremie op het moment was torenhoog. Dus niet van den benauwde, gewoon kopen, bij voorkeur wat door die torenhoge risicopremies veel te goedkoop was geworden. De beurs ging in 1991 al in de week voor de aanval stijgen en weg was de bear markt.
De geschiedenis herhaalde zich in 2003. Daarvoor was de beurs voor de zoveelste keer omlaag gesleurd in de sluipkrach 2000-2003.  De investeringen maakten een dubbele dip door, heel ongebruikelijk en de waarderingen waren eindelijk weer te laag (na de enorme overwaarderingen van 2000). Iedereen hield zijn kruit droog, want je wist maar nooit, dadelijk had Saddam Hoessein wel een bacteriologische bom of zoiets. Je kon op dat moment toch niet verkopen dat je bullish was gepositioneerd, want als het verkeerd ging dan zou je ernstige verwijten naar je kop geslingerd krijgen: hoe kon je bullish zijn, terwijl je wist dat die oorlog ging beginnen?
Zo maak je een dieptepunt in de beurzen dat jarenlang meekan.

In 2012 is de situatie ietsje anders. De crisis in Griekenland is al ver gevorderd, een goede afloop lijkt niet mogelijk, wat de verkiezingsuitslag ook is. Opnieuw zitten we in een situatie waarin iedereen dit weet en reeds hiervoor gepositioneerd is. Men houdt zijn kruit droog, men weet dat er enorme steun komt vanuit de centrale banken, men weet dat op de Eurotop eind juni iets gunstigs naar buiten moet komen. Dat heeft er wel voor gezorgd dat men minder negatief zit dan tijdens 1991 en 2003 voor aandelen, er zijn zelfs hoge waarderingen voor veilig geachte aandelen met veel dividend. Maar men zit wel veel te positief gepositioneerd in Duitse staatsleningen. Die positie is van de week begonnen te kraken.

Men merkt terecht op dat Spanje een grotere donderwolk is dan Griekenland. De macro van Europa kraakt op het ogenblik steeds meer, vooral in Nederland (maar herstel komt als de spaarquote gaat dalen en dat tijdstip komt snel met behoorlijke kans, rond het vierde kwartaal). Men weet echter ook dat die zak met liquiditeiten aandelen omhoog gaat krijgen, vooral als er steun van Angela komt.

Er is dus hoop. Die hoop kun je misschien een beetje zien in de performance van de buy write index (dat is een ETF waar men elke maand een at the money  call optie op de S&P schrijft en doorrolt) en de S&P500 (dat is de rode lijn in het plaatje). Dat wijst weer op een stijging. geen garantie uiteraard, daar is het staartrisico te groot voor.

Olieproductie gaat verder stijgen

Het jaarlijkse energierapport van BP laat zien dat de oliereserves flink aan het groeien zijn. 72% is nog steeds onder de grond van het Midden Oosten. Vorig jaar boekte vooral Irak reserves bij (28 miljard vaten op een totale bewezen reserve in de wereld van 1652 miljard).

Vooral Latijns Amerika en Afrika rukken op qua reserves.

Dit zijn alleen nog maar de conventionele reserves. Via fracking (en horizontal drilling) gaan de reserves enorm stijgen. Amerika gaat hierdoor ongeveer de grootste olieproducent in de wereld worden. Ook Rusland gaat zich op de frackingtechnologie werpen om de grootste olieproducent te blijven (dat gaat dan wel vooral via Amerikaanse technologie). China zal vermoedelijk volgen. Bij conventionele olie zal Irak proberen even veel olie te produceren als Saoedi-Arabië.

De plotselinge opmars van de VS door die fracking revolutie is het meest opvallend.

De omkeer van de trend zet de piekolietheorie van Hubbert zwaar onder druk. De terugval van de conventionele productie gaat voor een groot deel opgevangen worden door fracking.En die conventionele productie gaat voorlopig niet terugvallen door de opkomst van Brazilië, Irak en enkele landen in Afrika.

