Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Bankaandelen hadden het even heel moeilijk en de ECB-gouverneurs leefden mee en bedachten speciale deposito’s waardoor de winsten van de banken niet al te veel zouden kelderen bij verdere verruiming van het monetaire beleid.

Mevrouw May had het nog steeds heel moeilijk met dat parlement dat alleen maar nee wil stemmen. Ze beloofde af te treden als ze haar deal goedkeurden. Nee dus. Nu belooft ze nieuwe verkiezingen als men niet akkoord gaat en dat is een fermere stok achter de deur. Nog steeds dreigt een tijdelijke harde Brexit, als men slechts akkoord weet te gaan met delen van het plan van May. Nee tegen referendum. Nipt.

In de VS zijn bedrijven bezeten in de weer met winstwaarschuwingen. Normaal een contrair signaal, maar nu bij stijgende beurzen is dat moeilijk voor te stellen. De winstwaarschuwingen komen niet onverwacht, de groei is laag, industriële productie (manufacturing) negatief en men heeft last van voorraadproblemen, exportproblemen, Apple flauwte en wat dies meer zij. Ook de verwachtingen voor 2020 worden nu geraakt: enige weken terug stond de consensus voor de S&P500 op 185 nu op 180.

Beurzen dus omhoog op veronderstelde verruiming van monetair beleid, terwijl ondertussen de FED de balans verkort. Wereldwijd was er recent wel afzwakking van de daling van de balansen van centrale banken.

Kerninflatie PCE in de VS was 1,8% over februari en maart lijkt 1,7% te worden. Goed nieuws voor de gelovigen die de centrale banken voor sinterklaas willen zien spelen.

Groei BNP over het vierde kwartaal werd 0,4% neerwaarts herzien op 2,2%. Winstgroei volgens de BNP-methode daalde 1,7% in het vierde kwartaal.

Initial claims voor werkloosheid vielen vorige week terug tot 211.000 en de huizenindicatoren verbeterden (vooral vergunningen, hypotheekaanvragen: de lagere hypotheekrente helpt). Alom wordt daarom na een zwak eerste kwartaal herstel in het tweede kwartaal verwacht in de VS. Investeringen zijn een beetje lauw en voorraden te hoog, maar een kniesoor die daar op let volgens de consensus. De handelsbalans verbeterde flink over januari.

Persoonlijk inkomen groeide 0,2% over februari en uitgaven 0,1% over januari, minder goed dan gedacht.

De samenvatting van 80 belangrijke surveys voor de Amerikaanse economie, de Chicago Activity Index daalde verder van -0,25 naar -0,29 over februari (bij -1 moet men pas gaan bibberen voor een recessie). Groei beneden trend, dat wel.

Wat betekent een omgekeerde rentecurve

Een vlakkere rentecurve  is een goede voorspeller van zwakkere groei en meestal ook dat de inflatie iets te ver is opgelopen.

Een omgekeerde rentecurve betekent dat de centrale banken (de FED in dit geval) een te krap monetair beleid hebben gevoerd en een ernstige groeiafzwakking niet meer te vermijden is. Een omgekeerde rentecurve is met stip de beste voorspeller voor een recessie in Amerika. Gemiddeld na ongeveer tien maanden treedt de recessie in. Dat gebeurt ook als de FED ondertussen aan het verruimen is verslagen.

Beurzen doen het bij inversie meestal niet onmiddellijk slecht. Meestal is er de eerste ongeveer drie kwartalen nog niets aan de hand, stijgen de koersen meestal nog. Niet altijd overigens. Het gaat erom of men verwacht dat de winsten in 2020 gaan dalen of niet. Op het ogenblik verwacht men bottom up zoals altijd ruim 10% winststijging en top down wat minder, maar meer dan 5%. Dat gaat natuurlijk niet gebeuren bij een recessie, dan dalen de winsten met minstens 20% en met een beetje pech meer dan 40%.

