29 juli 2019

afgelopen week


Zo, weer bijgekomen van ons jaarlijkse feest, de Australische kerst met zijn grote beenham, salades, trifle, christmas pudding etc.
We hebben een vriendelijke beursweek achter de rug door de goede winstcijfers, maar het optimisme over wat centrale banken kunnen doen lijkt te hebben gepiekt (net als de eikenprocessierupsjeuk, het hete weer is ergens goed voor). De ECB deed niets maar beloofde in september voor sinterklaas te gaan spelen. Er zijn enige zorgen aan het ontstaan dat hedgefunds etc. te veel de zelfde aandelen aan het kopen zijn, momentum te populair en value te onpopulair.
Het winstseizoen verloopt meevallend. Winsten ongeveer 5% beter dan verwacht in de VS (gewoonlijk is dat 3-4%) en de guidance was bij lange na niet zo slecht als gevreesd. In Europa 4% meer winst dan verwacht, eigenlijk nog meer meevallend dan in de VS waar de winstverwachtingen van te voren meer naar beneden worden gepraat.
De PMI’s lieten zien dat het wereldwijd slecht gaat met de industrie, vooral in Duitsland maar ook in sommige landen in Azië.  IFO ook slecht.
De dienstensector blijft nog steeds sterk.

Nieuwe orders VS+2% na -2,3% de maand ervoor
Groei in het tweede kwartaal +2,1%.(nog even gelden voorzag men minder dan 1,5%)door zeer sterke groei van de consumptie. Dit veroorzaakt hevige twijfel of de FED meer dan twee keer de rente gaat verlagen. Misschien vinden ze een keer genoeg. Dit is uiteraard tegen het zere been van Trump die Chinahater Navarro laat rondschallen dat de dollar veel zwakker moet worden nu de handel met China een deuk krijgt.
China kocht wat sojabonen van de VS en er is een beleefdheidsbezoekje van enige Amerikanen in Sjanghai dat misschien de onderhandelingen ooit weer op gang brengt. Xi heeft al opgegeven dat het onder Trump nog wat wordt.
Trump gaat stevig door met ruziemaken, hij scheldt en twittert steeds nieuwe politici en commentatoren de huid vol (Trump called Rep. Elijah Cummings’ district in Baltimore "a disgusting, rat and rodent infested mess" and said that "no human being would want to live there” – NBC https://nbcnews.to/32YbiL1). Je zag stoomwolken uit zijn oren komen naar aanleiding van de getuigenis van Mueller, die geen impeachment lijkt op te leveren, zo meldt Trump uiteraard triomfantelijk. Weg met die heksenjacht roept hij en dat lijkt het beste. Hij heeft het nu ook begrepen op de WTO-voorrechten van ontwikkelingslanden. Weg ermee, niet goed voor Amerika en dat heeft in een verkiezingsjaar harder groei nodig dan arme ontwikkelingslanden. Van de opperrechters van de VS mag Trump $2,5 miljard steken in de bouw van een muur om Mexico. Trumps approval rate stijgt en hij wordt steeds populairder onder zijn aanhangers (en gehaat door de rest).

Amazon gaat een grotere invasie plegen in de kruidenierssector en daarmee wordt het voor Powell c.s. nog moeilijker om meer inflatie te maken.

21 juli 2019

opmerkingen van de week


Williams in zijn speech "Living Life Near the ZLB" verdedigde een renteverlaging van 50bp eind juli, je moet shock and awe toepassen. De rest van de FED was geschokt, dit was een flapuit van de eerste orde. Zonder goed overleg en niet genoeg rekening houdend met het gebrek aan ammunitie. Een communicatiefout van de FED. Bullard vindt 25bp genoeg. Clarida zit ook op dat pad en fronste de wenkbrauwen overduidelijk over zo veel academische spielerei. Maar toch, Williams gooit een probleem op: moet je zo voorzichtig mogelijk je laatste kogels inzetten of moet je juist wild om je heen schieten voordat je vermalen wordt. Voor dat laatste is meer te zeggen dan je zou denken aldus Williams.  Williams uiteraard tot de orde geroepen en die meldde keurig dat hij niet zo duidelijk voor -50 ging. Markt zit op 50% kans op -50 en 50% op -25.

ECB moet duiven blij maken en dat begint moeilijk te worden. De ECB moet banken gaan helpen, vooral bij verdere rentedaling. 

