31 mei 2012

Ligt u ook zo wakker van de 19jarige rente? Straks wel (Cardano)

Kamp is alsnog net op tijd bevallen van een nieuw voorstel voor de rijkrekenrente om pensioenen  via een hogere rkenrente in een reëel corset te kunnen dwingen als men kiest voor FTK2. Je mag de rekenrente verhogen met een risico-opslagcurve en ook nog eens met de rentes die voortvloeien uit de ultimate forward rate (je mag voor rentes aan het einde van de curve 4,2% aanhouden, net als bij Solvency 2).
Kamp dacht laat ik de materie eens extra ingewikkeld te maken door bij de rente deels de marktrente te nemen en deels een kunstmatige rente en voor inflatie doe ik weer iets anders en hoera, adviseurs als Cardano en Ortec worden schatrijk want niemand begrijpt het meer.

Het plaatje van Cardano laat zien wat de nieuwe rentegevoeligheden worden vergeleken met de oude. (de totale rentegevoeligheid krijgt in het nieuwe stelsel tenminste als men daarvoor kiest een enorme dreun).

In het nieuwe systeem is er geen rentegevoeligheid meer voor verplichtingen langer dan 20 jaar.Er is een nieuwe enorme concentratie van het renterisico voor de 19 en 20 jaars rente. Als de 19jarige rente afwijkt van de 20jarige rente dan leidt dat tot allerlei merkwaardige verwikkelingen. Als de 19jaars rente stijgt en de 20jaars rente gelijk blijft dan ontstaat voor de 19jarige rente een enorme negatieve gevoeligheid. Dus straks moet u gaan uitleggen dat het met de dekkingsgraad van het fonds fout ging omdat de 19jaars rente raar deed ten opzichte van de 20jaars rente. Er ontstaat nu een enorme vraag naar de 20jaar swap en de 20jaar rente daalt hierdoor relatief.

houdbaarheid overheidstekorten volgens Capital Economics

Bovenstaande kleurige tabel van Capital Economics laat zien  dat de houdbaarheid van overheidstekorten door van alles bedreigd wordt. Niemand heeft een helemaal groen lijstje. Griekenland scoort groen op het totale tekort (maar dat is door versoepeling van de eigen normen). Nederland scoort alleen knalrood op de hoeveelheid totale schuld/ BNP (door onze grote hypotheeklasten)

Obama staat er niet best voor

De wedkantoren geven Obama een 58% kans om herkozen te worden. dit brokkelt langzaam iets af, maar die kansen zijn veel te hoog gezien het consumentenvertrouwen. Die staan gewoon te laag voor herverkieizing (zie Griekenland waar de Pasok naar bijna 0 zetels gaat en de partij die Grieknland het meest in het verderf heeft gestort, Nieuwe democratie, na een smadelijk verlies weer krachtig terugkomt).
Opvallend is wel dat de liefde van de Amerikanen voor Obama niet langer via benzine gaat. Nu lagere benzineprijzen samengaan met lagere beurzen en vertrouwen heeft Obama niets meer aan de lagere benzineprijzen.
Obama profiteert nog wel van de dalende werkloosheid. Het absolute niveau van de werkloosheid en de dalende participatiegraad helpt Obama nu ook weer niet.
De fundamentals wijzen op een winst van Romney.

Grexit en dan spexit? Toch maar even niet

De wedkantoren zien de grezit niet gebeuren in 2012, maar voor eind 2014, dat zou wel eens kunnen (Intrade)
De kansen zijn wel heel hard aan het stijgen.
De laatste dagen ziet men een Spexit ook wel zitten. Bankia heeft toch wel erg veel geld nodig. Die geven Real Madrid ook hun kapitaal, dus Kaka en Ronaldo zijn nu in onderpand bij Bankia. Maar € 19 miljard, dat zijn ze niet waard.
Net nu de Grieken de voorspelde 65% daling van de nieuwe drachme niet zo zien zitten, de euro toch echt  willen houden,  en ze dan toch maar op de Nieuwe democratiie gan stemmen in plaats van op die leuke Syzriza die net als de PVV en de SP  geen enkel probleem hebben om niet te hervormen en niet te bezuinigen en daardoor natuurlijk gigantisch populair zijn bij de kiezer (die vindt immers niets prettiger dan om verleid te worden met mooie beloftes) begint men wel erg veel te bibberen voor Spanje.