(bron: http://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2012/06/daily-chart-7)


Wat zei Dudley (baas BP) bij de presentatie van hun jaarlijkse rapport?
2011 was een bijzonder jaar met grote verstoringen van de olieproductie in Libië en de plotselinge extra vraag uit Japan door hun vreselijke tsunami.
Dat de olieprijzen toch niet extreem stegen kwam door de daling van de aardgasprijzen in vooral de VS.
De groei van de energievraag komt uit de opkomende landen, +5,3% in 2011 (China nam daar 71% van voor zijn rekening) en daar stond een daling van 0,8% in de OECD- landen tegenover. De groei van China vangen ze vooral op met steenkool. Alleen al hierdoor steeg de steenkoolproductie met 5,4%, olie 1% en aardgas 2,3% in de wereld.
De groei van de olieproductie in de werld kwam vooral door de groei van schalieolie in de VS (via fracking).

3D printing (FT)

Ik heb al enkele keren geblogd over 3D printing (bijvoorbeeld http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2011/02/3d-printer-van-stradivarius-tot-organen.html en 

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2010/09/nieuwe-technologie-rukt-op-3d-printing.html

)
In de Financial Times had men een leuk overzicht:

China grootste industriële producent in de wereld

Het plaatje hierboven uit de FT laat zien dat de hegemonie van Amerika afbrokkelt en die van China dichterbij komt. De industriële productie van China is nu groter dan die van de VS, en veel ook. Japan brokkelt af en Duitsland rukt iets op.

Steeds meer landen zien nu China als de leidende natie en niet langer China. Dat vindt men zelfs in de VS, maar niet in China zelf. De groei van China bepaalt wat er gebeurt, zo denkt men in Europa. (daily chart van the economist

lagere olieprijs gaat consumptie helpen

Bovenstaand plaatje van Applied Global Macro Research (voorheen Benderly) laat zien dat rond september de reële retail sales aan horen te trekken in de VS (maar ook bij ons) vanwege de lagere olieprijzen.
Het verband tussen olieprijs en consumptie is minder sterk geworden volgens hen, maar de vertraging lijkt langer door te werken.

Blog Bespoke meldde fijntjes dat de chart van de olieprijs een deatch cross heeft gemaakt (50 daags valt onder 200 daags). Chartisten worden daar niet blij van, maar het signaal is verre van onfeilbaar.
Vooralsnog denk ik dat de olieprijs verder kan dalen op de slechte macro in Europa, China en nu even ook in de VS etc. Maar al die extra liquiditeit van de ECB kan een en ander natuurlijk stoppen.

Hoe wel of niet bezuinigen door de overheid: Goede en slechte overheidstekorten (Woody Brock) (2)

Ook deze keer brak Woody Brock weer een lans om meer in infrastructuur te investeren. Dat zijn de goede overheidstekorten. Aan China en India kun je zien hoe goed dit de economie vooruit helpt en de economische cycli dempt. In het Westen zijn alle overheidstekorten slecht.

Dit onderscheid tussen goede en slechte tekorten is ondergesneeuwd in drang om te bezuinigen

Enigszins nieuw is zijn schema wanneer je goede en slechte tekorten hoort te hebben.

We zitten nu in een tijd dat de animal spirits op een laag pitje staan en het relatieve rendement van infrastructuurinvesteringen dor de lage rente hoog is in de VS en het VK (en nog wat landen). D.w.z. je moet nu in de VS/VK hoge overheidstekorten hebben, waarvan een flink deel goede tekorten.


In de Clintonjaren waren de animal spirits volop aanwezig en was de rente aan de hoge kant voor infrastructuurinvesteringen. En inderdaad, in die tijd kreeg je een overschot op de overheidsbegroting.

Nederland zakt weg, retail sales drama, investeringen draaien naar beneden (Juglar)

Ach, ach wat een rampspoed. De club van optimisten is op vakantie en de club van pessimisten is alom aan de macht.

