samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Ook deze week zette de beursstijging onverdroten voort en is de S&P naar een nieuw record omhoog gespoten.

Het is nog steeds hetzelfde verhaal: bijna overal tegelijkertijd goede groei, lage inflatie, royale centrale banken, goede winsten en fundamentals voor bedrijven, nagenieten van de afgesproken belastingverlagingen. De afgelopen week kwam daar oplopende overname-ijver (M&A) en minder angst over handelsmaatregelen van Trump, al zette hij flinke tariefsverhogingen op import van wasmachines en zonnepanelen.

De dollar bleef zwak, de opmerkingen van Mnuchin dat een zwakke dollar goed is voor Amerika was een belangrijke factor. De zwakkere dollar zorgde ervoor dat in Europa de koersen niet of nauwelijks stegen en in Azië zelfs een beetje daalden. De goudprijs profiteert van de zwakke dollar en diverse andere grondstoffen ook (Brent boven $70  en WTI boven $65).

Trump hield een goede speech in Davos, nodigde het bedrijfsleven uit in Amerika te investeren, nu daar een groei gaat komen van 6% dankzij de fenomenale belastingverlagingen aldus Trump. Het is America First, but not only. Zelfs Trump denkt ook aan het welzijn van de rest van de wereld.

Het winstseizoen bleef overwegend sterk. Men was in zijn nopjes over Netflix, Intel, Abbvie om maar eens een paar namen te noemen. Precies in de prik werd soms hard afgestraft (bij tech (SOX) waar verwachtingen tot in de hemel verdisconteerd zijn).

De markt begint enige tekenen van vermoeidheid te vertonen, met langzaam oplopende volatiliteit die merkwaardig genoeg vaak positief correleerde met hogere S&P (geen goed teken).

De groei over het vierde kwartaal in de VS viel tegen met 2,6% (door flink negatieve bijdrage uit netto export en door negatieve bijdrage voorraden, maar vaste investeringen en in mindere mate consumptie was sterk) en daarmee was de groei in 2017 lager dan onder de laatste twee jaar van Obama.

 De deflator, de priisindex van het BNP, steeg van 2,1% naar 2,4% op jaarbasis.

De verkoop van nieuwe en bestaande huizen viel wat tegen in de VS. Nieuwe orders duurzame goederen sterk. Markit PMI was 53,8 in de VS waar 54 was verwacht.

Markit PMI's in Europa waren weer bijzonder sterk, dat kwam door de dienstensector. In Duitsland steeg de ZEW veel, een leading indicator die zwaar correleert met de beurzen. IFO ook omhoog tot extreme hoogte.

In het VK was de groei in het vierde kwartaal  een prima 0,5% (niet geannualiseerd).

De groei in China was met 6,8% iets sterker dan gedacht.

overpeinzingen

1.

1.     RSI: relatieve sterkte indexen

We zitten in een trending markt omhoog en de kans dat dit nog even doorzet is dan altijd groter dan dat de trend breekt.

Een van de methodes om te kijken of de trend gaat breken is relatieve sterkte, RSI. Als deze boven 70 komt is er meer kans op een omkeer van de trend. Boven 80 een nog grotere kans, maar vaak is het beter even te wachten totdat de RSI weer onder 80 (of 70) komt.

Deze wijsheid is beslist niet onfeilbaar. Als het precies zo werkte zou iedereen er op handelen. Bij testen van dit soort regels komt steevast uit dat het in bepaalde periodes goed werkt en in andere niet goed.

(https://realinvestmentadvice.com/technically-speaking-what-exactly-is-rsi/?aaReferenceFrom=mcverryreport.com)

Sommigen hebben uitgezocht wat er gebeurde nadat RSI extreem hoog (boven 80 was) en ze vonden dat er dan gemiddeld niets vreselijks gebeurde. Helemaal niet systematisch die omkering van de trend die hoge RSI belooft. En toch, RSI is daarop zelfs ontwikkeld.

Toch blijft men naar grafieken kijken. De meeste loerders zien koerstrends die gunstig eruit zien. Weerstandniveaus zijn opwaarts doorbroken en men haalt de rekenarij met Fibonacci tevoorschijn om tot nieuwe, hogere koersdoelen te komen. Zie bijvoorbeeld Tostrams bij IEX, een verdienstelijke chartist die vaak voorzichtig is, maar nu al tijden niet (en al tijden terecht).

 2.

2.     Scenarioanalyse

Scenarioanalyse geeft aan dat je nu voorzichtig moet zijn. Het verklaarde heel goed waarom de beurzen veel moesten stijgen. Het inruilen van secular stagnation voor Godilocks als hoofdscenario is natuurlijk goed voor een stijging van de beurs van minstens 20%. (normaal herstel van de beurs uit een recessie/begin vierjaarscyclus; dat laatste is aan de hand, omslagpunt begin 2016 met het dieptepunt van de olieprijzen/ somberheid over China]

Die omslag richting Goldilocks is begin 2016 begonnen. Sindsdien hebben we meer dn 25% gezien.

Belastingverlaging. Doorgaan zou +6% zijn en niet doorgaan -6% zeiden onze collega’s in de VS eind 2017.

Dat hebben we gehad en nu is de vraag of er nog meer moet komen.

Dat kan als de Goldilocksperiode langer aanhoudt dan gedacht. Nu denkt men aan mooie groei in 2018 en 2019 en daarna is de extra groei op volgens de meeste voorspellers.

Het wordt anders als men die secular stagnation kan inruilen voor meer groei bij toch lage inflatie en toch winststijging boven nominale groei van het BNP

 3.

