samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De nodige beurzen zetten nieuwe highs voor het jaar, de reële S&P zette zelfs een all time high (eindelijk werd top 2000 doorbroken). De rentes in de Eurozone zetten all time lows. Er is een groeiend vertrouwen (nu door uitlatingen van Constancio) dat de ECB kwantitatief gaat verruimen via opkopen van ook europeriferie staatsleningen die dan ook rentes moeten krijgen die niet significant meer van nul afwijken.

 De olieprijzen gingen door de grond, nadat de OPEC zoals verwacht de productie niet verlaagde. Het lijkt een overreactie op overmatig vertrouwen dat de olieprijs naar de nieuwe pijngrens van $60 gaat, maar de large speculators hebben hun long posities nog steeds niet voldoende afgebouwd.

Het economische nieuws was niet zo best de afgelopen week, met als uitzondering de onverwachtse opwaartse bijstelling van de groei in de VS over het derde kwartaal (investeringsgroei veel sterker, consumptie sterker en de reeds gecommuniceerde schade van de netto export viel mee). Initial claims voor werkloosheid vlogen 21.000 omhoog en de neerwaartse trend werd doorbroken. Niet zo erg bij nadere analyse. Niet al te beste cijfers over de huizenmarkt, vooral pending home sales vielen tegen, maar de Case Shiller huizenprijsindex steg 0,34%, iets beter dan gedacht. . Personal income, personal expenditures, dat steeg nauwelijks in oktober en dat was toch wel een teleurstelling. Orders voor duurzame goederen stegen 0,4% over oktober (maar de kernorders daalden iets). De lagere olieprijzen zijn niet op een of andere raadselachtige manier voor een groei-explosie aan het zorgen. Het consumentenvertrouwen is lager (maar dat geldt alleen voor de hoge inkomens, de lage inkomens profiteren relatief meer van de lage olieprijzen blogde ik gisteren al).

De angst voor te lage groei in China groeit. Deleveraging komt op gang, maar de lagere rente door een steeds ruimer wordend monetair beleid, voorkomt paniek en veroorzaakt zelfs flinke koersstijging bij de vastgoedfondsen (en andere aandelen ook). De beurskapitalisatie in China overtrof deze week die inJapan, China is nu ook qua aandelenmarkt nummer 2 in de wereld achter de VS.

In Japan zwakt de inflatie ex BTW-verhoging af (laatste cijfer 0,9% op jaarbasis). De zwakke yen veroorzaakt ook meer faillissementen. De groei over het vierde kwartaal lijkt goed te worden (4% geannualiseerd).

De inflatie daalde weer in de Eurozone, door de dalende energieprijzen. In Duitsland is er slechts 0,5% inflatie. In het eerste kwartaal komt de inflatie waarschijnlijk onder nul.

overpeinzingen: olieprijs, staartrisico's, millennials en schuld is vies

Wat was deze week de analyse van blog 'A dash of insight'?
De val van de olieprijzen beheerste het nieuws. De omvang van de val is verbazingwekkend, omdat het niet door echt nieuw nieuws kwam:  niemand had voorspeld dat de OPEC de productie echt zou gaan verlagen (al helemaal niet na het twee dagen ervoor uitgebreid bekend worden van het standpunt van Saoedi-Arabië de productie echt niet te gaan verlagen). Alles wat met olie produceren te maken had kreeg flinke klappen, ook de drillers, de raffinaderijen en de majors die nu goedkoper velden kunnen kopen.

Er is veel eindejaars denken. Angst voor ‘complacency’, het klakkeloos volgen van de trend omhoog zonder de gevaren te zien. De beren produceren overigens genoeg nieuwe angsten, zodat de 'wall of worry' niet afgebroken wordt. Dat kreeg een impuls bij het bereiken van de all time high van de S&P in reële termen (eindelijk is de top van 2000 doorbroken; Europese beurzen als de AEX zitten hier nog mijlenver van verwijderd; geheel daartegenin: De lange rentes zetten een all time low in de Eurozone. Men weet het nu zeker: de 10-jaars rente in Spanje en Italië gaat onder de 1% zakken). En de olieprijs onder $60, wat men veronderstelt de nieuwe pijngrens is van Saoedi-Arabië.

 Het economische nieuws was niet zo best de afgelopen week, met als uitzondering de onverwachtse opwaartse bijstelling van de groei in de VS over het derde kwartaal (investeringsgroei veel sterker, consumptie sterker en de reeds gecommuniceerde schade van de netto export viel mee). Initial claims voor werkloosheid vlogen 21.000 omhoog en de neerwaartse trend werd doorbroken. Niet zo erg bij nadere analyse. Niet al te beste cijfers over de huizenmarkt, vooral pending home sales vielen tegen. Personal income, personal expenditures, dat steeg nauwelijks in oktober en dat was toch wel een teleurstelling. De lagere olieprijzen zijn niet op een of andere raadselachtige manier voor een groei-explosie aan het zorgen. Het consumentenvertrouwen is lager (maar dat geldt alleen voor de hoge inkomens, de lage inkomens profiteren relatief meer van de lage olieprijzen blogde ik gisteren al).

Oldprof vermaakte zich met het lijstje van de tien slechtste ETF-en in 2014 http://www.valuewalk.com/2014/11/ten-worst-etfs-money-can-buy-chart/?utm_source=mailchimp&utm_medium=email&utm_campaign=EMAIL_DAILY&utm_content=quick_link

Dan zie je de grootste staartrisico’s. Aardgas staat er maar liefst drie keer in, zowel wie extreem long als short zat verloor het grootste deel van zijn geld. Dat was ook het geval bij de goudmijnaandelen. Aardgas en goudmijnen hebben kennelijk enorme risico’s. Russische aandelen in dollars met leverage was uiteraard ook een top loser. En voortdurend inspelen op hogere volatiliteit stond (zoals de laatste vijf jaar gebruikelijk) ook in de top tien. Volatiliteit daalt bij extreem ruim monetair beleid. Er zijn geen Amerikaanse ETF-en die inspelen op drie maal kort de 30-jaars rente in Duitsland, want dat had ook in de top tien gestaan. Fight the FED en ECB, dat leidt tot staartrisico’s. Het kan natuurlijk niet altijd slecht zijn.

