30 juli 2015

BNP VS +2,3% in tweede kwartaal en in heel 2015

2,3% groei over het tweede kwartaal 2015 was iets minder dan gedacht, mar de bijstellingen an de groei van het BNP sinds 2011 zijn belangrijker
Ik had geen neerwaartse herziening verwacht van 0,3% van de groei sinds 2011. Eigenlijk zag je dat wel aankomen na de neerwaartse aanpassing van de groei van de industriële productie een paar dagen geleden. Maar inkomensgroei was beter geweest dan productiegroei met uitzondering van 2013. Vooral in het eerste kwartaal van 2015 was het verschil groot.
Dat zie je wel enigszins terug in de cijfers: 2013 had de grootste neerwaartse herziening en het eerste kwartaal van 2015 had de grootste opwaartse bijstelling samen met het eerste kwartaal van 2014, maar dat lag ook aan een kleine opwaartse seizoenbijstelling voor de eerste kwartalen.
Nu dus 0,6% groei in het eerste kwartaal en geen -0,2% of -0,7% zoals daarvoor gerapporteerd. 0,6% was hoger dan wat ik elders gelezen had, daar ging men uit van 0,3%.

Een en ander maakt het toch iets gemakkelijker om de groeivoorspelling van de FED te halen. Je hebt nog een basiseffect dat de groei aan het eind van 2014 hoger was dan aan het begin (verschil wel kleiner) en dat helpt de groei voor 2015 met ongeveer 0,25%. Als je uitgaat van 2,5% groei in het derde en vierde kwartaal van 2,5% kom je uit op 2,3% groei voor 2015 en dat is hoger dan de consensus en de FED hebben gemeld (2%).
en op jaarbasis ziet het er dan alsvolgt uit, met als rode balken de potentiële groei van de FED (2,3%) en de economen van de FED (1,7%). Dan is groei de laatste tijd eindelijk boven potentie
van goldman sachs, waar de herzieningen van het bnp sinds 2011 in waren, vooral in de consumptie (persomal consumtion expenditure) en overheidsuitgaven
en de bijstelling van de groei in het eerste kwartaal van 2015 kwam nauwelijks door nieuwe seizoencorrecties maar vooral door meer meenemen van de inkomensgroei.

FED houdt opties open

Geen duidelijke verwijzing naar een verhoging in september, er is door het koppelen van persconferenties aan de andere vergaderingen ook een verhoging mogelijk in oktober en januari.

De toon van de verklaring was van een betere arbeidsmarkt, minder verbetering nodig dan in vorige keren vermeld. Ook een betere huizenmarkt verder een gematigde groei net als eerder verteld. Inflatie was gezien als te laag, ook al zag men enige loonstijging.

Verbetering arbeidsmarkt richting NAIRU, ongeveer als verwacht
Stabilisatie energiemarkt na stabilisatie weer daling recentelijk
Dollar was even stabiel, maar werd recent weer sterker
De discussies gingen over één woord dat was toegevoegd: ‘some’.
Hele analyses over de vervanging van additional improvement is necessary door some improvement is necessary op de arbeidsmarkt om tot renteverhoging over te kunnen gaan.
Daardoor schat men nu de kans dat de FED al in september de rente gaat verhogen ineens een stuk hoger in.


Verder is ook belangrijk wat niet gebeurde: Lacker stemde niet tegen, terwijl velen dit wel hadden gedacht. Kennelijk vond hij dat ‘some’ krachtig genoeg om een renteverhoging in september te suggereren

Er is nog een inflatieprobleem bij de FED. Some staat er niet bij.

29 juli 2015

GMO Inker: wat als al die prijsongevoelige kopers gaan verkopen...

Het kwartaalberericht van GMO is weer uit. Dat geeft altijd stof tot nadenken
Opnieuw vond ik het verhaal van Inker interessant. Vele jaren stak zijn verhaal erg bleekjes af bij wat Grantham te vertellen had.
Deze keer een verhaal over alle kopers tegen elke prijs, het doet er niet toe wat het rendement is.
Dat is een enorm deel van de markt geworden. Het begon na 1998 toen diverse Emerging Markets in vooral Azië besloten dat een crisis als 1997-1998 ze niet nog een keer mocht overkomen. Dat betekende aanleggen van grote valutareserves om de eigen gecontroleerd laag te houden. Vooral China was een grote vergaarder van valutareserves, maar andere landen konden er ook wat van.
De valutareserves gingen van $1000 miljard naar $6000 miljard en China nam $3000 miljard van die groei voor haar rekening. Al die valutareserves werden belegd in veilige zaken ongeacht bijna tegen welke rente.
Na 2008 gingen centrale banken op grote schaal QE doen. Ze verlengden hun balans door tegen elke prijs een bepaald bedrag aan vastrentende waarden te kopen. Zo kwam er nog eens een groep marktpartijen bij die toevallig ook een extra omvang kreeg van ongeveer $5000 miljard.
Alsof dat niet erg genoeg was, kwam er uitgebreide regulering die pensioenfondsen en verzekeraars dwong tegen bijna elke prijs vastrentende waarden te kopen.  
Dit heeft gezorgd voor extreem lage prijzen van bijvoorbeeld voor inflatie geïndexeerde leningen in Engeland. De 2062 index linked bond belooft een reëel rendement van -0,8% op basis van RPI. Als je dat omzet naar de meer gebruikelijke CPI dan zit je nog steeds op 0% reëel. De kans dat je via een belegging in aandelen (of vastgoed) een lager (reëel) rendement haalt tot 2062 is volgens de historische cijfers sinds 1871 ongeveer 0 (je bent een ketter volgens Piketty, je hoort te rekenen met 5%; dat is overigens weer te optimistisch voor een gespreide portefeuille, maar rekenen met 0% reëel over periodes van tig jaar is extreem pessimistisch).

En het houdt niet op met beleggers die tegen elke prijs kopen. Je hebt de risk parity strategie die ongeacht het veracht rendement een deel van de portefeuille in een bepaalde categorie deponeert. Of gewoonweg de beleggingsmaatschappijen die gewoon het instromende geld ongeveer beleggen volgens de benchmark.

Dat is eigenlijk de reden: steeds meer gelden worden belegd volgens een benchmark en daarop afgerekend. Bij de valutareserves was dit de valutakoers die niet mocht oplopen, bij QE moest de balans naar en bepaalde benchmark grootte, bij pensioenfondsen waren de verplichtingen de benchmark.
De onzichtbare hand van de markt is marktwerking geworden via het slaafs volgen van de benchmark. Aan die strategie kleven grote nadelen. Het dicht bij de benchmark blijven lijkt op het extreem voorkomen van bosbranden. Die komen er dan een hele tijd niet totdat er een allesvernietigende bosbrand komt (Minsky).

Ik dwaal af, de vorige alinea is niet het gevaar waar Inker het over had. Dat gevaar is dat die enorme prijsongevoelige kopers na zekere tijd prijsongevoelige verkopers worden. Dat gaat tot drama’s leiden. De markten zijn niet liquide genoeg. Zelfs het stoppen van kopen heeft/had al enorme consequenties. Het creëerde het taper tantrum van 2013 waarbij de rente veel meer steeg dan je uit de verandering van de fundamentals kon verklaren.

Voor de toekomst komt daar als probleem van de te hoge waarderingen van beleggingen de toegenomen illiquiditeit bij. De vastrentende beleggers voor bijvoorbeeld een pensioen zijn en masse overgestapt van veilige staatsleningen naar leningen met een hogere rente. Die zijn veelal veel minder liquide. De markt van illiquide leningen is enorm gegroeid. Regulering heeft die onveiligere leningen echter hoogst onaantrekkelijk gemaakt voor banken. Die  gaan hun handen niet snel onder kelderende koersen van high yield houden of van moeilijke constructies (zoals CLO’s). Kortom, na zekere tijd is drama gegarandeerd.