Nog meer monetair geweld, gaat dat de economie wel voldoende helpen, is steeds meer de vraag die gesteld wordt. Hoop op economisch herstel doet cyclische en small cap aandelen meestal vooroplopen, maar dat is deze keer niet het geval. De beurzen geloven kennelijk in hogere waarderingen door al die mooie monetaire bedoelingen, maar niet in herstel van de winstgroei van probleemgevallen. 

De stemming op de beurzen is langzaam weer euforisch aan het worden. Nog niet helemaal, er zijn wat macrozorgen en groeiende zorgen dat men te veel verwacht van de centrale banken.
De winsten van de Amerikaanse grootbanken vielen mee en men kermde minder dan verwacht en vooral gevreesd werd over de winstmarge op deposito’s als de FED de rente gaat verlagen. Er was een sterker dan verwachte kredietgroei en banken zijn tevreden over de consument. 
 Het winstseizoen valt tot op heden mee, betere winstcijfers in lijn met wat normaal is (voor het winstseizoen start zijn de winstverwachtingen door de bedrijven altijd te veel naar benden gepraat om zo een meevallend resultaat te creëren) en guidance die niet erg goed is, maar minder erg dan gevreesd. Handhaving van de verwachtingen voor 2019 wordt al als prachtig gezien (zie bijvoorbeeld ASML), mits men aangeeft ook goede moed te houden voor 2020 op basis van iets geloofwaardigs.

De Phillyfed viel reusachtig mee en dat wijst op een flink hogere ISM, niet in lijn met wat Norbert Ore van Strategas meet via zijn SLIM-cijfers, die meestal redelijk aangeven wat de ISM gaat doen. Niet in lijn met de kleine daling van de leading indicators.
Op de achtergrond speelt of de dienstensector zo goed blijft liggen bij dat afbrokkelen van de industrie. Ook de vastgoedmarkt in de VS laat menig steekje vallen ondanks de lagere hypotheekrente (oplopende voorraad te koop staande huizen, daling aantal vergunningen nieuwbouw, daling architecture billings index voor commercieel vastgoed. Men is onzekerder, voelt de wegvallende interesse uit het buitenland (vooral China).

De basisgedachte van de all time highs op de beurs is dat de cyclus weer gaat aantrekken zoals ook in 2016 gebeurde vanwege monetaire stimulering, bevordering herverkiezing Trump. Zo niet, Houston, we have a problem. Voorlopig gaat 2019 ongeveer als 1998, de S&P500 is meer dan 20% omhoog. Heel wat mensen stappen in de markt, ze hebben al heel wat gemist en voelen FOMO (fear of missing out). De wall of worry is overduidelijk heel erg hoog en dat geeft aan dat de problemen wel gezien worden. Na de eerste renteverlaging van de FED ging de beurs meestal omhoog, ook als de nodige tijd later de recessie toesloeg.

Men verwacht een V-herstel van de winstgroei, nog niet meteen, maar toch ook niet in de verre toekomst. Dat lijkt me een beetje veel gevraagd van de winstgroei in 2019 en 2020. Ook de verwachtingen voor wat centrale banken gaan betekenen voor de beurs zijn wel heel erg hooggespannen. Toch allemaal reden voor JP Morgan om verwachtingen voor S&P500 te verhogen van 3000 naar 3200

Macro: groei industriële productie +6,3% van China, veel beter dan verwacht
Retail sales +0,4% in juni in VS, net als in mei. Prima.

14 juli 2019

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week


Wall Street zette dankzij Powell records, maar in Europa ging het minder. De AEX daalde een half procentje. Tot nog toe dit jaar total return Nasdaq 24% in dollars, S&P500 21%, alleen Rusland was nog beter met +28%. Olieprijzen kropen verder omhoog op eindelijk de grote seizoenmatige daling van de Amerikaanse olievoorraden en de langzaam uit de hand lopende schermutselingen met Iran rond de Straat van Hormoez.
Powell zat bij zijn halfjaarlijkse Humphrey Hawkins getuigenis voor het parlement Trump na te praten dat de rente naar beneden moet. De notulen van de vorige FED-vergadering waren ook extreem ‘dovish’. Dat wordt alom geloofd nu, maar de lange rente steeg toch verder (bezit van de zaak [zekere daling rente FED] is einde van het vermaak). In Duitsland nog meer dan in de VS. Powell gaf aan dat de rente verlaagd moet worden vanwege de onzekerheden rond de handelsoorlogen van Trump, niet vanwege te lage groeivoorspellingen door de FED of te lage inflatie. Merkwaardig dat de FED niet zegt zich zorgen te maken over lagere groei door het wegvallen van fiscale stimulering.  Ach, niet zo merkwaardig, want dat zet de deur open voor potverteren via inzetten van nieuwe monetaire theorie MMT, iets dat de FED niet moet aanwakkeren op straffe van te hoge inflatie (die ontstaat door te veel geld uitgeven, niet door te veel geldgroei)

