alles is duur

 

Tot op heden is er dit jaar veel overeenkomst met de koersontwikkeling van de S&P500 met die in 1987. Net als toen steeg de rente fors, maar de beurs bleef maar stijgen (de winstverachtingen stegen hard in 1987). Zo'n enorme klap naar beneden is nu gelukkig niet zo waarschijnlijk, omdat we geleerd hebben van 1987. Een verdere correctie kan natuurlijk altijd. Diverse chartisten ontwaren een head and shoulders patroon, maar twijfelen, omdat de tweede schouder veel groter is dan de eerste.

Veel chartisten houden vast aan het patroon van een pre-election year, het jaar van voor de presidentsverkiezingen in de VS. Tot op heden gaat dat nogal precies als normaal. Als augustus en september dalen, dan was het vierde kwartaal vrijwel altijd positief.

De vaste overtuiging dat je lange obligaties moet kopen is flink afgebrokkeld. Het overoptimisme is weg, maar het lijkt erop dat je nog wat geduld moet hebben. De termijnpremie, de risicobeloning voor het nemen van duratie risico, is nog steeds te laag en kan nog 0,5 tot 1% stijgen voor 10 jaars obligaties. Obligaties zijn nog steeds duur als je gelooft in het higher for longer verhaal van de FED en je denkt dat de normale termijnpremie uit het verleden terugkomt. De leading indicators geven aan dat er een recessie aankomt in de VS en weer is begonnen in Europa en het herstel van China tegenvalt. Kortom, de fundamentals wijzen eigenlijk op een daling van de rente, maar zo lang QT, quantitative Tightening wordt voortgezet, is het niet zo verstandig om hier vol op in te zetten. De FED ziet vol verwondering dat al die renteverhogingen de economie erg weinig pijn hebben gedaan. Zoals dat heet, ze wachten tot er iets breekt voordat ze stoppen met QT. 

De S&P500 kon dit jaar stijgen op beter dan verwachte economische groei bij een grote daling van de inflatie en natuurlijk ook vooral de droom van AI, artificial intelligence. Dat verhaal kan moeilijk voortgezet worden in 2024, al kan de inflatie wel iets verder dalen. Nvidia en de andere magnificent 7 die de beurs trokken zijn akelig duur geworden vanwege wel heel erg rooskleurige verwachtingen voor de toekomst. En dat terwijl het huidige decennium voorbestemd leek voor de waarde-aandelen.

Huizen zijn bij de huidige prijzen en hypotheekrente nogal onbetaalbaar geworden. Veel te duur dus, net als diverse aandelen, terwijl obligaties nog steeds niet echt goedkoop zijn. Grondstoffen? Eigenlijk zouden die duurder moeten worden, maar gezien de economische tegenvallers in China en Europa is het nog steeds gevaarlijk hier op in te zetten. Uranium is tegenwoordig de grote favoriet in de commentaren (Lithium is even uit), wie weet dat uranium verder oploopt.