Pagina's

28 februari 2014

Bianco en de bubbel in de weerverhalen als slecht excuus voor de soft patch in de VS


Bianco hield zijn maandelijkse conference call: Weather or a slowdown?

Er is een bubbel in verhalen over koud weer in de VS. Men zet veel te veel hoop op het weer als verklaring voor de soft patch van de economische groei in de VS volgens Jim Bianco. Het gaat echter gewoon zoals het de afgelopen vijf jaar ging: men begint het jaar met rooskleurige verwachtingen, moet die flink naar beneden bijstellen totdat rond juli het dieptepunt bereikt wordt. Winstvoorspellingen zitten altijd in een gestage trend omlaag [en dat zit dus in de consensus] en met omzetverwachtingen gaat dat idem dito. Op het ogenblik zijn de neerwaartse bijstellingen wat groter, omdat de analisten niet voldoende de winsten naar beneden brachten na koersstijgingen van 30% (want dat suggereert immers een betere winstgroei). Ondernemingen doen daarom de laatste tijd wanhopige pogingen om via negatieve forward guidance de analisten de realiteit te doen inzien: de winstgroei is niet zo veel beter dan we de laatste jaren zagen. Kortom, er is niets nieuws onder de zon. Er is al jaren een heel lage economische groei in de VS, gelukkig geen recessie en dat blijft natuurlijk zo. Meestal is de FED dan rond juli omgepraat om weer een extra rondje QE of iets anders aardigs te doen. [Zo niet, dan ziet men kennelijk een heel rooskleurige tweede helft van het jaar zoals in H2 2013 gebeurde].

De FED is drie keer gedwongen weer QE of operatie Twist o.i.d. terug te brengen na pogingen te stoppen met QE. De markt vertrouwt er nu vast op dat dit nu weer gebeurt, de FED moet terugkeren op haar schreden QE af te bouwen, en wil daarom maar niet onderuit.

Bianco ziet uiteraard net als altijd dat het niet goed gaat in de wereld, zelfs buiten de VS. China is gewoon zoals Amerika in 2008 er aan toe was, het gaat in China erger dan Japan na 1990 qua beurs. Je ziet nu in China dat de PBoC de 7-daags rente flink verlaagt, maar de interbancaire rente volgt niet die 7-daagse rebnte omlaag, net als in 2008 gebeurde in de VS. Banken zitten kennelijk met veel problemen en durven niet te zeggen hoe erg het is, ze moeten gaan liegen en zo voor liebor zorgen (shybor in China, ze zijn te verlegen om te vertellen dat de wereld vergaat).

Het gaat verschrikkelijk slecht in China. Groei onder 7% in China dreigt en dat is net zo erg als de Great Recession in de VS na 2008. China blijft een groot tranendal.

Jim Bianco is opgewekter over goud. De goud ETF’s lijken uitverkocht (geen garantie), ze verkochten 30 miljoen ounces, dat is twee jaar de wereldproductie van goud. Goud zit nu voornamelijk bij de sterke handen.

Japan: QQE gaat fout, dat zal Krugman mores leren. QE helpt ook in de VS niet [zie mijn post van gisteren over Minack]

27 februari 2014

Minack en het verband tussen BNP en kredietgroei en de werking van QE

George Minack legde eens goed uit waarom je niet zo bang hoeft te zijn voor deleveraging en dat de groei van het BNP afhangt van de versnelling van de kredietgroei. Dat laatste is een heel logische zaak die per definitie voortvloeit uit de economische theorie. BNP is een stroomgrootheid (het is een “flow”) en krediet is een voorraadgrootheid (een “stock”). Om de dimensies kloppend te maken moet je naar de versnelling van de kredietgroei kijken om de groei van het BNP te verklaren. En dan zie je in de VS ineens een mooi verband.
 

Ik ben het helemaal eens met Minack: economische groei hangt samen met versnelling van de kredietgroei, niet van kredietgroei
Ik kan het niet vaak genoeg uitleggen (daarom herhaal ik het maar) en Minack heeft een mooie uitleg:
 
"Here’s a simple example: if I earn $100 this week and spend $100 I contribute $100 to GDP. Next week I borrow $10 and spend $110, adding $10 to GDP. Third week: I must borrow another $10 just to maintain my contribution. The ‘productivity’ of debt was 1:1 then fell to zero the next week. To maintain my debt-funded $10 contribution to GDP I must increase debt $10 each week. To keep GDP growing by $10 each week I would need to accelerate borrowing: initially borrow $10; then $20 the next week; $30 in the next; and so on.
There is a very important follow on from this: repaying debt is not a drag a growth – decelerating debt is. Run the simple example in reverse: initially I earn $100 and spend $100. Then I cut my spending to $90 and repay $10 of debt. That damps GDP. But thereafter I can continue to repay $10 per week while maintaining my spending at $90. There is a one-off hit to GDP when borrowing decelerated, but subsequent deleveraging has no GDP effect".
 
Dit is overigens ook een goede uitleg waarom QE de economische groei niet zo veel aanzwengelt. Er is afnemende meeropbrengst. QE moet accelereren wil het de economische groei stimuleren. Dat was de reden waarom QE in de VS in elke ronde groter moest worden (en ook groter werd). De eerste keer hielp het heel veel: het veroorzaakte de ombuiging van krimp van kredietgroei naar expansie. Daarna was de versnelling maar heel klein en zo voorbij.
De enorme QE van Japan,QQE, helpt dus niet erg lang. Maar QQE heeft wel de mindset omgebogen uit deflatie naar inflatie en dat zet aan tot nu consumeren en nu investeren in plaats van eindeloos zo veel mogelijk uitstellen. QQE versnelt niet meer en draagt daarom niet langer bij aan de economische groei. Het helpt de aandelenbeurzen, net wealth wel omhoog.



Deleveraging heeft overigens een hele tijd de groei geremd. In Europa moesten overheden en particulieren enige jaren steeds meer bezuinigen. Die acceleratie droeg negatief bij aan een afzwakkende economische groei. In 2013 begon dit te keren.

Het betekent wel dat het terugbrengen van QE een korte tijd negatieve invloed op de economische groei van de VS zal hebben, namelijk nu, maar hierna niet meer omdat de vermindering niet sneller gaat. Niet veel schade, want kredietgroei is aan het versnellen, de overheid minder aan het bezuinigen en de particulier gaat minder sparen
 
D.w.z. Deleveraging doet maar één keer pijn aan de groei van het BNP, het traject van de versnelling van de deleveraging (de periode van omkeer van meer leveraging naar steeds snellere deleveraging, steeds snellere terugdringing van de overheidstekorten). Bij stabilisatie van de schuldaflossing doet dat de economie geen extra pijn meer.


