17 maart 2024

pas op de plaats bij meer angst voor inflatie, AI wil even niet

 De inflatiecijfers in de VS vielen wat tegen en dat zorgde voor enige rentestijging uit angst voor uitstel of zelfs afstel van renteverlagingen door de FED. 

Zo slecht waren de inflatiecijfers eigenlijk niet. Op jaarbasis doen de producentenprijzen nog steeds erg weinig en de trend van de consumptieprijzen is nog dalende door lagere goederenprijzen en lagere huurinflatie. Maar de trend van de diensteninflatie ex huur lijkt weer iets omhoog en dat is reden voor bijvoorbeeld Goldman Sachs om geen daling van de kerninflatie beneden 2,5% te zien. Dat zou kunnen, dat inflatie niet echt onder 2,5% gaat zonder recessie. De loonstijging is overigens niet meer te hoog in de VS. en dat wijst op niet uit de hand lopende inflatie. De geldgroei is erg zwak. D.w.z. de FED gaat in juni de rente verlagen en wel zoals de dots aangeven. In de VS lijkt de industrie langzaam te gaan herstellen.

In Japan zijn er hogere loonstijgingen dan in drie decennia gezien, o.a. bij Toyota. Het gaat daar zo goed dat de Bank of Japan de rente iets kan gaan verhogen. Ze zitten op rozen ondanks al die geforceerde aankopen van staatsleningen vanwege enorme winst op de aandelenaankopen.

In China gaat het tegenvallend slecht, zeker gezien de moeite die men doet om de economie te stimuleren. Huizenprijzen willen maar niet stijgen. Bepaalde delen van de industrie lijken bodemloze putten. Op wat langere termijn zou het zo maar kunnen dat de onvrede revolutionair groot wordt in China. Het aantal jonge academici is enorm gegroeid en daar zijn te weinig goede banen voor. Er is een te grote gefrustreerde bovenlaag aan het ontstaan en dat leidt meestal tot ernstige onrust (niet zo zeer nu, maar in de komende tien jaar).

Het overoptimisme is uit aandelen als ASML, Tesla en wie weet ook Nvidia aan het lopen. Voorlopig gaat dat nog gedisciplineerd, maar dat kan veranderen. Het is een presidentsverkiezingsjaar in de VS en dat zijn meestal relatief rustige, redelijk goede beursjaren. De particulieren kopen nog steeds behoorlijk wat ETF's. De Babyboomers zijn nog niet echt te verleiden om hun aandelenbezit aan te passen aan de vroeger zo alom gerespecteerde vuistregel van aandelen % in beleggingsportefeuille is 100 -/- je leeftijd. Dat gaat veranderen bij de ooit komende flinke baisse op de beurs, dat kan al in 2025 (en wie weet (eind) dit jaar) 


10 maart 2024

te veel optimisme over AI

 Ik zie wel heel erg veel optimisme over de leiders in technologie. Nvidia is enorm gestegen en afgelopen vrijdag ineens die 10% terugval, zorgwekkend sterke momentumdaling die niet op zich zelf zou kunnen staan. In Nederland zag je Besi sterk afkomen vrijdag. De voorkante van The Economist en Barron's laten rozengeur en maneschijn zien. Het gaat ook allemaal behoorlijk Goldilocks. Inflatie daalt en economische groeit gaat door in vooral de VS. Opnieuw mooie cijfers over de groei van de werkgelegenheid, al laat meer uitgebreide analyse toch wel opkomende zwakte zien. De werkloosheid is te veel gestegen, de banengroei zit alleen in de deeltijdbanen en in banen voor niet in de VS geboren mensen. De quit rate laat verdere daling zien wat wijst op verdere afzwakking loongroei. De maandelijkse herzieningen zijn behoorlijk negatief, maar de banengroei zelf wordt nog steeds stelselmatig onderschat. De verwachte winstgroei één jaar vooruit stijgt iets, terwijl in deze tijd van het kwartaal er meestal enige daling is. 

Het is allemaal te mooi gegaan voor een klein deel van de bedrijven en dat schreeuwt om een correctie. In een presidentsverkiezingsjaar zie je die vaal rond februari/ maart en in september/oktober. Dat zou nu weer kunnen gebeuren.

Goud is bezig aan een opmars, niet gesteund door een lagere reële rente. Er zijn andere kopers. Sinds de sancties tegen Rusland zijn diverse centrale banken ijverig goud aan het kopen. Ook lijkt er meer animo voor goud te zijn in China, uit angst voor Xi en bij gebrek aan andere goede beleggingsmogelijkheden in vastgoed en aandelen en verzamelobjecten. India wordt rijker en dat leidt ook tot meer aankopen van goud. Dit lijken structurele trends te zijn. 

Misschien is men nu te pessimistisch over Chinese aandelen. De acties van China om de koersen omhoog te krijgen zijn tot op heden niet erg succesvol, maar dat kan nog komen, vooral nu zo veel beleggers de moed hebben opgegeven over China.