De poll hierboven laat de vooroordelen zien. Duitsland werkt hard, is niet corrupt. In Griekenland werkt men het minst gard en Italië is men het meest corrupt. Sommige landen zien hun eigen land als meest corrupt, zoals Griekenland en Polen, Tsjechië, Spanje (en Italië natuurlijk). Enige hervormingen lijken toch wel nodig in Zuid Europa.
Het is de politiek nu echt wel duidelijk geworden dat er weer iets met gaan gebeuren. Nog meer austerity is uit sinds 2 maart (revolte van Rajoy), bevestigd door de verkiezing van Hollande en de ineenstorting van de Kunduz-coalitie in ruil voor wat meer verkwistende partijen (de enige coalitie die de kiezer wil is SP + PVV+ PvdA).
De markt maakt zich te veel zorgen over de rekapitalisatie van Spaanse banken. ESM springt echt wel in.

30 mei 2012

Duitsland voorop in Groene Revolutie

Duitsland is het verste met de Groene Revolutie. Het plaatje uit Der Spiegel (http://cdn2.spiegel.de/images/image-354621-galleryV9-entn.jpg)
Dit kost natuurlijk een lieve duit (€ 154 miljard in de komende tien jaar en € 335 miljard in 2030 volgens optimistische voorspellers).
Amerika blijft ver achter.  Maar daar barsten ze van de aardgas.

29 mei 2012

AKB48 ziet zonnige kanten aan 0% rente in Japan

Ik heb al een keer geblogd over de waanzinnig populaire tienerpopgroep AKB48 in Japan ( http://beleggenopdegolven.blogspot.com/2012/03/akb48-moet-depressie-in-japan-verjagen.html). Het is een waanzinnige hype, ze verkopen miljoenen plaatjes, maar niet alleen muziek. Alles wordt aan de man gebracht via AKB48.

De overheid is nu op het idee te komen om de herstelobligaties van de aardbeving tegen ongeveer 0% rente te laten verkopen door AKB48. Je bent hip als je japanse staatsleningen koopt.. Artikel in Business Insider http://www.businessinsider.com/japan-government-girl-band-advertise-government-bonds-2012-5

prognoses voor Europees voetbalkampioenschap (Abn Amro/ wedkantoren)


ABN AMRO (Arjen van Dijkhuizen) had een verhaal Soccernomics 2012  over wie Europees kampioen voetballen zou worden. Zie tabel hierboven. Ze wegen de geschiedenis mee (Duitsland wint gewoon heel erg vaak), de ranking van de UEFA en de uitsslagen van de afgelopen tijd (misschien ietsje chauvenistisch voor Nederland, dit is ex Bulgarije).
Volgens de ABN AMRO hebben de niet eurolanden weinig kans en dat was historisch al zo.

een verzameling van kansen volgens de wedkantoren: http://www.oddschecker.com/football/internationals/euro-2012/winner
Die hebben ongeveer als lijstje:
1. Spanje (nipt)
2. Duitsland
3. Nederland (op achterstand)
4. Engeland (op grote achterstand)
5. Frankrijk
6. Italië

28 mei 2012

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De Eurocrisis beheerste het nieuws opnieuw. Er kwam iets meer optimisme over Griekenland vanwege gunstige opiniepeilingen voor de oude partij Nieuwe Democratie.
Maar Papademos liet zich allerlei akelige dingen ontvallen over de grexit en de instortende belastinginkomsten. Nu het slechter gaat, vindt de Griek het helemaal een gotspe om belasting te betalen (en dus doken de belastinginkomsten 20% vorige maand).
Banken geven geen krediet meer, Griekenland stort in. Desalniettemin waren de verhalen van brokers over Griekenland wat optimistsicher de afgelopen week.
Dat geldt niet voor Spanje, waar Bankia niet € 2 miljard, niet € 9 miljard, niet € 18 miljard maar € 23,5 miljard nodig heeft aan extra kapitaal (en krijgt dat in de vorm van goudgerande Spaanse overheidsleningen die door de ECB gretig geaccepteerd worden als onderpand).
De rente in Spanje steeg daardoor, maar dat gold niet voor Frankrijk, men begint Hollande beter te waarderen.