Beurzen werden gehinderd door winstwaarschuwingen. Het ergste lijkt nu voorbij, winstbijstellingen vallen eigenlijk reuze mee vergeleken met de afzwakking van vele recente macrofactoren, maar guidance moet voorzichtig zijn en dat zal niet altijd even goed vallen.
Deutsche bank gooide de doek in de ring (18.000 banen weg en geschatte afschrijving van € 7,4 miljard) en geeft het op een belangrijke speler in Amerika te blijven. Europa is nu een kolonie van de VS en Trump kan nu de EU belasting/ opdrachten opleggen op straffe van geen zaken meer doen met Amerikaanse banken. Rutte moet uiteraard een fregat naar Iran sturen op commando van de grote roerganger in Mar a Lago. Een alweer trillende Merkel is ook al niet zo best, schokkend dus.

De verslechtering van de macrocijfers buiten de VS is zorgelijker dan die in de VS. Machineorders Japan 50% lager dan vorig jaar, fors dalende nieuwe orders in Duitsland, 2% daling industriële productie Nederland, maar verder degelijk herstel in Frankrijk. Airbus profiteert superbe van de ellende bij Boeing.
In de VS vallen de cijfers rond de vastgoedmarkt en kleine bedrijven wat tegen. De voorraad te koop staande huizen groeit behoorlijk. Nieuwe huizen lijken te duur voor millennials. De lage hypotheekrente helpt en zal meer gaan helpen, maar tot op heden is de hulp teleurstellend. Belastingverhogingen op vastgoed in dure (meest democratische) staten vorig jaar werken nog steeds negatief door.
Het meest opvallende macronieuws was de stijging van 0,3% van de kerninflatie van de VS, het op één na hoogste cijfer van de afgelopen tien jaar, 0,1% hoger dan verwacht. De extra stijging kwam vooral door hogere goederenprijzen, o.a. van kleding. Totale inflatie steeg vorige maand 0,1%.
Initial claims voor werkloosheid daalden weer naar een zeer lage 209.000. Het iets achterlopende JOLTS arbeidsrapport viel iets tegen vanwege een kleine afname van de vacatures, maar een en ander wijst nog steeds op een sterke arbeidsmarkt. Vertrouwen midden- en kleinbedrijf volgens NFIB survey meevallend weinig lager.
Cijfers van China vallen iets tegen vergeleken bij de reeds massieve fiscale en monetaire stimulering die naar stellige verwachting nog massiever gaat worden en zo de groei op vrijwel precies het gewenste peil zal houden zoals we al de nodige jaren gewend zijn geraakt.

overpeinzingen: zonder recessie binnen een jaar in de VS hogere beurzen anders niet


Misschien ben ik te negatief over beurzen. Bijvoorbeeld Jeff Miller van  a dash of insight legt uit waarom we vooral op korte termijn nog stijging van de S&P500 kunnen zien: “Men is veel te somber over een recessie op korte termijn “late cycle” is niet hetzelfde als “end of cycle”. Men zet zich veel te erg schrap voor de winsten van het tweede kwartaal en de guidance. Winsten gaan meevallen. De huidige -2,7% verwacht zal minstens +1,1% worden zoals bijvoorbeeld Fact Set aangeeft
Het sentiment is veel te negatief, ongebruikelijk negatief bij een recordstand van de S&P500. Particulieren hebben veel te veel aandelen verkocht, veel te veel geld gestopt in geldmarktfondsen en obligatiefondsen en een deel daarvan zal terugvloeien naar aandelen.
Wanneer moet je gewicht aandelen verminderen? Als de winstverwachtingen te hard dalen, er een recessie op korte termijn komt, als inflatie te hard gaat oplopen in de ogen van de FED”.