3.     Golven berekenen

Er zijn heel wat chartisten die de koersbewegingen trachten te vangen met het optellen van diverse korte en minder korte golven. Zeker vroeger kon je hier rijk mee worden (bijvoorbeeld Nenner, Altman).  Dit soort berekeningen hebben je de afgelopen kwartalen behoorlijk in de steek gelaten. Er kwam maar geen correctie als de meerderheid van die berekende golfjes die het koersverloop tot daarvoor zo goed verklaard hadden naar beneden ging.

(http://practicaltechnicalanalysis.blogspot.co.uk/2018/01/weekly-preview_14.html?aaReferenceFrom=mcverryreport.com

Vorige week vond ik de berekeningen van de Bulgaar Krasi (?) leuk. Zijn data mining belooft na eind januari een milde daling omdat enkele kortere golven naar beneden horen te gaan.

Hij meldt dit als slechts een van de mogelijke scenario’s. Als het verder oploopt, dan komt hij met veel negatievere scenario’s vanaf ongeveer april. Met een beetje pech kan dit dan een bear market worden, met een vleugje 1987-paniek. 

overbought gaat vaak samen met boven gemiddelde opbrengsten enige tijd erna

Ik ben nogal huiverig voor de markt omdat die op een zelden voorkomende schaal op erg veel manieren erg overbought is.
Dat is natuurlijk heel wat marktvorsers ook opgevallen, misschien niet zo dat de huidige situatie echt bijzonder extreem is.
Er komen nu heel veel studies die aantonen dat als de markt in het 90+ percentiel overbought is dat dan de 50-200 daagse opbrengst erna boven gemiddeld is geweest.
Bijvoorbeeld http://blog.knowledgeleaderscapital.com/?p=13878 gebaseerd op hoe veel aandelen boven hun 65-daags gemiddelde noteren in de VS

Zowel kopen na extreem oversold als na extreem overbought gaf de beste resultaten. Het gaat over de periode na 2003, eigenlijk is dat niet lang genoeg. 
Een belangrijke reden voor de boven gemiddelde opbrengsten is dat een echte bear markt nooit onmiddellijk optreedt na zo'n periode van overoptimisme (1984, 1998 en 1987 waren uitzonderingen). Die bear markten traden pas op als het sentiment al behoorlijk genormaliseerd was. Buiten bear markten zijn opbrengsten uiteraard gemiddeld boven gemiddeld.

 Strategas heeft ook diverse onderzoekjes gedaan wat er gebeurt als bepaalde signalen op erg overbought staan. Bijna steeds komt er dan uit dat de opbrengsten erna gemiddeld of boven gemiddeld waren.

Chartisten zien hogere koersen en dat is op korte termijn ook de weg van de minste weerstand. Tostrams bijvoorbeeld ziet de AEX eerst naar ongeveer 609 gaan, dan komt er een correctie van niets en daarna stomen we door naar 703+, de all time high. Niet onmogelijk dus, de charts hebben in absolute zin geen gevaarlijke waarschuwingen laten zien en de normale weg is dan omhoog.

Zeer positief sentiment hoeft niet snel tot een correctie te leiden. Al in 1986 werd men hyper positief, maar pas na augustus 1987 kwam de plotselinge overigens wel forse daling. Eind 1996 hield Greenspan zijn speech over irrational exuberance. De grote koersval kwam pas na 2000 (er was wel in 1998 kortstondige paniek over Azië en de redding van een groot hedge fund).

We zien dus een bijzonder overbought markt met erg veel mensen die daardoor erg bezorgd zijn en met veel meer onderzoek dan ik ooit ben tegengekomen dat kopen als de markt extreem overbought een boven gemiddelde lucratieve zaak is.
 Always buy, never sell zeiden de Japanners tegen me in de jaren 80 en ze hadden gelijk totdat 1990 kwam.

Men ziet alom de huidige waarderingen als niet te hoog, niet als 1929 of 1987 tenminste als je uitgaat van de huidige lage rente

plaatje van Minack

Robert Shiller wordt nu ook voortdurend gevraagd hoe dit allemaal kan, terwijl zijn CAPE waarderingsmaatstaf torenhoog is. Door schade en schand wijs geworden zegt hij dat hij het ook niet weet en dat een en ander niet onmiddellijk tot ellende hoeft te leiden.https://www.theguardian.com/business/2018/jan/23/us-stock-market-trump-tax-cuts-capital
Shiller zegt in dat artikel dat beleggers eigenlijk stapelgek zijn. Waarderingen slaan altijd nergens op. Hoge koerswinstverhoudingen wijzen maar zeer beperkt op hogere winsten in de komende tien jaar. Hoge rente zegt niets over de iflatie in de komende tien jaar. Winststijging in de vorige tien jaar is licht negatief gecorreleerd met winststijging in de tien jaar erna.  Hoge waarderingen en lage rente zijn gebaseerd op wat de voorgaande tien jaar is opgetreden qua inflatie, winststijging en rente. Een slecht kompas en daarom blijven er altijd kansen om het beter te doen dan de markt.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Weer een week met beursrecords vanwege sterk opwaartse winstverwachtingen in met name de VS door de belastingplannen (Fact Set berekent een bijstelling hierdoor van 7-8% van de winsten). Ook de verwachte groei van het BNP wordt in vele landen (vooral overigens in Europa) naar boven bijgesteld.
Vandaar dat het geen wonder is dat de inflatieverwachtingen naar boven kruipen inclusief hogere reële rentes. Meer rentestijging in de VS dan in Europa overigens, kennelijk wil men de opmars van de euro stuiten (positioning op de futures markt is record long euro nu).