De rente in Duitsland loopt op terwijl de beurzen dalen en de Spaanse rente boven de 7% bivakkeert.

Als je de verhalen van Lombard Street Research leest, wordt je er ook niet vrolijk van. Bovenstaand hun plaatje voor de Nederlandse retial sales. -11% jaar op jaar, -6% als je het corrigeert voor feestdagen.Charles Dumas: gelukkig krijgen de anti-europartijen straks de meerderheid in Nederland en wordt het onzalige plan om het begrotingstekort flink terug te brengen getorpedeerd. Vooral voor Nederland met zijn monumentale overschot op de lopende rekening (7-8% BNP) is het heel slecht zo’n klein begrotingstekort te hebben en dit terugdringen terwijl je in een zware recessie zit is al helemaal mesjogge. Dat enorme overschot op de lopende rekening brengt de handelspartners in moeilijkheden.


Dan Duitsland. Daar denkt men dat je kunt helpen door aan Spanje geld te lenen voor zijn banken. Dat is niet goed: het geld moet geschonken worden, niet geleend. Duitsland moet ook zorgen voor een flinke inflatie om de andere landen weer concurrerend te maken. Ook het begrotingstekort moet omhoog. Dat gaat allemaal niet gebeuren. Duitsland komt daardoor nu China minder gaat investeren in zwaar weer. Merkel verdient het daarom in de komende verkiezingen gedecimeerd te worden. Hollande ziet dat vol vertrouwen tegemoet en gaat door met zijn anti-europolitiek die steeds populairder wordt.

Verder van http://www.telegraph.co.uk/finance/financialcrisis/9330398/Debt-crisis-Germany-signals-shift-on-2.3-trillion-redemption-fund-for-Europe.html
Men zit plannetjes te maken voor een Euro Redemption Fund, waarbij alle overheidsschuld boven 60% wordt samengenomen en wordt gegarandeerd door de EU (Duitsland dus).


Duitsland verliest dan een deel van zijn status als veilige haven. Misschien verklaart dit waarom vandaag de Duitse rente steeg bij een dalende beurs en rentes in Spanje van 7%. (op zich is dit goed nieuws)

We zijn op het ogenblik zo dom dat we denken alleen voor de Grieken te moeten betalen, maar dat moet ook voor de Italianen, Spanjaarden, Portugezen en Ieren en straks ook Fransen.

Het rapport van Lombard Street Research, Dumas, wordt verketterd. De laatste berichten geven echter aan dat ze de kosten van het overeind houden van de euro onderschat hebben.

Net zoals de Grieken niet door kunnen gaan met bezuinigen, kan Duitsland doorgaan met het overeind houden van de euro via stapje voor stapje centjes in het putje te blijven gooien. Dat worden steeds meer centjes en de put wordt maar niet gedempt op die manier.

In Grieken vluchten nu niet alleen depositohouders, maar nu zelfs hele banken. Credit Agricole trekt zijn handen af van dochter (Emporiki, de zesde bank) in Griekenland.

Nigel Farage sprak het europarlement toe met al zijn wijsheid waar de rest niet van terug had (aanrader)
http://www.youtube.com/watch?v=TN_1mF-3JTI

In Europa is de industriële productie behoorlijk aan het dalen, in overeenstemming met wat de PMI’s beloofden (op zich geen negatieve verrassing).

Er beginnen nu allerlei aanwijzingen te komen dat de investeringsgroei in Europa negatiever aan het worden is. De golf van de investeringen (juglar) is in Europa binnen 3 jaar alweer naar dikke minnen aan het gaan. Dat hoort pas na 5-10 jaar te gebeuren. Dit is een soort dubbele dip van de investeringsgroei.

De rentebubbel

Ja opa, vertel nog eens een keer waarom pensioenfondsen zo gek waren zich helemaal vol te laden met 30-jarige leningen met een rente < 2%. Hoe konden ze zo dom zijn?