       The Big Picture verwees naar verhaal Noah Smith: de beste belegging voor millennials in de VS: los je studieschuld af. Hierop zit een rente van minstens 4,66% en vaak zelfs meer dan 7%. Het valt niet mee een hoger rendement te behalen, vooral niet risicoloos. Het devies “Schuld is vies” begint in de botjes van de tijdgeest te zitten.

Daarna had je de post bij the big picture: Mortgage Lenders Set to Relax Standards die ook de schuld is vies- hypothese onderbouwt

bron: WSJ. Je ziet dat al jaren het tegenovergestelde gebeurt: alleen de mensen met de allerbeste kredietscores krijgen een hypotheek. Zelfs Bernanke kan niet herfinancieren tegen een lagere rente vanwege veronderstelde matige kredietwaardigheid.

Die tijdgeest met schuld is vies, aandelen zijn te gevaarlijk en een eigen huis is een kruis. Dat is volgens pessimist Mish http://globaleconomicanalysis.blogspot.nl/2014/11/fed-mystified-why-millennials-stay-at.html de reden waarom het aantal gezinnen zo veel minder groeit dan je demografisch zou verwachten. Ik denk dat hij gelijk heeft, maar deels ook om andere redenen: jongeren (niet de 1% top) hebben het moeilijker dan vroeger op de banenmarkt, krijgen slechtere arbeidscontracten. Dat betekent in de VS dat zelfs huren te duur is en dan blijf je maar liever bij pa en ma wonen. 

lagere olieprijs helpt vertrouwen lagere inkomens

http://www.bespokeinvest.com/thinkbig/2014/11/25/confidence-gap-narrows.html
De lagere olieprijs helpt de lagere inkomens relatief veel meer dan de hogere inkomens.
Geen wonder dat het consumentenvertrouwen van de lagere inkomens herstelt. Het is overigens nog steeds laag, het reële inkomen is nog niet terug op de niveaus van voor 2007.

Amerikanen houden van hun rijken en sporen armen aan meer belasting te betalen

http://www.aei.org/publication/top-400-taxpayers-paid-almost-much-federal-income-taxes-2010-entire-bottom-50/#discussion
Het blog Carpe Diem gaf bovenstaand plaatje om aan te tonen hoe welwillend de rijken in Amerika zijn in het betalen van belasting en hoe de armen in Amerika hun plicht verzaken om bij te dragen aan de belastinginkomsten. De rijkste 400 betalen even veel belasting als de armste 50%.
De post is geschreven in het kader van Thanksgiving Day. Professor Perry spoort de lezers van zijn blog aan een bedankbriefje te schrijven aan die rijkste 400 vanwege hun ongelooflijke gulheid in het bijdragen aan de belastingopbrengsten.
De commentaren op zijn post geven Perry gelijk: 18% belasting betalen door de rijken is enorm veel meer dan je van hen kunt verwachten (als je zo veel verdient, kun je toch wel iets verzinnen om de belastingen te ontwijken, zo denkt men in Amerika. Deze belastingbetalers zijn echt  filantropen. Vergelijk Warren Buffett die een lager percentage belasting betaalt over zijn inkomen dan zijn secretaresse).
Geen wonder dat het boek van Piketty beter verkocht wordt in Amerika dan in Frankrijk. In Europa denken we toch iets anders over de gulheid van de rijke belastingbetaler die maar liefst 18% belasting betaalt. Alhoewel, sommigen Fransen ergeren zich zo erg aan de belastingtarieven dat ze liever Rus of Belg worden.

grondstoffenprijzen lijden onder tegenvallende vraag China

Die onverwacht lagere grondstoffenprijzen worden voor een belangrijk deel veroorzaakt door tegenvallende vraag uit China, juist als de productie van mineralen en olie wordt uitgebreid.
De cementproductie daalt. Voorraden gaan omlaag en daardoor gaat de vraag nog harder omlaag. Dat was bijvoorbeeld zeer slecht voor de prijzen van steenkool.
Plaatjes zijn van Morgan Stanley

De bouw is afgezwakt, de (import)vraag naar tractors, excavators is fors gedaald, met alle gevolgen van dien voor de koperprijs.

Evaluatie van de tien verrassingen die ik zag begin 2014

Er is dit jaar veel minder uitgekomen van de verrassingen die ik voorspelde dan in de vorige paar jaar.

Een korte atie

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2014/01/tien-verrassingen-voor-2014.html

1.     Mooie winstgroei, 10%+ in de VS en 20%+ in Europa

In de VS komt die 10% wel in de buurt. De winstgroei is goed vergeleken met de nominale groei van het BNP, maar niet zo goed als de hoge ISM’s aangaven op basis waarvan ik de voorspelling deed. De lage inflatie is een van de boosdoeners. De 20% winstgroei in Europa kwam al helemaal niet. Dat was gebaseerd op het aantrekken van de groei. De versnelling van de groei zou beter zijn dan in de VS. Nee dus.

2.     Groei in de VS van 3,5%+

Nee, de polar vortex zorgde voor een krimp in het eerste kwartaal. In de andere kwartalen wel 3,5%+ groei. Nu lijkt de groei maar 2,4% te worden.

3.     We krijgen een elfstedentocht

Nee. De winter was extreem streng in de VS, maar daardoor zacht in Europa. Polar vortex was belangrijker dan de zonnevlekken op basis waarvan ik voorspelde.