Het winstseizoen over het vierde kwartaal is losgebarsten. De verwachtingen zijn hooggespannen, lijken meestal gerealiseerd te worden en de guidance is wisselend, maar vaak goed.

De olieprijs was iets omlaag op verwachtingen dat schalieolieproducenten flink meer zouden gaan produceren, iets dat door de Wall Street Journal later ontkracht werd (tenminste als men niet meer gaat investeren dan wat men nu zegt). De olievoorraden in de VS slonken opnieuw verder, 
Bitcoins zakten even onder $10.000 en dat lokte kennelijk koopjesjagers. 

In de VS kon men het niet eens worden over begeleidende pakketten om de begroting goed te keuren. republikeinen willen de dreamers, kinderen die al heel lang in de VS wonen, niet laten blijven via een herziene DACA wet. Ze wilden wel weer subsidies geven om kinderen voor ziekte te kunnen verzekeren. Democraten en republikeinen geven elkaar uiteraard de schuld en de politiek onervaren Trump geeft hieraan nog niet goed leiding. Erg schadelijk voor de economie hoeft dit niet te zijn (geannualiseerd 0,1-0,5% lagere BNP groei in het eerste kwartaal denkt men), pas als dit verhoging van het schuldenplafond zou hinderen, zou het slecht voor de beurs worden hoopt men.

(plaatje Strategas)

Het consumentenvertrouwen in de VS volgens het survey van de University of Michigan daalde onverwachts, er zijn kennelijk veel Amerikanen die niet vertrouwen op lagere belastingen voor zichzelf. Initial claims voor werkloosheid schoten omlaag van 261.000 naar 220.000.
Gemengd nieuws over de huizenmarkt. Het sentiment van de huizenbouwers NAHBMI daalde iets maar blijft sterk. De productie van meergezinswoningen daalt iets en de eengezinswoningen stijgen flink. 
De Phillyfed, voorloper van ISM (schatting: 50+ 1/3 Phillyfed), daalde van 27,9 naar 22,2, nog steeds sterk. De industriële productie steeg 0,9%, veel mer dan verwacht, maar wel in lijn met een ISM van ongeveer 60 (hard data niet langer zwakker dan surveys).  De bezettingsgraad steeg daardoor ook behoorlijk, inflatieangsten aanwakkerend.
Kennelijk meer dan 3% groei over het vierde kwartaal in de VS.

Groei in China met 6,8% viel mee en men gelooft deze cijfers behoorlijk, de leading indicators zijn sterk. Retail sales vond men zwak met +9,4% (want men eist 10%+).

De lange rente uit 36-jarig daalkanaal

De 10-jaars rente heeft al een tijdje geleden het dieptepunt gezet, maar pas sinds kort is de rente zo ver gestegen dat deze boven de meest populaire kanalen is uitgestegen. 

[Niet alleen Scott Grannis heeft dit gezien, maar bijvoorbeeld ook de topgoeroes van de obligaties Gross en Gundlach]

Het is een signaal dat Secular Stagation is begraven als hoofdscenario. Heel voorzichtigjes hoor je dat er de komende vijf jaar meer groei komt dan de potentiële groei die ons voorgehouden wordt van circa 1,5-1,8% in de VS en minder dan 1% in Europa. Inflatie is laag, maar zit sinds 1998 eigenlijk niet meer in een dalende trend. Er is deflatie geweest rond het hoogtepunt van de kredietcrisis eind 2008/2009 en rond 2015-2016 was er opnieuw zeer lage inflatie, zowel door lagere olieprijzen als lage kerninflatie. Even voorzichtig wordt nu gesteld dat de onverwacht lage inflatie van 2017 voorbij is en er iets meer inflatie gaat komen. Nog niet veel meer, maar we raken steeds verder weg van de angst voor deflatie.

[plaatje Scott Grannis: de reële rente is nu 0,5% terwijl die sinds 1960 gemiddeld 2,3% was]

36 jaar daling heeft portfoliomanagers geleerd dat je zwaar in moet zetten op rentedaling en niet zo bang moet zijn voor het nemen van duratierisico. Daardoor is de termijnpremie, de premie voor het nemen van duratierisico, extreem laag geworden, ongeveer 0 en de laatste jaren vaak zelfs negatief. Er was tenslotte een QE-put op obligatiekoersen. 

Die is overduidelijk aan het verdwijnen, in de VS zelfs om aan het slaan in QE verkrapping (van extreem hoge niveaus, zelfs bij verdere balansreductie wijst de omvang van de balans van de FED op lagere rentes dan normaal). Mr. Balansrecessie Koo waarschuwt dat er dan hogere rentes dan normaal nodig zijn en uiteindelijk ook zullen optreden.

Blijft over de bijna onverzadigbare honger van ouderen naar veilig, voorspelbaar inkomen. Babyboomers zijn en masse met pensioen aan het gaan, maar de pensioenpotten groeien nog bijna overal flink. Ontsparing gebeurt vaak pas boven 70-72 en alleen de oudste babyboomers hebben die leeftijd bereikt. Langzaam beginnen we in die ontsparingsfase van babyboomers te komen. De jongere generaties worden steeds meer in defined contribution regelingen gestopt. Vooral de echt jongeren beleggen zo veel minder in lange obligaties (waarom zou je als 25-jarige 1,5% 30 tot 70 jaar obligaties kopen als het dividendrendement en huurrendement zo veel hoger is?).

China is een nieuwe onbekende factor. Daar spaart men zich te pletter, stijgen de inkomens hard, maar er is wel een forse verschuiving gaande van investeren naar consumeren.