25 februari 2014

R&D in de wereld

http://qzprod.files.wordpress.com/2014/02/randd_batelle.png?w=480
China doet erg veel research voor het kleine aantal ingenieurs dat ze hebben. Wat China uitgeeft aan R&D groeit veel harder (zelfs harder dan het BNP)dan dat van andere landen zoals de VS. Nederland heeft toch wel weinig wetenschappers voor een rijk land. Italië is duidelijk totaal verloren. Zweden en Finland, daar wint men Nobelprijzen.  Israël valt erg op: heel veel R&D en een verbazingwekkend (weinig geloofwaardig) laag aantal wetenschappers.
Defensie trekt R&D in landen als de VS en Israël en kennelijk ook China, waar men een enorm leger gaat opbouwen.

het einde van de goede oude tijd

Een zwarte dag vandaag: het einde van de oude Data Stream vanwege de overschakeling van Windows XP naar Windows 7 (op dezelfde computer die ineens een stuk trager is, maar daar gaat aan gewerkt worden). Daar gingen na bijna 35 jaar mijn bij elkaar gespaarde  hulpnummers voor de grafieken zoals G59X en dergelijke en vooral de zo handige regressieanalyse met alle economische variabelen en indexen van Data Stream al dan niet vertraagd. Om duistere reden zit dan niet meer in de advanced versie waar ik me nu mee moet bedienen. Data mining is ineens een stuk moeilijker geworden en eenvoudige controles op gesuggereerde verbanden ook. Dadelijk ga ik ook nog geloven in die goede oude tijd met al zijn armoede en gebrekkige medische wetenschap.

Er was weinig medelijden met me op mijn werk, al zeiden ze wel dat ik dan maar mijn traditioneel alcoholloze dinsdag maar over moest slaan. Zo raak ik van die lelijke Data Stream plaatjes af (ik ben kennelijk de enige die ze wel mooi vond, met die handige logaritmische schaal, veel mooiere dan die troosteloze zwarte bommen van Bloomberg).

Dan schuift men nog van die negatieve plaatjes van the Bonddad, toch geen pessimist, over neergaand momentum van de S&P500 (maar gelukkig geeft Stock Trading To Go tegengif, daar laat ik eigenlijk liever plaatjes van zien).

Zelfs de immer positieve Jeff Miller van a Dash of Insight zit te bibberen over de soft patch, vooral de zwakte op de huizenmarkt die hij als reden ziet voor een lagere beurs deze week.

Men heeft Turkije gebombardeerd tot de nieuwe leider die de Emerging Markets naar beneden leidt. Het is natuurlijk vooral de Oekraïne dat in de knel zit, volgens de Moskou Times moet het maar zo snel verlost worden van de Krim. Men heeft tig miljard nodig om voldoende gouden kranen voor de nieuwe leiders te kunnen betalen. Fokke en Sukke maken bezwaar: het zijn toch geen banken.
De echte angsten gaan natuurlijk over China, waar men elke keer weer iets nieuws bedenkt om de beurs door de grond te laten zakken. De Peoples Bank of China laat af en toe de rente verdubbelen en nu worden de speculanten op een hogere yuan naar de hel gestuurd. Het afremmen van een accelererende kredietgroei is nu eenmaal een soort mission impossible volgens o.a. Greenspan, maar zorgt wel voor lagere koersen.

Het is tijd voor de raad van mijn alter ego uit 1970 van Kelly's heroes  zoals opgestuurd door Ruud

soft patch VS; huizenmarkt, belastingen, stopzetten werkloosheidsuitkeringen

Het herstel van de Amerikaanse  huizenmarkt liep averij op door de stijging van de hypotheekrente sinds Bernanke het in zijn hoofd haalde over vermindering van QE te denken. Hypotheekaanvragen voor aankoop van een huis namen flink af en dat leidt tot een lager aantal housing starts.
 
In het vierde kwartaal hebben een hoop boeren nog vlug wat machines gekocht in het vierde kwartaal om gebruik te maken van de fiscale mogelijkheden. De sequester zette hier een streep door en dat leidt tot een daling van de investeringen. Zerohedge had zoals gewoonlijk eveneens een huilverhaal over hoe investeringen aan het tegenvallen zijn, zo erg zelfs dat Goldman Sachs met schaamrood op de kaken moest bekennen dat de voorspelde snellere groei van de investeringen een illusie was, gewoon een beetje dom, ze hadden de rampspoed van zerohedge beter moeten lezen voordat ze zo iets hadden kunnen verwachten. De wereld is tegenwoordig geminiaturiseerd en dat leidt tot veel minder gewichtige machines en het transport daarvan is minder omvangrijk. Reden genoeg om een structurele daling van de investeringen en transport te verwachten. Kennelijk weten ze nog niet dat ASML met zijn elk jaar zo snel dichter op elkaar gepakte chips steeds meer investeert en verkoopt.
 
Tot verrassing van vele economen heeft het congres in de VS met sadistische genoegen de langdurige werkloosheidsuitkeringen stop weten te zetten. 1,4 miljoen mensen hebben ineens geen inkomen meer en dat leidt ongetwijfeld tot minder consumptie (en uiteraard tot het aannemen van elk baantje dat ook maar iets uitbetaalt)

24 februari 2014

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De zwakkere groei door voornamelijk het koude weer was de afgelopen week zichtbaar in cijfers over de bouw. Housing starts en verkoop bestaande huizen waren flink lager. Het sentiment van de huizenbouwers NAHBMI duikelde 10 punten. De Phillyfed, een belangrijke voorloper van de ISM werd negatief, maar de flash PMI viel mee. Een en ander zorgde wel voor weer lagere schattingen van de groei in het eerste kwartaal. In Europa vielen deze afgezien van Frankrijk ook mee, die van China was opnieuw zwak.
De vooruitzichten op langere termijn lijken niet te zijn aangetast, getuige de stijging van de leading indicators en Phillyfed diffusion index voor komende zes maanden in de VS maar ook in andere landen zoals zelfs Italië en Spanje. Geldgroei en de rentecurve wijzen ook op meer groei op termijn. De gouverneurs van de FED geven daarom geen krimp: in koor roepen ze dat de FED doorgaat met vermindering van QE. Een en ander stond een rustige stijging van de meeste beurzen niet in de weg.