Ja dat zeg je nu met de wijsheid vooraf. Maar wie weet wordt de rente wel zwaar negatief. De een jaars rente in Zwitserland is nu al -0,7%. Trek de trend 30 jaar door en je zit onder de -10% per jaar.

Dit soort rentes zie je alleen maar in oorlogssituaties. Die oorlog staat dus op het punt van uitbreken. De Grieken en de Spanjaarden komen er aan, en anders de Turken wel als Wilders gelijk heeft.

De rente is absurd in elkaar geploft door de extreme manipulaties van de centrale banken onder leiding van Bernanke.

Dat kan nog even aanhouden, maar als je een horizon hebt van meer dan vijf jaar, dan moet je nu toch echt je lange obligaties door de shredder halen. Dat is de afgelopen dertig jaar al zo vaak gezegd, dat het nu niet meer geloofd wordt. Die rente zakt immers echt fors onder nul, want dat is de logische consequentie als je de trend doorzet. En zowaar dat is nog aan het gebeuren ook in Zwitserland.

Ik zie nu precies het omgekeerde van 1981.

Nu gaat het dus precies omgekeerd. Zo'n hele lange trend van 33 jaar (Kondratieffachtig) eindigt in een blow off. Toen duurde de blow off (rode vlak) ongeveer 4 jaar, nu zitten we ook 4 jaar in rode zee. Het laatste gearceerde stuk duurde nu 1 jaar net als de Volcker Revolutie rond 1981.

Toen zei ik  als jonge enthousiast,e onbedorven door ervaring econoom: waarom zag men in rond 1950 niet dat de rente veel te laag was en in 1980 dat de rente alleen maar steeg?

Nou dat zag men wel, bijvoorbeeld pensioenfonds PMI (nu PME) stelde in een van zijn eerste lange notulen van een beleggingsvergadering dat het eigenlijk onverantwoord was tegen zo’n lage rente voor een periode van 30 jaar aan de Nederlandse staat te lenen (als mensen hierin geïnteresseerd zijn kunnen ze reageren, dan blog ik hierover).

Toch deed men het (maar men deed wel andere goede dingen zoals beleggen in huurhuizen, hetgeen zeer contrair was in die dagen waarin huizen kruizen waren (door de huurbescherming: onderhoudskosten gingen omhoog en huren niet)).

Kennelijk zijn we nu nog dommer dan rond 1950, weten we nog minder van veilig op waarde beleggen af.

N.B. DNB gaat er samen met de politiek in hun onuitputtelijke wijsheid voor zorgen dat pensioenfondsen die vreselijk domme dingen gaan verkopen door invoering van de rijkrekenrente (de ultimate forward rate) goed te gaan controleren.

vrede 2007 versus 2012

The Economist had twee kaarten van de wereld hoe vredig het was in vele landen. De eerste was voor 2007 en de tweede voor 2012.
Onder Obama is de VS vredelievender geworden. Dat is een algemene trend. Die is minder goed te zien, omdat steeds meer landen in Afrika in het onderzoek werden opgenomen.

De Westerse landen zijn het veiligste. De landen met 4%+ bevolkingsgroei zijn het onveiligste.
bron: http://www.visionofhumanity.org/gpi-data/#/2012/OVER/ en the economist

Waarom bleef volatiliteit zo laag (theorie Woody Brock)

Aandelen in de wereld reageren sinds de kredietcrisis veel heftiger op economische verrassingen dan daarvoor (rode lijn bewoog voor kredietcrisis veel heftiger dan S&P, daarna in de pas). De laatste paar jaar beweegt de volatiliteit met het economisch nieuws mee, maar niet extra . Je zou verwachten dat door de Eurocrisis de S&P de afgelopen maanden veel heftiger zou fluctueren dan op basis van macro economisch nieuws alleen.

Hoe komt het toch dat de S&P alleen maar op macro economisch nieuws lijkt te reageren en zich niets lijkt aan te trekken van gedoe over de eurocrisis?

Wat is Woody’s theorie?