De periode van noodmaatregelen om de economie gaande te houden en niet in een deflatoir gat te laten vallen lijkt voorbij.

Terug naar de tijd van 2% inflatie en 2% reële rente. Dat kan nog wel even duren, tenzij er ineens iets als het 1994 rentescenario optreedt (melt up van de rente in plaats van de beurs). 

rational exuberance? Scenarioanalyse: Goldilocks plus versus meer inflatie dan centrale banken lief is en terugkerend geloof in Secular Stagnation

De winsttaxaties zitten in een blow off fase omhoog in de VS. Daar hoort een hogere beurs bij. Dat gebeurde dan ook, rational exuberance.

(plaatje JP Morgan)
We zitten in een soort Goldilocks plus scenario met snel stijgende winsttaxaties, meevallende winstcijfers, hogere schattingen voor economische groei, nauwelijks stijgende inflatie (met dank aan Amazon) die nog steeds onder doelstellingen van centrale banken ligt, met daarom nog steeds zeer royale centrale banken. Europa blijft een walhalla van politieke rust en inhaalgroei. Abe zet nog meer vrouwen aan het werk. Xi weet 6,5% (+) groei te realiseren voor China. De belastingverlagingen in de VS zorgen voor 3% (+) groei. Amerika produceert zich lam aan schalieolie en de olieprijs blijft daardoor tamelijk constant.

Dat is het basisscenario en zolang dit scenario nog aanhangers wint, kan de beurs snel omhoog. Als het aantal Goldilocks fans stabiliseert, kan de beurs nog steeds omhoog, maar niet snel. Winsten een jaar vooruit stijgen dan licht en de koerswinstverhoudingen horen dan te stabiliseren.

In zo’n scenario wordt men niet bang van een gedeeltelijke sluiting van de Amerikaanse overheid, al helemaal niet van stijgende rente die alleen veroorzaakt wordt door hogere groei- en inflatieverwachtingen. Trump wil een hogere beurs en dan moet hij niet met al te erge protectionistische maatregelen nemen. Geen Nafta ontbinden, niet al te onaardig tegenover China. Er komt voorlopig geen oorlog met Noord Korea. Prijsdoelen voor eind 2018 van brokers worden aan de lopende band bereikt, maar iedereen verhoogt die doelen dan maar meteen weer met excuses voor hun domheid van te lage koersdoelen, want er zit zo’n kracht achter de markt. Er komt een melt up van de koersen zoals Grantham al zei en daarna, over enige tijd, een correctie, geen bear markt, want er komt voorlopig geen recessie (in extreme mate leidt dit tot een krach à la 1987 over enige tijd). Winst nemen wordt uitgesteld. Iedere belegger die in de markt zit vindt zich een ‘stable genius’. De beleggingshemel is blauwer dan hij ooit geweest is en dat blijft nog een hele tijd zo. Pas winst nemen als Albert Edwards zich bekeert tot het ‘the only way is up’-scenario, of dat hij zegt dat je zijn verhalen niet meer serieus moet nemen, omdat die correctie deze keer in geen jaren komt.

De bedreiging voor de beurs op korte termijn zit hem erin dat er ook andere scenario’s mogelijk zijn die minder gunstig zijn en stemmen gaan winnen.

Groei kan gaan tegenvallen (overheid dicht is al snel een tegenwind van 0,5% geannualiseerd, iets hogere spaarquote die de consumptie afremt, uitstelgedrag bedrijfsleven door onzekerheid over belastingstelsel, minder lenen vanwege verlies renteaftrek, hogere lokale belastingen vanwege verlies SALT aftrek). Dat is het scenario van terugkerend geloof in Secular Stagnation. Dat kan, maar is nu niet erg waarschijnlijk. In de tweede helft van 2018 kan dit misschien wel en dit kan de verwachtingen voor 2019 neerwaarts gaan beïnvloeden. Dat zou je dan zien in hogere credit spreads. Voorlopig is er nog geen waarschuwing uit de credit market gekomen.

Inflatie kan hoger worden dan gedacht. Dat kan leiden tot een scenario waarin de inflatie hoger is dan de centrale banken lief is. Dat is wel kansrijk bij de huidige hoge groei en lage werkloosheid. De hogere olieprijzen zijn voor extra inflatie aan het zorgen. Door de lagere inflatie dan verwacht in 2017 verwacht men te veel dat dit in 2018 weer gaat gebeuren. Er waren in 2017 enkele incidentele drukkers van de inflatie zoals de val van de kosten voor telecommunicatie en de veel lagere stijging van de gezondheidszorg. Huurstijging kan nog even zich gedeisd houden door hogere leegstand bij appartementen, maar dit kan keren bij herstel van het aantal nieuwe gezinnen (moet toch een keer komen bij het huidige hoge consumentenvertrouwen). De importinflatie wordt nu aangewakkerd door de zwakke dollar. Hogere inflatie remt de reële consumptie. De inflatiestrohalm wordt uiteraard aangegrepen door Albert Edwards c.s. Hij ziet nu hogere inflatie in Japan die mensen in heel de wereld bang gaat maken voor inflatie en centrale bankiers zijn ook maar mensen. Meer serieuze economen als Kasman van JP Morgan zien overigens ook veel meer kerninflatie i op ons afkomen. Dat de inflatie gaat oplopen is een tamelijk populaire voorspelling, maar nog veel meer populair is nu nog dat de centrale banken toch aardig blijven, nog een tijd hogere inflatie dan hun doelstelling tolereren om zo echt te garanderen dat ze ‘behind the curve‘ komen.