Banken hebben problemen omdat door een omgekeerde rentecurve hun marge onder druk staat. Ze moeten meestal vooral leven van de mismatch, van kort inlenen tegen een lage rente en lang uitlenen tegen een hogere rente. Banken worden zo gedwongen om de kredietopslag te verhogen en om voorzichtiger te worden. De deplorables lopen tegen veel hogere rente aan op hun kredieten zoals autoleningen en credit card schuld. Banken worden strenger en laten de zombiebedrijven dan uiteindelijk toch maar failleren, want de slechte lening doorrollen kost nu extra geld.

Elke keer dat de rentecurve inverteerde na de Tweede wereldoorlog riep men dat deze keer een omgekeerde rentecurve niet betkende dat een recessie nabij was, want ‘this time is different’. De FED is immers aan het verruimen en die hogere credit spreads zijn nog steeds laag. Het gaat goed op de arbeidsmarkt en er zijn weinig faillissementen.

Zo ook deze keer. Nu voegt men o.a. toe dat de inversie is ontstaan door belachelijke voorkeur van pensioenfondsen en risk parity hedge funds voor lange leningen, waardoor de termijnpremie (de risicopremie voor het nemen van duratierisico) record negatief is. Als die termijnpremie normaal zou zijn, dan was er geen inverse rentecurve.

Bovendien hebben we nu president Trump die voor een wonderbaarlijke groei zou moeten zorgen in het verkiezingsjaar 2020, anders kan hij herverkiezing op zijn buik schrijven.

Democraten zijn niet van zins om Trump die wonderbaarlijke groei in 2020 te gunnen, want daarvoor zullen de uitkeringen verhoogd moeten worden en niet verlaagd zoals Trump meldt. Meer geld naar gezondheidszorg, terwijl conservatieve rechters met meer succes Obamacare ongrondwettig aan het verklaren zijn. Dan pas mag er veel meer geld naar defensie. Alles bij elkaar wordt dan het begrotingstekort zelfs voor Trump dan te gortig (om nog maar niet te spreken over de Tea Party  die bij zo’n grote tekorten Trump weg wil hebben). Stimuleren via meer geld voor infrastructuur is te laat, dat kost gewoon meer tijd. Trump wil dat à la Juncker financieren via speciaal op te richten infrastructuurbanken, maar hier is nog geen sprake van en democraten zien hier niets in. Via vergroting van het overheidstekort kan er weinig extra geld komen en vooral ook niet op tijd..

Een en ander betekent dat er waarschijnlijk een recessie gaat komen in de VS. Die kan al beginnen na het derde kwartaal, maar het kan ook pas rond het tweede of derde kwartaal van 2020 zijn.

Dan pas mag het begrotingstekort nog groter worden. En groter worden zal het bij het record lage aantal werklozen met uitkering nu, dan meer geld voor infrastructuur en zorg en defensie. Democraten zetten in hun verkiezingsprogramma dat een en ander maar simpelweg gefinancierd moet worden via onderhandse leningen bij de FED tegen 0% rente. Dat mag in het kader van de nieuwe theorie van Modern Monetairy Theory.

SAMENVATTING FINANCIEEL ECONOMISCH NIEUWS VAN DE AFGELOPEN WEEK

We moeten nog bijkomen in Nederland van de klappen van de wieken van de uil van Minerva: Forum voor Democratie de grootste partij. Een ruk naar rechts populisme dat gaat een Nexit, de klimaatverandering is een hoax en al het aardgas moet uit de grond van Groningen gehaald worden. Misschien dat Baudet ook in de leer is bij het uilskuiken van Minerva. De meeste andere partijen wisten ui te leggen dat ze eigenlijk gewonnen hadden, ook al verloren ze zetels. Carolien moet Rutte nog meer gaan bijstaan. De Turkse lire heeft ook steun nodig. Biogen ook na teleurstellende testen Alzheimer onderzoek. Boeing ook in problemen na afzeggen orders door Garuda. 

Oliemaatschappijen hebben al voor $1 miljard zitten lobby-en na het klimaatverdrag van Parijs en met toenemend succes. FVD; Nederland is maar een stip op de landkaart, ook al hebben we grote raffinaderijen en zijn we een enorme exporteur van vervuilende agrarische producten.

Voor beurzen volstrekt oninteressant, waarschijnlijk idem voor het rapport van Mueller (kans impeachment Trump duikelde wel hierdoor bij wedkantoren) en het korte uitstel van de EU voor het regelen van een Brexit. Een miljoen betogers tegen brexit gaat het niet tegenhouden, zo lijkt het.