7 maart 2024

terug uit de Dominicaanse Republiek

 We waren een beetje bang dat we het reizen door onbekende landen via van dag tot dag bekijken waar we heen willen verleerd waren na COVID. Dat was gelukkig niet zo, maar er ging het nodige fout. De heenreis was problematisch met onverlaten die niet te kalmeren waren en uit het vliegtuig gezet moesten worden via een noodlanding op de Azoren. Daardoor moest de route veranderen en vlogen we om via Curacao. Door de acht uur vertraging was de transfer naar het hotel verdwenen. Een hotel vond het nodig om twee keer geld van mijn rekening te halen, maar op wonderbaarlijke wijze werd het geld na kennelijk voldoende gemopper weer teruggestort. Ik ben nog door een stoel gezakt en achterover geklapt, geen hersenschudding. Hotels bleken niet te staan waar Booking en Google Maps aangaven. Dus een keer vijf kilometer buiten centrum op industrieterrein gebivakkeerd in een soort resort hotel. Door de verkiezingen was er een drooglegging i het weekend, twee dagen geen alcohol verkrijgbaar. Maar meestal ging alles goed en we hebben veel gezien. Parende walvissen in Samaná, de enorme carnavalsoptocht in Santiago, de disco boottocht met bakken rum naar Saona Eiland, de preachtige stranden van Punta Cana, Bayahibe, Puerto Plata, de hoofdstad Santo Domingo, (Taiino) grotten etc.

Tot mijn verbazing zijn de beurzen doorgestegen op het AI thema. Wat zijn onze chippers duur geworden. Taylor Swift helpt de AEX ook omhoog via UMG. .En bitcoin door het dak, $300 miljard waarde erbij op minder $10 miljard instroom in de nieuwe ETF,s. Want ineens is bitcoin een algemeen aanvaarde "belegging" geworden net als goud die goed diversifieert. Goud kon ook omhoog. Koper ook een beetje..

De 10 jaar rente in de VS lijkt zoals verwacht getopt te hebben op ruim 4,3% en daalt een beetje. Veel verdere daling ligt niet zo voor de hand vanwege de hardnekkige diensteninflatie. Maar gezien de lage geldgroei en stabiliserende vraag naar geld, de doorzettende afzwakking van de huurstijging, weer dalende prijzen voor duurzame goederen is het inflatieplaatje voorlopig nog best goed. De FED kan de rente verlagen, ongeveer zoals ze hebben aangegeven met hun "dots". 

Trump lijkt met een landslide de verkiezingen te gaan winnen. Dan zal hij toch echt het begrotingstekort moeten aanpakken, iets dat hij in zijn eerste periode als president ook niet kon. En maar hopen dat de dictators niet te veel moed putten uit de opbeurende woorden van Trump dat hij aangevallen landen niet te hulp gaat schieten. Oekraïne en Baltische staten naar Rusland, Taiwan naar China, Zuid-Korea naar Noord-Korea, Venezuela pakt de Guyana's en Curacao, Aruba. Ik ben niet gerust op 2025.


13 februari 2024

maart komt er aan, niet zo geweldig in een verkiezingsjaar met hoogtevrees

Zo rond februari/ maart wil het in een Amerikaans verkiezingsjaar vaak niet zo erg vlotten. Pas op de plaats of kleine correctie. Voor de grote correctie moet je meestal in het jaar na de verkiezingen zijn en zo lijkt het nu ook te gaan.

De inflatie daalt, maar niet mooi genoeg. China stimuleert, maar het lijkt nog niet genoeg. Het gaat niet best in Duitsland. De Amerikaanse rente heeft nog niet helemaal ingeprijsd dat de FED de rente maar drie keer gaat verlagen in 2023. Helemaal lijkt dat niet te gaan gebeuren, want het zijn tenminste drie verlagingen en misschien meer als de Amerikaanse economie tegenzit. Dat is nog niet het geval. Nieuwe orders/ voorraden geeft zelfs aan dat de industrie gemeten van ISM en PMI gaat herstellen. D.w.z. groei ietsje boven trend, maar niet genoeg om de inflatie nu al erg aan te wakkeren. De huurstijging zit in een solide downtrend en de vraag naar het aanhouden van geld is groot. Bij zeer lage geldgroei zoals nu moet dat de inflatie in een neergaande trend houden. Je moet Biden nog niet te vroeg afschrijven, hij heeft de economie, beurs en abortus mee. Hij moet gewoon wat beter zijn succesvol economisch beleid, met meer groei dan in de rest van de wereld verkopen. Er is een trendbreuk naar meer investeren door de industrie, naar reparatie van infrastructuur en een voorzichtig klimaatbeleid bij zeer lage werkloosheid.

De volatiliteit kan wat toenemen dor allerlei geopolitieke zieleroerselen van bijvoorbeeld Trump, Poetin en Xi. Seizoensmatig past dat goed bij maart. 

 Ik ook heb hoogtevrees met de nodige prachtige technologieaandelen. Buerzen zette nieuwe hoogtepunten en dat doen ze vaak uiteindelijk overtuigend, het kan dus nog hoger, zal moeten die te dure aandelen misschien even op adem komen. Toch maar weer vasthouden, maar ik zou wel eens op papier wat armer terug komen van mijn vakantie naar de Dominicaanse Republiek in de komende drie weken. 

8 februari 2024

weifelende Omtzigt blijft verstandig in Nederlandse kabinetsformatiepogingen

 Tot verbazing van de andere drie partijen drukte Omtzigt op de pauzeknop voor de kabinetsformatie. Waar die verbazing vandaan kwam is een nog groter raadsel dan waarom Omtzigt de informatiegesprekken precies stopte. Het was al voor de informatie begon al bekend dat Omtzigt niet met de PVV wilde regeren, maar uit landsbelang wel wilde gedogen in een aantal opzichten. Dat gedogen mislukte )voorlopig' toen de VVD die rol opeiste. Zowel de partij van Omzigt als de VVD hebben slechte ervaringen met regeren met de PVV. Als het moeilijk wordt en er bezuinigd moet worden loopt de PVV weg. De boerenburgerbeweging BBB loopt dan waarschijnlijk nog harder weg. 