Een en ander kan al snel betekenen dat de FED de rente meer gaat verhogen dan nu is ingeprijsd. De markt prijst nu bijna drie renteverhogingen in voor 2018 en nog geen voor 2019. De FED houdt het in de 'dots' van de individuele rentevoorspellingen van de FED-leden op gemiddeld drie voor 2018 en ook drie voor 2019.  Misschien worden het vier renteverhogingen in 2018 en minstens twee voor 2019. De markt moet ook een recessie ergens in de toekomst inprijzen. In zo’n recessie zal de korte rente flink verlaagd worden en wordt QE weer van stal gehaald. Over ongeveer twee jaar neemt volgens de gangbare modellen het recessierisico flink toe. 2020 is echter een verkiezingsjaar en Trump zal dan waarschijnlijk stimuleren via met name meer investeringen in infrastructuur. Dat doet de verwachte start van de recessie in Amerika verschuiven tot 2021 of later. Het lijkt erop dat dit meer de consensus gaat worden.

We zien dit in de stijging van de lange rente. De 10-jaar rente doorbrak de 2,63% vrijdag duidelijk met 2,66%. 2,63% was het punt waarbij Gundlach zei dat de aandelenmarkt niet meer blij zou zijn met rentestijging

Het scenario dat er meer inflatie komt dan de centrale banken lief is, is niet populair, maar gaat denk ik wel stemmen winnen.

Tot op heden waren de meeste FED-leden echte knuffeldieren, niet alleen Yellen maar vooral ook Brainard, Bullard, Evans en nog een paar. Ze stonden klaar met een moderne Greenspan put, ze waren banger voor deflatie dan inflatie. Maar strooi er maar voldoende inflatiezaad over en ze worden plotseling gremlins. Het zijn notoire recidivisten in het weghalen van de punchbowl als het feest op het hoogtepunt is.

Het scenario van- meer inflatie dan de centrale banken lief is- is daarmee lang niet het basisscenario, maar bij het huidige extreem optimistische sentiment toch slecht voor de beurzen. Dat is het risico van spectaculair goed sentiment: de minder goede scenario’s gaan stemmen winnen en als dat gebeurt gaat de beurs omlaag, ook al is het basisscenario nog steeds Goldilocks.

Gebeurt dat meteen? Dat is zelden het geval, maar het zou in dit geval misschien wel kunnen (rentedoorbraak, politieke onrust in de VS, gedoe over de grote coalitie in Duitsland, misschien wat tegenvallers (vanwege overspannen verwachtingen) over het winstseizoen of iets anders).

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De S&P sloot zoals gebruikelijk weer wat hoger (zowel groei-aandelen als waarde-aandelen, de laatste zijn door het gejuich over de macro wat meer in trek aan het raken), maar , ook al was er een beetje slecht nieuws. Bitcoins lijken als een blok te fluctueren rond $14.000, al is de gelijkenis met de zilverbubbel van de gebroeders Hunt nog steeds groot.

Facebook laat sommige advertenties voorgaan door plaatselijk nieuws van bekenden en dat zorgde voor een kleine koersafstraffing vrijdag. De inflatie liep iets te veel op in de VS voor Goldilocks. De Bank of Japan koopt minder dan verwacht. De ECB had havikachtigere notulen dan gedacht en lijkt in september echt te gaan stoppen et QE-aankopen en te gaan denken over renteverhogingen niet al te lang daarna. De Peoples Bank of China liet doorschemeren niet meer gecharmeerd te zijn van Amerikaanse (lange) staatsleningen (en als Trump aan komt met hogere invoertarieven dan zal het animo wel verder dalen, maar China heeft wel als probleem dat je een overschot op de lopende rekening hoe dan ook buiten het land moet beleggen, dus de dollar in de ban doen is niet eenvoudig, maar voorlopig werkte het wel: de euro steeg flink tegen de dollar (1,22)).

Gundlach zag een tienjaarsrente in de VS boven 2,63% en 0,6% als reden voor een correctie op de beurzen, al ziet hij die nog niet zo heel snel komen. De beurzen reageren niet meer zo opgewekt op hogere rentes omdat die nu meer voortkomen uit hogere inflatieverwachtingen en angsten voor centrale banken.

De olieprijs steeg verder. Men gelooft het nog niet zo, er is een behoorlijke backwardation (op termijn wordt een lagere olieprijs verdisconteerd in de futures).

Trump was weer op dreef met zijn opmerking over shithole countries. Hij heeft nog wat naars in petto voor de NAFTA, maar wacht de verkiezingen in Mexico af voor een mogelijk genadeschot. Hij is zich druk aan het maken voor meer infrastructuurinvesteringen, maar dat gaat niet lukken in 2018. Dat is ook niet nodig, maar in 2020 zou het goed van pas kunnen komen.

Het winstseizoen is begonnen. De winstcijfers zullen goed blijven, er is uitzonderlijk weinig gewaarschuwd. Men wil guidance krijgen over fenomenale winststijging over 218.

initial claims voor werkloosheid in de VS stegen opnieuw (begint toch ietwat zorgelijk te worden), Kerninflatie liep 0,1% op naar 1,8%, totale inflatie daalde 0,1% naar 2,1%. Het consumentenkrediet steeg fors. Het vertrouwen van het midden- en kleinbedrijf volgens NFIB nam iets af maar bleef torenhoog. Retail sales +0,4% na een hoge 0,9% de maand ervoor (consument doet echt zijn best, bestedingsgroei is duidelijk hoger dan inkomensgroei de laatste tijd).