4.     De inflatie in de VS zal hoger zijn dan verwacht

Inflatie is veel lager dan verwacht, vooral door de lagere olieprijzen. In de VS is de inflatie wel beter blijven liggen dan in Europa, o.a. door de huurstijging.

5.     De rente zal ongeveer stijgen zoals is ingeprijsd

Iedereen voorspelde fikse rentstijging, niemand daling. Zelfs ik vond dat zeer moeilijk voor te stellen, gezien mijn gedachtes over inflatie en groei. De rente daalde fors, meer dan je in de VS zou verwachten op basis van groei en inflatie (dat de rente lager zou blijven dan je op grond van groei en inflatie kon beredeneren was wel correct). Secular stagnation geloof zorgde voor geloof in eeuwig laag blijvende groei en inflatie.

 

6.     Regiem Noord Korea stort in

Niet gebeurd. Kim was wel tijden van toneel verdwenen. Het rommelt, Noord Korea verliest steun van China, maar geen revolutie.

7.     Aandelen BRIC-landen zullen het goed doen.

Niet erg. India is wel de best performende beurs en ook China doet het redelijk, maar Rusland en Brazilië deden het zeer slecht, vooral door de valuta.

8.     De S&P zal ongeveer stijgen als de kaart van de Kondratieffgolf aangeeft: +15-20%

Vooralsnog lijkt dit te kunnen gebeuren.

9.     goudmijnen zullen het goed doen

Goudmijnen deden het aanvankelijk goed, maar de nieuwe val van de goudprijs (door sterke dllar, daling valutareserves in dollars) zorgde toch voor teleurstelling. Recentelijk doen goudmijnen het wat beter, beter dan de iets opkrabbelende goudprijs aangeeft.

10.  Grondstoffenprijzen zullen stijgen, vooral degene die zo gedaald zijn.

Nee, de val is verhevigd. Wie in het aangehaalde voorbeeld van koffie belegde zat wel goed.

de lagere olieprijzen

http://www.zerohedge.com/news/2014-11-25/2014-oil-price-crash-explained
Ineens gingen de olieprijzen enkele maanden geleden dalen. Het begint een aardig bloedbad aan het worden. Er ging dan ook alles mis voor de olieprijs. Er zat een flinke geopolitieke opslag in de olieprijs en toch vertikte die Poetin het de olie- en gaskraan dicht te draaien en ook in Irak produceerde men maar door.
Large speculators zaten record long op de futures markt en moesten verkopen.
maar vooral, de vraag viel tegen en het aanbod viel mee.
Omdat de vraag en aanbodcurves zo enorm steil zijn, treden er al enorme prijsschommelingen op als vraag en aanbod maar een beetje verstoord zijn. Dat gebeurt nu weer. De vraag is niet veel afgenomen en het aanbod niet veel toegenomen, maar toch kun je hieruit goed verklaren waardom de olieprijs door de grond ging.
OPEC kan proberen de schade te beperken morgen, maar Saoedi-Arabië heeft al aangegeven niet mee te willen werken. Ze willen de nieuwe producenten in Amerika flink schrik aanjagen en zo fracking afremmen. Dat lijkt niet kansrijk.

Amerikaanse beurs blijft goed volgens Schwab

Schwab zegt dat de Amerikaanse beurs in 2015 verder omhoog gaat http://www.schwab.com/public/schwab/nn/articles/Will-International-Stocks-Outperform-in-2015?

De verbeterende lopende rekening van de VS vanwege de stijgende olieproductie loopt parallel met de outperformance van de S&P met de wereldindex.
Zij denken dat de lopende rekening verder verbetert, maar dat is behoorlijk onzeker.

eind van de maand effect voor aandelen en rente

http://www.zerohedge.com/news/2014-11-22/one-most-striking-equity-market-anomalies-explained

(in het verhaal van zerohedge wordt ook verwezen naar het wetenschappelijke artikel).
Het effect is al eerder gesignaleerd, maar het plaatje blijft leuk.
De laatste drie dagen en de eerste drie dagen van de maand gaven bijna alle stijging van de aandelenkoersen.
het valt niet mee om hiervan te profiteren, je moet dan ineens veel beleggen aan het eind van het kwartaal en vooral, je moet tussen kerst en nieuw in actie komen. Dat laatste is voor institutionele beleggers onmogelijk.

Voor de rente lijkt iets dergelijks te gelden. Alleen aan het begin van de maand is er vaak stijging (toegeschreven aan angst voor cijfers als ISM en werkgelegenheidsgroei), daarna gaat de rente omlaag.

N.B. Dit soort regels zijn verre van onfeilbaar.

terugkerend optimisme voor Eurozone

JP Morgan ziet uit hun rijtje leading indicators weer wat betere tijden in de Eurozone

En Barclays ziet steun uit de lagere euro, meer zelfs dan uit de lagere olieprijs (dat betwijfel ik).

the forecaster: na koersexplosie grote crisis 1 oktober 2015

Bij Pauw werd de documentaire over de naderende crisis behandeld: The Forecaster op IDFA Martin Armstrong: er komt een gigantische crisis volgend jaar. 1 oktober (om vijf over half drie denk ik).
Tot dan kan de beurs omhoog. De S&P kan naar 3000.
Dan komt er een gigantische crisis in Europa en Japan en dan ook de VS natuurlijk. Er komen oorlogen, Rusland is het zat dat ze financieel het mes op de keel gezet wordt.
De dollar verliest zijn waarde en andere valuta's ook. Al die fiat valuta's, dat moet ophouden. Ooit gaat het steeds meer schulden maken fout.