De markt maakt zich meer zorgen over de groei in China. De regering ook, die laat de yuan ineens behoorlijk  in waarde verminderen tegenover de dollar. De groeivertraging wordt steeds beter zichtbaar, bijvoorbeeld in de flash HSBC PMI.

In Amerika kwamen er meer goede berichten over de huizenmarkt (de prijzen stijgen, er wordt meer nieuwbouw en bestaande bouw verkocht). Orders voor durable goods en itial claims voor werkloosheid stabiliseerden. Enkele indexen voor consumentenvertrouwen stegen.
De introductie van Facebook mislukte. Eerst verhoogde men de IPO prijs van de band $28-35 naar 38. Deze week daalde de koers richting $31 en dat is ongeveer de prijs waarop Facebook voor introductie ook handelde tussen de private equity partijen.

In Europa daalden de PMI's inclusief Duitsland verder tot in recessieniveau. De IFO verzwakte deze keer ook.

De lagere olieprijs en hogere dollar is een teken van zwakte van de wereldeconomie. Dit helpt Europa wel en voorkomt een te diepe recessie en zorgt voor een nog groter overschot op de lopende rekening van Nederland, maar ook verbetering bij de PIGS (wordt al zichtbaar).

2012: geen 1987, 2010, 2011?

2012 =1987 behandelden we al in
http://beleggenopdegolven.blogspot.com/2012/05/20121987.html
de overeenkomst met 2010 en 2011 is ook alom gesignaleerd.
Het is wat stiller geworden, omdat de verbanden ineens wat slechter zijn. Het gaat nu nog slechter met de beurzen dan in 2010 en 2011 in vergelijkbare tijden. De overeenkomst zou er mogen zijn vanwege de minicyclus van 13-15 maanden.

Het bovenstaande plaatje laat de valkuilen van al die verbanden goed zien. Je kunt heel vaak periodes vinden met een vergelijkbaar koersverloop en ineens is daarna dat verband weg. Als je er niet een logisch verhaal bij kunt vertellen dat de economische golf in een vergelijkbare fase zit, dan moet je wel erg veel geluk hebben als het door je gesignaleerde verband doorzet. Bovendien zit je al snel een paar maanden mis.
 Als je te maken hebt met een schok, dan werken golven meestal ook slecht. Wat er nu in Europa gebeurt is een soort schok. Herstel van een schok is overigens wel standaard.

27 mei 2012

Gaan de PMI's in Europa naar 40 of gaan ze herstellen na september

Mislav Matejka van JP Morgan was ongebruikelijk somber over Europese aandelen en een van de redenen waarom hij zo somber was dat volgens de groei van M1 de PMI's in Europa rond september gemideld op 40 staan.
M1 is een prima leading indicator in Europa. De Bundesbank was niet voor niets een fan van geldgroei als stuurvariabele. Actie dus nodig voor ECB.
PMI's van 40 betekent een veel diepere recessie in Europa dan we nu zien, zagen in vierde kwartaal 2011.

Applied Global Macro Reseach (Niels Henrik Bjoern) is minder zwartgallig. Meestal is hij niet erg opgewekt over Europa. Hij voorzag de ontkoppeling van Europa met de VS, maar ziet deze niet doorzetten. Overigens is de groei in Europa op het ogenblik hoger dan de PMI's aangeven (=40 is dan een gewone recessie).
Het leed met de te lage groei van M1 is bijna geleden.
De ontkoppeling wordt niet veel groter volgens hun modellen.
Men ziet ongeveer nulgroei in het tweede kwartaal en daarna betere groei, nog erg laag in het derde kwartaal, maar daarna gaat het weer beter in Europa.