We zijn gewend geraakt dat aandelen veel harder fluctueren dan de fundamentals. Shiller heeft al lang geleden onderzocht dat 80% van de fluctuaties van aandelenkoersen niets te maken hebben met het onderliggende fundamentele nieuws.

Men is naarstig gaan zoeken waarom aandelen zo veel heftiger fluctueerden dan er volgens het nieuws aanleiding voor was.

In de efficiënte markt theorie was dit immers een raadsel: iedereen weet alles en heeft dezelfde rationele verwachtingen. Waarom dan toch a dat gefluctueer?

Men is het eerst gaan zoeken in Behavioral Finance, maar daar kon je toch lang niet alles mee verklaren.

Arrow/Kurz hadden het betere verhaal: het gaat om de verandering van de geloofstructuur  (belief structure). Als iedereen andere verwachtingen heeft, dan wordt er flink gehandeld. Vooral als er veel leverage is, dan handelt men zich suf. Zo kon Kurz meer dan 90% van de volatiliteit verklaren.

Prijsveranderingen komen door correcties op fouten, verkeerde beliefs. In sommige tijden heeft men sterk correlated beliefs. Dan zit iedereen goed of fout. Als men fout zat, dan waren er massieve prijsreacties (bijvoorbeeld de huizenmarkt in de VS na 2006, men zag de kredietcrisis niet komen).

Het afgelopen jaar kenmerkte zich door gebrek aan overtuiging in beliefs, er was maar heel weinig leverage. Iedereen zat fout alle kanten op in (niet in een richting). De beliefs waren niet met elkaar gecorreleerd (men had de meest uiteenlopende verhalen waarom er deflatie/hyperinflatie zou komen etc.) en dat leidde tot heel ordelijke dalingen en stijgingen van de beurs. De beliefs waren uncorrelated. Het (economisch) nieuws deed al het werk om de koersen te bewegen.

Bij de sentimentsonderzoeken zie je dat er nu weinig bulls en bears zijn, maar uitzonderlijk veel mensen die geen grote bewegingen zien, maar een correctie. Dat wijst op gebrek aan overtuiging in het voorspellen van de marktrichting. Er is ook minder leverage en daardoor minder volatiliteit.

Een plausibel verhaal, moeilijk door de cijfers te onderbouwen echter.

middenklasse Amerika verarmde

Elke drie jaar houdt de FED zijn Survey van Consumer Finances.Na 18 maanden wordt een en ander gepubliceerd.
D.w.z. het is oud nieuws. Toch zijn de uitkomsten van 2010 schokkend genoeg om heel wat ellende voor de herverkiezingskansen van Obama te veroorzaken.

De reële inkomens zijn stevig gedaald van de mediane middenklasser in de VS en terug naar de niveaus van half jaren 90.

Met het netto vermogen ging het nog slechter dankzij de waardedaling van huizen bij een nauwelijks dalende hypotheekschuld en de lagere aandelenkoersen.
Het meidane vermogen daalde van $126.000 naar $ 77.000.
In 2007-2010 ging het overigens wel relatief slechter met de rijkste 10% dan met het mediane inkomen, maar na 2010 is de inkomensongelijkheid en vermogensongelijkheid waarschijnlijk weer toegenomen.

In het laatste kwartaal steeg het vermogen belegd in aandelen en de warde van huizen terwijl de hypotheekschuld afnam. Dat was gunstig, vooral voor de rijkste 10%.

bron: http://www.nytimes.com/2012/06/12/business/economy/family-net-worth-drops-to-level-of-early-90s-fed-says.html?_r=1&src=me&ref=business en Catalpa en Bianco

eurocrisis door gebrek concurrentiekracht PIGS

The Economist veegde Merkel/ Duitsland flink de mantel uit. Die vrekkige Duitsers met hun sidekicks in Nederland en Finland, zien het maar niet. Die arme Zuid Europeanen moeten geholpen worden (en daarmee bedoelen ze niet gecastreerd zoals de kat) via onbeperkte steun. Vlug met die bankunie of eurobonds anders zwaait er wat. Dat garanderen is veel goedkoper dan de PIGS een voor een failliet te laten gaan.