Omtzigt had al moeite met al die ongrondwettelijke standpunten van de PVV die in de besprekingen tot nog toe enigszins in de ijskast gestopt zijn. Hij staat voor vrijheid van godsdienst bijvoorbeeld, terwijl de PVV de moslims het land uit wil pesten.

Maar nu komt er het op ongekende wijze strooien met geld voor leuke dingen bij )naar schatting rond  € 20 tot  € 30 miljard denk ik), terwijl er juist bezuinigd moet worden (€ 15 tot € 20 miljard uitgesmeerd over vier jaar denk ik). als in gang gezet beleid voortgezet moet worden.. Omtzigt is door Wilders voor het blok gezet om dit te accepteren en daar is Omtzigt te verstandig voor. De BBB vindt het prima, want die kunnen toch niet rekenen. De VVD zegt niets, want het is veel fijner als Omtzigt de onpopulaire bijstellingen en boodschappen meldt. 

Omtzigt is zich rot geschrokken van de noodroepen om geld van allerlei ministeries. Die hebben bakken met geld nodig die de PVV en BBB willen uitgeven aan leuke dingen voor de mens en niet aan de dingen die die ministeries extra nodig hebben. Met cultuur weg, ontwikkelingshulp weg, de publieke omroep halveren, geen steun Oekraïne, het mes in klimaatsubsidies kom je er niet. Tot teleurstelling van Omtzigt die dacht dat je een heel eind kon komen vanuit de basis van een gezond lage staatsschuld. Maar tegen zo veel drift om bakken met geld uit te geven kon hij niet op, het is niet mogelijk dat te doen met een conservatief uitgavenbeleid à la Italië. Er is echt extra geld nodig voor defensie en het klimaat. Dat zet een rem op cadeautjes aan de kiezers en de boeren, de Europese en Nederlandse subsidie slurpers bij uitstek (waardoor 47% van onze melkveehouders miljonair is). Omtzigt ziet het terecht even niet zitten, hoe je hier uit kunt komen met Wilders en Caroline/Mona. 

Maar Wilders laat zich niet afremmen door begrotingstekorten van Zuid-Europese omvang. Want daarmee win je de verkiezingen. Dit soort beleid is grenzeloos populair geweest in Argentinië. Het Peronisme koopt de kiezersgunst met gigantische overheidstekorten. Dat levert problemen op, maar die zijn veroorzaakt door anderen, immigranten tegenwoordig. De kiezer is dolblij tot het mis gaat. Ellendige tijden en dan nog meer Peronisme om de pijn te verzachten. Totdat men ziet dat het niet meer gaat en de man met de kettingzaag gekozen wordt, Milei. Conservatieve economen prijzen hem, maar heel wat Argentijnen moeten eerst flink lijden. Wilders is een Peronist. In het peronisme is de overheid de baas samen met de arbeiders (werkenden) zoals ter Veer al analyseerde. Dat is de ouderwetse vorm van populisme. Lang leve Eva Peron. En ga straks niet huilen, als het niet goed gaat. .    

2 februari 2024

rupsje nooit genoeg legt zich neer bij FED en winsten

 De FED gaf aan liever niet de rente willen verlagen in de vergadering van maart De groei van de economie en de werkgelegenheid maken een snelle daling van de rente niet zo dringend. De lagere inflatie maakt het wel mogelijk, maar de FED moet er zich voor hoeden niet te veel Sinterklaas te spelen, zelfs al is het een verkiezingsjaar en Trump niet fijn lijkt voor de onafhankelijkheid  etc. van de FED. 

De rentedaling in maart werd braaf uit geprijsd, maar er kwam ook een lagere lange rente. Althans tot de te goede werkgelegenheidsgroeicijfers.

De winsten vallen flink mee, maar dat is de markt gewend, want van te voren worden de verwachtingen naar beneden gepraat zodat ze daarna meevallen. De groei van het BNP in het vierde kwartaal in de VS was duidelijk beter dan verwacht, dus men wil zien dat de winsten ook extra beter zijn dan verwacht. Dat verwacht de markt dus ook en de markt wil een flinke meevaller zien en liefst ook nog een goede guidance, liefst in de vorm van heel veel nieuwe orders. Rupsje nooit genoeg is daarom niet blij met slechts een beetje meevallende cijfers. Bij nader inzien vallende cijfers voor omzetgroei inderdaad meer mee dan gebruikelijk. 

Die slimme Biden lukt het zowaar om de economie extra te stimuleren met pakketten die de republikeinen ook leuk vinden zoals meer jeugdzorg en extra stimulering voor het kleine bedrijfsleven.

Het optimisme over China groeit wat, nu steeds meer grote steden vastgoedprojecten welwillend willen bij financieren.

De consensus voor de groei van de VS in 2024 van economen is ook aan het stijgen, nu meer economen hun al te zwartgallige voorspellingen gebaseerd op degelijke daling van leading indicators, het opraken van extra spaargeld en het weer moeten aflossen op studieleningen naar boven aan het bijstellen zijn. Ook ik verbaas me al tijden over de sterke groei van het BNP in de VS en eigenlijk wijst toch wel veel op groei van tenminste de trend (2 1/4%).