Er was overnamegeweld van Facebook dat WhatsApp wil inlijven voor $ 13 miljard. Apple had een oogje laten vallen op Tesla vanwege de visionaire ideeën van Elon Musk. De inflatie was maar 0,1% vorige maand in de VS en de producentenprijzen stegen volgens de nieuwe methodologie met 0,2%. Enkele winkelketens gaven aan hun laagste lonen te gaan verhogen, daarmee de discussie over verhoging van het minimumloon helpend.

In het VK daalden de prijzen met 0,6%. De werkloosheid steeg in het VK 0,1% naar 7,2% en bleef daarmee boven de voor QE belangrijke 7%. In Duitsland daalde de ZEW expectations van 61,7 naar 55,7. Griekenland had zijn eerste overschot op de lopende rekening ooit.

In China was de kredietgroei fors hoger in januari. Buitenlandse investeringen (FDI) trokken sterk aan na enige zwakke maanden.
De Japanse handelsbalans verbeterde in januari en de industriële productie steeg 0,9% over december. Men wil enige nucleaire centrales weer opstarten, maar dat zal op bezwaren stuiten nu er opnieuw meer radioactief water lekt uit Fukushima. De uitgebreide notulen van de FED over 2008 werden gepubliceerd, waaruit bleek dat men de klap niet zag aankomen.

23 februari 2014

goed neuws van de afgelopen week

Naast al die schaatsmedailles was er meer goed nieuws. De soft patch in de VS lijkt niet door te zetten en de long leading indicators verbeteren. Overigens stijgen die in Spanje en Italië veel meer 9en verbeteren die in Brazilië, Mexico en Rusland ook enigszins). De verbetering van de handelsbalansen in Zuid Europa zette nog door volgens de laatste cijfers. Men schrijft weer wat hoopvoller over Abenomics. In China was er een verbetering van de kredietgroei en herstelden de buitenlandse investeringen (FDI) zich weer.
Technologische vooruitgang is aan het versnellen. De maatschappij wordt weer zachter.

De maatschappij wordt weer zachter: De maatschappij denkt steeds meer in liberaal vrijdenkende richting http://www.nationalreview.com/corner/367348/krauthammers-take-other-obamacare-biggest-2013-story-rising-libertarianism-nro-staff  Er is in 2013 bijvoorbeeld onwaarschijnlijk snelle vooruitgang gemaakt met de acceptatie van het homohuwelijk in de VS, legalisering van marihuana. De commentator van Fox troost zich met de gedachte dat niet alles in linkse richting gaat, abortus gaat de andere kant op (want het lukt steeds beter veel te vroeg geboren baby’s in leven te houden).
In dat kader pasen ook de discussies over de verhoging van het minimumloon in de VS. Men berekende dat dit 500.000 banen zou kosten, maar dat is niet zo duidelijk, omdat de hogere koopkracht door hogere lonen in alle functies daaroor voor meer koopkracht en consumptie zal zorgen. Mark Thoma merkte fintjes op dat de overheidsbezuinigingen (sequester)  volgens dezelfde berekeningen overigens 2 miljoen banen in de komende jaren gaan kosten. 

3D printing begint toch een soort industriële revolutie te worden http://www.fool.com/investing/general/2014/02/14/how-3-d-printing-is-changing-the-world-of-manufact.aspx Onderdelen voor Ford Mustang 2015, schoenen van Nike, GE heeft rustige plannen. De 3D markt werd in 2012 geschat op $2,2 miljard en dit groeit 20% per jaar. Een onderschatting lijkt me. Dit is overigens wel een deel van de redenen waarom er weer meer made in USA (en Germany) in plaats van made in China komt.

 Vooruitgang in gemak en kostenbesparing: Aflevering van je on-line aankopen in je auto als je er niet bent in Volvo video  http://www.aei-ideas.org/2014/02/markets-in-everything-deliveries-to-your-unattended-car/ haalde het nieuws.

High frequency retail data herstellen zich weer iets na de inzinking volgens New Deal Democrat http://community.xe.com/forum/xe-market-analysis/weekly-indicators-housing-dead-long-live-consumer-edition (maar huizenmarkt, transport heeft nog te veel last van de polar vortex). D.w.z. de soft patch zet niet door ex polar vortex.


De Amerikaanse consument profiteert nu volop van de lagere rente en de lagere schulden (o.a. afgeschreven hypotheekschuld). Debt service is op het laagste niveau in meer dan dertig jaar. Dit gaat de consumptie helpen.
Foreclosures en delinquencies op hypotheken is in een mooi dalende trend.http://www.calculatedriskblog.com/2014/02/mba-mortgage-delinquency-and.html En de consument profiteert nu volop van de lagere rente en de lagere schulden (o.a. afgeschreven hypotheekschuld).


22 februari 2014

Kurzweil en Her en 3D printing

Bij de bespreking van de film Her, waarbij een mooie nerd verliefd wordt op zijn computerbesturingssysteem, viel me de recensie van Kurzweil op. Het is natuurlijk ook een onderwerp voor Kurzweil. Hij gelooft dat computers binnen 25 jaar de biologische wereld voorbijstreven qua denkkracht. Zijn website heet niet voor niets Kurzweilai (accelerating intelligence). Zijn voorspellingen berusten op het doortrekken van exponentieel stijgende trends. Dat kunnen mensen zich eigenlijk niet voorstellen en daarom zijn al de nodige verrassende stellingen van hem uitgekomen.
Zijn website laat eigenlijk nu al een verbluffend aantal nieuwe technologische mogelijkheden zien. Die leken nog ver weg toen hij in 2005 over singularity schreef. Er spelen nu zo veel nieuwe technologieën in ontwikkeling, meer dan ik ooit gezien heb. Ja 3D printing wordt groot, ook van organen http://www.kurzweilai.net/a-new-micro-robotic-technique-for-3d-printing-tissues. Gentechnologie gaat de wereld veroveren. Drones worden gewoon etc. 