De cover lokte commentaar uit van Duitsland:

http://www.handelsblatt.com/politik/international/economist-titelblaetter-original-oder-faelschung/6735328.html

Zerohedge stelde de redding van Spanje aldus voor:

Tegenwoordig begint men steeds harder te roepen dat het probleem het verloren gegane concurrentievermogen is, nu de PIGS niet meer naar hartelust kunnen devalueren en zo de Duitsers het leven zuur maken.

Italië kon tot 2007 vrij goed meekomen qua productiviteitsstijging
(plaatjes van Charles Gave)

Sinds de invoering van de euro heeft Duitsland goed geprofiteerd en zijn productie uitgebreid, waar Italië steeds verder achterbleef omdat ze niet meer in goedkope lires konden factureren.

Markt bij nader inzien markt niet blij met redding Spaanse banken

Bovenstaand plaatje is van Rajoy uit de WSJ. Als een CEO zo op de foto staat, kun je het aandeel beter verkopen. Rajoy speelt het spel ragfijn, hij heeft geen bezuinigingsplan om de oren geslagen gekregen, o.a. op voorspraak van Monti (die als volgend slachtoffer de bui al ziet hangen). Nu meer bezuinigen lijkt  contraproductief gezien de werkloosheid.
Spanje heeft toegang tot € 100 miljard goedkoop geld en dat is gunstig. Dat geld moet van het EFSF komen, want als het van het ESM komt dan worden de andere beleggers in Spaanse staatsleningen banger (ESM gaat voor op hen, EFSF niet).

Deze € 100 miljard is niet de grote bazooka waar je alle problemen mee wegschiet.
Dat zou ERF, European Redemption Fund, kunnen zijn, waarbij alle staatsschuld boven 60% BNP wordt gepoold. Maar dat gebeurt voorlopig nog niet, want Duitsland ziet dit niet zitten.

Duitsland begint echt benauwd te worden over het Target2 saldo, de schuld van andere centrale banken aan de Bundesbank.

De bankrun laat zijn sporen na in Target2 in Spanje.
Alle hoop is nu op actie op de eurotop eind deze maand.

De aandelenmarkten hadden slechts enkele uren vertrouwen in de actie van politici. Misschien komt het vertrouwen weer terug met actie op de eurotop (start van een start van een bankunie) in combinatie met hulp van ECB, FED, BOE etc.

Cijfers China vielen mee, maar zorgen over afzwakking blijven

De export van China verbeterde tot 15,3% op jaarbasis, de importen met 12,7%, bijna het dubbele van wat de doemdenkers dachten. China heeft een stevig overschot op de lopende rekening, het tekort van februari was geen blijvertje. Daarmee kun je niet verdedigen dat de yuan moet depreciëren tegen de dollar.

De grondstoffenbeleggers putten hoop uit de betere import van grondstoffen.

Met de kredietgroei gaat het weer iets beter, maar de monetaire verruiming heeft nog niet geleid tot extra kredietgroei.

De retail sales zijn naar Chinese begrippen zwak. Vooral de autoverkopen vallen tegen. De autodealers en fabrikanten puilen uit van de voorraden.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Spanje overheerste het nieuws opnieuw. Spanje heeft toch Europese steun moeten aanvragen voor het dichten van de kapitaalgaten van de Spaanse banken ter grootte van naar men denkt € 40 miljard, maximaal € 100 miljard mag het Spaanse beroep op de Europese steunfondsen zijn voor bankherkapitalisatie. Fitch vond het welletjes en deed een flinke downgrade tot nog net investment grade voor Spaanse staatsleningen.

De ECB vertikte het de rente te verlagen (zoals verwacht) en de Bank of England kwam niet met QE op de proppen. Ook Bernanke beloofde bij zijn getuigenis voor congres/senaat niet met onmiddellijke ingang meer QE en/of twist. Dat kon de markt niet bekoren. Maar Bernanke formuleerde een en ander wel zo dat je er QE3 op termijn uit kon afleiden (80% kans volgens MS).