In China steeg de consumentenprijsindex slechts 1,8% op jaarbasis (+0,1%).

overpeinzingen

Er is een Albanese consensus dat alles goed gaat met de macro groei. Op onze macro bijpraat woensdag met Londen, Chicago en Toronto bleef het angstig stil op de vraag of iemand een wolkje zag aan de macro horizon, zelfs vanuit Amsterdam geen geluid. Steven Bell concludeerde dat je daar voor de beurs niet al te veel uit moet concluderen, dat kan heel anders gaan dan die rozige consensus of misschien toch wel rozig gaan.

Met de inflatie zal het ook goed gaan, al is daar iets minder consensus te vinden.

Ondertussen is er enorme angst om tegen het momentum in te gaan en zo een eventuele melt up voor een te groot deel te missen. Het geld klotst over wall of worry heen. Iedereen ziet een soort camping rally van instappende particulieren en hedge funds die hun bèta naar boven aan het stellen zijn. Daardoor zit iedereen met die angst: hoe lang blijft die vermaledijde correctie nog weg? Is buy the dip nog steeds de redder in nood? We kunnen vast nog wel op tijd uitstappen als het omlaag gaat, want de volatiliteit is laag (…).

Momentum lijkt nog steeds winnend, zelfs de afgelopen week met de verwachte draai naar value, losers (in januari gebeurt dit vaak, men koopt de aandelen die te veel gedaald zijn in het voorgaande jaar), maar men bleef toch ook de winnaars van vorig jaar kopen (even afgezien van het vuiltje bij Facebook).

Allerlei sentimentsindicatoren staan op uitermate optimistisch. Door schade en schand wijs geworden weet ik ook wel dat je daar niet te veel uit moet afleiden. Het is wel een contrair signaal, maar niet alleen zalig makend. Minder dan 14% beren, dat betekent nog helemaal niet dat de beurs onmiddellijk achteruit moet (empirisch vond men zelfs dat na 1 en 3 maanden de beurzen zelfs bij afwezigheid van voldoende pessimisten om te verleiden te kopen toch de beurzen meestal omhoog gingen). De hoogte van de sentimentsindicatoren correleert bijna altijd uitstekend met de macro fundamentals. Nu ook.

Is dat voldoende verdisconteerd in de prijs? Hoogst waarschijnlijk wel. Maar als de fundamentals zo goed blijven als ze nu zijn en er geen roet in het eten gegooid wordt door centrale banken, Trump of iets anders dan blijft men nog meer moois verdisconteren.

De afgelopen week zag men geschrokken reacties op enkele slecht nieuws berichten, maar buy te dip herstelde dit in rap tempo. De Chinezen zouden minder Amerikaanse staatsleningen willen kopen, de CPI steeg te veel, de ECB was te havikachtig volgens de notulen (men stopt echt in september en gaat daarna vast wel snel de rente verhogen), de Bank of Japan zet de rem op inkopen staatsleningen.

Meestal ziet men dat als goed teken, als er niet dramatisch gereageerd wordt op slecht nieuws. Maar misschien was bij nader inzien de reactie toch behoorlijk negatief. De dollar kreeg een behoorlijke knauw.  De Duitse rente steeg en de tien jaars nadert 0,6% een niveau waarbij de beurs peentjes hoort te gaan zweten aldus Gundlach, de king of the bond market, overigens net als de 2,63% in de VS. Als dit soort goeroes dat roepen dreigt een self fulfilling prophecy.

Alom signaleert men het probleem van tot op gaatje vol belegde beren die door hun cash heen aan het raken zijn en dat groeiende gewijs op de naderende correctie. Iedereen zegt nu nog dat het momentum te sterk is en dat de correctie daarom wel komt, maar nu nog niet. Niet geruststellend, maar wie zo de afgelopen jaren de markt was ingegaan is zo rijkelijk beloond dat een kleine correctie niet zou moeten deren en men vol belegd zou kunnen blijven.

Contraire signalen die ik meer vertrouw dan te veel bulls/ te weinig bears?

12-14% boven 40 weeks gemiddelde. Beslist niet onfeilbaar, de markt kan tijden flink boven het 40 weeks gemiddelde blijven en ondertussen stijgt dat 40 weeks gemiddelde.

Winstwaarschuwingen. Te veel wijst erop dat het te erg verdisconteerd is. Te weinig wijst op overmatig verdisconteren van het goede nieuws (zoals nu)

Daling van boven 80% boven 50 daags gemiddelde naar eronder. Dat speelt nog niet.

Daling van relatieve sterkte, RSI. Is nog niet gaande, maar verdere stijging is vrijwel onmogelijk (asymmetrisch risico).

De taxichauffeur/glazenwasser/ kennis uit niet financiële sector die spontaan begint te praten over de beurs, het NOS-journaal waar het nieuws is dat het zo goed (of slecht) gaat op de beurs (begint te komen, maar de wilde speculatie zit vooral in bitcoins). Moeilijk meetbaar, wel goed aan te voelen.

hogere kans correctie

Een beetje met tegenzin waarschuw ik voor een correctie op de beurzen, geen bear markt

Je bent natuurlijk een enorme loser als je zoiets zegt, dat doet je aan de kant zitten met geld dat beter in aandelen belegd had kunnen worden in de afgelopen jaren. Inspelen op een mogelijke correctie is meestal verliezend, je bent meestal te vroeg met de waarschuwing en daarna te laat met weer instappen. Zelfs als ik gelijk zou krijgen met een correctie binnen een maand, dan nog is het heel moeilijk om hier van te kunnen profiteren.