Wat moet je doen als voorbereiding op die terugval na een onduidelijke tijd? Niet te veel beleggen in categorieën die je te duur vindt en vooral veel cash aanhouden (ik zou toevoegen: maar dan wel in een sterke valuta, liefst meerdere valuta’s, de euro is niet gegarandeerd sterk, houdt niet gegarandeerd zijn waarde).

overpeinzingen Varoufakis, goud en Hillary

Ik ben verbaasd hoe Varoufakis uit de school klapt over hoe alles ging in Griekenland. Wat een wilde westen. Al voor de verkiezingen onderzocht Syriza hoe ze van de euro af moesten komen. Varoufakis moest met gezwinde spoed toen hij minister werd een plan B verzinnen als de druk op Griekenland te groot zou worden vanuit Brussel om tot in het oneindige te bezuinigen. Ineens werd een en ander vrij gegeven. Varoufakis had met een aantal beleggers/investeerders telefonisch een interview gegeven, vertrouwelijk, waarbij hij zijn gal spuwde over de gang van zaken. De Trojka zette Griekenland onder curatele. Hij kon alleen achterbaks zijn maatregelen nemen om extra fiscale maatregelen te nemen. Eigenlijk had hij dat moeten tonen aan de Trojka. Overigens geldt dat voor alle eurozonelanden. Die kunnen niet zo maar doen wat ze willen, die staan ook onder controle van de Trojka. Misschien is dat wel waar.
Maar waarom hield hij dit interview? Was het wel zo vertrouwelijk? Het wordt wel heel gemakkelijk vrij gegeven. Ik denk dat hij zich wilde verdedigen dat Griekenland geen plan B had en ook dat hij wilde aantonen dat de Trojka een stel boeven is. Daarin is hij goed geslaagd.

Verder is er de discussie over de dalende grondstoffenprijzen. Die is behoorlijk verbazend, omdat hij zo breed is. Grondstoffenprijzen bewegen nogal random, hangen meestal nergens mee samen. De ene grondstof is zo verschillend van de andere dat velen het onbegrijpelijk vinden dat grondstoffen samen genomen worden. Er was bijna nooit een gemeenschappelijke factor die alle grondstoffenprijzen in beweging bracht. China heeft hier verandering in gebracht. Maar de huidige situatie is toch bijzonder.
Josh Brown van The reformed broker http://thereformedbroker.com/2015/07/28/actually-gold-rises-after-rate-hikes-begin/ haalt HSBC aan dat de goudprijs meestal helemaal niet daalde in het verleden als de FED de rente begon te verhogen. De dollar was dan meestal helemaal niet sterk. Die eerste renteverhoging was meestal wijd en breed ingeprijsd. This time is different denk ik, want de markt prijst helemaal niet in dat de rente wordt verhoogd. De markt gelooft de FED voor geen steek. De rente in de toekomst volgens de futures ligt ver onder wat de gouverneurs van de FED voorspellen. De markt weet het immers beter dan die prutsers bij de FED. Ze zijn een stel bangeriken geworden die naar de pijpen van de markt dansen en capituleren bij een daling van de S&P van meer dan 10-15%.


Dan hebben we nog de opmars van Donald Trump. Hij is de knuffelkandidaat van de republikeinse kiezer geworden. In ontzetting zien de republikeinse bobo’s het aan. Ze zien een nederlaag à la Goldwater die ervoor gaat zorgen dat de partij enorm naar links bijdraait (Nixon werd de meest linkse president die Amerika ooit heeft gehad, al zag men dat in die tijd anders). Ondertussen wordt de geloofwaardigheid van Hillary steeds ernstiger ondergraven. Wat een saaie vrouw, ze kan geen leuke speech geven zoals haar man of Obama. Ze is een tweederangs kandidaat die allen maar kan winnen van idioten zoals Trump of misschien zelfs dat nog niet eens. Het wordt tijd dat een goede democratische kandidaat opstaat lees je ineens.

28 juli 2015

Waarom zou Krugman fout kunnen zitten en Merkel goed dat bezuinigen goed is voor landen in de eurozone?

Het IMF is van het beginsel afgestapt dat landen die alleen maar geld van het IMF kunnen krijgen eerst hun economie verder kapot moeten bezuinigen. Griekenland moet een zak met geld krijgen en de schulden moeten worden kwijt gescholden. En geen geld naar de landen in de eurozone die armer zijn dan Griekenland. Een voorkeursbehandeling voor de zondaar. Hoe nobel ineens.

Het Keynesiaanse principe dat de overheid een gat in zijn hand moet hebben en bij elke recessie door moet blijven spenderen tot de economische groei weer in orde is, heeft de afgelopen decennia wat kleerscheuren opgelopen. De eerste keer was bij de eerste oliecrisis in 1973. De overheid creëerde inflatie, maar toch liep de werkloosheid op (this time is different leerden we toen, er ontstond stagflatie). Er was namelijk een ander probleem. De olielanden eisten een groter deel van de koek en kregen dat ook. Dat pareer je niet met Keynesiaans overheidsbeleid. Dat pareer je met een oorlog waarbij je de olieproducenten dwingt om olie goedkoop te blijven leveren. [Die oorlogen kwamen, de golfoorlogen, maar waren niet grootscheeps genoeg. Men was te beschaafd om zonder reden Saoedi-Arabië aan te pakken en Iran veroveren is militair nogal ondoenlijk.  ]
Men werd het er snel over eens dat er grenzen zaten aan Keynesiaans stimuleringsbeleid. Te grote overheidstekorten en schulden waren niet goed. O.a. omdat dan de rente op overheidsschulden tot onhoudbare hoogte kunnen stijgen. 7%+ vond men dat enige jaren terug voor de europeriferie.

Bij de kredietcrisis gingen de overheden ongekend Keynesiaans stimuleren. Maar de groei kwam niet terug. Krugman en de zijnen adviseerden de schuldencrisis te bestrijden met voortdurend meer schulden te maken. De overheidsinkomsten herstelden niet en de uitgaven bleven gedwongen (door hoge werkloosheid vooral) op hoog niveau. De extra stimulering in 2009 kwam duur te staan in vooral de eurozone. Er kwam een eindeloze rij jaren van bezuinigen. Er was een schuldenprobleem ontstaan door allerlei redenen. In hoofdzaak was men vooral na 2003 meer schulden gaan maken terwijl demografisch gezien er minder schulden gemaakt hadden moeten worden.
Die te hoge schulden zaten zowel bij de overheid, de particulieren als het bedrijfsleven. In de zuidelijke landen waren vooral de overheidsfinanciën het probleem, in Nederland vooral die van de particulieren.

Net als na de eerste oliecrisis moet je je verlies nemen. Extra consumeren door meer schulden te maken kan niet bij een vergrijzende bevolking.   Bij een krimpende bevolking moet je niet rekenen op grote waardestijging van je huis. De schuldenlast van een overheid wordt eerder onhoudbaar als die overheid gedwongen wordt steeds meer uit te geven aan overdrachtsuitgaven.
We zaten ineens in het Nieuwe Normaal, waarbij je je geld niet meer sneller kon uitgeven dan het binnenkwam. Dat geweldige recept van steeds meer consumeren zonder groei van inkomen stopte pardoes. Decennia was dit goed gegaan, banken werden steeds royaler, o.a. via mortgage backed securities met steeds wildere constructies.

Er is nog een kleine kans als de overheid voor een soort slimme private equity investeerder gaat spelen en veel rendabel investeert en dit financiert met veel goedkope leningen. De FED is niet voor niets de meest winstgevende onderneming ter wereld. China kon zo na 2008 gewoon doorgroeien.