Zijn recensie http://www.kurzweilai.net/a-review-of-her-by-ray-kurzweil is niet zo zeer bijzonder door wat hij te zeggen heeft over het verhaal van de film, maar door het uitleggen dat een en ander snel werkelijkheid zal worden. Men zal verliefd worden op virtuele systemen. Niet precies zo, maar de kennis is ervoor. In de film leert de computer razendsnel en curieus is dat Kurzweil dat nu net een van de onwaarschijnlijke dingen vond. Operating System Samantha legt na enige tijd contact met vele duizenden Operating Systems en wordt op vele honderden verliefd tot grote jaloezie van de hoofdpersoon. De film krijgt een complimentje omdat getracht is niet alleen het kunstje van verliefd worden op de computer in de toekomst wordt uitgewerkt, maar ook vele nieuwe vindingen erbij worden verzonnen, wat natuurlijk veel echter is dan in de films waar maar op een punt vooruitgang is gemaakt met de technologie.
In de toekomst zijn volgens hem dingen als in de film Being John Malkowitz mogelijk. Je zult dan via de computer niet alleen kunnen zien en horen, maar ook voelen, lichamen besturen (kan nu al op zeer beperkte schaal, als je maar de juiste chips inplanteert)

 Eigenlijk laat de film zien dat de Turing test (dat je na enige tijd nog niet door hebt of je met een computer aan het praten/emaillen bent of met een mens)snel gehaald zal worden door de computer. De nerd ruilt met liefde zijn menselijke vrouw in voor de AI-dame, dan moet de computer zich toch lange tijd voordoen als een soort mens.

Je ziet nu het gevaar dat de AI veel slimmer is dan de huidige mens en zo de wereld kan overnemen. Kurzweil is daar niet zo bang voor. De mens blijft inclusief (ingebouwde) gadgets en chips slim genoeg. Mens + AI is per definitie aanvankelijk slimmer, maar het voelt niet goed aan. Je ziet toch geen schaakwedstrijden van mensen plus computer tegen elkaar, het zijn de computers die het moeten doen zonder hulp van betekenis van de mens.
Zonder ingebouwde chips ben je straks te dom om goed te kunnen functioneren in bijna elke goed betaalde baan. Maar dan kunnen die systemen de baas over jou gaan spelen.

De Amerikaanse Hollandgekte volgens Gerhard ter Veer

Het is al weer een jaar geleden dat Gerhard ter Veer overleed. Daarom post ik een dreaming die hij in 1999 schreef, die we niet konden plaatsen in ons boek.
Gerhard interesseerde zich voor van alles en las de nodige boeken. Een ervan ging over Hollandgekte en dat inspireerde hem tot de onderstaande dreaming:


Ineens is het mode iets door een bepaalde bril te bekijken. Dat doet men een tijdje en dan gooit men het weg. Een curieus voorbeeld hiervan is de Hollandgekte. Ook de Kondratieffgolf heeft hier last van: in bepaalde tijden wil men het alleen maar uitleggen via technologische vernieuwingen, dan weer alleen met demografie, oorlogen, marxistische denkbeelden van neergaande winstmarges, schuldenproblemen etc. Dat moet men zich goed realiseren in een zoektocht naar hoe men een theorie over de samenleving gaat uitleggen en verkondigen.

 Een mooi voorbeeld van zo’n bepaalde bril bij de zoektocht naar het verleden was de Hollandgekte.

In het Engels heeft het woord Dutch vaak een ongunstige bijklank. Toch is Nederland in de Amerikaanse geschiedenis een korte tijd heel positief beoordeeld. In de zoektocht van de Amerikanen naar hun verleden nemen namelijk de jaren 1880 tot 1920 een bijzondere plaats in, toen men in alle sectoren van de samenleving gevoelig bleek voor al wat Nederlands was. Op het hoogtepunt van wat de kunsthistoricus Annette Scott([1]) de Hollandgekte noemt, vertelde anno 1903 de Ladies’ Home Journal haar miljoenen lezers in Amerika dat niet Engeland, maar Nederland het moederland van de Verenigde Staten was:

-en dat  de mannen die New York stichtten geen Engelsen waren, maar meest Hollanders; dat de puriteinen, de Pilgrim fathers, die zich in Plymouth vestigden twaalf jaar in Holland hadden gewoond; dat de puriteinen die zich elders in Massachutes vestigden hun hele leven onder Hollandse invloed hadden gestaan; dat New Jersey net als New York gekoloniseerd was door de Hollandse West Indische Compagnie; dat Connecticut tot leven was gewekt door Thomas Hooker die tevoren lang in Nederland verbleef; dat Roger Williams die Rhode Island stichtte een Nederlandse geleerde was; en dat William Penn, de stichter van Pennsylvania, een Hollandse moeder had.

De geschiedenis van Nederland bleek van grote betekenis voor de Amerikanen niet alleen vanwege het verzet tegen een vreemde despoot maar ook om de ideeën die de Nederlandse kolonisten naar Noord Amerika brachten: godsdienstvrijheid, vrije pers, gratis onderwijs, registers van grondeigendom, plaatselijk zelfbestuur en vrije verkiezingen.

Wat het meest overtuigend overkwam was het feit dat de onafhankelijkheidsverklaring van de VS gebaseerd was op die van de republiek van de Verenigde Nederlanden en dat de federale  grondwet soms letterlijk van de Nederlandse grondwet was overgeschreven.

De Hollandgekte uitte zich in reizen van Amerikanen (kunstliefhebbers en kunstenaars als eersten) naar Nederland dat het imago had van een idyllisch paradijs bevolkt door gezonde koeien, stoere, eerlijke nette mensen op klompen en pittoreske molens, dijken en grachten. Dit imago had zichtbaar invloed op de Amerikaanse cultuur: niet alleen schilderkunst en architectuur, maar ook interieur, meubelen en antiek, ja zelfs mode, literatuur, reclame en merknamen.

Rond 1920 stierf de Hollandgekte een zachte dood en werd het besef van de Nederlandse invloed op de Amerikaanse cultuur teruggebracht tot de oppervlakkige wetenschap dat New York City met zijn Wall Street ooit als Nederlandse kolonie begonnen was. Maar lang bleef men nog geloven dat Nederland nog zo was als in die tijd beschreven, b.v. dat iedereen er nog op klompen liep.
Het zou ons niet verbazen als vele mensen geloven dat wij ook een beetje lijden aan een gekte, namelijk die van Kondratieff. Eigenlijk is dat ook zo.


[1] Annette Scott: “Holland Mania: The unkown Dutch period in American art and culture”, The Overlook Press, 1998.