Er wordt aan steeds meer voorwaarden voldaan om een correctie te krijgen

(uiteraard kan die dan toch nog tijd weg blijven)

Technisch cyclus oud, overspannen

*Het koersdoel van de S&P als herstel uit de inzinking van 2015 is bereikt

*S&P meer dan 10 % boven 40-weeks gemiddelde

*We zijn tot op enkele dagen het record genaderd over de lengte van een beurshausse zonder 5% correctie

*De S&P500 is de afgelopen 14 maanden elke maand gestegen, 15 is het record

*Toonaangevende bears zien verdere koersstijging, een melt up zegt Grantham

*Er wordt extreem gehandeld op momentum (andere kwantitatieve modellen werken haast niet meer)

*RSI zeer hoog

Psychologisch overoptimisme

*Bull/bears extreem hoog, VIX extreem laag. Shiller PE bijna op 1929 hoogte

*Beurswaarde/ BNP, de indicator van Warren Buffett voor overgewaardeerde markten op record

*Er is geen wolkje aan de economische lucht anders dan een onduidelijke angst voor meer inflatie, een recessie komend jaar is onwaarschijnlijk

*Het goede nieuws is bekend, (belastingverlaging in de VS, winstverwachtingen zijn te laag volgens bijna iedereen, meer dan 2% groei in Europa, zelfs in de periferie, de groei v China is onverwacht solide, de olieprijs is Goldilocks (niet te hoog, niet te laag), de populisten kwamen in West Europa niet aan de macht)

*Er zijn zorgen, maar iedereen is overwogen risico, particulieren o.a. hebben weinig cash

Trump wordt meer protectionistisch, nu de belastingplannen erdoor zijn. Komende maand kan hij behoorlijk wat handelsschade toebrengen

Fundamenteel

*De centrale banken hebben echt wel gezien dat het macroplaatje zeer goed is en dat ze iets te laag zitten met hun groeivoorspellingen

Powell gaat de koers van de FED iets bijstellen. Hij is minder gecharmeerd van iets als een Greenspan put (“we moeten als FED short volatility afbouwen”). Discipline eist nu drie renteverhogingen in 2018, misschien vier.

*Men heeft te veel vertrouwen dat inflatie door onduidelijke oorzaken lager dan verwacht zal blijven. De zorgen over inflatie zijn toe aan het nemen, vooral door hogere grondstoffenprijzen (Dr. Copper ziet meer inflatie). Een olieprijs boven $70 is niet meer erg Goldilocks en dat lijkt toch te gaan gebeuren. D.w.z. FED/ ECB minder aardig.

PMI’s rond 60 zullen de piek blijken

*Mifid. Strengere regels, niet alleen over onderpand. Komende week gaan nieuwe regels in voor het niet meer toestaan van handelen met ‘dark pools’ waarbij verborgen wordt gehouden wie er aan het handelen is (volgens 5-10% van de handel).https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-01-05/looming-dark-pool-caps-mean-mifid-has-yet-to-hit-stock-markets

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De beurzen gingen het nieuwe jaar rustig opgewekt van start. Het economische nieuws was weer goed, zelfs bitcoins herstelden al verschuift enige aandacht naar riple. De trend van de olieprijs was omhoog.

Iedereen is het er over eens dat de stemming niet euforisch is, maar dat je maar beter niet meer moet blijven zeuren over angsten van een correctie op de beurzen. Don’t fight the tape zei men vroeger al (nu moet je je kinderen uitleggen wat dat was). Always buy, never sell, zoals de Japanners in de jaren tachtig al zeiden. Zet er de Sox-en in (+6% vorige week).

De dollar bleef aan de zwakke kant. Hedgefunds zetten recordhoeveelheden in op een zwakkere dollar tegen bijvoorbeeld de euro.

Trump werd weer eens onderuitgehaald in een nieuw boek, vooral via uitgebreide citaten van Bannon, die het bloed van de kinderen van Trump wel kan drinken en ze een drama toewenst via Mueller. Feiten worden op dubieuze wijze aan elkaar vast geknoopt en zo veel nieuws bevatte het boek niet. We weten dat Trump een verwend rijkeluiskind is waar veel onderdanen niet goed weten hoe daarmee om te gaan en dat hij niet verwacht had de verkiezingen te winnen. Dement is hij natuurlijk niet. Het stabiele genie zoals hij zelf twittert ook niet.

De PMI’s waren sterk. ISM manufacturing in de VS van 58,2 naar 59,7. ISM services viel tegen met 55,9, nog steeds hoog overigens. In Europa waren de PMI’s gemiddeld 60, zeer hoog (Nederland daalde iets naar 62,3, nog steeds zeer, zeer hoog; Duitsland 63,3; in Engeland 1,9 daling naar 56,3).

De groei van de werkgelegenheid in de VS viel met 148.000 iets tegen, vooral na de veel hogere cijfers van ADP. Werkloosheid bleef stabiel op een zeer lage 4,1%, ook al is 148.000 veel hoger dan wat men schat voor de groei van de beroepsbevolking. Lonen stegen op jaarbasis 2,5%, 0,1% meer dan vorige maand (er begint zowaar een opwaartse trend te ontstaan). Initial claims voor werkloosheid vielen tegen, deze zijn de laatste weken gaan stijgen. De huidige 250.000 is nog steeds laag, maar we zitten wel meer dan 10% boven het laagtepunt (20% vond men vroeger echt zorgelijk).

Orders duurzame goederen omhoog, er werd meer gebouwd.

Inflatie was laag in Europa (0,1% lager naar 1,4%), al viel die voor producentenprijzen iets tegen. PMI's manufacturing waren vaak hoger dan die van services, China is een van de uitzonderingen (51,8 versus 55).

verrassingen voor 2018

Het is elk jaar verleidelijk om te gaan voorspellen, liefst iets ongebruikelijks. Byron Wiens voorspellingen van verrassingen zijn heel populair geworden.