The death of equities: terug van 1979-1982

De death of equities wordt weer gesignaleerd in toonaangevende kranten, blogs en tijdschriften.
Van Business Insider: http://www.businessinsider.com/ft-death-of-equities-2012-5
In 1979 was dit een beruchte voorpagina van Business week. Particulieren hadden de moed opgegeven. Sinds 1965 waren de koersen niet vooruit te branden geweest en de man met de hamer was een paar keer langs geweest, het ergst in 1973.
Aandelen hadden last van inflatie, daardoor daalden de koerswinstverhoudingen voortdurend. Door die afschrijvingen waren de afschrijvingen onvoldoende om herinvesteringen te doen, daar moest extra geld bij. Dat was niet goed voor de dividenden.

In Nederland was de situatie niet anders. Toen ik in 1979 begon te werken hadden de meeste pensioenfondsen bij het GAK geen aandelen meer, alleen de PMI had er nog een paar, verwaarloosbaar. Ter Veer had ze vanaf begin jaren 70 behoorlijk uit aandelen gelootst (terecht, gezien het risico, je kon beter in vastgoed beleggen).
Jacques Post was de grote goeroe van de ANB toendertijd en die legde geduldig uit dat er in de sociale heilstaat van Den Uijl geen plaats was voor aandelen. (overigens maakte Post de blits door in 1973 en 1980 te voorspellen dat de rente fors boven 10% zou stijgen).
Bij de ABN kreeg het economisch bureau opdracht of de ABN nog wel in aandelen moest handelen/ naar de beurs brengen, was dat niet een business die je op moest doeken? In de post industriële samenleving waarin winst vies was, daarin kon je geen geld meer verdienen met aandelen.
Vanaf 1982 gingen de beurzen met uitzondering van een krachje bijna onafgebroken omhoog tot 2000.

Nu komen er dus weer van die verontrustende koppen dat aandelen iets zijn dat niet op een beurs moet staan. Die "sufferd" van Facebook had gewoon voet bij stuk moeten houden en niet naar de beurs gaan. Private Equity gedijt zonder beurs verdre beter.
Nu is overigens iedereen (inclusief FT alphaville) er als de kippen bij om dit een contraire cover te verklaren. Maar de particuliren zijn het er mee eens, ze verkopen al jaren en jaren aandelen en zonder buybacks van ondernemingen en Sovereign wealth Funds zou het nog veel slechter gaan met de aandelenkoersen,. Toch zijn ze sinds maart 2009, ook zonder die particulieren, flink gestegen in de VS, zo mokte Barron's (Santoli: The new death of equities).

Per saldo geeft the new death of equities wel degelijk een enorm onpulair zijn van aandelen aan. Aandelen zijn veel te goedkoop, gezien hun winstgroeimogelijkheden en veiligheid tegen zowel deflatie als inflatie.
Aandelen kunnen omhoog, tenzij men de belastingen voor ondernemingen fors opvoert, omdat ze hun cash toch niet uitgeven (ik zou overigens ook extra belasting heffen op excessief hoge cash) en de begrotingstekorten te groot zijn.
Kortom, de tijdgeest geeft aan dat aandelen te erg uit zijn en dat moet keren en dat zal keren.

26 mei 2012

kosten van genomics

Sommige dingen worden nog sneller goedkoper dan volgens de wet van Moore. gentechnologie is hier een voorbeeld van (via http://www.businessinsider.com/the-global-20-2012-5#19-genomics-49).
Exponentieel duurder worden kan ook.
(http://www.businessinsider.com/the-global-20-2012-5#focus-the-need-for-funding-51)

is bezuinigen rampzalig?

Economie is slechts met grote moeite een wetenschap te noemen. Men weet niet hoe je gedegen empirisch en theoretisch onderbouwd antwoord kunt geven op zo ongeveer de belangrijkste vraag: is het goed dat de overheden flink aan het bezuinigen slaan?
De meningen hierover  (bewijzen ho maar) lopen sterk uiteen.
Er is enige consensus onder heel wat voorspellers dat 1% extra bezuinigen door de overheid tot ongeveer 0,5% minder economische groei leidt.
Dat gebeurt althans met heel wat voorspellingen voor 2013 volgens Brian Reading van Lombard Street Research , bijvoorbeeld de OECD doet dit nu.