Om de 1000 pi dagen komt er een financiële crisis, om de 3114 dagen. 8,6 jaar. (ongeveer de duur van de investeringscyclus, de Juglar)
Zes van die periodes maken samen een Kondratieffgolf en om de 400 jaar houdt de wereld op met draaien.
De trailer http://www.bukerapictures.com/en/films/the-forecaster
Ineens komt men erachter dat hij alles goed voorspeld heeft: de krach van 1987, de top van de Nikkei. Jeltsin en Poetin draven op. Het roekeloos schulden maken gaat ons opbreken. Daarom werd hij beticht van voorwetenschap, manipulatie van alle markten in de wereld en jaren in de bak gezet.
Hij vergat de crisis van 2008 te voorspellen.
Misschien moet ik de kaart van de Kondratieffgolf van het blog halen.

Barclays: high yield geeft bear markt voor aandelen aan

http://www.zerohedge.com/news/2014-11-21/levered-canary-coalmine-high-yield-flashing-sell-signal-says-barclays
Volgens het verhaal van Barclays was de vorige keren dat de high yield spread zo veel opliep de ellende daarna voorde beurzen bijna niet te overzien.

Wat me lakoniek maakt is dat de spreads om andere redenen lijkt op te lopen dan kredietrisico. De cds verzekeringspremie daalt weer. High yield in de VS heeft te lijden onder de lage olieprijzen. 16% van de high yield markt schijnt gelieerd te zijn aan energiewinning. De huidige stijging van de spreads is niet het gevolg van wankelende banken, maar eerder van een te groot aanbod van nieuwe high yield leningen.

Amerikanen rijden steeds minder: tijdgeest of demografie

http://www.advisorperspectives.com/dshort/updates/Gasoline-Sales.phpSinds de val van de muur dalen de benzineverkopen per hoofd in de VS. Dat gebeurt ook buiten recessies.
Daar zijn allerlei redenen voor. Niet eens zo zeer dat auto's zuiniger rijden, daarvoor worden er te veel SUV's en trucks verkocht in de VS. Ook stijging van de benzineprijzen lijkt niet de oorzaak. Het lijkt te komen door de vergrijzing, doordat jongeren veel minder dan vroeger rijden, door de verstedelijking, door meer van huis werken.

goed nieuws van de afgelopen week: renteverlagingen, herstel groei industriële cyclus

De lage olieprijzen zetten nog meer druk op de centrale banken om iets extra's te doen. En dat gebeurt dan ook. Draghi probeerde weer luchtkastelen te bouwen met hogere inflatiegeesten.

"It is essential to bring back inflation to target and without delay. […] We will do what we must to raise inflation and inflation expectations as fast as possible, as our pricestability mandate requires of us. If on its current trajectory our policy is not effective enough to achieve this, or further risks to the inflation outlook materialise, we would step up the pressure and broaden even more the channels through which we intervene, by altering accordingly the size, pace and composition of our purchases." ECB President Mario Draghi, speech at the European Banking Congress in Frankfurt, November 20, 2014 (via Fels, MS)

De markt dat hij bedoelde te zeggen dat de euro omlaag moest en de plannetjes van Juncker om met € 300 miljard aan infrastructuurinvesteringen maar eens snel gefinancierd moesten worden.
In China werd de rente toch nog tamelijk onverwachts verlaagd. Het begint steeds duidelijker te worden dat 7,5% economische groei er voorlopig niet in zit. Er moest dus wat meer hulp komen van de Peoples Bank of China en dat zal nog wel even zo moeten blijven.
Bij de Bank of Japan is de vrede weer getekend. Kuroda overviel zijn collega's met die extra stimulering en won de stemming maar met 5-4. Nu steunt iedereen Kuroda weer.
Een en ander zorgt voor een valuta-oorlog waarbij elke centrale bank extra monetair stimuleert (behalve uitzonderingen als Rusland).

Ondertussen is de industriële cyclus weer flink aan het verbeteren in de wereld volgens Benderly. De PMI's gaven een te positief beeld in de afgelopen kwartalen en de industriële productie verzwakte meer dan de PMI's aangaven, maar nu is er weer verbetering. De industriële productie gaat versnellen in o.a. Japan, de VS en Duitsland.

Benderly voorspelt groei productie uit achterblijven/te hard gaan van detailhandelsverkopen bij de productie (voorraadcyclus denken is dat). de situatie nu in de wereld is dat na een betreurenswaardige dip in de detailhandelsverkopen (vooral Japan met zijn BTW verhoging, maar ook Europa en in mindere mate VS) we nu rijp zijn voor een herstel van de industriële productie. Als de detailhandelsverkopen door de lagere energieprijzen gaan stijgen, dan wordt het herstel van de industriële productie sterker dan het plaatje zegt.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Aandelenbeurzen bleven in een vrolijke stemming, daar kon Poetin geen stokje voor steken.
Centrale banken deden allemaal zeer hun best ons te doen laten geloven in hogere inflatie en een lagere valuta. Draghi benadrukte nog eens hoe belangrijk het was de balans van de ECB flink uit te breiden, in China verlaagde men de rente met 0,4% en in Japan kreeg Kuroda steun van zijn collega's om flink door te blijven kopen. Ook andere centrale banken zijn nu gedwongen iets te doen. Geen wonder dat de rente niet hoefde te stijgen onder al die mooie bedoelingen van de centrale banken.

In de VS bleef het economische nieuws goed. De leading indicators stegen 0,9%, de Phillyfed steeg ongekend tot boven 40, een ISM van 62 suggererend. Het sentiment op de huizenmarkt is aan het verbeteren (NAHBMI +4 naar 58, verkoop bestaande woningen omhoog, aantal bouwvergunningen omhoog, hypotheekaanvragen om huis te kopen ruim 11% omhoog). De industriële productie daalde iets ondanks de hoge ISM en de flash PMI was iets lager. Initial claims voor werkloosheid daalden fractioneel. De CPI bleef onveranderd, de kerninflatie steeg 0,2%. Obama tracht 5 miljoen illegalen te legaliseren (ouders van in de VS geboren kinderen die al Amerikaan zijn vooral). Republikeinen vinden dit verschrikkelijk en zien in Obama aleen maar een saboteur, neezegger tegen hun wetten als de Keystone pijpleiding (die het net niet genoeg meerderheid in de senaat haalde om een veto van Obama te omzeilen).