Beurzen waren eerst in opperbeste stemming omdat de FED maximaal zat te tortelen als een duif (inclusief lagere 'dots'voor hun rentevoorspellingen) en een mooie Phillyfed die wijst op herstel voor het tweede kwartaal. Op vrijdag maakten de obligatiebeleggertjes, geschrokken als ze waren van de ineen zijgende   Europese flash PMI’s (Duitsland onder 50),  duidelijk dat het toch niet zo goed zit met de groei in Europa (via een negatieve rente) en Amerika (bijna omgekeerde rentecurve).

CEO sentiment wijst op afzwakkende investeringsgroei in de VS, met de huizenmarkt lijkt het echter wat beter te gaan door de lagere hypotheekrente.Sentiment huizenbouwers NAHBMI stabiel  op degelijke 62.

Leading indicators +0,2%. Voorraden groothandel +1,2% vorige maand na +1,1% de maand ervoor (=voorraadcorrectie nodig).

zijn de beurzen te optimistisch?

Ik zie overoptimisme over 

*de handelsdeal met China, die is volgens China niet voor juni enigszins rond

*de kracht van de fiscale stimulering van China, 

*de mogelijkheden van Trump om de economische groei te stimuleren in verkiezingsjaar 2020 (de democraten zouden gek zijn om republikeinse paradepaardjes als meer uitgaven voor defensie te helpen terwijl gesnoeid moet worden op uitkeringen). Infrastructuurinvesteringen van de overheid kosten meer tijd dan nog over is voor Trump. Particuliere investeringen in infrastructuur zijn wel betrekkelijk sterk, maar daar ziet men geen reden harder te gaan omdat er een verkiezingsjaar komt.

*Er is overoptimisme over stijging van de winstmarge en stijging van de omzet. Export en investeringen groeien helemaal niet harder dan het BNP. Winstmarges verbeteren niet als productiviteitsgroei afneemt (want groei lager dan in 2018) en loonstijging versnelt.

*Er lijkt overoptimisme over de FED en daardoor is de geprijsde volatiliteit te laag in aanmerking nemend dat de groei niet zo best is.

De angst voor een recessie is misschien nu wel groot genoeg, maar die voor stagnatie niet.

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De beurs kreeg de opgaande lijn weer te pakken zonder echt verblijdend nieuws. Beurzen zijn weer heel erg rustig, gekalmeerd en de obligatiemarkt is nog rustiger.

Het nieuws viel ietsje mee en men hoopt wat duidelijker dat MMT, moderne monetaire theorie, waarbij de overheid met geld mag smijten dat opgehoest wordt door de centrale banken terwijl die blij zijn met iets meer inflatie dan de in hun ogen te lage die we gehad hebben. Men hoopt dat de dots met de rentevoorspellingen van de individuele leden van de FED wijzen op geen verhogingen in 2019 en 2020, maar als de FED de verwachtingen van de economen volgt en niet die van de markt, dan zullen de dots rentestijging aangeven.

In de VS waren de inflatiecijfers in de prik+0,2% en kerninflatie 0,1%.

De industriële productie groeide met 0,1% over januari. Opwaartse bijstelling van -0,6 naar -0,4 over december, zodat we nog steeds iets onder het novemberniveau lijken te zitten. Retail sales januari +0,2% iets beter dan de -0,1% verwacht (ex auto’s +0,9%). December werd neerwaarts bijgesteld van -1,2% naar -1,6%. Orders duurzame  goederen +0,4% beter dan de -0,6% verwacht. Optimisme midden- en kleinbedrijf (NFIB) ietsje verbeterd na al die dalingen. Consumentenvertrouwen zat sterker in de lift. Volgens het JOLTS-rapport is het aantal vacatures verder toegenomen in januari, er blijven meer vacatures dan werklozen.

Verkoop nieuwe huizen daalde meer dan verwacht. Vervoer per spoor nam wat af, en de havens aan de westkust hadden het ook minder druk.