Landen met weinig vergrijzing en niet te veel schulden kunnen verder gaan met Keynesiaans beleid dan het totaal vergrijsde Griekenland met zijn torenhoge overheidsschuld. De euro is helemaal niet de schuld van de vergrijzing in de europeriferie. Het achterblijven van Finland ligt aan de neergang van Nokia en slechte papierprijzen en de recessie in Rusland, niet aan de euro. 
Merkel heeft gelijk: vergrijzende landen kunnen niet steeds meer op de pof leven. Maar je moet de overheidsuitgaven niet te veel drukken. Je moet in een keer je bezuinigingen nemen en daarna kun je weer vooruit. Zie IJsland, Ierland, Spanje.


gold bugs worden behandeld alsof ze in Griekse leningen beleggen

Ineens ziet iedereen het: de goudprijs gaat omlaag. De redenen waarom je goud moet kopen zijn voltrekt belachelijk.  http://www.washingtonpost.com/blogs/wonkblog/wp/2015/07/25/gold-is-doomed/
Je moest goudd kopen vanwege het monetaire beleid van de FED, bankreserves drukken met QE. Daar zou oneindige inflatie uit voort spruiten waarbij vergeleken de jaren 70 niets zouden zijn. Meer iets als de Weimar republiek. Overheidstekorten zouden helemaal uit de hand lopen en de overheidsschuld al helemaal. De dollar was immers niets waard. Inflatie overal. Overheden hebben geen benul wat ze aan het doen zijn.
China zou oneindige hoeveelheden goud moeten kopen, maar toen bleek hoe mondjesmaat de Peoples Bank of China dit deed, bracht het een verkoper op het idee maar eens opruiming te houden en flink wat goud te verkopen. En de goudprijs herstelde daarna niet.

De sterke dollar (hier tegen de euro) correleert met de goudprijs, maar niet zo sterk.
Het overheidstekort van de VS leidt de goudprijs. Je kunt stellen dat de doorgaande daling van het Amerikaanse overheidstekort een vernietigende werking heeft op de goudprijs.
Een ander probleem is de afname van de valutareserves in de wereld. Om de een of andere rden correleert de goudprijs vaak goed met de valutareserves van Indonesië. Als je het zo bekijkt is de val van de goudprijs overdreven.


Ik moet zeggen dat ik net een boek over het inflatiespook van Mugadic verbannen heb naar de zolder. De deflationistas hebben de inflationistas verslagen.

Bianco is een hele tijd negatief geweest over de goudprijs.  Hij voorspelde dat er nog heel wat goud ETF's geliquideerd zouden moeten worden voor je de val van de goudprijs zou kunnen stoppen. Dat is nu eindelijk ongeveer voldoende gebeurd. Ook bij de goudfutures is de overdadig positieve positie van de large speculators en net managed money voor grondstoffen (hedge funds etc) eindelijk omgeslagen in een negatieve positie. Er is behoorlijk wat capitulatie.

26 juli 2015

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De grondstoffenprijzen zetten hun daling voort, de hypothese testend of de olieprijs het 1986 scenario volgt. Een en ander begint er meer uit te zien als een 1995-2000 scenario, met goede tijden in het Westen en problematische tijden voor Emerging Markets, de grondstoffenlanden in het bijzonder. De zwakke euro en yen vragen hun tol voor de export van Emerging Markets. De sterke dollar blijft dan slecht nieuws voor de Emerging Markets, ook via lagere grondstoffenprijzen, maar goed nieuws voor Europa en Japan.
Ondertussen is het winstseizoen in de VS al weer over het hoogtepunt heen. De omzetgroei was enigszins tegenvallend en zette de koers van Apple onder druk, terwijl de grondstoffen gerelateerde aandelen er als een dweil bijliggen. Ook Caterpillar daalt gestaag verder onder $80 na grootscheepse inkopen van eigen aandelen boven $100. De winsten overtroffen de naar beneden bijgestelde verwachtingen zoals vrijwel elk kwartaal gebeurt.

De euforie over Griekenland en het beteugelen van de beurscrash in China is weg aan het ebben en de angst over wat de FED gaat doen is weer aan het opborrelen. Het gaat natuurlijk goed genoeg in de VS om de noodrente van 0% naar het verleden te verwijzen, maar de Amerikaanse beurs kan moeilijk zonder extra QE, zo lijkt de zijwaartse beweging van de koersen sinds de FED niet meer bijkoopt te suggereren. Die zijwaartse beweging is natuurlijk wel in lijn met de winstontwikkeling die zwaar is getroffen door de dalende winstverwachtingen in de energie- en grondstoffensector (materials).  De ellende lijkt daar nog niet voorbij en nu moet een beperkt aantal sectoren de beurs redden  (gezondheidszorg, financials en selectief technologie), al lijken de consumer durables en non durables door de lagere grondstoffenprijzen ook weer wat extra vaart te krijgen.

Het financial stability argument om de rente te verhogen krijgt steeds meer ammunitie. Van alle kanten wordt ineens onderschreven dat je beter op korte termijn de rente kunt verhogen, omdat je dan minder risico loopt dat je daarna de rente te veel moet verhogen, zoals na 1966. Het deflatierisico lijkt te zijn verdwenen. In Amerika door de stijgende huren en andere dienstenprijzen, in Europa door het economische herstel. Ondertussen prijst de futuresmarkt nog steeds aanzienlijk lagere rentes in dan de FED voorspelt. Zelfs de large speculators geloven nu in een dalende Amerikaanse 10-jaars rente (vaak een contrair signaal overigens).

De Bank of England laat steeds luider horen dat zij de rente gaan verhogen, vorige week in hun notulen.
Kuroda zegt niet met nieuwe QE op de proppen te komen. Met de nieuwe graadmeter voor kerninflatie, zonder olie en met hoger gewicht van diensten voor ouderen, lijkt de kerninflatie hoger.

In de VS daalden de initial claims tot het laagste punt sinds 1973 en gecorrigeerd voor de omvang van de beroepsbevolking tot een all time low. Het nieuws van de huizenmarkt was gemegd. Slechtere verkopen nieuwe huizen en betere voor bestaande huizen. De Chicago FED National Activity Index werd weer positief, groei boven potentie signalerend, maar nog geen echte inflatiedruk. De leading indicators stegen 0,6%, terwijl 0,4% was verwacht. Na de 0,8% van de maand ervoor een strek cijfer.


25 juli 2015

alichi en potentiële groei VS

http://econbrowser.com/archives/2015/07/guest-contribution-time-to-re-estimate-the-u-s-output-gap-have-the-scars-from-the-crisis-healed
In het plaatje van Bianco in de vorige post was de schatting van CBO gebruikt vor potentiële grei.
Een alternatief is wat Alichi heeft uitgedacht.
Ook in de plaatjes van Alichi zie je dat de output gap dicht aan het gaan is, sneller nog dan CBO aangeeft.
Potentiële groei lijkt wel iets te verbeteren van 2% naar iets hoger.

24 juli 2015

secular stagnation of stagflatie

we beginnen steeds meer gewend te raken aan het Nieuwe Normaal van de Secular Stagnation. Door allerlei redenen gelooft men niet meer in terugkeer van de oude groeicijfers. Eerst was dit vooral vanwege de schuldencrisis. Men had te veel schulden en kon daarom het geld niet harder laten rollen dan dat het binnenkomt.Bij een recessie gaat men meer sparen, waardoor de groei achterblijft bij de inkomensgroei. Dan is de recessie voorbij, het vertrouwen komt terug en men gaat minder sparen. Niet dus in het nieuwe normaal. Het gat dat de kredietcrisis sloeg en de omvang van het BP onder trend bracht, werd niet gedicht, of zoals nu duidelijk begint te worden,, wel gedicht maar veel langzamer dan vroeger en met een verlaagde groei van de trend.
Die lagere trendgroei verklaart men uit demografie, de vergrijzing en de bijbehorende krimp van de beroepsbevolking, de participatiegraad en lagere groei van de ervaring van de beroepsbevolking en daarmee productiviteitsgroei.
Het plaatje van Bianco laat zien dat de groei nog steeds niet terug bij trend is. Maar het verschil, de output gap, is wel flink afgenomen. In een normale economische cyclus gaat de output gap meer dan helemaal dicht, er komt oververhitting met inflatoire gevolgen. De centrale banken grijpen dan in.