De FED is wat royaler dan QE doet vermoeden, ze doen aan QS, Quantitative Supply,  voor nooddruftig geachte banken. En dat zijn er wat meer dan gedacht vanwege de enorme waardedaling van bepaalde soorten commercieel vastgoed, zoals top kantoren.. D.w.z. extra verliezen boven op die van de obligatieportefeuille vanwege de rentestijging (wel iets minder dan vorig kwartaal). Bankaandelen kampen vaak met tegenvallers en ook nu is het weer raak geweest.

Inflatie zit in een dalende trend, maar voor de EU zit het even niet mee.

Al met al eigenlijk toch wel Goldilocks, maar de koersniveaus zijn toch wel gevaarlijk hoog geworden. Zo lang men meer Goldilocks ziet kan het uiteraard nog meer te duur worden. 


27 januari 2024

hoogtevrees nog even trotseren?

 

De liquiditeitscyclus (hier de 65 maands cyclus zoals afgebeeld in FT) ziet er nog goed uit in 2024. Centrale banken gaan de rente verlagen en ze krijgen onverholen opdrachten om te stopen met QT en weer staatsleningen te gaan kopen om de lust om te veel geld uit te geven van overheden niet in de voet te schieten en zo ook te zorgen dat de verliezen van centrale banken weer omslaan in winsten zodat de belastingbetaler niet langer de pineut is voor dat strenge monetaire beleid. China is ook monetair aan het stimuleren, al is het vanwege de schuldencrisis op de vastgoedmarkt een moeilijkere zaak dan in de afgelopen decennia. Voorlopig werkt de daling van de inflatie nog mee. Ook de geldgroei is getemd in de VS, weer op het vertrouwde pad van structureel ruim 6% op lange termijn. De afgelopen paar jaren was dat eerst veel meer en nu veel minder, waardoor men weer terug is op het oude pad. De FED hoeft niet meer te zorgen dat men meer (spaar)geld gaat oppotten, ook niet dat men weer woest gaat uitgeven. Het is nu Goldilocks. Ze kunnen de teugels voorzichtig gaan loslaten. 

Ik heb met enige verbazing de tomeloze stijging van de magnificent seven gezien inclusief de Nederlandse semideelnemer ASML. Een koers boven de 800 voor ASML, dicht bij de 830 waarop ik me voorgenomen heb om eens wat winst te nemen (iets dat ik gelukkig nog nooit heb gedaan). Hoe kan die enorme stijging doorgaan zonder het uitlokken van een soort Japanscenario in de niet al te verre toekomst (nu nog niet) zoals Jan de Boer profeteert.  Dit soort voorspellingen hebben de neiging meestal anders uit te komen dan gedacht. Degenen die op tijd in de juiste richting bijstellen zijn de koning. Ik heb al vaak ongelijk en dan moet ik ook nog eens op tijd gelijk krijgen. Dat is vaak te moeilijk voor me geweest, een reden waarom ik me niet inlaat met opties (vooral dat op tijd gelijk is een probleem).

De presidentscyclus wijst op problemen voor 2025-2026, want de nieuwe president (of het Trump of Biden is, maakt vermoedelijk weinig verschil) moet flink gaan bezuinigen, anders kan hij (misschien tegen die tijd zij) niet voldoende stimuleren in het verkiezingsjaar 2028 of erger nog, komt die recessie te laat in de presidentscyclus. 2025 lijkt geen goed beleggingsjaar te worden, 2024 is zoals gewoonlijk onduidelijk met een hoge wall of worry, vooral geopolitiek.

De ruk naar populisme gaat meer protectionisme veroorzaken en problemen aan de onderkant van de arbeidsmarkt vanwege minder immigratie. Ineens worden er weer grondoorlogen gevoerd (we waren na 1945 gewend aan (de minder gevaarlijk geachte) economische oorlogen van landen die over zee hun belangen veilig wilden stellen). Ik ben niet meer zo afkerig van protectionisme als vroeger: ik zie met lede ogen hoe de Europese auto-industrie het gaat afleggen tegen China en Tesla zonder protectionisme. Europese samenwerking wordt moeilijker behalve op gebied van immigratie zo lang de grondwet niet overal veranderd wordt en er minder rekening gehouden wordt met de rechten van de mens. De uitspraak over de oorlog in Gaza van het Internationale Gerechtshof in Den Haag biedt enige hoop, maar die kan zo maar de grond in geslagen worden.


21 januari 2024

all time high S&P500 en Nasdaq100 tegen de logica van de technische analisten en het narratief voor 2025 in

 Walter Deemer zag het al aankomen: tegen allerlei technische signalen in zou er toch een all time high voor de S&P500 komen. Hij had de neergang van 2022 en opgang van 2023 goed gezien met zijn signalen  (trust op basis van breadth etc.). Nu waren we eigenlijk bezig met een neergang van het vertrouwen, maar dat ging tegen de opgang van de nodige grote aandelen in. 

Er zijn natuurlijk wel wat dingen die zorgden voor een betere beurs in de afgelopen week. Het gaat goed met het consumentenvertrouwen en het geloof in een dalende inflatie, disinflatie. De centrale bankiers zijn hun verhaal aan het veranderen van de markt is veel te snel met het zien van hel veel rentedalingen naar ja, rond juni of zo gaan we beginnen. En als ze beginnen is het moeilijk om te stoppen. Dan is er een flinke druk om zo ongeveer elke vergadering de rente te verlagen.