In Europa bleven de flash PMI's gemiddeld boven de 50, maar er was geen verbetering. In Frankrijk bleven de PMI's voor industrie en diensten beneden 50. De ZEW was onverwachts goed, wijzend op een verbetering van  de Duitse IFO expectations. Autoverkopen verbeterden iets.

In Japan stegen de orders voor machines flink verder, was de Flash PMI iets lager op een nette 52,1, de handelsbalans verbeterde iets, maar de verkopen van warenhuizen en supermarkten bleven dalen. De groei over het derde kwartaal as -0,4% (1,6% op jaarbasis, een schok: geen sterke groei uit de BTW-neergang maar meer ellende (vooramelijk door voorraden). Dit veroorzaakte het plan de BTW-verhoging uit te stellen tot 2017 en dit via nieuwe verkiezingen te laten bekrachtigen.

enige overpeinzingen

Enkele mensen zien Rusland bij de huidige olieprijzen snel in liquiditeitsproblemen komen. De hoge valutareserves geven wel enige lucht, maar een flink deel is niet inzetbaar om iedereen van harde valuta te voorzien. Een deel van het bedrijfsleven heeft schulden in harde valuta, moeten deze herfinancieren terwijl de inkomsten uit olie of zo een klap hebben gekregen. Zo ongeveer half 2015 loopt Poetin dan tegen een muur. Dan wordt het tijd om de sancties tegen Rusland op te heffen, anders wordt de Europese economie verder geraakt. Dat weegt uiteindelijk zwaarder dan principes om corrupte politici in de voormalige Sovjet Unie te steunen.

De reële S&P heeft eindelijk een all time high bereikt. Sommigen vonden dat al op lagere niveaus, maar bij 2080 voor de S&P is het ook volgens mijn eigen berekeningen zo ver. Dat heeft 14 jaar geduurd. Dat is lang, maar minder lang dan de all time high van 1965 overtreffen. Eigenlijk was toen de high van 1929 niet uitgenomen. In Engeland is de all time high van de South Sea Bubble nog steeds niet overtroffen in reële termen.

Is het na zo’n doorbraak tijd voor een gezonde correctie? Dat zagen we niet bij de vorige keren, maar een gezonde correctie kan altijd optreden. Het is niet het basisscenario maar wie weet komt er een rampspoedscenario uit de lucht vallen vanuit Rusland, China of waarschijnlijker Griekenland/ Karlsruhe.

 Dan inflatie. Er waren een heleboel verhalen dat de inflatieverwachtingen aan het kelderen zijn en de centrale banken daar niets aan kunnen doen. Er komen steeds meer verhalen dat QE deflatoir is. Het financierde uitbreiding van de productie van grondstoffen via o.a. fracking.

De goudprijs lijkt op aan het krabbelen te zijn. Of dit stand houdt bij dalende inflatieverwachtingen en een stijgende dollar is uiteraard niet erg waarschijnlijk, hoe goed de centrale banken, Poetin en IS ook hun best doen. Maar misschien kloppen al die verhalen wel dat de lonen in de VS plotseling gaan stijgen. Wie weet stemmen de Zwitsers wel voor het kopen van 1500 ton goud (onwaarschijnlijk volgens de polls) op 30 november. Barrons denkt dat de stijgende goudprijs net als in de jaren dertig gewoon een bescherming is tegen valuta-oorlogen.

Draghi probeert met peptalk de markt te doen geloven dat de inflatie kan oplopen in de eurozone. De euro daalde hierop en dat leidt uiteindelijk tot inflatie. Maar extra QE gaat niet snel tot inflatie leiden. Er komt eerder een verbod uit Karlsruhe op QE dan dat er inflatie komt.

Japan. Buitenlanders kopen zich blauw aan Japanse aandelen, ze willen het staatspensioenfonds GPIF voor zijn en vertrouwen op de Bank of Japan dat die de yen laag kan kopen en op Abe, dat deze de verkiezingen kan winnen met mooie beloften die de markt omhoog kunnen krijgen.

Er waren weer de nodige gedachten over secular stagnation na de slechte groeicijfers uit Japan en Europa. Maar volgens Benderly trekt de industriële cyclus weer aan (en die heeft zeer vaak gelijk met zijn analyses over de industriële cyclus). De Phillyfed was onmogelijk veel beter dan verwacht, 10 sigma beter, ofwel onwaarschijnlijker dan welke gebeurtenis dan ook sinds de oerknal als de verwachtingen voor de Philyfed normaal verdeeld zouden zijn.

In het NRC stond een verhaal over robots en artificiële intelligentie. Er komt een sprong in de intelligentie van computers en daarna zijn mensen inferieur. Daarom wil Nobelprijswinnaar van 't Hooft liever nu leven dan over 300 jaar, als computers de mensen in een reservaat zetten.

Pimco beloont niet bepaald beheerst

We moeten bij PIMCO gaan werken…

http://www.bloombergview.com/articles/2014-11-14/guess-how-much-money-bill-gross-made-last-year

$1500 miljoen aan bonussen voor de top 20 van Pimco. Gross $290 miljoen, El Erian $220 miljoen. Een en ander kon uiteraard eenvoudig betaald worden via hogere fees.

Dit is niet helemaal in lijn met de gedachten van bijvoorbeeld Dijsselbloem over beheerst belonen. Maar dat gaat alleen gelden voor Nederland, ze hoeven niet erg bang te zijn bij Pimco voor de zichtbare hand van Dijsselbloem (wel voor de onzichtbare hand van einde outperformance).