Over het algemeen gaan beurzen omhoog in het traject dat de output gap dicht gaat. Er is dus nog stijging van de beurzen mogelijk.

Bianco vindt het gat nog te groot en is pessimistisch over economische groei. De daling van de grondstoffenprijzen is een nieuwe aanwijzing dat het niet goed zit met de groei in de wereld. De deflatoire krachten zijn groot. Er is een behoorlijke kans dat de FED met QE4 moet aan komen zetten in plaats van de rente te gaan verhogen.

Ik denk dat het helemaal niet zo slecht gaat met de groei in de VS en Europa. De lagere euro zorgt voor een bijdrage van de export aan de groei in Europa. Deze gaat ten koste van Emerging Markets en een beetje van de VS. In de VS is er extra groei door herstel van de huizenmarkt, banengroei, meer vertrouwen en daardoor daling van de bespringen en meer gezinsvorming.
De invloed van lagere olieprijzen is nog negatief geweest vanwege dalingen van de investeringen van de energiesector en de uitstraling daarvan op de oliestaten.Vanaf nu lijkt er een hogere bijdrage te komen aan de groei in de VS, omdat de consument gelooft dat de lagere olieprijzen niet zo tijdelijk zijn en de uitgespaarde benzinegelden nu toch uitgeeft. De benzineprijzen zijn in 2015 gestegen en kunnen zo te zien aan de olieprijs weer omlaag.

Morgan Stanley denkt op basis van vele indicatoren dat we in de expansiefase van de cyclus zitten in de VS. Pas sinds kort overigens. Hierbij hoort hogere loonstijging en niet langer een noodrente van 0%.

De FED staat voor een dilemma. Geloven ze de deflatoire krachten van het Secular Stagnation scenario, zoals ze in 1937 hadden moeten doen of in de stagflatoire krachten van 1966. In 1966 zag de FED de inflatoire krachten veel te laat. Men onderschatte de loongroei en vooral, men overschatte de productiviteitsgroei. Die ging ineens achteruit. Voor 1966 had men men al meer dan een decennium nauwelijks inflatie gezien. De enorme stijging van de inflatie kwam voor bijna iedereen totaal onverwacht.
Die daling van de productiviteitsstijging is nu weer gebeurd en samen met de fors gedaalde werkloosheid, hogere huurstijging, onzekere stijging van de kosten voor gezondheidszorg (alhoewel deze wettelijk beperkt kunnen worden) is er wel degelijk hogere inflatie mogelijk. Dat we al zo lang geen inflatie gezien hebben, is geen garantie.
 .
Bovenstaand plaatje van Feroli (JP Morgan) laat het dilemma van de FED zien van 1937 en 1966. Het herstel van de economie leek overtuigend in 1937. De daling van de werkloosheid leidde tot 1965 niet tot extra inflatie. Maar toch, ineens was alles anders.

Het andere dilemma is financiële stabiliteit. Veel te lang te lage rente veroorzaakt allerlei onevenwichtigheden, bubbels, te veel inkoop eigen aandelen in plaats van investeren. Dat lijkt de hoofdreden te zijn waarom de FED de rente gaat verhogen. Het risico op deflatie is nu betrekkelijk laag. De ingeprijsde volatiliteit is laag, zowel op de aandelenmarkt als de obligatiemarkt. Dan denkt de FED de rente te kunnen verhogen. Pas als de aandelenmarkt flink omlaag gaat, krijgt de FED andere gedachten.

23 juli 2015

meer kerninflatie in de VS Feroli MS Minack

er beginnen steeds meer verhalen te komen dat de kerninflatie in de VS wel eens hoger zou kunnen uitvallen dan gedacht.
De werkloosheid is flink gedaald en dat leidt tot hogere lonen en inflatie. Men ging daar aan twijfelen, maar die twijfel is aan het verdwijnen. Goldman Sachs had bijvoorbeeld een plaatje waaruit je kon halen dat de loonstijging in de staten van de VS met de laagste werkloosheid het hoogste is.

Minack had een plaatje dat hogere loonkosten (ECI, employment cost index) leidt tot hogere diensteninflatie
en de daling van de leegstand zorgt voor hogere huurstijging
Verder zou volgens JP Morgan de medische kosten harder gaan stijgen, kunnen de voedselprijzen omhoog door el niño en is de daling van de olieprijzen bijna verwerkt (niet helemaal meer na de laatste dalingen).
Feroli van JP Morgan vindt de huidige situatie meer op 1966 lijken dan op 1937. Hij geeft Yellen daarom gelijk dat er een hoge prijs staat op te laat verhogen van de rente. Dan moet je veel meer verhogen.
Yellen heeft het 1966 verhaal nadrukkelijk op tafel gelegd bij de HHH testimony. Te laat verhogen maakt veel extra renteverhogingen nodig.
Dus op het ogenblik roepen Morgan Stanley én JP Morgan dat er wel eens meer inflatierisico kan zijn dan de markt denkt.

Misschien een beetje raar bij de huidige val van de grondstoffenprijzen, maar in lijn met verhaal van bijvoorbeeld Minack. Juist het grote geloof in Secular Stagnation is een te ruim monetair beleid aan het veroorzaken met inflatoire druk vanuit o.a. de huizenmarkt en loonkosten (ECI, Employment Cost Index)

club van pessimisten verwacht te triomferen

Alle brokers zeggen dat je nu extreem optimistisch moet zijn. Het is allemaal extreem goed afgelopen in Griekenland en je hebt nu een once in a lifetime opportunity om Chinese A aandelen te kopen tegen slechts 43% premie. Geloof dat monstertje van Yellen niet, zij gaat het echt niet in haar hoofdje halen om de rente te verhogen. Ze moet koest blijven vanwege enorme verkopen van waardeloze staatsleningen door de Chinezen. Ze komt echt wel met QE4. Institutionele beleggers zitten met zakken met cash dat belegd moet worden. De winstcijfers over het tweede kwartaal vallen geweldig mee. Kuroda is een idioot om zo stellig te zeggen dat er geen nieuwe QE komt. Hij komt zelfs met een nieuwe maatstaf voor kerninflatie die flink hoger is.