Die verbetering van het consumentenvertrouwen in de VS is gebaseerd op vooral democraten die steeds optimistischer worden, steeds meer boven gemiddeld en republikeinen die in iets mindere mate de wereld zien vergaan. Onder republikeinen is het sentiment nog op het niveau van de kredietcrisis en de pandemie, maar niet langer veel slechter. Ik zag het ook aan een poll op X over hoe de (waarschijnlijk overwegend republikeinse) volgelingen dachten over de economie in de VS in de tweede helft van 2024. No landing (=hogere groei dan trend), soft landing (=korte tijd groei beetje onder trend, dan wat herstel), Goldilocks (trendgroei en dalende inflatie, disinflatie0 of trainwreck (het gaat op allerlei manieren mis). Meer dan de helft stemde voor trainwreck. Uiterst merkwaardig bij een all time high en erg afwijkend van de consensus die eigenlijk soft landing of Goldilocks aangeeft.

Dat is goed nieuws voor Biden, maar er lijkt nog heel wat meer goed nieuws te moeten komen wil hij herkozen worden. Vooral als Nikki Haley de kandidaat wordt op groeiende populariteit en groeiende angst voor al te bejaarde politici zou Biden kansloos zijn.  

Ray Dalio probeert uit te leggen dat zowel Biden als Trump slecht zijn voor Amerika. De verliezende partij zal zich niet neerleggen bij de uitslag en dat gaat nog jaren wringen. Dat zou kunnen. Bovendien is het niet moeilijk om te zien dat er in 2025 flink bezuinigd gaat worden, waardoor die recessie alsnog komt in 2025. Dat wijst er op dat de aandelenmarkten heel kwetsbaar worden als er euforie losbarst over de all time highs en het voorspelde Goldilocks scenario. 

17 januari 2024

centrale banken minder aardig en China wil ook niet

 Zoals verwacht is de rente wat aan het stijgen op hogere inflatieverwachtingen voor de lange termijn en het uit de bol praten van centrale banken van heel snelle dalingen die al heel snel zouden komen. Eerst even die daling in maart weg praten. Het inflatienieuws is niet slecht, maar niet goed genoeg om de angsten voor structureel te hoge inflatie weg te nemen. 

De macro, alhoewel over december nog meevallend in de VS, is aan het verzwakken (lagere koperprijs, te lage kredietgroei, Empire State Survey -43 etc.). Niet veel verzwakking lijkt er te komen, maar het monetaire beleid maakt het moeilijk om een goede economie te krijgen zoals in een verkiezingsjaar geëist wordt. En nu al helemaal vanwege de slechte herinneringen aan inflatie. Biden weet stiekem toch wat extra te stimuleren, maar voorlopig zijn de kiezers ook in de VS boos genoeg om Trump in een fauteuil terug te voeren naar het Witte Huis.

De ECB roept in koor met de FED dat de rente niet zo veel zal dalen, maar de te lage groei in de EU zal eerder dan in de VS dwingen tot renteverlaging.

  China kampt met steeds meer problemen. De bevolking neemt af en vergrijst snel. De lonen zijn niet meer concurrerend met de buurlanden en men creëert te weinig goede banen in de zorg en technologie.  De schuldenpositie verslechtert snel, de huizenmarkt kan er haast niet boven op komen. De lithiumprijs is omlaag getuimeld en dat geeft aan dat het minder zal gaan met elektrische auto's (van BYD etc.) en dat terwijl het Westen de eigen automarkt beter moet gaan beschermen. Uiteraard komt er meer monetaire stimulering, maar men moet hier veel voorzichtiger mee zijn dan vroeger.  De export wordt geholpen via dalende prijzen: China exporteert (weer) deflatie. De omlaag knalllende prijzen voor varkensvlees helpen overigens de consumptie in 2024, dat remt het pessimisme.

Ondertussen moeten we hopen dat de volatiliteit niet te veel stijgt. De VIX bleef braaf onder 14, maar kan eenvoudig 18+(+) worden. Ik lees sombere analyses over Tesla en Apple dat voor tien jaar dood geld zou kunnen zijn. En het wil maar niet vlotten met mid- en small cap.

Geopolitiek is zoals gewoonlijk niet goed. Egypte lijdt zwaar onder de piraterij van de Houthi's.  Een en ader zorgt wel voor iets meer (goederen) inflatie voorlopig.



14 januari 2024

wat mode op de beurs is, is vaak vergankelijk

 Vrijwel steeds gaan winnende succesformules op de beurs aan succes ten onder. Dat is wat je van iets als een efficiënte markt zou eisen. Te lang en vooral laat inzetten op de laatste winnende trend is vaak de weg naar verlies. Oude beurswijsheden blijken ineens niet zo wijs te zijn. Dat is natuurlijk niet altijd zo, bijvoorbeeld spreiden is en blijft een wijs advies. 

Vroeger was het wijsheid om in goede bedrijven te beleggen, met sterke balansen en goed management. Dat probeerde uiteraard iedereen te doen en dan werkt het niet goed meer. Het tegenovergestelde is ook lang populair geweest: het kopen van waarde. Volgens Bahavioral Finance was iedereen intuïtief zo afkerig van slechte bedrijven dat ze veel te goedkoop gewaardeerd waren. Lakonishok e.a. toonden dat aan en inderdaad dat was een behoorlijke periode winnend. Super populair rond 1995 en daarna een verrassend vaak verliezende strategie. Small cap value deed het dan vaak op langere termijn nog wel goed, maar af en toe is er engelengeduld nodig om dat te ervaren.

Small cap deed het ook vaak goed en zou volgens Fama en French samen met waarde een structurele risicopremie verdienen, maar de laatste jaren waren small caps een huilbui. Ze kunenn makkelijk tien jaar tegenvallen. 