Gross had het bij de verkoop van Pimco aan Allianz prima gegeregeld: kun je plausibel maken dat je het waard bent, dan krijg je een mooie bonus,

 

De bonussen van Pimco worden veel minder goed gepubliceerd, omdat Allianz, de moeder van Pimco,  een Duits bedrijf is,niet Amerikaans.

Ter vergelijking: het salaris van alle spelers van de premier league in Engeland was $ 2,9 miljard, de Amerikaanse eredivisie (571 spelers) $130 miljoen.

http://www.huffingtonpost.com/2014/11/18/pimco-pay-inequality_n_6178584.html

ice age nabij hoogtepunt volgens Albert Edwards

Victorie voor Albert Edwards van SocGen. Deze oerpessimist had me maar even wat gelijk dat de inflatieverwachtingen zouden instorten en we in een deflatoir bad gaan terechtkomen als we niet uitkijken.
De FED zei nog: ja, de kapitaalmarkt prijst nu lagere inflatie in, maar het publiek gelooft nog in inflatie.
Nee, dus, dat is voorbij. Het publiek gelooft ook niet meer in inflatie (ten onrechte uiteraard voor de lange termijn). De gezaghebbende indicator uit het consumentenvertrouwen van de University of Michigan is plotseling ingestort. Niet voor Europa (daar geloofde men al in deflatie), maar voor de VS.

Victorie? De beer staat al vijf jaar vergeefs te brommen, dat duurt zelfs voor Edwards wat aan de lange kant.

de economische cyclus volgens Morgan Stanley

In de VS is men net de expansiefase ingegaan. Meestal is dat een goede periode voor aandelen, net als recovery.

Het is natuurlijk de kunst op tijd te bepalen in welke fase je zit. Daar gaat het meestal mis. Men ziet zelden de recessie op tijd of dat er een nieuwe klap naar beneden komt zoals in 2002.

De cyclus in Europa is ook een voorbeeld hoe je de mist in kunt gaan. In 2011 kwam je in een moeras terecht. Na recovery kwam er duidelijk downturn, ook al geeft Morgan Stanley dat niet aan. Maar je kunt de Grieken er niet van overtuigen dat er geen downturn was.

Maar meestal is de volgorde 1234 en dat betekent dat je als je in 2 (recovery) zit voor een hele tijd goed zit met aandelen (en wie echt veel wil verdienen moet aan het einde van repair in de beurs stappen).

Helemaal eens ben ik het niet met de indeling van Morgan Stanley, maar wel met het principe: je bepaalt de fase van de cyclus, meestal inderdaad iets van 1234 fases en dan kijk je hoe  het toegaat met beleggingen in die fase.
Waarom is dat de moeite waard? Mensen denken lineair en niet in golven. Dit 1234 systeem is de simpelste manier om iets niet lineair door te trekken.
Je kunt in plaats van de economische cyclus ook de monetaire nemen, dan krijg je niet iets totaal anders. En liefst wil je dat beide analyses elkaar bevestigen, zoals al een paar jaar het geval is in de VS.

Abenomics geen mislukking

.De laatste dagen wordt Abenomics afgedaan als een mislukking vanwege de zeer teleurstellende krimp van het BNP in het derde kwartaal door een voorraadaanpassing.

 



De groei van Japan is laag geweest, maar per hoofd van de bevolking helemaal niet zo slecht (plaatje Minack). Na de Aziëcrisis van 1998 was de groei per hoofd in Japan bijna hetzelfde als in de VS en beter dan in Europa. Ja, hadden we het in Europa maar zo goed gedaan als in het Japanscenario.

Japan kreeg het de laatste jaren steeds moeilijker en Abe doorbrak de neerwaartse psychologische spiraal. Japan zat in een vreselijke positie. Deflatie, overgewaardeerde munt, energieproductie in duigen (alle kerncentrales dicht) door tsunami, vergrijzing, krimp arbeidsmarkt
 In

http://uk.businessinsider.com/shinzo-abe-is-right-abenomics-has-not-failed-and-he-deserves-credit-2014-11 nam men het op voor Abenomics:

" Lucrezia Reichlin at the London School of Economics, called the slump. And they see a "dramatic improvement" on the way in November and December. The effects of the tax hike won't last forever, and the Bank of Japan jump-started its already large QE programme at the end of October. 

It's also a big mistake to think the hike in sales tax was an important part of Abe's overall plan. The tax hikes were planned under former prime minister Yoshihiko Noda and passed as a cross-party move. In Abe's first five quarters, before the tax rise came into effect, average quarterly growth was 3.26% annualized. That's strong, especially for Japan, where an ageing population makes the natural rate of growth pretty slow".

Andy Lees haalde Abe alsvolgt aan:

Speaking on television, Abe said “I am aware that critics say Abenomics is a failure and not working but I have not heard one concrete idea what to do instead. Are our economic policies mistaken or correct? Is there another option? This is the only way to end deflation and revive the economy”. He pledged that the sales tax hike, needed to fund swelling social security costs and curb Japan’s massive public debt, would be implemented without fail in April 2017. It is worth remembering that by 2017, without reform the population of working age will be 2.8% less than it is today and the savings rate will be about 2.2% lower, making the ability to raise the raise the tax at the time that much more difficult.