De club van pessimisten stelt dat de markt de feiten wel heel erg verdraait  Yellen verhoogt de rente. Als je naar de grafiek van de korte merikaanse rente kijkt dan is dat duidelijk dat de patiënt dood is. Als deze dan toch gaat bewgeen, brengt dit een enorme schokbeweging op gang. Kuroda doet echt niets al wil de markt nog zo graag. Carney verhoogt de rente ook.
Emerging Markets verkopen hun valutareserves en masse. China voorop. China heeft ineens heel andere bestemmingen voor die valutareserves dan Amerikaanse staatsleningen. Het Chinese bedrijfsleven ook. China blaast de zijderoute nieuw leven in. Vult de bankreserves aan,nu de klanten zo veel verliezen op hun onderpanden van grondstoffen en vastgoed. Niemand kan goed uitleggen wat de plotselinge enorme uitstroming van kapitaal uit China betekent. Dat kan niet iets goeds zijn.
Die instortende grondstoffenprijzen geven aan dat er iets verschrikkelijk mis is.
Obama in Keniya, dat gaat fout.

alles komt goed met Griekenland (anatole Kaletsky)

Anatole Kaletsky lijkt een sprookje te vertellen. Weet je nog, zo zei opa Pietje dat de Grieken zo boos waren op Griekenland toen ze een kwart van het BNP cadeau kregen van de rest van Europa? Eerst riep iedereen dat die man in de rolstoel een vrek was. Scheepsmagnaten belasting laten betalen? Een sprookje. Met 67 met pensioen, net zo laat als in Duitsland, te verschrikkelijk voor Grieken toch? Rare regelingen voor apotheken? Griekenland kan toch niet zonder?
Al die afgedwongen hervormingen werden een enorm succes. Natuurlijk gingen de Grieken niet bezuinigen, maar dat werd elke keer met de mantel der liefde bedekt. Draghi had al voor elkaar dat het verdrag van Maastricht ten grave was gedragen. Gewoon oneindige hulp aan verbrassende overheden. QE maakte alles mogelijk. En nu is het de tijd voor Griekenland om uit de ruif van de ECB te gaan eten.  Whatever it takes, de pinautomaten van Griekenland blijven gevuld worden. Maar de Grieken moeten wel later met pensioen en hervormingen doorvoeren. Ze moeten zelfs de scheepsmagnaten belasting laten betalen. Griekenland moet inzien dat de hypocrisie om hun geld te schenken van al die strenge noordelijke/Italiaanse/Spaanse politici gaat leiden tot oneindige steun.
Alles komt goed met Griekenland.

En waarom capituleerde Tsipras? Hij had om $ 10 miljard gevraagd als reserve voor de nieuwe drachme. Hij vroeg het aan iedereen, Rusland, China, Iran. Zij lieten Tsipras lekker stikken. Dus geen nieuwe drachme en capituleren voor een draconisch voorstel dat toch niet uitgevoerd gaat worden op enkele gekke hervormingen na zoals later met pensioen gaan.  

Greek PM Tsipras Allegedly Asked Russia for $10 Bln to Print Drachmas. http://bit.ly/1CP8tgp

One of the EU’s demands was specifically to raise taxes on farmers who currently only pay 13% income tax (on reported income) and get subsidised gasoline and fertiliser. And of course anecdotally there are not many people living in the countryside who are not classed as ‘farmers’. It seems Syriza needs the support of this sector’s backers though:





O

22 juli 2015

grondstoffen door de grond: China krijgt schuld

En weer zakken de grondstoffenprijzen weg, net als in 2014. Toen kreeg fracking de schuld, de veel hogere olieproductie in de VS terwijl China die extra productie niet niet opslokte.
Nu is de productie uit fracking gestabiliseerd, maar de bodem is uit de vraag van China gevallen.
Goldman Sachs probeert een en ander voor metalen aan te geven met hun China MCI index die de Chinese vraag naar metalen  zou moeten benaderen.
De vraag van China neemt af, terwijl de productie toeneemt. Dat is niet goed voor de prijzen. Och, de vraag van China zal wel weer gaan toenemen, maar op korte termijn moeten de prijzen door de grond.
Goldman Sachs had ook een heel verhaal van kapitaalexport door China, Het geld lekt ineens weg uit China. De voorraad valutareserves neemt daardoor af, overigens is dit het geval in vele Emerging Markets. Een en ander is een aanwijzing dat de euro zwakker wordt aldus Goldman Sachs.
Ondanks alles volgt olie nog steeds het 1986 scenario. Dat kan veranderen, maar ik zie nog geen nieuw dieptepunt voor de olieprijzen. Nog niet.

21 juli 2015

waarom is de productiviteitsstijging in de VS (en elders) zo laag sinds 2008?

Sinds 2008 komt de economische groei maar niet op gang. Zelfs niet in de VS. In Europa kunnen we nog wijzen op de idiote bezuinigingen ingegeven door Duitse kuisheid omtrent vergrijzing. Nu niet bezuinigen is je kinderen nog meer opzadelen met overheidsschuld. Keynesiaanse wijsheid zegt dat dit de zorg van de kinderen is en niet van de huidge grijsaards die het electoraal voor het zeggen hebben. Een en ander wordt ondersteund door de meeste nobelprijswinnaars voor de economie zoals Krugman en Stiglitz. Geef gewoon als overheid volgens Keynesiaans recept zo veel uit dat schulden versus BNP dalen vanwege hogere economische groei en inflatie. Gewoon de schuldencrisis bestrijden met het maken van nog veel meer schulden. Naar Grieks voorbeeld.

Er is meer mis met de economische groei dan dat overheden het Keynesiaanse recept onvoldoende gevolgd hebben. Er is vergrijzing. Die zorgt voor een lagere participatiegraad, minder werkenden, een langzamere stijging van de ervaring van de mensen die nog werken. Dat is denk ik de hoofdreden waarom de productiviteitsstijging zo tegenvalt sinds de babyboomgeneratie en masse met pensioen aan het gaan is. Een steeds groter deel kan en/of moet doorwerken tot op hogere leeftijd. Op zich is dit goed voor de economie, maar we meten wel zo een lagere stijging van de productiviteit.
En stijging van de productiviteit, daar draait alles om als je goede groei per hoofd van de bevolking wilt krijgen.

Een andere verklaring is dat het accent van het beleid van bedrijven na vooral 2008 is komen te liggen op winststijging per aandeel om op die wijze de bonussen van het topmanegement te kunnen optimaliseren.
Daardoor wordt de cashflow van het bedrijfsleven steeds meer ingezet voor inkoop eigen aandelen en kostenreductie en steeds minder voor creatieve investeringen. Dat leidt op korte termijn tot de meeste winstgroei, mar op lage termijn natuurlijk niet.

Sinds 2008 is de productiviteitsgroei zo'n procent lager dan de groei van het inkomen aangeeft

Er is een veel te grote nadruk op kostenbesparing (efficiency innovations; zoals scannen) en een heel lage nadruk op market creating innovations (zoals computer)

20 juli 2015

goud zakt weg, hogere reële rente en meer vertrouwen in de wereld

De goudprijs ging behoorlijk omlaag, eigenlijk iets te veel in de ogen van de chartisten.
Op logaritmische schaal is de daling nog niet zo groot. Structurele dalingen en stijgingen duurden heel erg lang.
In reële termen lijkt goud niet zo extreem duur, vergeleken met de geldhoeveelheid al helemaal niet.
Ik vind de goudprijs vergeleken met de S&P interessant. Voorlopig lijkt het dat je beter in aandelen kunt zitten (en je krijgt nog dividend ook).
Goud hangt samen met de reële rente (omgekeerde schaal!).
De val van de goudprijs wijst op hogere reële rentes, meer vertrouwen in de wereld en een sterkere dollar.

N.B. de val van vandaag van de goudprijs wordt toegeschreven aan het onvoldoende kopen van goud door de Chinese centrale bank. Die vertikt het om meer dan 2% van de valutareserves in goud te beleggen, terwijl de goudgoeroes 15% voorschrijven.

19 juli 2015

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Het valt niet mee om het nieuws over Griekenland en China van de voorgrond te verdringen, maar Google lukte het even met zijn meevallende cijfers.

Griekenland stemde vol walging voor het reddingspakket. Ook in Duitsland en andere landen stemde het parlement in. De ECB strooide met € 900 miljoen aan bankbiljetten om de pinautomaten aan te vullen. Er komt een overbruggingskrediet van € 7,2 miljard om schuldbetalingen aan IMF, ECB, Europa over juli te voldoen. Het IMF melde dat er schuld moet worden afgeschreven, de 40% via langere looptijden is volstrekt onvoldoende om de gepensioneerden in Griekenland en werklozen vooruit te helpen. Belastingverhogingen als hogere BTW hebben geen enkele kans om schuld/BNP naar beneden te brengen bij de huidige onderbezetting van het Griekse productieapparaat.