Emerging Markets. Het was een favoriet met vele gelovigen, maar ook al jaren tegenvallend.

Verder had ik geleerd dat je de top tien van de VS moest onderwegen bij beleggen. Hoe konden die allergrootste bedrijven immers langdurig harder blijven groeien dan het gemiddelde? Dan moeten ze toch na een paar decennia groter zijn dan alle bedrijven bij elkaar? Dat werkte dus de nodige jaren goed, maar nu heb je enorme kleerscheuren aan je broek vanwege het missen van de magnificent seven. 

Op het ogenblik is het opperste wijsheid dat banken (ex misschien JP Morgan) geen fatsoenlijk rendement kunnen behalen op hun vermogen. Sommige centrale banken meldden dat zelfs in studies. Ze krijgen desondanks aparte belastingen over zich heen, een banken taks. En inderdaad, banken doen het al decennia vaak erg slecht. Door schade en schand vermoed ik dat deze beurswijsheid ook wel eens onwaar zou kunnen blijken in de komende jaren. In Nederland moet je straks flink vermogensbelasting betalen over obligaties en ETF's die in obligatie-indexen beleggen, maar niet op deposito's en spaargelden bij banken. Dat is straks een enorme winstbron voor banken. Of banken een redelijk rendement gaan behalen blijft twijfelachtig, want ze hebben overduidelijk nog steeds niet goed geleerd hoe je winst kunt maken die je niet toegeworpen wordt door de overheid. Maar vanaf een lage waardering zoals nu kan het meevallen. 

Ik (en niet alleen ik uiteraard) ontdekte ook al vele decennia geleden dat aandelen met een lage bèta het voor risico gecorrigeerd goed deden. Er werden na enige tijd fondsen en ETF's gemaakt die hier op  inspeelden. Die deden het lange tijd verrassend goed en nog steeds valt de performance wel mee, al hebben ze veel last van de wilde magnificent seven. Er is nog steeds niet zo geloofwaardig uitgelegd waarom low volatility het zo goed deed, maar kennelijk is er iets waardoor je voor risico gecorrigeerd kennelijk beter in low volatility kunt zitten.

Momenteel is het vooral populair te beleggen op verhalen, narratieven. dat was iets waar we vroeger op neerkeken, want bepaald niet erg wetenschappelijk onderbouwd. Tegenwoordig is dat vaak wel tenminste enigszins het geval. Men probeert het momentum van positieve verhalen op allerlei manieren te turven, via google termen etc. In een onzekere wereld met heel veel technologische vooruitgang kan dit een winnende strategie zijn. Het bracht je bijvoorbeeld in de magnificent seven en winnende tech. Maar er zijn al heel wat voorbeelden van rampzalige mislukkingen zoals de grote daling van niet winstgevende technologie van ETF ARK (overigens nu weer mooi opkrabbelend).

De laatste jaren wordt steeds meer gespeculeerd met koersmomentum en chartistische wondermodellen die in het verleden kansrijk gebleken koerspatronen uitbaten. De efficiënte markt heeft het niet goed met dit soort methodes voor. Het zorgt voor veel te korte beleggingshorizonnen en vooral te veel kosten. Het begint voor de belegger interessant te worden rekening te houden met veel te ver doorgeschoten koersen op basis van die winnende koerspatronen. Dat doet hoop gloren dat je misschien met actief beleggingsbeleid de markt zou kunnen verslaan op lange termijn. Het percentage dat in indexfondsen of semi indexfondsen is belegd, is is boven de 50% uitgekomen. Inclusief de portefeuilles met zeer lage tracking error is het eigenlijk nog flink meer. Op zeker moment is dit uiteraard ook weer te ver doorgeschoten, maar het zou goed kunnen dat dit pas bij 80% gebeurt. 

11 januari 2024

inflatie valt iets tegen en rente kan iets hoger, maar volatiliteit is nog laag. Structureel hogere inflatie en lagere waarderingen

De inflatie steeg iets in de VS, maar de trend van de kerninflatie op jaarbasis is nog steeds omlaag. In Europa gaat het niet zo best met de economie en dat zet de ECB onder druk om sneller dan de FED de rente te verlagen.

De rente is iets op aan het lopen in de VS en de 10 jaar rente lijkt richting 4,3% ongeveer te gaan. Dat zou de beurskoersen onder druk houden. Er is wat meer optimisme dat de FED gaat stoppen met QE, o.a. omdat ze liever niet zouden willen dat Trump gekozen wordt.  Wereldwijd neemt de monetaire verkrapping van centrale banken sinds eind 2022 wat af volgens bijv. CrossBorder. De volatiliteit gemeten via de VIX is nog steeds laag en de volatiliteit van die volatiliteit daalt vooralsnog.

Aandelen hebben moeite een all time high te zetten in de VS. De tegenwind van een stijgende lange rente en de gedachte dat koerswinstverhoudingen even niet meer horen te stijgen zorgen voor aarzeling die misschien ontaardt in een correctie. Het is heel normaal dat aandelen nauwelijks iets doen in het eerste kwartaal van een verkiezingsjaar. Daarna gaat het meestal wat beter, maar vaak niet spectaculair goed. 