Kondratieffgolf in het weer


Warm + koud duurde ongeveer 50 jaar, de lengte van een Kondratieffgolf.
de landbouwprijzen hadden een patroon van stijgingen en dalingen ongeveer volgens het ritme van de Kondratieffgolf tot aan de tijden van de Egyptenaren toe, zo beweert men.

21 februari 2014

arm en rijk in de wereld en vooral Afrika


De opkomst van de Opkomende Landen is het verhaal van de groei van de middenklasse. Van de lagere middenklasse in India en in brede zin vooral ook in China en Brazilië.
Zimbabwe wordt geclassificeerd als arm land. Foei, dat was in de koloniale tijd toch echt beter. Bij de splitsing was Noord Korea rijker dan Zuid Korea. De Oekraïne is slechts lager middeninkomenland. En Afrika heeft een rijk land: het oliestaatje met enkele zeer rijke lieden en veel niet rijken Equatoriaal Guinea.
http://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2014/02/daily-chart-12
 

Phillyfed domper en als ISM daalt dan is S&P duur

De Phillyfed dook onder nul en dat is meestal een slecht teken voor de ISM, al was de Phillyfed de laatste jaren vaker wat te laag volgens het traditionele verband met de ISM.
Samen met de slechte retail sales wijst een en ander op een nog een paar maanden laag blijvende ISM, waarna deze in de tweede helft van 2014 weer omhoog moet naar boven 55 (van Benderly).
Een lagere ISM maakt de beurs kwetsbaar. De markt moet door deze periode van een tijdelijk zwakke ISM heen kijken anders volgt een correctie, bijvoorbeeld tot onder de rode lijn van 16 keer de trailing winsten (zoals zou moeten volgens Crossing Wall Street).

Een en ander is niet zo zeker, omdat we sinds Draghi ging toveren zonder goedvinden van het Duits hooggerechtshof in een beter waarderingsregiem zitten. Je had de periode van irrational exuberance waarin men geloofde dat de winstgroei op lange termijn torenhoog zou zijn, met veel te hoge waarderingen.
Na de kredietcrisis hebben we een periode gezien met balansrecessies, met angsten voor de solvabiliteit van overheden en systeemrisico van het financiële systeem. dat vroeg om hogere risicopremies en extreem lage waarderingen.
Die tijd lijkt voorbij (geen garantie) en een betere waardering ligt voor de hand. Die kan (ik denk waarschijnlijk) uiteindelijk hoger zijn dan de groene en rode lijn aangeven.

DSI te positief over olieprijs

Iedereen is zonnig over de olieprijs WTI, want de Daily Sentiment Index staat bijna op 100 (plaatje via Bianco). Niet voor niets was de voorspelling op Groundhog Day dat de winter nog zes weken zou doorzetten in de VS. Maar zoals al eerder opgemerkt, ooit gaat de sneeuw smelten en dat zou al snel kunnen gebeuren

20 februari 2014

Schaatsplezier leidt tot Hollandgekte in Sotsji

Het gaat niet goed met een van mijn tien verrassingen voor 2014, de elfstedentocht. Zoals met wel meer van die verrassingen ben ik misschien een jaar te vroeg (zoals verzachten van de eenkindpolitiek van China). Idem voor de val van het regiem in Noord Korea, al heeft het rapport van de VN met de gruwelijke naziachtige praktijken van uitroeiing van hele volksdelen het wel een wenselijke zaak gemaakt. Zelfs de Chinezen vinden het nu te gortig worden.  Als ze een alternatief zien voor het huidige regiem zal China er meteen een eind aan maken.
Ik had natuurlijk niet moeten voorspellen dat er een elfstedentocht kwam, maar dat we meer dan 20 medailles in Sotsji zouden winnen.

Het meest populaire artikel in Wall Street Journal in Europa was gisteren: “Dear Dutch: Please Forgive Me. An Open Letter from a Sportswriter Who's Very Sorry for Trivializing Your Work in Sochi” van Matthew Futterman. Hij had eerst een badinerend stukje geschreven over de schaatsprestaties van de Nederlanders, die de vermetele moed hadden meer medailles te halen dan de Amerikanen op dat moment en zo heeft God het niet bedoeld met de door hem volgens Amerikanen meest begunstigde natie in de wereld in de afgelopen eeuw (op dat moment, 10 februari haalde Nederland zijn 30ste gouden schaatsmedaille sinds er winterspelen zijn en passeerde daarmee Amerika, maar dat wist Futterman niet). Het was allemaal maar saai voor de mensen die geen oranje ondergoed dragen en opportunistisch van Nederland. Kunnen ze wel, daar niemand anders enige moeite doet zich te bekwamen in het hard schaatsen.

Nu kwam hij op zijn schreden terug na het hebben ontvangen van grote hoeveelheden hate mail vanuit ons kikkerlandje. Specialisatie is juist prachtig, daar word je groot mee, dat past prima in de Amerikaanse cultuur (en dan is het natuurlijk goed, zo horen we te leren in de wereld). Hij was een fan van Nederland, van Amstel Light en vooral van onze koning die zo gewoon is (hij is dus nog prins Pils in de nodige Amerikaanse ogen) en Ruud Gullit was in zijn jeugd zijn favoriete voetballer, hij ziet totaalvoetbal als de apotheose van voetbal, hij houdt van de Amsterdamse grachten, de ijspretschilderijen van Breughel, friet met mayonaise, hij fietst naar zijn werk met een oranje jack. 

Je moet misschien niet te veel lezen uit die stukjes. Vandaag werden de Finse atleten vergeleken met gremlins.

Dimson, Marsh en Staunton en de wereldmarktkapitalisatie van de landen in 1900 en nu

Via Business Insider een update van de marktwaarde van aandelen zoals verdeeld over de wereld.
In 1900 was Engeland nog het belangrijkste (ruled the waves), nu is dat Amerika. Japan is ook belangrijker geworden (maar de 40% van 1990 is wel voorbij),  maar Rusland en Oostenrijk mnder. Oostenrijk Hongarije werd in stukken geknipt als straf voor het uitlokken van die verschrikkelijke Eerste Wereldoorlog.

Ter Veer en Ramses

Het is al weer bijna een jaar geleden dat Gerhard ter Veer overleed en tijd voor een update van een van zijn dreamings: Ramses


Ramses keek eens terug op wat zijn grootvader over hem schreef. Dat was in een boek van papier, zo ging dat nog in 2009. Hij zou misschien wel 100 jaar worden schreef zijn opa en vandaag was het inderdaad zo ver.