Ik zal een poging doen.

De rentecurve gaat versteilen
Het basisverhaal is dat de inflatie moet gaan stijgen omdat de groei te hoog is en ze zelfs in Minneapolis wakker zijn geworden om hoge looneisen te gaan stellen. De FED gaat de rente 3* verhogen en dat is zo veel dat er een recessie moet komen en daarom moet de lange rente eerder omlaag.
Het probleem is dat de overheid meer gaat lenen en dat het bedrijfsleven dat ook gaat doen. Misschien dat de Amerikaanse consument wat meer gaat sparen. Dat wordt dan weer ongedaan gemaakt door lagere besparingen van de Chinese consument.
Een en ander kan best leiden tot hogere investeringsgroei en hogere langere rentes. Vooral als Mnuchin meer lange leningen gaat uitgeven, wat hij eerst van plan was, maar nu uit zijn hoofd schijnt gepraat.

2% inflatie in Japan
De inflatie in Japan is nu toch echt aan het stijgen en bij de huidige te lage werkloosheid en de verzwakte yen betekent dat gewoon meer inflatie.

Rusland een van de beste beurzen in 2018
De rente daalt in Rusland, Poetin moet optimistische verhalen verspreiden om overtuigend herkozen te worden. Inflatie is geen probleem. De olieprijzen stijgen. Frankrijk wil meer handel met Rusland en desnoods de sancties tegen Rusland opheffen. Trump wordt beste maatjes met Rusland en verzacht de sancties in ruil voor steun tegen Noord Korea en afbouw kernwapenarsenaal.
De waardestijl lijkt aan de beurt om te gaan winnen en dan denkt men vooral aan Rusland.
Het politieke risico is uiteraard enorm. Dat lijkt ingeprijsd.

De winsten in de VS gaan tegenvallen
Iedereen denkt dat de winsten beter gaan binnenkomen dan verwacht. Dat wijst op teleurstellingen. Banken nemen flinke voorzieningen. Buitenlandse winsten worden geraakt. Repatriëring is zeer slecht voor de winsten.


Trump zorgt voor een correctie
Tot op heden hebben alle capriolen van Trump niet tot een correctie op de beurzen geleid. Hij kreeg weinig voor elkaar en als de politiek niets doet, gridlock, dan gaan de beurzen meestal omhoog. Vooral als het leidt tot deregulering en dat was wellicht het grootste succes van Trump.
Dat niets voor elkaar krijgen was Trump tot voor kort. Uitzonderlijk weinig wetgeving, maar dat is aan het veranderen. 
Hij heeft nu eindelijk de tijd om zijn protectionistische agenda te gaan uitvoeren. Hij gaat maatregelen nemen tegen Nafta, China. Net nu het niet meer verwacht wordt.
Dan hebben we Mueller. Onduidelijk is of hij al in 2018 met zijn bevindingen naar buiten komt, maar die gaan Trump raken, het is eigenlijk erger dan Watergate. Republikeinen blijven wel achter hem staan, maar democraten zullen een opstand/ impeachment eisen. Genoeg onrst o de beurzen wat te doen dalen. Daana weer herstel en eindigen we 218 misschien toch wel met winst.

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Allemaal kleine koersbewegingen zoals gewoonlijk. De grootste was het laatste uur van 2017 in de VS, waardoor de S&P de week verliezend afsloot. Iets dat de laatste jaren betrekkelijk vaak gebeurde in de laatste week van het jaar.

Er was weinig economisch nieuws. Het consumentenvertrouwen daalde behoorlijk in de VS, kennelijk omdat men de federale belastingverlagingen in ruil voor hogere lokale belastingen/ minder renteaftrek niet helemaal vertrouwde. Diverse banken moesten flinke extra voorzieningen treffen, maar dat stoorde ze niet in hun plannen voor hogere dividenden en bonussen.

De komende weken komen er allerlei beslommeringen over de belastingplannen en wat dat kan inhouden. Of dit de winsten wel zo doet stijgen als iedereen verwacht.

Men gaat wat beter nadenken over wat 2018 moet gaan bieden en men wordt ook gedwongen 2019 wat beter in te vullen (voor de winstschattingen o.a.). Aan economisch optimisme is voorlopig geen gebrek. De rimpeltjes gaan over inflatie, vooral nu de olie- en koperprijs oploopt, de belastingen in de VS tot overconsumptie zou moeten leiden en zelfs de Europese consument weer een beetje een gat in de hand heeft.

Het begrotingstekort in de VS loopt steeds meer uit de pas met de economie, de werkloosheid bijvoorbeeld, maar ik zou niet verbaas zijn als de belastingopbrengsten wat gaan meevallen nu men zo veel belastingbetalingen tot na 2017 met behoorlijk succes heeft proberen uit te stellen.

Voor de rente betekent dit niet veel goeds, maar de rente is al jaren lager dan bijna iedereen verwacht(te).

Initial claims voor werkloosheid bleven constant, waar daling was verwacht. De Chicago ISM was veel hoger dan verwacht, wat de verwachtingen voor de landelijke ISM deed oplopen .

Bitcoins sloten met een kleine kater als een van de grote winnaars 2017 af De goudprijs werd wat hoger. De trend van goud is beter dan verwacht gezien de hogere rente, maar in lijn met een zwakkere dollar. Ondanks de belastingverlagingen inclusief repatriëring van winsten uit buitenland ziet men kennelijk meer opwaartse verrassingen in de groei van Europa dan die van de VS.