De hamvraag is: komt er in de VS een recessie binnen ongeveer één jaar of niet?
Zo ja, dan gaat het niet goed met de beurzen via lagere winstverwachtingen en kan de FED de rente niet meer verlagen dan de credit spreads oplopen. Zo nee, dan gaan de beurzen waarschijnlijk omhoog via vooral hogere waarderingen en kan de FED de rente meer verlagen dan het weinige dat dan de credit spreads oplopen. De situatie lijkt dan op 1995 toen (daardoor maestro wordende) Greenspan magistraal voorzag dat de productiviteitsstijging de inflatiedreiging teniet zou doen, waardoor hij de rente niet verder hoefde te verhogen (er was in 1994 een ongelooflijk enorme stijging van de rente geweest)  en zelfs een beetje verlaagde. Irrational exuberance volgde in de ogen van Greenspan (december 1996), maar pas in 2000 ging het mis (en was Greenspan maestro af).   

Voor het uitblijven van een recessie in de VS is heel wat nodig.
1.     De werkloosheid lijkt uit gedaald en dan gaat de motor van de werkgelegenheidsgroei veel minder hard draaien.
2.     Inkomensgroei van de hoogste 50% qua inkomen moet herstellen.
3.     De investeringsgroei moet weer op gang komen.
4.     Net als rond 1995 moet er plotseling een stijging van de productiviteitsgroei uit de hemel neerdalen, nu vooruitlopend op investeringsgroei en zonder hulp van het cyclisch dichten van de output gap, want die is al dicht.  
5.     De handelsoorlogen moeten stoppen, niet erger worden. Duitsland schat kans autohandelsoorlog met VS op 50%, dat moet 0 worden.
6.     Het afnemende optimisme van midden- en kleinbedrijf moet stoppen.
7.     De strengere controle op immigratie moet ongedaan gemaakt worden om bouw en landbouw niet stil te doen vallen/ onbetaalbaar te maken.
8.     Er moet fiscale stimulering komen van niet veel minder dan vorig jaar en dat terwijl de tekorten al zo groot zijn en bovendien ook nog eens de voor het komend jaar reeds afgesproken automatische bezuinigingen afgedwongen volgens de sequester eerst ongedaan gemaakt moeten worden bij gigantische onwil van republikeinen en democraten om tot een compromis te komen.
9.     Trump moet voor minder onzekerheid gaan zorgen, maar Trump is een deal destroyer, geen deal maker. Trump is overgegaan van deregulatie naar regulatie om het democraten moeilijker te maken de verkiezingen te winnen.
10.  Inflatie moet niet oplopen (op straffe van daling reële inkomens en geen monetaire verruiming door FED)  en dat tegen uitzonderlijk lage inflatie van gezondheidszorg, kleding en andere importprijzen op het ogenblik, terwijl importheffingen in eerste instantie inflatoir zijn (maar deflatoir als het een recessie uitlokt) en huurstijging weer iets aantrekt en de olieprijs even niet meewerkt.

Dat is even wel weer genoeg somberheid. Er is reden voor structureel optimisme. (bijvoorbeeld https://seekingalpha.com/article/4274793-inverted-yield-curves-signaling-recession-deflationary-boom Er zijn uitzonderlijk veel bronnen voor innovatie, vergelijkbaar met rond 1900.) 


Het uitblijven van hogere inflatie bij zeer lage werkloosheid is de hoofdbron voor doorgaand geloof in Goldilocks. We gaan over van een industriële economie met een steeds grotere dienstensector naar een steeds groter deel digitale economie met zijn Goldilocks deflatie. We meten die digitale economie onvoldoende, want we hebben de meetmethodes van sinds de Industriële Revolutie nog lang niet overboord gezet.
Een ondersteuning van dat digitaal Goldilocks denken zag ik in een plaatje met een analyse waarom de inflatie de doelstelling van 2% PCE-inflatie in de VS miste.

Het komt voor een opmerkelijk deel door deflatie in de communicatiesector, het hart van de digitale economie.

12 juli 2019

Record voor S&P500, Tina houdt van Powell c.s.


