De ruzie over de begroting en het verhogen van het schuldenplafond in de VS

De laatste weken zijn de beurzen in de ban van de Amerikaanse politiek, die maar niet tot een goedkeuring van de begroting en verhoging van het schuldenplafond van de federale overheid kan komen.

Op 1 oktober had de begroting goedgekeurd moeten worden, maar dat gebeurde niet. Gevolg: delen van de overheid moesten sluiten, zoals nationale parken en diensten die cijfers vergaren. Het defensiepersoneel zit voor een deel thuis met uitgesteld betaald verlof.

Dit drukt de economische groei naar verwachting met ongeveer 0,3 tot 0,5% in het vierde kwartaal, aannemend dat men vlak voor of na het ultimatum van het verhogen van het schuldenplafond op 17 oktober verstrijkt. Dan heeft men naar verwachting nog $ 30 miljard over aan cash en rond 20-22 oktober wordt de situatie echt kritiek.

Er is een wet aangenomen die voorrang geeft aan de betalingen op de overheidsschuld en sociale uitkeringen, als men niet tot een besluit komt tot verhoging van het schuldenplafond en Obama niet gebruik maakt van zijn recht om als het belang van Amerika extreem geschaad wordt zelf het schuldenplafond te verhogen.

Duurt een en ander langer dan 22 oktober, dan moeten er draconische maatregelen genomen worden om onmiddellijk de overheidsuitgaven te drukken onder de inkomsten. Dit brengt binnen een maand de Amerikaanse economie in een recessie zo denkt men. De leden van de Tea Party overigens niet en er zijn nog meer republikeinen die niet verhogen van het schuldenplafond heilzaam achten. De overgrote meerderheid van politici en economen zien het niet verhogen van het schuldenplafond als een absolute ramp.

Het is ondenkbaar dat alle republikeinen tegen het verhogen van het schuldenplafond zullen stemmen na 17 oktober en daarom is het zeer onwaarschijnlijk dat het schuldenplafond niet verhoogd wordt.

 Obama wil niet onderhandelen over concessies om het schuldenplafond te verhogen (hij ziet dat als chantage voor een president en wil niet dat zijn opvolgers ook gechanteerd kunnen worden) en de republikeinen willen in ieder geval iets binnenhalen, al weten ze nog niet wat, anders dan het uitstellen/ marginaliseren van Obamacare.

 Op het ogenblik lijkt men niet te willen praten. Democraten willen niets weggeven, omdat ze weten dat het schuldenplafond toch wel verhoogd wordt en republikeinen willen niet opnieuw een smadelijke nederlaag lijden, er moet och ergens over onderhandeld worden.

Democraten willen niet dat Biden gaat onderhandelen, want die geeft steevast te veel weg aan de republikeinen vinden ze.

Een en ander leidt tot een kick the can down the road – benadering, waarbij het schuldenplafond elke keer voor een korte periode wordt verhoogd en de onzekerheid blijft bestaan.

 Er zijn wel contouren voor een oplossing zichtbaar. Men kan net als vóór 1995 goedkeuring van de begroting koppelen aan verhoging van het schuldenplafond en men kan Boehner iets gunnen in de richting van afzwakking/ uitstel van de hele uitrol van Obamacare.

In het gunstige scenario wordt Biden zo snel mogelijk te hulp geroepen en komt er een compromis ongeveer zoals hiervoor beschreven, waardoor het schuldenplafond over de verkiezingen van eind 2014 wordt getild. Dat zou een herstel van de beurzen betekenen. Niet spectaculair, omdat de beurzen maar weinig gedaald zijn.

 In het slechte scenario blijft de overheid langdurig dicht en wordt het schuldenplafond telkens voor enkele weken verhoogd. Dat zou slecht voor de beurzen zijn en onduidelijk voor de rente.

 In het rampscenario blijft de overheid dicht en maakt de minister van financiën geen gebruik van het voorrangsrecht voor schuldenbetalingen, d.w.z. een default van de overheid en worden de uitkeringen met onmiddellijke ingang gekort. Er gaat een schokgolf door de wereld waardoor het vertrouwen overal wegzakt en er een recessie vergelijkbaar met die door Lehman ontstaat. Dat is zo erg en volkomen onnodig en daarom een zeer onwaarschijnlijk scenario.

In 1979 hadden we een tijdelijke default in de VS vanwege debt ceiling problemen met uitvoering van noodmaatregelen. De beurs ging een beetje naar beneden, de rente met 0,6% omhoog (voorall treasury bills). Dat scenario lijkt te overleven