Op lange termijn zien we factoren die zorgen voor meer inflatie. Deglobalisatie, onaardig zijn tegen immigranten zorgt voor hogere inflatie, o.a. via hogere lonen aan de onderkant. De pendule van de tijdgeest is nu tegen verdere toename van individualisme en nog meer ongelijkheid. Zelfs Trump gaat niet meer voor lagere vennootschapsbelasting. De machten B van business, bedrijfsleven en I, individualisme, keren zich nu tegen een verdere forse stijging van de reële winsten en aandelenkoersen. De macht G, government, moet ook sterker worden vanwege hogere defensie-uitgaven, bestrijden klimaatverandering, de roep om protectionisme (immigratie omlaag etc.) en meer herverdeling om ongelijkheid te verminderen. Dat is allemaal inflatoir en remt stijging beurzen.  Het is al zichtbaar. Zelfs de S&P500 die het toch mooi gedaan heeft staat nog steeds duidelijk onder het hoogtepunt van 2021 in reële termen. 

Inflatie staat verder structureel onder druk door de schaarste van nogal wat grondstoffen die moeten gaan helpen bij het bestrijden van de klimaatramp. Overduidelijk is dat enorme schaarste in o.a. koper op ons af komt.. Fossiele brandstoffen zullen meer belast moeten worden en dat betekent meer inflatie.

Zelf voorzag ik eind 2019 een stabilisatie vanaf 2020 van de reële koersen. Dat was beter dan wat we eerst aangaven in ons boek, namelijk een daling (vanwege de ongunstige ontwikkeling van de machten B, Business, en I, individualisme en de opkomst van G, government). Die verbetering van de verwachte trend was vanwege de acceleratie in technologische ontwikkeling. Dit jaar extra duidelijk geworden via AI en Chat GTP. Koerswinstverhoudingen voor de hele beurs moeten dan hoger zijn vanwege hoge waarderingen inde technologiesector. Misschien is dit nu wat overdreven, zoals wel erg duidelijk zichtbaar in de magnificent 7.  

Op niet al te lange termijn is er een groot risico op een Chaotisch Neergangscenario (2027? zoals we beschreven in ons boek) vanwege te veel inflatie en politieke onrust (Taiwan en aanbodproblemen chips bijvoorbeeld). 

Overigens lijkt het inflatieprobleem nu veel kleiner dan inde jaren zeventig, omdat het nu beter gaat met de productiviteit (AI en robotisering) en investeringen niet zo snel duurder worden (zoals gebeurde inde jaren 70, waardoor de afschrijvingen te laag bleken om alles te vervangen). Goederenprijzen kennen nog steeds een veel lagere structurele inflatie dan de diensteninflatie. 

4 januari 2024

drie dagen in het nieuwe jaar en de somberheid slaat toe

 Dat ging snel. Al na drie dagen komen er sombere verhalen dat de rente veel te laag is. De inflatie daalt, maar is op termijn nog steeds een probleem zoals je ziet aan de rente en de correlatie tussen aandelen en obligaties (probleem is wel minder geworden). 10 jaars rente naar 5,5% zegt Bianco. Hij haalt anderen aan die opperen dat de hoge hypotheekrente een 1 tot 1,5% hogere 10 jaars rente impliceert. Vooral bij hogere volatiliteit, zoals de VIX lijkt aan te geven. En het groot verschil in de verwachtingen van de brokers van redelijk optimistisch tot behoorlijk pessimistisch. De brokers weten ineens zeker dat de FED niet meer dan twee of drie keer de rente gaat verlagen in 2024. Tenzij ze helemaal mis zitten en er toch een stevige recessie komt. En dat kan bij een afzwakkende arbeidsmarkt zoals de JOLTs aangeven: in november zijn bedrijven straf minder gaan huren. De chippers melden dat hun klanten veel te veel voorraden hebben, vooral bij toeleveraars aan elektrische auto's, een vaardigheid die men in Europa nog niet zo goed onder de knie heeft tegen een redelijke prijs. En met die verdwijnende subsidies loopt het minder storm, want niet zo'n redelijke prijs meer. Apple krijgt ineens slechte beoordelingen van enkele analisten. Het lijkt duidelijk te worden dat de magnificent seven een toontje lager moet zingen (na het eerste kwartaal beter?).

Zoals de eerste week gaat, zo gaat het jaar, is een oude beurswijsheid. De statistische onderbouwing is niet helemaal jofel, maar het lijkt wel te wijzen op een iets minder dan gemiddeld beursjaar, vooral als je niet corrigeert voor de daling in de eerste week.

Aan Chinese tekens doet de beurs niet, het is het jaar van The Trump. Xi heeft het over de onvermijdelijkheid van de hereniging van Taiwan met China (een groot West Taiwan in de ogen van de Kwomintang). China heeft een reeks weerballonnen afgestuurd op Taiwan. 

Supply chain problemen door de Houthis in Jemen. 

Poetin scoort diplomatiek volop in het tot slaaf mogen maken van Oekraïne. 

En Gaza is een tranendal en dat dreigt in de buurt op diverse plekken ook te gebeuren.

Zoals altijd is er een hoge wall of worry. Misschien even wat moeilijkere tijden in het eerste kwartaal, maar daarna gloren in een presidentverkiezingsjaar in de VS meestal betere tijden.  De lange rente lijkt iets verder te moeten oplopen, maar als men verwerkt heeft dat de FED maar drie keer gaat verlagen in 2024, de economische groei aan de zwakke kant is en de inflatie verder daalt op korte termijn maar niet lange termijn, dan hoeven we geen 10 jaar rente in de VS van hoger dan 4,5% te zien (alhoewel dat natuurlijk wel kan, de Markt heeft onvoorspelbare kanten die het voorspellers voortdurend het leven zuur maakt).. 