Al met al lijkt de afzwakking van eind 2018 niet door te zetten in de VS, maar de groeiverwachtingen voor het eerste kwartaal worden verder neerwaarts bijgesteld richting vrijwel 0. Er is groeiend vertrouwen dat het tweede kwartaal beter wordt op basis van hersteld consumentenvertrouwen en lichtpuntjes voor de woningmarkt door de lagere rente.

In het VK blijft men massaal tegenstemmen. Tegen Europa, tegen no deal, tegen deal van May. De EU lijkt langdurig uitstel te willen geven, maar kan plotseling de hakken in het zand zetten en bijvoorbeeld Europese verkiezingen eisen rond 23 mei. In het huidig tempo is rond het jaar 2100 de Brexit bijna rond. Ach, in Nederland stemmen ook steeds meer mensen tegen en daardoor dreigt het Forum Voor Democratie de grootste partij te worden.

In China is het nog niet duidelijk of de neerwaartse trend van de groei van retail sales en productie aan het stoppen is, maar alom is er veel hoop dat de fiscale en monetaire stimulering net genoeg gaat werken om ongeveer 6% groei te gaan krijgen. Van de VS moet de yuan sterk blijven, anders geen handelsdeal en dat lijkt te gaan worden afgesproken. Erg vlot gaat het niet (China denkt aan een top met Trump ergens in juni of later), maar met houwdegens als Lighthizer aan het roer is dat niet te verwachten, hoe zeer Trump ook zijn koers wendde richting een snelle deal.

postzegelveiling: wisselbrief voor afkoop slaven in Suriname

Op de postzegelveiling van Corinphila kocht ik afgelopen zaterdag een wisselbrief waarmee de vrijlating van een aantal slaven in Suriname werd betaald na de afschaffing van de slavernij in 1863. Nederland/ Suriname was heel laat met de afschaffing van de slavernij, alleen de VS deden het nog later, in 1865 en daar was een enorme burgeroorlog voor nodig. Slaven was het grootste onderdeel van de rijkdom van de witte mensen in het zuiden van de VS. De bedragen op dit soort wisselbrieven zijn vaak daarom behoorlijk (fl 30.000 in dit geval in een tijd dat mijn huisje aan de grachten van Amsterdam ongeveer fl 5.000 waard was en het modale inkomen ongeveer fl 1000 per jaar).

Links staat het wapen van Suriname toen: een koopvaardijschip in ovaal met aan weerszijden een indiaan met pijl en boog.

Er was een ambtenaar die dit regelde, vaak Andries Daniel Charlouis (1814 geboren in Emden, Oost Friesland) en overleden in 1880 in Paramaribo. Hij had als beroep Koloniaal Ontvanger & Betaalmeester. Zijn naam staat daarom vaak op dit soort wisselbrieven. In dit geval fl 30.000 te innen via de Colonial Bank in Londen, die veel vestigingen had in West Indië. (Ik weet niet of die Colonial Bank iets te maken had met Foreign and Colonial, F&C waarvoor ik een tijd heb gewerkt).

De wisselbrief is getekend door de gouverneur van Suriname toen, Van Landsberge. Er zijn nog stempels zichtbaar van Becker en Tulp in Amsterdam en Frankfurt.
En uiteraard ook een pondzegel (foreign bill) uit de tijd van Victoria, ook altijd leuk.

medaillon met Andries Charlouis. Bron: https://www.genealogieonline.nl/stamboom-van-emden-amsterdam-suriname-breda/I4136.php

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Beurzen gingen heel langzaam maar gestaag omlaag, met uitzondering van de Chinese die panisch reageerde op de extreem slechte handelscijfers van China, opmerkingen van de regering dat de stijging op de beurzen te hard was gegaan en Xi, die bij bezoek aan Trump in Florida niet overvallen wil worden met een laatste gril in het handelsdictaat dat de VS aan China wil opleggen (zoals Trump met Kim Jong Un probeerde, maar faalde).