Wat mochten de mensen toen toch vroeg met pensioen. 65 jaar, ongelooflijk. En dat allemaal omdat Bismarck bepaald had dat je met 65 jaar wel een pensioenaanvulling van de staat mocht krijgen, want je gemiddelde verwachte levensduur was dan toch niet veel meer dan een jaar. Zo lagen de zaken aan het eind van de 19de eeuw. Maar begin 21ste eeuw had men toch beter moeten weten.

In die tijden kon je tot 2010 eerst nog met vervroegd pensioen, zelfs nog voor je 65ste. Je kreeg dan vijf jaar salaris mee en je pensioen werd nog verder opgebouwd voor je als ware je nog in dienst. Volstrekt van den gekke als je er nu naar kijkt. Ik mocht ook vervroegd met pensioen, maar pas op mijn 82ste in plaats van mijn 85ste. Daar had ik voor moeten sparen, ik kreeg geen drie of zeven jaar salaris mee. Ik ben nu al 18 jaar met pensioen en hoop nog enkele jaren nog enigszins gezond te kunnen blijven. Alles gaat nu wel wat moeizamer, maar het kan nog en gelukkig helpt Juanita me goed, die is pas 96 en toen was ik ook nog heel wat viever.

Maar goed men kon toen nog niet weten dat de medische wetenschap zo rap zou voortschrijden en dat profeten als Kurzweil en Gray het bij het rechte eind hadden, al waren ze eerst als idiote fantasten afgedaan. Grappig eigenlijk dat het dieet van dokter Archibaldson een nog grotere invloed had op de extra levensduur in combinatie met verouderingsremmers zoals uitgevonden in 2032.
Daardoor heb ik op mijn honderdste nog de conditie die men vroeger gemiddeld op zijn tachtigste had.

De donkere dertiger jaren van de 21ste eeuw, de neergaande golf volgens mijn opa, heb ik goed doorstaan en de volgende neergaande golf van de jaren negentig wat minder die nog maar net achter de rug zijn.  Maar nu ben ik zo oud dat ik dat wel wel aan kan. Het is flink inleveren natuurlijk, maar in de jaren veertig en vijftig en zestig ben ik welgesteld geworden en dat ben ik nog steeds.

19 februari 2014

soft patch VS


De vastrentende markt ziet geen drama voor CESI, de Citigroup Economic Surprises Index.Het momentum van de rente loopt voor op de economsiche verrassingen in de VS. Die zijn aan het tegenvallen. Maar de rente ziet niet al te veel tegenvallers op het ogenblik.

Norbert Ore, vroeger de uitlegger van de ISM, nu werkend bij Strategas, ook niet, zijn leading SLIM indicatoren voor nieuwe orders en delivery times lieten een verbetering zien half februari, d.w.z. volgens hem zou de ISM moeten stijgen.

Empire State Survey was zwakker dan gedacht maar niet zodanig dat de ISM onder 51 hoort te komen.
Ondertussen heeft zo ongeveer iedereen de verwachtingen voor de groei in het eerste kwartaal teruggebracht




 
 

Brazilië in recessie, maar lonen stijgen flink

Er komen steeds meer verhalen hoe slecht het met Brazilië gaat. De beurs zakt als een pudding in elkaar en met de real gaat het ook bergaf. Het vierde kwartaal kromp de economie en na de krimp in het derde kwartaal zit Brazilië in een technische recessie.
De FT rapporteerde over de veel te hoge schulden van Petrobras, daar zal nieuw aandelenkapitaal moeten komen.
De banken zijn nog steeds aan het procederen voor onvoldoende rentebetalingen op deposito's dat een fortuin gaat kosten, maar dat procederen vertraagt een en ander de nodige jaren.

De enorme droogte naar Braziliaanse begrippen gaat de hydroelektriciteitsproductie (80% van de elektriciteitsproductie aldaar) bedreigen. De regering zal met extra subsidies over de brug moeten komen om de nutsbedrijven niet al te veel hoofdpijn te bezorgen.
De regering zou ook meer moeten uitgeven aan infrastructuur. Blatter is in paniek aan het raken, omdat de voetbalstadions minder af zijn dan hij ooit gezien heeft in zijn leven voor een wereldkampioenschap voetballen.
En per vliegtuig naar de wereldkampioenschappen? Dat zou wel eens moeilijker kunnen zijn dan je denkt.
Ondertussen heeft men dappere taal uitgeslagen om de inflatie te bestrijden. De centrale bank mocht de rente flink verhogen. Dat leidt dan weer tot hogere overheidssubsidies op hypotheken.
Niet alles gaat slecht in Brazilië. De mensen hebben een fraai stijgend loon in het afgelopen decennium gekregen. Veel landen zouden graag zo'n Braziliaanse recessie willen hebben waarbij de mensen sterk stijgende lonen krijgen en de werkloosheid in een dalende trend zit.

18 februari 2014

VS en Duitsland BNP boven niveau voor crisis, in Nederland en VK nog steeds er onder

De neergang door de kredietcrisis was diep, vooral in Duitsland en het VK, minder diep in de VS en Frankrijk. Qua werkloosheidsstijging deed Duitsland het beter dan de VS. Als je kijkt naar de mediane inkomens dan deed Duitsland het ook beter dan de VS. We zien Frankrijk als brekebeen, maar Frankrijk heeft het eigenlijk helemaal niet zo slecht gedaan. Die slechte performance moet nog komen.
Nederland hoort eigenlijk niet tot de kernlanden van de eurozone, daar is de hypotheekschuld te groot voor en de huizenmarkt te zwak. Nederland is erg achtergebleven qua economische groei, bijvoorbeeld België deed het veel beter. Misschien trekt Nederland overigens weer wat bij nu de huizenprijzen niet meer zo hard dalen, de pensioenfondsen niet meer zo veel korten, het bedrijfsleven relatief weinig schulden heeft en de overheidsfinanciën ook de goede kant in gaan.

Dow blijft achter bij S&P en Nasdaq

Al tijden blijft de Dow Jones achter bij de S&P en de Nasdaq. De Nasdaq doet het beter dan de S&P. De standaardverklaring hiervoor is dat de investeringen harder groeien dan het gemiddelde BNP.
In Japan zie je dat de Nikkei Dow Jones het juist beter doet dan de Topix. dat komt vooral door het relatief grote gewicht van Uniqlo in de Nikkei.