De S&P500 is langzaam boven de 3000 gekomen. Een record, in reële termen bijna ook. Het gaat niet zo goed met macro en de winsten, maar centrale banken pompen weer geld in de economie. De kans op een recessie in de VS wordt laag geacht (FED modellen 33% binnen een jaar, JP Morgan 43% binnen een jaar, andere modellen 5% binnen 3 maanden). Trump komt met belastingverlagingen ook al is daar eigenlijk geen geld meer voor, vooral verlaging capital gains tax, en wordt daarom met een landslide herkozen door boze, oude witte mannen.
Aandelen zijn goedkoper geworden dan we gewend waren recentelijk. Dividendrendement 2,4% en boven 2% ben je te ruim beloond. Pieken van de S&P500 horen te komen bij hogere waarderingen, hogere inflatie en grotere inversie van de rentecurve.
Matejka, de voortreffelijke aandelenstrateeg van JP Morgan, ziet daarom nog 15% of meer stijging voor de top bereikt wordt over wellicht een jaar.


Matejka ziet een fors herstel van de winstrevisies. De markt is veel te veel de winsten naar beneden aan het bijstellen en dat gaat in de tweede helft van het jaar als een blad aan de boom omdraaien. Geloof Trump nou, handelsoorlogen zijn goed voor beurzen, want de FED verlaagt dan de rente en komt met scheppen liquiditeit.

Enigszins problematisch in mijn ogen is dat de koerswinstverhoudingen (PE’s) al wat zijn vooruitgelopen op herstel, terwijl macro en guidance verslechteren. Winstverwachtingen lijken mij te hoog voor 2019 en 2020.

Matejka ziet ook een zwak tweede kwartaal, maar dan gaat de beurs 10 maanden voorlopen op winstherstel, net als begin 2016.



Het lijkt mij kras dat de productiviteitsgroei verder gaat stijgen, nu de economische groei afzwakt van het 3%+ niveau naar 2%- (ook volgens de economen van JP Morgan). Dat kan alleen maar met daling van het aantal gewerkte uren zonder recessie. Er is geen grote investeringsgolf geweest die een acceleratie van de productiviteit zou rechtvaardigen. De werkloosheid is laag, de productiviteit van de huidige werklozen waarschijnlijk ook. Deregulatie van Trump lijkt om te slaan in regulatie om democraten wind uit de zeilen te halen.
Erger nog, als je naar het plaatje van Matejka (met pijlen van mij) kijkt, dan zie je dat vlak voor de meeste recessies de productiviteit even opliep naar ongeveer de huidige niveaus om daarna weg te glijden. Een recessie tamelijk snel is goed mogelijk.  
Matejka en velen met hem zien grote overeenkomsten voor komend jaar met 2015/16. Er kwam toen een flink herstel van PMI’s, macro, olieprijzen, de FED verruimde, China stimuleerde en men koos Trump.






Tja, ik denk dat de business sales verder afzwakken dan door Matejka ingetekend, verder dan in 2015/16 (wereldhandel en investeringen zijn nu minstens zo zwak) en dan zijn we in de tweede helft van 2019 nog niet bezig aan herstel.
(plaatje ter onderbouwing dat het nu niet beter gaat dan in 2015/2016)

Als Matejka gelijk krijgt met de business sales omhoog (zoals ook mijn collega’s hopen), dan kan hij helemaal gelijk krijgen met hogere winsten, productiviteit en dan uiteraard ook hogere beurzen.  
Voorlopig staat de markt aan de kant van Matejka. Verruiming van centrale banken vindt de markt belangrijker dan handelsoorlogen, dalende winsten en verslechterende macro zoals dalende PMI’s want een recessie op korte termijn ziet de markt niet, ondanks de inverse rentecurve (want dan kunnen koersen nog steeds een tijd stijgen bleek in het verleden). Ruim monetair beleid hoort te leiden tot hogere koerswinstverhoudingen en in de huidige constellatie van Secular Stagnation en geen fiscale stimulering in VS moeizaam herstel van macro. 
Tina regeert, There Is No Alternative voor aandelen bij negatieve rentes. Tina houdt van Powell en koopt aandelen.


7 juli 2019

Samenvatting financieel economische ontwikkelingen van afgelopen week


Beurzen waren niet zo blij met de wapenstilstand tussen de VS en China dan menigeen gehoopt had. China wordt met de dag veeleisender en dat helpt dat volgens Mnuchin voor 90% klare akkoord niet. De nodige winstwaarschuwingen, waarvan die van Samsung de belangrijkste was, hielpen ook niet erg. De verwachte winst voor de S&P500 een jaar vooruit schoof afgelopen week een kwartaal door en dat was goed voor een stijging van 171 naar 175 en dat houdt het optimisme over winstgroei keurig gaande.