 
 

de FED notulen: ze weten het ook niet meer, iedereen denkt iets anders

De laatste tijd zit men de notulen van de FED steeds beter uit te pluizen en daar allerlei conclusies aan te verbinden.
De notulen van de laatste vergadering gaven niet veel nieuws, anders dan ze niet goed wisten wat te doen met hun belofte de rente pas na considerable time te verhogen en dat je beter maar niets kunt zeggen over financiële stabiliteit als het niet nodig is. Men wilde geen onrust zaaien over de zorgelijk lage groei buiten de VS zo lang ze bijna zeker weten dat het wel goed zit met de groei in de VS.
Ze zijn zich aan het bezinnen over hoe ze de snelheid van de verhogingen gaan communiceren.
Ze zijn aan het experimenteren met de reserve repo facility en daar mogen de nodige honderden miljarden tegenaan gesmeten worden ($300 miljard, men verdubbelde dit en men is nog niet eens begonnen met verhogen van de rente).
Zerohedge zag uiteraard onheil, deze keer in het zo duidelijk aansturen op komende renteverhogingen, omdat de FED zich niet laat bang maken door het buitenland. Eigen land eerst en daar gaat het goed. De inflatie daalt door de lagere grondstoffenprijzen, maar dat zal tijdelijk zijn. De FED is echt meer havikachtig en neemt zich voor zich minder van de wijs te laten brengen door kleine dalingen op de aandelenbeurs.

ZEW valt mee: keer in IFO expectations: het zal weer beter gaan in Duitsland

De ZEW zegt eigenlijk niet zo veel meer dan de beurskoersen, maar toch, iedereen blijft de ZEW volgen en het is niet eens zo'n slechte voorspeller.
Het plaatje van Morgan Stanley laat zien dat de ZEW nu aan lijkt te geven dat er een draai is in de IFO expectations voor Duitsland. En die leiden de gewone IFO en de vooruitzichten voor groei in Duitsland.

beren ontwaken zonder kerstrally

http://jeffhirsch.tumblr.com/post/102903740973/the-real-santa-claus-rally
In de Stockholders Almanac staat de warschuwing dat aandelen slechte tijdentegemoet gaan als er geen kerstrally is (de tijd van kerstmis tot de eerste twee beursdagen in januari). Normaal is een stijging van 1,5% geweest voor deze week en is daarmee een bovengemiddelde week. Institutionele beleggers kunnen niet meedoen in deze rally, hun boeken moeten al eerder dicht.

millennials geven hun geld niet uit, maar als ze het doen dan aan gezond voedsel, huren, kleding

Millennials zijn geboren tussen 1980-1995, het zijn de kinderen van de babyboomers. Ze zitten (nog) niet vol met schuld. Ze huren, kopen wel een auto, gaan uit eten (simpel), eten gezond, kopen kleren.
Ze hebben niet geprofiteerd van de stijging van de aandelenkoersen, maar lijden wel onder de dalende huizenprijzen sinds 2006. Dat remt hun consumtie af.

Millennials hebben geleerd dat schuld vies is. Ze geloven niet meer in de American Dream en dat is essentieel om heel hoge schulden op je te nemen. Als je niet gelooft dat je straks meer gaat verdienen ben je oliedom, dommer dan zwarte piet, als je je flink in de schulden steekt.

De lagere huizenprijzen wegen nog heel zwaar op de consument. Ik had gedacht dat MEW (mortgage equity withdrawal, het opeten van de overwaarde van je huis) al positief zou worden in 2015, maar MS denkt dat het pas in 2020 of zo gaat gebeuren. En ik ben bang dat ze gelijk krijgen.

Huizenprijzen moeten nog aanzienlijk stijgen voor meer MEW. Men zal voorzichtiger geld aan het huis onttrekken dan rond 2005.

Vreemd is dat ze bij Morgan Stanley (Zentner c.s.) schuld huishoudens/beschikbaar inkomen weer laten toenemen. In een verhaal over millennials is dat raar. Een van de kenmerken is dat deze jonge generatie zich veel minder in de schulden steekt, omdat ze niet geloven in The American Dream.

Dat doortrekken van de lijn voor schulden van particulieren versus inkomen is niet zo voor de hand liggend als de lange trend en de Piketty-uitleg aangeven. Demografie maakte het van 1950-2000 mogelijk om steeds meer schulden te maken versus het inkomen in het Westen. Maar nu slaat de veroudering toe met zijn grote daling van het human capital en lagere inkomens van ouderen. Daar hoort een daling van schuld/inkomen voor de hele economie bij. Dat geldt overigens meer voor Japan en Continentaal Europa dan voor de VS en de andere Angelsaksische landen.

Demografie wijst erop dat het prudent zou zijn als de lijn schuld/inkomen verder zou dalen. De tijdgeest leert dat ook: schuld is vies, millennials weten dit

GMO's quarterly letter: hel en vagevuur, maar ook hoge opbrengsten in presidentscyclus

Wat had Ben Inker, die meestal niet in de schaduw kan staan van zijn leermeester?

Hij had het over wat de huidige negatieve reële rentes op cash betekenden voor de verwachte rendementen. Dat was hel of vagevuur, waarbij hel betere rendementen in de eerste zeven jaar oplevert dan vagevuur. Na 30 jaar ben je beter af met vagevuur, maar bij de huidige rentes en daarbij horende lage rendementen op aandelen en andere beleggingen ben je als 35-jarige slecht af, je krijgt niet snel de benodigde centjes voor je pensioen bij elkaar.

Als rijkaard heb je ook niets aan hedgefunds. Eerst was men in 2008 geschokt dat hedgefunds bijna even veel omlaag gingen als aandelen en sinds 2009 houden de opbrengsten van hedgefunds die van aandelen in de verste verten niet bij. De goede benadering van de opbrengst van hedgfunds, put write strategieën (schrijf voortdurend elke maand puts at the money voor de onderliggende waarde van je kapitaal en houdt je geld verder in cash), doen het sinds 2010 veel beter.

Dat is eigenlijk ook wel logisch. Hedgefunds zijn veel groter geworden en de mogelijkheden om alfa te halen zijn beslist niet groter geworden. De spoeling van de te winnen alfa is gewoon dunner geworden en na de verschrikkelijke kosten blijft er gemiddeld niets meer over voor opbrengsten van hedgefunds.

.

Wat had Jeremy Grantham te vertellen?