De groei van de werkgelegenheid was volgens de eerste raming slechts 20.000 in de VS, terwijl ADP eerder vorige week 183.000 nieuwe banen telde. Men ziet het als correctie op de te sterke cijfers over januari en deels is veroorzaakt door de polar vortex die banen kostte in de bouw en horeca. Dat zou ook de reden zijn van de daling van het vervoer per trein.
De loongroei accelereerde van 3,1% naar 3,4% op jaarbasis in februari. De werkloosheid daalde naar 3,8%, omdat de ambtenaren van de government shut down weer meetelden.
Het handelstekort nam sneller dan gedacht toe over december.
ISM non manufacturing kwam duidelijk sterker binnen dan verwacht (59,7 ofwel +3) en dat wijst op 3,9% groei, inclusief andere nowcast cijfers ziet men echter slechts 0,5-1,5% groei over het eerste kwartaal in de VS. Bouw -0,6%.
De productiviteitsgroei over het vierde kwartaal was 1,9% (=0,1% versus Q3), maar arbeidskosten per eenheid product versnelde van +1,6% naar +2%.

De ECB schroefde de verwachtingen voor groei en inflatie behoorlijk terug. Dit maakt het pad vrij voor hulp aan banken (via ongeveer gratis TLTRO leningen, toch maar weer) en beloftes de rente in 2019 niet te gaan verhogen. De dollar werd hierop sterker en goud zwakker.

 Men roept steeds luider dat men de slechte macro cijfers over februari moet vergeten, dat er meer tekenen lijken te zijn dat het beter zal gaan in China, dat de kredietimpuls, TSF etc,, de fiscale stimulering zal gaan werken. Men gaat de BTW verlagen voor bedrijven, zodat ze meer winst kunnen maken.

Leading indicators zwakken ook in Japan af en dan moet men nog de verhoging van de BTW gaan kijgen, de afgelopen keren goed voor flink lagere groei.

zoals mijn moeder al zei: het is niet wijd, maar lastig op zijn tijd

De beurzen wilden voor het eerst dit jaar niet verder omhoog. Men werd een beetje minder blij met de nakende handelsdeal. Deze is niet zo nakend en Xi wil pas een afspraakje maken met Trump als alles rond is en dat is het kennelijk nog lang niet. Geen ultimatum zoals die arme Kim overkwam, want in Azië is men niet zo van nee-zeggen.

De macrocijfers waren slecht, met als lichtpuntje de dienstensector in diverse landen waaronder de VS (ISM non manufacturing mooi omhoog).

De markten kregen een kleine hartverzakking van de slechte Chinese handelscijfers, maar deze lijken enigszins vertekend door het Chinese nieuwjaar. Het Amerikaanse handelstekort verslechterde meer dan verwacht over december en dat bij snel stijgende olieproductie.

Het eerste kwartaal belooft mondiaal zeer zwak te worden. Amerika sluit zich deze keer aan bij het zwakke Europa en het kwakkelende Azië.

De waarschuwingen voor een recessie zijn de laatste weken steeds luider geworden. Eerst was er alleen maar de vlakke rentecurve, voor sommige stukken zelfs invers in de VS, maar nu zijn er enige signalen bijgekomen. Initial claims voor werkloosheid hebben hun dal bereikt, de winstmarges hun top en met autoverkopen gaat et niet goed. Het sentiment van midden- en kleinbedrijf in de VS, NFIB, heeft ook zijn top gezet. Het beste nieuws is nu geweest voor de arbeidsmarkt, de winsten en het vertrouwen. Dat bevestigt dat we laat in de cyclus zitten.

China leidt de wereld en dan vooral de PMI’s en de geldgroei M1 en dat wijst op nog meer zwakte in het tweede kwartaal. Delen van de eurozone dreigen in recessie te komen, waaronder Duitsland, Frankrijk en Italië (dat laatste land zit al in recessie).

De groei in de VS zwakt af, kan zich niet langer aan de malaise in de wereld onttrekken nu de fiscale impulsen minder worden. Dat hoeft nog geen recessie te betekenen, maar het is wel slecht voor winstgroei. Hogere loonstijging en lagere productiviteitsstijging maakt lagere winstmarges. De sterke dollar helpt de resultaten in de VS ook niet.