Wel blij was men met de voorgestelde benoeming van Christine Lagarde tot opperhoofd van de ECB. Zij zal de rente nog veel verder onder nul brengen, zo denkt men. De rente daalde weer vervaarlijk. Een vreselijk mens dus voor de Nederlandse pensioenfondsen. Whatever it takes, die Nederlanders moeten maar eens flink gaan korten op hun pensioenen, zo lijkt haar devies. Ze is een politiek dier, dus ze zal ook wel gaan voor pushen van fiscale stimulering, geld over de balk smijten door vooral de landen met een onwelriekend groot overschot op de lopende rekening en overheidsbegroting zoals Nederland en Duitsland.
Italië beloofde zich zo goed mogelijk te houden aan de begrotingsregels van de EU.

Een en ander deed de rente verder door de grond zakken, omdat de beleggertjes nu wel heel erg veel (voor pensioenfondsen en spaarders) vreselijks van centrale banken verwachten. Vol verwachting van QE klopt het hart van zowel obligatie- als aandelenbeleggers. Waarschuwende vingertjes van tal van goeroes als El Erian, Gundlach etc.
Er waren record veel liefhebbers om obligatie-ETF's te kopen. Niet voor niets noemt men dat de 'most crowded trade' van het ogenblik.

De groei van de werkgelegenheid in de VS in juni was 224.000 volgens het Establishment Survey en 102.000 volgens ADP. De arbeidsparticipatiegraad liep iets op. Die toegenomen hoop op het vinden van geschikte arbeid zorgde voor 0,1% stijging van de werkloosheid tot 3,7%. De loongroei bleef een armetierige 3,1%.
ISM manufacturing 51,7, een kleine daling, maar beter dan verwacht. ISM non manufacturing een sterke 55,1, maar wel een grotere daling (-1,8) dan verwacht (-1,1).

Goede cijfers, nog niet op een recessie wijzend maar niet zo goed dat het de FED zal verhinderen eind juli de FED-rente te verlagen.

Autoverkopen iets omlaag, bouw tegenvallend, nieuwe orders omlaag, niet veel met beetje neerwaartse herzieningen van oude cijfers. Vervoer per spoor ruim 5% lager dan vorig jaar.

Wereldwijd waren de PMI manufacturing surveys (vooral in Azië) zwakker dan in de VS en met name nieuwe orders Duitsland zeer zwak. Het pessimisme van het bedrijfsleven neemt toe, ook volgens andere peilingen. PMI diensten was net als in vorige maanden sterker. Wereldwijd brokkelen de macro cijfers steeds verder af tot langzaam aan zorgelijke zwakte als de keer niet snel komt. De lage rente doet anders vermoeden, maar de verbetering van de financial conditions geeft hoop. Zonder nieuwe schokken geen recessie, de huidige perikelen in de handelsoorlog leiden ex Duitsland nog niet tot groeivoorspellingen beneden 0% groei. Frankrijk gaat beter en dat moet de EU redden. China belooft extra stimulering om o.a. nieuwe auto te kopen.


handelsoorlog wordt toch grimmiger ondanks de wapenstilstand van de G20


Het gaat helemaal niet goed met de handelsoorlogen. Trump was buitengewoon toegeeflijk op de G20 om niet af te gaan, maar China is het zat. Trump gaf toe aan het eisenlijstje van Xi dat de sancties tegen Huawei moesten verminderd worden.
Huawei prijkt echter nog steeds bovenaan het lijstje van bedrijven waar de transacties vermeden moeten worden in het kader van Amerikaanse technologiebelangen.

[je ziet het aan Xi: hij is het zat, wat moet hij met die vermetele, onbesuisde politieke amateur. Vooruit dan maar weer, een hand aan die mafkees.]

China heeft volgens diverse commentatoren op de G20 de handelsoorlog met de VS gewonnen. Trump moet nu in alles toegeven. China heeft laten weten alleen maar een handelsakkoord te willen sluiten als alle importheffingen van de baan gaan (geen geringe eis). Geen nieuwe wetgeving die Made in China in 2025 en de eenpartijstaat (die noodzaakt tot subsidiëren van staatsbedrijven)in de weg staan. Geen geflipflop door Amerika, anders stopt men met importeren van landbouwproducten uit de voor Trump kritieke staten om de verkiezingen te winnen. In Chinese ogen is het duidelijk: zonder akkoord is de Amerikaanse economie te zwak voor Trump om de verkiezingen te gaan winnen. Met zijn opvolger zal beter te praten zijn en anders dopt China wel zijn eigen dopjes, een steeds groter deel van de wereld zal kiezen voor handel met China boven handel met Amerika.