China verbaasde met 7% groei op jaarbasis (7,5% voor tweede kwartaal, unieke herziening van eerste kwartaal van 5,3 naar 5,7%). Te mooi om waar te zijn volgens velen en het cijfer veroorzaakte nog meer twijfel aan de Chinese cijfers. De val van de Chinese beurs lijkt gestopt te zijn, mede met de hulp van de centrale bank, gedwongen steunaankopen van enkele fondsen van brokers en andere maatregelen.

Yellen verdedigde de FED tegen flinke aanvallen vanuit congres en senaat vanwege onvoldoende openheid. Yellen beloofde de rente dit jaar te gaan verhogen als de economie ongeveer gaat als door de FED voorspeld en er geen besmetting van ellende komt vanuit Griekenland en China. Vanuit de markt komt er steeds meer verzet tegen een FED die ooit de rente wil verhogen, bijvoorbeeld Gundlach verbiedt het Yellen, net als het IMF. Maar kunnen zij wel zo met de FED sollen?
Carney meldde ook weer eens dat de Engelse rente gaat stijgen, nu de loonstijging wat te veel aan het aantrekken is.


In de VS daalde het aantal initial claims voor werkloosheid na de stijgingen in de vorige weken. Het sentiment voor midden- en kleinbedrijf NFIB daalde behoorlijk. De grootste tegenvaller was de daling van de detailhandelsverkopen. Ook de Phillyfed viel tegen, maar bleef wel positief. Housing starts waren mooi omhoog. Het vertrouwen van de huizenbouwers NAHBMI was ook omhoog. Industriële productie was 0,3% hoger, een redelijk cijfer.
Een en ander wijst op een enigszins moeizaam economisch herstel van de zwakte in januari en februari. Maart  en mei waren vrij sterk, maar april en juni weer wat zwakker.
De inflatiecijfers waren iets hoger dan verwacht bij de producentenprijzen, vooral voor de kerninflatie. Ongeveer hetzelfde verhaal bij de consumentenprijsinflatie (stijging 0,3% over juni, met kerninflatie +0,2%).

In Europa daalden de prijzen een beetje n Duitsland en Frankrijk, maar stegen ze iets in Italië.

De Iran deal leidde tot lagere olieprijzen, omdat Iran wat van zijn te grote voorraden kon verkopen. OPEC verhoogde overigens wel de schattingen voor de vraag naar olie en dit bood tegenwicht.

goed financieel economisch nieuws van de afgelopen week

1.    De crash van China lijkt te zijn gestopt via ingrijpen van de overheid. Het geruststellende daarvan is dat de overheid nog de touwtjes in handen lijkt te hebben. Als zij zeggen koop, dan is kennelijk het risico niet zo groot. Ze hadden hulp van ineens zeer meevallende economische cijfers, zoals de 7% economische groei en meevallende exportcijfers. En dat na een reeks enorm tegenvallende cijfers.
2.    Het Griekse blikje lijkt weer met succes een tijdje vooruit geschopt te zijn. Duitsers en Nederlanders zijn wat minder welkom in de zuidelijke landen en toeristen vervloeken de extra toeslagen op de kosten van hun ontbijt vanwege de hogere belastingen. De nieuwe hulp van € 86 miljard wordt waarschijnlijk gegoten in zeer langlopende leningen die een minieme marktwaarde zouden hebben (=de € 86 miljard is grotendeels een cadeautje). Als het Griekse bankwezen voldoende extra kapitaal krijgt, kan de ECB het komende economische herstel in Griekenland (ja, dat is onvermijdelijk) een extra duwtje geven.
3.    Het winstseizoen is goed begonnen, zowel in de VS als in Europa. De koersstijging van Google als gevolg van de meevallende cijfers was de grootste sprong in marktwaarde vanwege een winstcijfer ooit van een aandeel. GE had ook prima cijfers, orders VS 10% omhoog.

4.    De huizenmarkt verbetert. Housing starts mooi omhoog. Vooral huurwoningen.
5.  Yellen houdt de rug recht en belooft een stijging van de rente vanwege de goede gang van zaken op de arbeidsmarkt inclusief enige loonstijging. Vanwege argumenten van risicomanagement een plausibel verhaal. Er is alleen maar nodig dat de Amerikaanse economische cijfers minstens net zo goed zijn als de FED voorspelt. De barrière hiervoor is niet hoog. De komende jaarlijkse herziening van de groeicijfers van de afgelopen jaren gaat voor een economisch groeicijfer van meer dan 1% in het eerste kwartaal zorgen. Dan is bij 2,5% kwartaalgroei in de rest van het jaar de voorspelling van 1,8-2% economische groei royaal gehaald. Een en ander betekent een langzaam hogere rente en zo wordt de strop rond de nekken van pensioenfondsen en verzekeraars vanwege de te lage rente even weer wat losser gemaakt. De verhoging past nog in een Goldilocksscenario, het gaat allemaal heel langzaam en de centrale banken beloven nog steeds relatief royaal te blijven, al worden de FED en Bank of England iets minder royaal.   

18 juli 2015

overpeinzingen

nog wat kleine dingen die ik afgelopen week las
-de onhoudbaarheid van de Griekse schuld
zeer lange looptijd, gefinancierd tegen een zo lage ente dat de lasten lager zijn dan die van Frankrijk of België in de komende jaren. Toch nog te zwaar.
en diverse mensen beginne te rekenen hoe lang een lening moet zijn om een 'haircut' te kunnen zijn: 40-50 jaar leidt tot minstens 40% (ik reken veel grotere discounts uit; als ze in drachmen gaan financieren, zullen ze vele malen hogere rentes moeten gaan betalen).

-volgens een poll van Atlantico http://www.politico.com/story/2015/07/donald-trump-leads-scott-walker-jeb-bush-in-fox-national-poll-120267.html leidt Trump bij de republikeinen met 18% voor Walker (die denk ik gaat winnen) 15%, Bush 14% en Rubio/Paul 8%.
hierbij hoort ook Obama bashen http://www.wsj.com/articles/americas-next-revolution-1436918113
Manhattan Institute Senior Fellow James Piereson on his new book, “Shattered Consensus,” and the death of the welfare state. 
En dat net nu Obama zo succesvol is geworden, de enige president die van zijn tweede ambtstermijn meer maakt dan van zijn eerste
maar het boek heeft enige interessante denkbeelden
De bespreking in de Wall Street Journal: Mr. Piereson, a hero of philanthropy who faithfully spent the Olin Foundation out of business after supporting the work of think tanks, small magazines and groundbreaking scholars like Allan Bloom and Charles Murray, views the Obama presidency as the beginning of the collapse of an 80-year consensus, forged in the post-World War II years. That consensus “assigned the national government responsibility for maintaining full employment and for policing the world in the interests of democracy, trade, and national security.” Such a consensus, which “is required in order for a polity to meet its major challenges,” Mr. Piereson argues, “. . . no longer exists in the United States. That being so, the problems will mount to a point where either they will be addressed through a ‘fourth revolution’ or the polity will begin to disintegrate for lack of fundamental agreement.”

How, for example, will the contemporary left resolve the original progressive contradiction, which persists today: Affecting to be tribunes of “the people” and advocates for democracy, in practice so-called progressives demonstrate a dismissive impatience with democracy in favor of rule by the diktats of our benevolent betters, namely them.
At some point, what Democrat Erskine Bowles has aptly labeled “the most predictable crisis in American history” will be upon us, as the federal government defaults by one means or another on its unpayable promises. A revolt of the betrayed elderly, or of the plundered young, could be the catalyst for Mr. Piereson’s revolution. Perhaps even sooner, one state rendered destitute by reckless government spending and public pensions will attempt to dump its hopeless debt problem on the rest of the union. Which of these scenarios is most likely? Which most dangerous? Could the fourth revolution manifest itself in a separatist movement by states where majorities feel culturally estranged and disinclined to pick up the tab for the extravagance of less responsible states? Could the growing number of citizens professing economic conservatism coupled with libertarian social views be the front edge of a new consensus? No doubt this insightful author can help the rest of us think through these possibilities, but it appears that we will have to await his next book.