30 december 2023

nog geen all time high S&P500

 Langzaam aan het jaar uit. Er was ook niet veel nieuws sinds de draai (pivot) van de FED. Een iets sterkere consument zoals eigenlijk al het hele jaar en iets beter dalende inflatie dan gedacht zoals al het hele jaar. Er was dan ook geen reden voor een grote opmars of afmars. Het duurt wel een beetje langer dan gedacht voordat die all time high er is van de S&P500. Er is groeiende angst voor een dubbele top vanwege over optimisme over van alles, zoals geen recessie en ferm dalende inflatie en rente.  Iedereen is al optimistisch, de hedge fiunds zitten al erg positief gepositioneerd. De brandstof is even op, de meeste bedrijven moeten even stoppen met inkoop eigen aandelen, omdat de jaarcijfers etc. er al te snel aankomen. 

De obligatiemarkt loopt wel erg ver voor op de FED en dat kan eigenlijk alleen maar als er toch een recessie komt. Geen recessie betekent maar 3 en geen 7 of 8 rentdalingen van de FED in 2024. 3 is ook al mooi vind ik. Daarvoor moet de inflatie wel verder dalen en dat zal voorlopig wel gebeuren. Aan het eind van 2024 wordt dit moeilijker naar mijn stellige verwachting.

Het lijkt een betrekkelijk normaal presidentverkiezingsjaar te worden in de VS. Ongeveer normale stijging van aandelen of iets beter, wat geaarzel rond februari-april ongeveer, een vriendelijke FED. Misschien iets minder dan normale overheidsstimulering. De magnificent 7 moet het maar eens wat rustiger aan doen, Apple flauwte zou je zeggen. Maar toch weer enige winststijging en dat bij dalende korte rente, wat monetaire stimulering van China, zou toch voldoende moeten zijn voor enige stijging van de koersen (zonder een onaangename schok natuurlijk). Particulieren lijken weer meer aandelen te kopen en dat kan uit hun fors gegroeide geldmarktfondsen (of winstnemingen op recent gekochte obligaties)..

Ik las dat McClellan enigszins gelooft dat veel regen in New York goed is voor aandelenkoersen. Wie weet, het maakt al die regen beter verteerbaar. .

24 december 2023

groot optimisme leidt maar tot kleine stijgingen op de beurzen

 De pivot van de FED, de draai richting verruimen, heeft nog maar nauwelijks geleid tot stijging op de aandelenbeurzen. Wel tot daling van de betrekkelijk korte rente. Ook de fraaie cijfers in de VS voor de kerninflatie en totale inflatie van de bestedingen zonden de koersen niet fors omhoog, ook al werd er euforisch over bericht: het is duidelijk dat de FED niet gaat verhogen maar verlagen. Misschien dat de komende weken toch wat extra geld uit de enorm gegroeide geldmarktfondsen gehaald wordt om aandelen te kopen.. De centrale banken hebben hun best gedaan om het optimisme te temperen, maar bij dit soort cijfers zijn ze over niet al te lange tijd echt wel te vermurwen tot rentedaling. De arbeidsmarkt is nog steeds sterk, maar wordt toch heel duidelijk geleidelijk zwakker. Je moet echt al gaan verruimen voordat de arbeidsmarkt door het putje gaat. Heel veel verruimen hoeft niet zonder een recessie, maar wel de daling van de kerninflatie om te voorkomen dat de reële rente oploopt. Het inflatienieuws ziet er voor 2024 goed uit voor met name de VS. Huurstijging zal afzwakken vanwege het vertraagd doorgeven van de prijsstijging van huizen en vanwege het grote aantal appartementen dat in aanbouw is/ in verhuur komt.

Het consumentenvertrouwen zit flink in de lift in de VS, nog niet zo in Europa/ Duitsland.

Dan is er nog China, dat tracht harder te groeien met investeringen in infrastructuur en industrie. Investeringen in infrastructuur is niet meer erg rendabel. Het zwaar subsidiëren van staatsbedrijven om meer te produceren voor o.a. de export stuit op bezwaren in het buitenland. Afgelopen vrijdag kreeg het grootste aandeel Tencent een knauw van 14% vanwege uitlatingen dat gamen zwaar afgeremd moet worden (ongeveer 20% van de business van Tencent las ik ergens). Een zware afstraffing die aangeeft dat er geen vertrouwen is dat de staat de succesvolle bedrijven als Tencent extra gaat stimuleren. Centraal geleide economieën zijn berucht voor het knevelen van innovaties. Ze roepen dat iedereen optimistisch moet worden in China, maar dan helpen zulke acties bepaald niet..

Dit en vele andere zaken (zoals huizenmarkt, vergrijzing) zijn niet best voor de groei van China in het komende decennium. De handelsoorlogen worden steeds heviger. Xi kan zich gaan vergrijpen aan Taiwan om binnenslands populairder te worden, maar dat dreigt te gaan met nog veel ernstigere handelsoorlogen met bijbehorende grote supply shocks. De wereld kan China niet missen als producent, als leverancier van zeldzame metalen etc. Ondertussen zien we dat China steeds meer goud koopt, kennelijk een voorbereiding op meer (handels)oorlog. De goudprijs zou overigens het komend decennium flink gesteund moeten worden door aankopen van Chinese burgers nu er steeds meer in de range van inkomens $20.000- $ 40.000 komen, de range waarbij goudaankopen schijnen te accelereren.