Hij ging uitgebreid in op de geneugten van het derde jaar van de presidentscyclus in de VS, dat net begonnen is. Je krijgt dan 7 maanden met gemiddeld 2,5% opbrengsten per maand. In de andere maanden is het maar 0,2% geweest.

Zo’n goede opbrengst als die topmaanden van de presidentscyclus is in de GMO simulaties een kans van 1 op 200.

Grantham hield vast aan zijn gloom and doom verhaal over grondstoffen. Economische groei in de werld is nog geen 4% per jaar, maar de kosten om olie te winenn stijgen met 10 per jaar. Uiteindelijk gaan de hogere olieprijzen onze welvaart in het verderf storten.

Schalie-olie is maar een tijdelijke buitengewoon vervuilende oplossing om de hogere olieprijzen tegen te houden. Grantham sputtert nog wat tegen, maar behandelde toch de weddenschap in 1980 tussen Simon (die geloofde in lagere olieprijzen) en Ehrlich van de Club van Rome die geloofde in altijd hogere grondstoffenprijzen. De weddenschap wat de grondstoffenrpijzen na tien jaar zouden zijn werd glansrijk gewonnen door Simon.

 

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De beurzen waren zeer rustig. De aandelenbeurzen bouwden hun overboughtposities iets af en de rnete, die was wer niet met een stok echt omhoog te krijgen.
In Europa waren er de cijfers over de zwakke economische groei in de Eurozone. Deze waren ongeveer als verwacht, maar er was iets meer groei in Frankrijk dan gedacht en vooral in Griekenland was er eindelijk eens een goed cijfer.

De zorgen blijven over de lage inflatie in de Eurozone, met bijvoorbeeld dalende producentenprijzen in Duitsland (ook CPI iets omlaag).

In de VS groeiden de detailhandelsverkopen iets meer dan verwacht (inclusief de 1,5% daling van benzineverkopen) en waren er (zoals verwacht) opwaartse bijstellingen over de maand ervoor. Initial claims voor werkloosheid waren iets hoger. De FED labor Market Conditions index (waar Yellen zo naar kijkt) bleef onveranderd. Het vertrouwen van het midden- en Kleinbedrijf NFIB  en het consumentenevertrouwen van de universiteit van Michigan stegen duidelijk.

Alibaba's Singles day genereerde ruim $ 9 miljard aan verkopen. China sloot verdrag met VS over klimaat (CO2 na 2030 niet meer omhoog) en handel in o.a. technologie. China porde Australië mee te doen in de infrastructuurbank AIIB voor Azië.
China begint komende week de Sjanghai Hong Kong Stock Link, waardoor buitenlanders een beter gediversifieerde portefeuille Chinese aandelen kunnen kopen.

goed economisch nieuws van de afgelopen week: handelsverdragen, meer inflatie VS, minder elders, lagere olieprijzen gunstig

Obama wil per se het Amerikaanse staatsburgerschap geven aan 5 miljoen illegalen, ouders van kinderen die wel legaal zijn. Dat kost een massa goodwill bij de republikeinen (en 5 miljoen kiezers die voorlopig wel op democraten stemmen) en dat moet goed gemaakt worden via handelsverdragen met China, TransPacificPartnership, de Keystone pijpleiding.

De handelsverdragen met China haalden het nieuws, vooral de belofte van China na 2030 minder CO2 het universum in te sturen. Maar er zaten ook afspraken bij voor handel in technologische producten die omvangrijk zijn. Zowel China als Amerika wilden dit.

 Verder is de (Amerikaanse) beurs via een zijwaartse beweging de overbought conditions weg aan het werken, zodat verdere stijgingen mogelijk zijn.

De Amerikaanse arbeidsmarkt is nog steeds in een vrij krachtig herstel. Het verbeterend consumentenvertrouwen (Michigan) en van midden- en kleinbedrijf NFIB geven een verbetering op de arbeidsmarkt aan. (plaatje via a Dash of Insight)

http://fivethirtyeight.com/datalab/want-a-raise-quit-your-job/Steeds meer mensen verlaten hun baan vrijwillig om naar een betere baan te gaan. Dit is een teken dat de inkomens gaan stijgen, er meer loongroei komt.

Bovenstaand plaatje van Strategas van Rismiller laat zien dat volgens zijn voorspellingen (hij is meestal aan de pessimistische kant) van 2,8% groei in de VS in 2015 (opgehoogd van 2,3%) er over een jaar wel eens meer inflatie zou kunnen komen dan gedacht. Nu even nog niet door de dalende energieprijzen (en andere grondstoffenprijzen).

Lagere inflatie is in de meeste landen zeer welkom. De inflatiedaling gaat ruimer monetair beleid mogelijk maken in o.a. India, Korea, Polen.

In Azië komt de AIIB bank van de grond die meer infrastructuurinvesteringen mogelijk moet gaan maken. Voorlopig is China de dominante aandeelhouder. China wil er alles aan doen in diverse landen flink infrastructuurinvesteringen te financieren. Ze vinden dat en soort Marshallplan waarmee ze een beetje van hun overtollige valutareserves af kunnen komen. Xi zet hierdoor meer druk op Obama om iets meer te gaan maken van TPP (transpacific partnership) onderhandelingen, anders verliest de VS te veel vingers in de pap.

LNG gaat veel goedkoper worden en dat is goed nieuws voor met name Japan en Korea (niet voor Qatar, maar dat kan zijn geld toch niet uitgegeven krijgen, dus als die wat minder binnenkrijgen is alleen maar gunstig voor de wereldeconomie).

http://www.businessinsider.com/societe-generale-oil-price-drop-effects-2014-11
De lagere olieprijzen leiden bijna overal tot meer groei. Waarom het in de eurozone zo weinig zou helpen is me onduidelijk, men produceert er geen olie (men zegt dat dit komt door de hoge accijns en de zwakke euro, maar dat is niet voldoende vind ik).