De week begon met een herstelrally van een te erge oversoldsituatie.
De banken zijn nijver bezig de groeivooruitzichten van China en India te downgraden.
China verlaagde voor het eerst in jaren de rente met 0,25% en deed wat aan deregulatie van banken. De beurzen waren daardoor benauwd dat de economische cijfers komende week wel eens erg slecht zouden kunnen zijn en beloonden de stap niet met koersstijging. De yuan bleef zwak.

Het economische nieuws in de VS was zo slecht nog niet: de intial claims voor werkloosheid daalden eindelijk weer eens een keer (maar zijn net te hoog voor een daling van de werkloosheid), de ISM non manufacturing (dienstensector) viel mee, het handelstekort daalde. Nieuwe orders waren niet goed, maar alleen slecht bij niet duurzame goederen, de huizenprijzen stegen voor het eerst in tijden volgens CoreLogic (die gebruikt FED). De flow of funds van de FED gaf dan ook braaf aan dat de waarde van huizen in Amerika in het eerste kwartaal was gestegen (tot $ 16.050 miljard) en dat bij een afname van de hypotheekschuld met $ 85 miljard.
de arbeidskosten per eenheid product stegen minder dan gedacht, de arbeidsproductiviteitstijging was meer negatief dan gedacht in het eerste kwartaal.
De ingeprijsde inflatieverwachtingen namen af en dat maakt QE3 weer iets makkelijker.

In Duitsland en Frankrijk vielen de diensten PMI's ietsje tegen en verslechterde de handelsbalans van Duitsland en Frankrijk een beetje. Maar in Italië en het VK viel de diensten PMI weer wel mee. In China was deze 54,7, eindelijk weer eens een mooi cijfer uit China.

economische verrassingen en de beurs en rente

Hierboven staan de indexen van de driemaands voortschrijdende macro economische verrassingen zoals Citigroup dat in zijn CESI  indices stopt.
Opvallend is dat in China alles het meeste tegenvalt.
Belangrijk is dat je van tijd tot tijd ziet dat er wel erg veel mee- of tegenvalt. Op het ogenblik zitten we in Amerika tegen de grens van overpessimisme aan en daarna kun je behoorlijk kansrijk gaan voorspellen dat er een keer komt. Op het ogenblik volgt de Amerikaanse surprise index een keurige minicyclus die hopelijk nu dicht bij zijn diepste punt zit (en dat kan als de politici in Europa met aansprekende plannen komen/ centrale banken met geld gaan smijten (dan gaan vertrouwensindexen omhoog, plaatst men weer meer orders etc.), als de olieprijs zo laag blijft  (helpt de consumptie heel goed dadelijk, dit is ondergesneeuwd goed nieuws)).

De koerswinstverhoudingen (PE) lopen vrij goed cyclisch  in de (minicyclus)pas met de economische verrassingen (in het plaatje stat de koerswinstverhouding gedeeld door de tweejaars voortschrijdend gemiddelde koerswinstverhouding). D.w.z. als de Citigroup Surprise index weer gaat stijgen, dan kun je heel goede hoop hebben dat de koerswinstverhoudingen stijgen en daarmee de beurzen.

Ook de rente beweegt minicyclisch mee met de macro verrassingen. Het verband is de laatste tijd minder goed, omdat er plotseling een sterk groeiend geloof in de markt is gekomen dat we in een soort Japanscenario of erger zitten dankzij Europese doem.
Dit soort doemscenario's krijgen wel minder aanhangers als de Amerikaanse minicyclus weer de goede kant opgaat, maar voor grote rentestijging is meer nodig: een overtuigende oplossing van de Eurocrisis of een overtuigend uitzicht op hogere inflatie. Allebei komen eraan, maar men moet wel het nodige geduld betrachten voor het zo ver is.