Hal Varian had nog een verhaal in de Wall Street Journal dat de productiviteitsgroei onderschat wordt, omdat een heleboel gratis is en daarom niet geteld wordt

Silicon Valley Doesn’t Believe U.S. Productivity Is Down

Contrarian economists at Google and Stanford say the U.S. doesn’t have a productivity problem, it has a measurement problem


big mac update van The Economist

The Economist heeft een traditie om de koopkrachtpariteit te toetsen aan de prijs van een Big Mac per land.
Je ziet nu Zwitserland en Noorwegen bovenaan het lijstje prijken en dat komt goed overeen met ons gevoeld at dit dure landen zijn.
De Eurozone stond tot voor kort ook heel hoog. Japan lijkt echt spotgoedkoop aan het worden en Rusland staat nu onderaan. Vroeger was dit India, maar dan heb je een vegetarische Big Mac en dat is toch iets anders. Brazilië lijkt nog steeds duur, maar het is erger geweest

ik heb al vaker over de big mac koopkrachtpariteit geblogd
door politiek, met kunstmatig hoge wisselkoers (Venezuela) of kunstmatig lage prijs om aan te tonen dat inflatie niet zo hoog is (Argentinië)

Greg Ip: FED moet rente haast wel gaan verhogen vanwege risicomanagement in september

Greg Ip was voor Hilsenrath het doorgeefluikje van de FED aan de markt. Hij schrijft nog steeds af en toe over de FED, maar zijn stukjes zijn niet langer door de FED gecensureerd.
Het verhaal van Yellen dat ze eerder de rente moet verhogen om zo een lager tempo van verhogingen mogelijk te maken is een staaltje risicomanagement zoals Greenspan eigenlijk ook probeerde te doen.

Het deflatierisico is weg en vanaf nu kun je verrast worden door loonstijgingen en inflatie. Als je niet snel begint met verhogen, kun je gedwongen worden de rente snel flink te verhogen. Dat is niet de bedoeling. Verhoging van de rente in september is optimaal voor de optiewaarde van de mogelijkheden van de FED. Je houdt dan de opties open de rente een of twee keer te verhogen in 2015. Tot op heden was wachten met renteverhoging rationeel, maar nu ineens niet meer, vanwege de afnemende optiewaarde.

 Yellen vindt dat de kredietvragers veel te wild aan het worden zijn en afgeremd moeten worden. De werkloosheid begint te laag te worden. Volgens de juist gepensioneerde havik Fisher van Dallas is Yellen niet langer de duif, maar een gemiddeld lid van de FED. De FED laat overigens graag de oren hangen naar wat Stanley Fischer zegt en die predikt het verhaal van verhogen in september. Diverse leden van de FED zijn door Fischer academisch gevormd en durven hun leermeester niet erg tegen te spreken.


Bianco vindt dat Yellen zei dat de Amerikaanse economie nog niet hard genoeg is gegroeid voor een renteverhoging , maar dat als deze nu gaat groeien zoals verwacht een renteverhoging verdient. de FED zit al vijf jaar te hoog met de groeiverwachtingen, dus Bianco ziet de kans op een renteverhoging in september als bijna 0, net als de markt in prijst.
De consensus van de economen zit nu wel op september, maar die klunzen zitten al jaren verkeerd met hun permanente voorspelling van stijgende rentes.
Een en ander geeft wel aan dat het belangrijk was dat de FED vorige maand de groeiverwachtingen voor 2015 verlaagd heeft. Nu is het heel simpel dat de voorspellingen gehaald worden, vooral ook door de komende opwaartse herziening van de groei sinds 2012 (eind juli, dit is een jaarlijkse exercitie waarbij de groeicijfers soms flink kunnen veranderen)  door rekening te houden met niet alleen gross domestic product maar ook met het de laatste tijd sneller groeiende gross domestic income. De groei in het eerste kwartaal wordt dan niet negatief, maar iets van 1,5%. Op jaarbasis zit de groei dan ineens op 3%.

16 juli 2015

rente VS te hoog gegeven 2 korte rente maar te laag vergeleken met structurele nominale groei BNP

de rente is hoger dan de lange periode dat de korte rente zo laag is geweest aangeeft, zelfs bij een ISM van 54.
Ofwel: men gelooft yellen dat ze de rente gaat verhogen
maar men gelooft niet dat de structurele nominale BNP groei in de VS 3,75-4% is. Bij wat meevallende cijfers kan dat geloof weer sterker worden

PE sinds 1871 en inflatie (Paulsen)

het verhaal van Paulsen vind ik goed

inflatie geeft een redelijk stuur
PE 16 is koopwaardig, 19 is opgepast hansaplast

Griekenland heeft zijn schuldafschrijving al lang gekregen en ze krijgen meer

De schulden van Griekenland zijn nominaal verschrikkelijk. Een overheidsschuld van bijna 200%, alleen overtroffen door Japan, het VK in de 19de eeuw en Nederland in de 18de eeuw/begin 19de eeuw.
Griekenland heeft schulden afgecshrven voor particulieren. De Trojka heeft dat niet gedaan, maar gaven extreem lange leningen ver onder de marktrente. De marktwaarde van die 50+ jarige leningen is bijzonder laag, ik denk zo'n 25%. We hebben eigenlijk al zo'n 75% cadeau gegeven aan de Grieken.
Nu komt er een nieuwe  € 86 miljard op zeer gunstige voorwaarden. De marktwaarde is hooguit € 20 miljard.
De Grieken kermen dat vooral Nederland het vel over hun oren trekt. Misschien is er toch een kanttekening te maken.
Als onze politici zouden komen met goede marktschattingen van de waarde van de te geven steun, dan zou het niet door de parlementen van de noordelijke landen komen.
Waarom geven we die laatste 25% ook niet? Dat zouden de noordelijke landen best kunnen doen, maar dat kunnen de zuidelijke landen als Portugal, Italië, Spanje en Frankrijk niet. Die hebben die voor de gek houd methode nodig van 50 jaar leningen voor 100% waarderen terwijl deze maar 25% waard zijn.

Yellen verhoogt rente als economie sterk genoeg is, maar is dat wel zo?

De getuigenis van Yellen voor senaat/congres wordt opgevat als een teken dat ze de rente pas in december gaat verhogen. Zo goed gaat het immers niet met de Amerikaanse economie op basis van de zichtbare cijfers en dan heb je ook nog de te lage groei in China (volgens d cijfers echter OK, 7% is prima), Griekenland (al doet Yellen nog zo haar best om duidelijk te maken dat Griekenland een non issue is voor de VS).
Bianco stelt het eigenlijk ook zo: sinds 2012 is de economie in de VS geen steek beter geworden. Inflatie is omlaag, het tempo van de economische groei is te laag, onder escape velocity van 3% (al vindt men tegenwoordig dat 2,5% al heel mooi is). De participatiegraad is alleen maar gedaald.
De FED wil alleen maar de rente verhogen om iets te doen aan financiële instabiliteit. Maar die financiële stabiliteit is juist de reden waarom ze naar de markt luisteren om de markt niet volatiel te maken. Daarom stellen ze de verhogingen maar uit, precies als de markt wil.

Het lijkt een beetje op de markt in de rol van Griekenland. De markt stelt maar uit en uit, schopt het blikje maar vooruit, maar wil het onvermijdelijke niet erkennen: Een rente van 0, dat kan niet altijd.
Yellen speelde tot nu toe voor de socialistische MerkHollande, maar op de achtergrond zit haar Schaüble in de vorm van Fischer. Zo kan het niet langer, die rente moet omhoog.