Alle hoop is gevestigd op fiscale verruiming van Trump voor het verkiezingsjaar, maar de kans hierop smelt weg. Democraten weten niet goed wat ze willen en wat ze willen is veel te duur. Men is te veel bezig met het aanvallen van Trump en promoten van voorlopig onhaalbare voorstellen over klimaat en gezondheidszorg met name. Er is nog geen begin gemaakt met concrete plannen voor investeringen in de infrastructuur. Dat betekent dat deze te laat gaan komen voor de verkiezingen. Alleen private infrastructuurinvesteringen gaan goed, o.a. nodig om de enorme olievloed te transporteren. Het begrotingstekort is zo groot geworden dat er geen geld is voor nieuwe wensen zo lang de economie niet in recessie is. Het zal nog een hele klus voor Trump worden om de defensie-uitgaven op peil te houden want de automatische piloot (sequester) zet hier vanaf half 2019 het mes in. Trump moet zich verdedigen tegen impeachment en loopt achterstand op bij plannen maken voor economische stimulering, voor het opzetten van bijvoorbeeld een infrastructuurbank. Democraten weten dat ze een slechte economie nodig hebben anders gaat hun waarschijnlijk zeer linkse kandidaat de verkiezingen niet winnen van Trump. Geen reden voor democraten om mee te werken aan stimulering van de economie volgens republikeins recept. De republikeinen willen absoluut niet werken volgens democratisch recept en voilà, daar is de stagnatie.

Dat klinkt allemaal niet zo heel erg bevorderlijk voor hogere koerswinstverhoudingen op korte termijn, ook al doen Powell en adjudant Williams nog zo lief. De markt is een soort rupsje nooit genoeg en wil nu al QE, lagere rente, concrete plannen voor stimulering door de overheid en meer zekerheid over de handelsoorlog, niet dat getreuzel met China en dreiging voor Europese autofabrikanten.

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

MSCI besloot 20% van Chinese aandelen toe te laten in plaats van 5%. Wereldwijd gingen koersen daarop omhoog. De koersbewegingen zijn rustig geworden en het 40 weeks gemiddelde werd goed vastgehouden. De rente liep iets op.
Cohen probeerde Trump als doorgewinterde boef af te schilderen, maar maakte toch niet zo veel indruk. Trump was er niet blij mee, na door Kim Jung Un afgescheepte te zijn met voorstellen waarop hij (gelukkig) geen akkoord kon geven. Powell kreeg er van langs , omdat de dollar te sterk zou zijn. Zijn (Humphrey Hawkins) getuigenis voor het parlement bracht niets nieuws. Lighthizer mocht ook vragen van het parlement over de handelsdeal met China beantwoordden. Trump wordt een beetje ongeduldig dat Lighthizer maar geen knopen doorhakt.

de ISM daalde, maar niet erg genoeg om een daling van de industriële productie te verwachten. 54,2 is niet slecht. De Chinese PMI is net onder 50 en ook die in Japan en in diverse Europese landen (Nederland nog iets boven 52).

Men begint meer te geloven dat het in China beter zal gaan door minder onzekerheid, de nakende handelsdeal en fiscale en monetaire stimulering.

De groei in de VS over het vierde kwartaal was 2,6% beter dan gedacht, o.a. door groei consumptie en investeringen inclusief voorraden. Die voorraden moeten worden afgebouwd en dat drukt de groei in het eerste half jaar van 2019. High frequency indicatoren wijzen op zwakke groei in het eerste kwartaal, ook in de VS.
Housing starts vielen zeer veel omlaag, maar vooruitkijkende indicatoren zoals hypotheken om een huis te kopen lijken te wijzen op herstel. Het consumentenvertrouwen was sterk in herstel.
Persoonlijk inkomen was -0,1%, veel slechter dan verwacht.

Olieprijzen blijven goed liggen, stijgen zelfs iets op meevallende olievoorraden in de VS. De olieproductie in de VS stijgt hard en is nu duidelijk groter dan die in Saoedi-Arabië en Rusland.

De capriolen rond Brexit doen steeds sterker vermoeden dat er uitstel gaat komen.
India en Pakistan raakten weer eens slaags, maar waarschijnlijk niet te erg, maar meer dan Frankrijk en Nederland na de actie van Wopkito om onaangekondigd 14% van AirFranceKLM te kopen.