Trump wil andere landen hard gaan treffen die via een omweg van of naar China naar Amerika exporteren. Vietnam +400%. India is ook de klos, het verliest voorrechten van wat gewoon was voor een Emerging Market.

Trump moet verkiezingstechnisch Europa onder druk zetten met dreiging van tarieven op auto’s. Europa doet ondertussen niets en zal dus de toorn van de 'tariff-man' Trump aan den lijve moeten gaan voelen. Meer geld voor defensie en niet weggooien aan de klimaatcrisis, wat Europa terecht een veel beter doel vindt.

Japan is een handelsoorlog met Zuid-Korea aan het starten en van beide kanten worden nu steeds meer onaardige maatregelen getroffen.

Kortom, verharding van de handelsoorlogen zet door, is helemaal niet verminderd op de G20.

6 juli 2019

Werkgelegenheidsrapport VS: goed, maar…


De groei van de werkgelegenheid over juni in de VS was met 224.000 bij de eerste rapportage duidelijk beter dan de verwachte 165.000 en beter dan wat ADP aangaf, maar de groei is af aan het zwakken. In de eerste helft van 2018 was de totale groei 1411.000 en in 2019 1033.000. Nog steeds behoorlijk, maar verdere afzwakking zou de groei op jaarbasis beneden de door mij gevreesde 1,8 miljoen brengen en dat is een niveau waarbij de VS snel in een recessie kwam/ al in een recessie zat.


In 2018 stopte de dalende trend net op tijd, maar in 2019 is een nieuwe daling begonnen en die zal denk ik wel doorzetten tot onder de door mij toegevoegde dikke blauwe lijn (150.000 per maand, 1,8 miljoen per jaar). Zo ver is het nog niet, maar ergens eind 2019 lijkt me dit toch wel het geval.

De loongroei is ondanks de lage werkloosheid en het grote aantal vacatures eerder af aan het zwakken dan versnellen. Vreemd.

De participatiegraad steeg een beetje (ook voor de kerngroep van 25-54-jarigen) en daardoor kon de werkloosheid 0,1 hoger gemeten worden op 3,7%.

Prima cijfers zou je zeggen, net niet goed genoeg om de FED af te brengen van het pad van renteverlaging, maar beurzen werden toch een beetje benauwd (zoals Eddy Elfenbein uitlegde: The good news is bad news because the previous bad news was seen as an impetus for good news but now that bad news is no longer tenable which is good news and that’s, as I said before, bad news.). Een beetje maar, maar goed nieuws is even slecht nieuws voor de beurs. Tot het nieuws echt slecht wordt, dan wordt slecht nieuws uiteraard slecht voor de beurs. De winstverwachtingen kletteren dan naar beneden, niet dat heel bedaarde tempo dat we sinds oktober zien.

De FED zit op het pad van renteverlaging vooral omdat de obligatiemarkt luid uitschreeuwt dat de FED-rente te hoog is. Maar er is wereldwijd een brede afbrokkeling van de macro vooruitzichten zichtbaar. In de VS nog maar betrekkelijk weinig, maar in veel landen heel wat meer. JP Morgan ziet negatieve groei in Duitsland in het tweede kwartaal. Inflatie is lager dan de doelstellingen en de inflatiecijfers komen al jaren lager binnen dan verwacht en lijken maar niet op te willen lopen. Ook nu verwacht men (inclusief mijzelf) een beetje stijging van de inflatie, maar gebeurt dat wel?

Vooralsnog signaleert de groei van de werkgelegenheid geen recessie in de maak in de VS, misschien heeft de consensus gelijk dat de verbeterde financial conditions ook deze keer macroherstel inluiden, tegen de boodschap van de inverse rentecurve in. Men ziet bevestiging in de stijging van de beurzen, zoals gewoon is in het eerste half jaar na de inversie. En uiteraard roept men zoals bij elke keer sinds ik dat bewust meemaak sinds 1970, dat inversie deze keer geen recessie betekent in de VS, want er zijn deze keer andere factoren zoals een lage termijnpremie en de te lage inflatie en goede voornemens van de FED deze keer de cyclus niet te vermoorden die ervoor gaan zorgen dat het deze keer anders is. Het is ook altijd anders, maar op den duur is de recessie niet te ontlopen.