Als zoenoffer heeft ze dat de rente slechts langzaam omhoog zal gaan. Daarom beloofde ze snel de rente te gaan verhogen, hoe sneller, des te langzamer kan ze gaan verhogen.

Om curieuze redenen vat de markt dit op als dat ze stellig gezegd heeft de rente beslist niet voor december te gaan verhogen, ook al zei ze dat ze de rente zelfs zou kunnen verhogen als er geen persconferentie gepland was.

Misschien heeft de markt gelijk en bestaat de FED uit een stel slappe Tinussen die liever luisteren naar Lagarde dan naar Yellen. Tot op heden danste de FED naar de pijpen van de markt. Wordt vervolgd.

15 juli 2015

30 jaar staatsleningen veel gevaarlijker dan aandelen

Volgens Bespoke https://www.bespokepremium.com/think-big-blog/the-never-ending-range/is het nog nooit gebeurd dat na 132 dagen in het jaar de koersen sinds de start van het jaar zo weinig van hun plaats afkwamen. Ze geven in het plaatje hierboven wat er gebeurde in de jaren met maar iets meer beweging.

griekenland versus iran


wat optimisme over Griekenland
https://medium.com/bull-market/greece-time-to-look-on-the-bright-side-55d86bca9536
als Griekenland ontwaakt uit de verlamming, dan gaan enkele factoren bijdragen aan de groei op korte termijn zelfs

Krugman/Hamilton vinden de deal met Griekenland barbaars http://econbrowser.com/archives/2015/07/greece-is-internal-devaluation-enough. De vraag is onvoldoende en hogere belastingen maakt dit erger. Keynes draait zich om in zijn graf.
Griekenland is nog steeds niet concurrerend genoeg


De krimp van de economie in Iran lijkt erg op die van Griekenland. Inflatie in Iran is totaaal uit de hand gelopen. Dan valt er een akkoord door de strot te duwen waar de hele wereld blij mee is


14 juli 2015

via http://thereformedbroker.com/2015/07/14/fund-managers-holding-largest-cash-position-since-lehman/
beleggers bij  Merrill Lynch gaven aan een week geleden bol van de cash te staan. Griekenland, China waren daar waarschijnlijk de reden voor.

Nu Griekenland door het slijk gehaald is, wordt het weer tijd voor iets anders: de obligatiebubbel

Rutte gaf de overtreffende trap van eisen aan Griekenland: na het referendum drukte hij door dat alle leuke dingen die Syriza had gedaan voor de mensen teruggedraaid oest worden. Complete vernedering van Tsipras die overduidelijk de kluts kwijt raakte en ineens in alles toegaf om toch een akkoord te krijgen. In een paar dagen moet Griekenland meer wetswijzigingen goedkeuren dan normaal in decennia. En dat allemaal om er een meer normaal Noord Europees land van te maken. Je ziet nog wat desperate pogingen van bloggers om aan de noordelijken uit te leggen met een kaart waar Griekenland ligt, maar hun zaak is hopeloos. Schaüble heeft de portemonnee en kwam met een toneelstukje over een tijdelijke grexit. Dat had kennelijk een overrompelend succes op de Griekse onderhandelaars.
Grieken weten het en de rest van Europa ook: dit kan Griekenland niet voor elkaar krijgen.
Grexit is nog lang niet afgewend.


Niet alle voorpagina's van Barron's zijn contraire indicatoren gebleken.
Een normaal denkend mmens koopt al jaren geen veilige  staatsobligaties meer.. Hij laat zich verleiden met risicovolle obligatiefondsen die gemiddeld hogere couponnen hebben met een steeds hoger wordend risico en een steeds lagere liquiditeit.
TINA, there is no alternative: koop aandelen, goud iis ook niets en olie is oliedom

total return grondstoffen, aandelen, obligaties sinds januari 2014

Lange staatsleningen van bijvoorbeeld Duitsland is sinds 2014 nog steeds een van de bset renderende beleggingen. De total return van de MSCI wereldindex aandelen blijft achter (als je de dollar had afgedekt).
Grondstoffen was veel slechter en vooral aan olie heb je weinig plezier beleefd.

12 juli 2015

goed nieuws van de afgelopen week

1. Griekenland gaat niet de afgrond in, in ieder geval nu nog niet. Zo lang de capital controls duren zit Griekenland in de houdgreep van de ECB en kan het niet te veel zondigen. Hoe pijnlijk ook, zelfs bij kwijtschelden van de schulden moet de Griekse overheid niet al te veel meer uitgeven dan ze binnenkrijgt. De demografie staat de sinterklaasgedachte in de weg en anders gaan ze in de zak van Schaüble. De rente - en aflossingsbetalingen op de Griekse overheidsschuld zijn de komende decennia nog laag. Bij nog veel meer schuldopbouw zoals de Grieken zo graag willen, wordt dit uiteraard anders. Dan lonkt de drachme met zijn hyperinflatie.

2. De Chinese overheid doet er alles aan om de krach te stoppen. En het loopt meestal niet goed af met degenen die tegen de Chinese overheid in gaat.
Al die monetaire verruiming heeft geleid tot een aantrekken van de geldgroei. M2 van $21 000 miljard lijkt genoeg om hoge beurskoersen te rechtvaardigen.


3. De wereldhandel trekt weer aan na het grote gat van het eerste kwartaal
(plaatje ABN AMRO). Vooral in de ontwikkelde landen is er verbetering zichtbaar, maar ook in Latijns Amerika. Voor Azië schijnen we nog een klein beetje geduld te moeten hebben, maar bij aantrekken van de Amerikaanse import komt dat echt ook wel.

4. De Amerikaanse groei trekt aan.
Mijn basisverhaal is dat de Amerikaanse economie sinds half 2014 in een hoger groeitempo zit. Escape velocity van 2,5%+ (vroeger dachten we dat het 3%+ moest zijn, maar na al die verlagingen van de schattingen van de potentiële groei is het duidelijk dat je al heel blij met 2,5% groei moet zijn.

De arbeidsmarkt geeft aan wat de trend van de inkomensgroei moet zijn en deze is beter dan de productiecijfers nu zeggen. In de komende jaren zal daarom de groei van de productie (inclusief wat de diensten produceren) wat naar boven worden bijgesteld, zo verwacht ik. In ieder geval prbeert men de lage groei in het eerste kwartaal wat weg te masseren.
De openstaande vacatures, jolts, geeft die sprong vrij goed aan in de VS

Voor ik op vakantie ging zat men in zak en as over de lage voorspellingen van de Atlanta FED voor het tweede kwartaal. Deze zijn aardig bij aan het draaien, de trend is goed.

Een verdere greep uit de plaatjes van het blog van Dr. Ed (yardeni)
 

solide trends

.na het recente gat gaat het weer uitbundig omhoog. Men spaart weer wat minder, omdat men de daling van de benzineprijs als meer permanent aan het zien is.
versnelling van een goede trend: de huizenmarkt trekt aan, ook al huurt de millenial liever (nu nog wel; maar men berekent steeds vaker dat kopen goedkoper is dan huren)
het consumentenvertrouwen wordt geschraagd doordat steeds meer mensen vinden dat er weer banen in overvloed zijn en steeds minder dat het heel moeilijk is om werk te vinden. Kan nog beter, maar de trend is solide goed.

meer trucks, dat is goed voor de economie
het laatste plaatje was een beetje een verrassing voor me. Ik dacht dat het bedrijfsleven alleen maar eigen aandelen aan het inkopen was en niet aan het investeren. Toch wel. Men bouwt weer flink kantoren en straks ook hotels (dat is dan weer niet zo goed voor de vooruitzichten van commercieel vastgoed, maar voor de economie is het goed).