16 februari 2014

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De beurzen waren vriendelijk gestemd door de opbeurende woorden van Yellen (ze hield het extreem kort en zei weinig nieuws), de goede cijfers voor de economische groei in Europa en de goede handelscijfers van China.De sombere verhalen over de Emerging Markets waren kennelijk te veel verdisconteerd. Men trok zich niets aan van de plotselinge economische zwakte in de VS, deze soft patch is de schuld van het ijskoude weer (al trekt de consensus hier een te lage 0,3% af van de groei). Het winstseizoen was net als de vorige weken goed met voorzichtige guidance. (nu wat beter begrijpelijk door de afzwakkende groei sinds november)

De soft patch in de VS werd duidelijker na de zwakke ISM en lagere groei van de werkgelegenheid eerder via een tegenvallende daling van de industriële productie en dalende detailhandelsverkopen (vooral auto's en restaurants zie
http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2014/02/soft-patch-vs-industriele-productie-en.html). De initial claims voor werkloosheid stegen tegenvallend. D.w.z. de ISM lijkt niet te gaan verbeteren over februari. De NFIB (vertrouwen midden-en kleinbedrijf in VS) was wel beter, met o.a. meer voornemens mensen aan te nemen en men zag meer omzetgroei. Groothandelsverkopen waren in december iets meer omhoog dan de voorraden.

In Europa was de groei in het vierde kwartaal 0,3%, beter dan de consensus dacht. De groei van Nederland met 0,7% viel het meest mee, maar ook de 0,3% in Frankrijk was meevallend. In Italië zag men eindelijk eens geen negatieve groei en in Zuid Europa zag men duidelijk betere groeicijfers.

In China vielen de cijfers voor export- en importgroei erg mee, al vertrouwt men de cijfers niet helemaal (laatste maand niet verwerkt, dit was een daling van de ratio). De autoverkopen vielen tegen in januari, maar dat kon je verwachten na diverse sterke maanden.
In Japan vielen de orders voor nieuwe machines erg tegen, maar op jaarbasis is er nog een mooie stijging.

goed nieuws van de afgelopen week: Europa, China, VS en Abenomics


Net zoals onduidelijk was waarom er correctie op de beurzen optrad, net zo onduidelijk is waarom de correctie weer voorbij lijkt. Er is ineens wat meer duidelijkheid over een soft patch in de Amerikaanse economische groei, maar de kou krijgt de schuld en in de rest van de wereld gaat het beter. Meer groei in Europa, onverwacht goede handelscijfers van China.

Het lijkt erop dat men eind vorig jaar een beetje te overvoerd raakte met positieve verhalen voor 2014 en daarna weer overvoerd werd met negatieve verhalen over vooral de Opkomende Landen. Men reageerde op beide soorten verhalen overdreven en dat wordt dan weer eens recht gezet door de markt.
 
Hedge funds hadden wat al te enthousiast zitten te derisken en kwamen weer terug in de markt, zo opperde men.

Europa met Nederland voorop had meer economische groei in het laatste kwartaal van 2013 dan men dacht. 0,3% is niet zo veel, maar je komt in dit tempo toch wel boven de consensus van 1% op jaarbasis uit. De 0,7% van Nederland was het verste boven verwachting, al hadden de hoge PMI's dit al kunnen doen bevroeden. Ook in Zuid Europa zag men eindelijk positieve groeicijfers, in Portugal een nette 0,5%.

De somberheid over China verbleekte enigszins door de veel betere groeicijfers van de export en import.
Nu lijken de exportcijfers van China te hoog, maar deze keer leken ze toch redelijk betrouwbaar, al zit je altijd met de vertekening door het Chinese nieuwjaar.
Overigens waren er ook zeer hoopvolle ontwikkelingen in de betrekkingen van China met taiwan. Sinds 1949 werd er niet op zo'n hoog niveau samen gepraat.

Er kwam de afgelopen week wat tegengas tegen al die sombere verhalen over Emerging Markets. Ze groeien nog steeds sneller dan het Westen en de schulden van de overheid zijn lager. En die vergelijkingen met 1998 slaan nergens op, de landen staan er nu veel beter voor.
Zoals verwacht waren de aandelenmarkten ingenomen met de wijze woorden van Yellen over de economie en de noeste arbeid van de FED on nog meer bankreserves te drukken. Tapering is geen tightening, zo worden we steeds beter gehersenspoeld.

In de Barrons mocht deze week Applied Global Macro Research met o.a. Benderly uitleggen waarom de economie in de komende kwartalen ongeveer 4% zal gaan groeien. Zijn visie heb ik al de nodige keren behandeld. Ik ben een fan van hem en mijn verwachtingen voor de economische groei van de VS zijn meestal iets als (Benderly+ Hatzius)/2.
Hij legde uit dat men de kracht van het herstel van de huizenmarkt en de invloed daarvan op de economie onderschat. Door de hogere rente is er enige vertraging opgetreden, maar dat is zeer vaak slechts tijdelijk geweest. Benderly gelooft net als de FED in de positieve gevolgen van net wealth en verder ziet hij natuuurlijk ook de gunstige invloed van minder bezuinigingen door de overheid. Benderly ziet een stevige groei van de investeringen voorlopig.
Overigens begint ook het invloedrijke blog Calculated Risk weer positiever over de vastgoedmarkt te worden in de VS. Zij zien meer groei in 2014 door het aantrekken van de bouw van commercieel onroerend goed (dat bijvoorbeeld de skyline van Los Angelos flink zal doen rijzen).

Sommigen zijn bang dat de groei in de VS gaat terugvallen omdat er minder gespaard werd. Scott Grannis denkt precies het tegenovergestelde (net als Benderly): http://scottgrannis.blogspot.nl/2014/02/savings-deposit-growth-slows-as.html Vanwege het toegenomen vertrouwen houdt de particulier nu eindelijk op met de excessieve opbouw van spaardeposito's. Dit zet gewoon nog een hele tijd door . Het vertrouwen komt hel langzaam terug, dat was deze week bijvoorbeeld ook te zien in de stijging van de NFIB, het vertrouwen van het midden- en kleinbedrijf.

In Davos beloofde Abe voortvarend door te gaan met Abenomics.Dat van die landbouwhervormingen loopt vertraging op, maar fiscale hervormingen om womenomics mogelijk te maken (er werken te weinig Japanse vrouwen) gaan er komen, men zal spoedig de goedgekeurde nucleaire elektriciteitscentrale weer opstarten, men gaat weer werken aan speciale economische zones en men denkt aan belastingverlagingen voor het bedrijfsleven (de vennootschapsbelasting is relatief hoog in Japan).

15 februari 2014

bedrijfsobligaties in China, schaduwbankactiviteiten vallen terug

De hogere rente doet de vraag naar bedrijfsobligaties van het bedrijfsleven  opdrogen in China
Volgens een artikel in de Financial Times was social wide financing (schaduwbanksysteem) in de tweede helft van 2013 slechts 7 triljoen yuan, terwijl het nog iets boven 10 triljoen was in de eerste helft. Kredietgroei valt daardoor hard terug. Financiering van onroerend goed gaat naar het schijnt ook met andere middelen van niet-banken, anders zou een en ander de groei van China wel heel hard raken.
Dat heeft een heel wat grotere invloed op de wereldliquiditeit dan die beschaafde taper van de FED.

grootste uitgevers aan defensie

https://scontent-a.xx.fbcdn.net/hphotos-frc3/t31/q71/s720x720/1559557_633275796710427_1650705275_o.jpg
Amerika geeft ongeveer even veel uit aan defensie als de volgende vijftien grootste landen. Men denkt dat de uitgaven van China over vijftien jar even groot zullen zijn als die van de VS. Abe wil een krachtig defensie-apparaat en dat zal eem lelijk centje gaan kosten. Ik vond dat Korea wel erg veel aan defensie uitgeeft, maar met die gekken in het noorden is dat nu ok weer niet zo raar. Rusland geeft eigenlijk helemaal niet zo veel uit aan defensie.

soft patch VS industriële productie en retail sales

Morgan Stanley had bij het tegenvallende nieuws omdat het zo koud was en zelfs ook de groei in februari naar beneden brengt als relativerende opmerking: the snow also melts.
een zwak eerste kwartaal door het weer veroorzaakt een sterk tweede kwartaal.

de soft patch is terug in de VS en moet de beurs dan 20% (Zulauf) of 50% (Spitznagel) terug?

De club van pessimisten wijst op de vele waarschuwingen die uit de laatste cijfers komen. Het gaat weer mis met de belangrijkste cijfers in de VS. De initial claims voor werkloosheid lopenweer op en de detailhandelsverkopen zitten totaal in het slop. Dat heeft niets te maken met het slechte weer, want de internetverkopen storten nog harder in dan de gemiddelde detailhandelsverkopen.

Doorlezen van de knipsels/nieuwscommentaren van Bianco doen de club van pessimisten weer helemaal opleven. Die buy the dip mentaliteit van de afgelopen week had ze in het nauw gedreven. Bianco stelt dat de daling van de initial claims voor werkloosheid in de VS voorbij is. Op zich is dit een aanwijzing dat vanaf nu de kansen op een recessie weer gaan toenemen (als de initial claims inderdaad niet meer dalen). Meestal is dit (vooral in combinatie met slechtere detailhandelsverkopen) een slecht teken voor de ISM en daarmee de beurzen. Bianco wijst er overigens wel op dat het verband tussen herstel van de S&P en daling ISM al enige tijd erg is verzwakt.

Yellen is toch enigszins beschadigd uit de Humphrey Hawkins Testimony gekomen. Niet dat ze schutterde over de uitleg van het monetaire beleid of de economische visie, maar ze bleek geen kaas te hebben gegeten van de nieuwe regelgeving.  Men laat pijnlijk zien hoe ze na 3 minuut 45 seconden in een filmpje over haar optreden hoorbaar ingefluisterd wordt hierover. De bureaucratie beweert het haar nu nog te vergeven ("ze begreep mijn vraag niet"), maar dat is natuurlijk niet zo. Obama trekt zich nu al de haren uit het hoofd dat hij haar benoemd heeft tot chair van de FED en niet Summers of Fischer.

Kortom, de soft patch, een korte periode van zwakke economische groei, is terug in Amerika en de voorspellingen van grote koersdalingen darmee ook. Felix Zulauf, eeen beer waarvan ik de mening altijd met interesse lees ziet 20% daling http://www.financialsense.com/contributors/felix-zulauf/expect-twenty-percent-correction-2014 en Spitznagel zelfs 50% http://www.moneynews.com/MKTNews/Stock-market-recession-alert/2014/02/03/id/550641/?promo_code=16610-1&utm_source=taboola&utm_medium=referral (op basis van de hoge warde van aandelen vergeleken met het BNP, iets waarvan Warren Buffett stellig beweert dat dit kommer en kwel gaat geven)
Ondertussen heeft de Nasdaq voor de vierde keer een overtuigend herstel laten zien van overtuigende verhalen van de club van pessimisten. Op het ogenblik is de markt zelfs weer een beetje overbought en toe aan een paar dagen rust.

14 februari 2014

groei schaduwbanken China

Het schaduwbanksysteem groeit snel in China. Nu is het nog niet groter dan in landen als Engeland, maar als de groeipercentages doorzetten zal dat natuurlijk snel het geval zijn. Dan zijn de bubbels niet meer te bedwingen.
daarom is de centrale bank al bezig met een buitengewoon onaardig  beleid (alhoewel deze week niet, men mocht de extra liquiditeit vanwege het Chinese nieuwjaar nog even vasthouden).
Hierboven een tabel van wat er zoal onder het schaduwbanksysteem valt.
bovenaan de trusts en de Wealth Management Producten, die zo veel zorgen opleveren en de trusts failliet dreigen te doen gaan.

13 februari 2014

flows waren Emerging Markets niet welgezind laatste tijd

Aandelen en leningen van Emerging Markets zijn veel te goedkoop geworden, maar men heeft nog enorme last van beleggers die er ineens achter komen dat aandelen van Emerging Markets ook in waarde kunnen dalen (en idem voor obligaties).
Individuen (retail) hebben nu wel genoeg opgeruimd, maar institutionele beleggers zijn nog maar net wakker geworden.
Sommigen zien nu een verdere neergang van Emerging Markets.
Barclays ziet het als een krachtig signaal dat Emerging Markets komend jaar gaan outperformen.
Dat zou wel eens kunnen.