Sommige economen zoals Richard Barro zien haast helemaal geen negatieve invloed. Andere economen zien juist heel veel negatieve invloed zoals Krugman en Summers. Deze zien in de huidige economische omstandigheden waarin er een output gap is en een kredietcrisis een effect dat groter dan 1 is: 1% bezuinigen leidt tot meer dan 1% lagere groei, misschien wel -1,5%. Uit wat simulaties van de IMF zou je volgens Reading ook kunnen halen dat in de nodige landen de multiplier groter dan 1 is, d.w.z. het wordt dan een divider.
Dit lijkt bijvoorbeeld nu het geval voor Griekenland.
Keynes was niet gestoord met zijn therapie voor overheden in de grote depressie: bezuinigen was dramatisch slecht, Herbert Hoover wordt er nog om belachelijk gemaakt, en extra stimulus door de overheid helpt als niemand anders extra geld uit wil geven.

Er is verder wel unanieme overeenstemming onder economen dat investeringen de grootste multiplier hebben. Er is ook een grote meerderheid onder economen die bezuinigen wijs vindt als er geen of haast geen output gap is. Simuleren leidt dan alleen tot meer inflatie. D.w.z. voor Nederland is bezuinigen vermoedelijk niet zo rampzalig, maar het zou beter zijn als de investeringen / research/ onderwijs aangemoedigd worden en je dan op de koop toe een wat groter overheidstekort voor lief neemt.
Er wordt alleen maar over plat bezuinigen gesproken, een beetje over hervormen, maar niet hoe je slim bezuinigt of hoe je aan de extra groei van Hollande kunt komen.
Zeer duidelijk is dat je infrastructuurinvesteringen moet aanjagen, vooral in landen als Griekenland en Portugal (Spanje heeft al veel gedaan de afgelopen decennia, maar je kunt vast nog wel wat slims vinden).

Mackie had in zijn scenarioanalyse voor Spanje van de week een divider van 1,5 ingeboekt voor Spanje. Dat leidde tot een 21% lagere groei in Spanje bij bezuinigen waarbij JanKees zijn vingers aflikt, niet eenmalig, maar elk jaar in het komend decennium. Mackie denkt niet dat bezuinigen zo slecht is, maar hij maakt zich wel zorgen, net overigens als Reading, Krugman en Summers o.a.
Overheidsinvesteringen tegen 1% rente is natuurlijk al snel goed, maar als je daar 10%+ voor neer moet leggen zoals in Portugal, dan laat je het wel uit je hoofd.
Maar in Nederland (en vele andere landen) is niemand bezig uit te denken hoe de overheid zich te pletter moet gaan investeren tegen die superlage rente, zodat de werkloosheid onmiddellijk daalt (wij moeten overigens voorzichtig zijn, omdat de werkloosheid nu al laag is).
Kortom, dit is een warm pleidooi voor een Europees fonds met euro-obligaties voor de PIGS en andere landen om in infrastructuur te investeren. Zegt het voort.

2012=1987

Het bovenstaande is een bewerkt plaatje Corné van Zeijls plaatje in IEX ( Party like it's 1987 http://www.iex.nl/Column/76724/Party-like-its-1987.aspx). Hij is gefascineerd door de gelijkenis van 2012 met 25 jaar geleden, al is hij de eerste om te zeggen dat dit geen enkele garantie is dat de vergelijking door zal zetten.
De reacties op het stukje in IEX waren nogal furieus, hoe kon hij denken dat de koersen eerst flink omhoog konden gaan. Dat onderstreept dat het wel degelijk kan (een onverwacht goede uitkomst van de problemen in Griekenland en Spanje bijvoorbeeld met veel hulp ECB/bankrekapitalisatie etc.).
Ik denk niet dat het gebeurt, maar wie weet. Een lezer zei dat als je de koersen met iets minder 25 jaar vertraagd (295 maanden), de conclusies heel anders worden.
Het is niet moeilijk hier een verhaal bij te verzinnen.
Ik heb nogal wat zitten somberen over een bankrun, maar als dit zou gebeuren, dan komt er heel snel een enorm sterke reactie van alle centrale banken in de wereld. De gevolgen zouden dan misschien niet langdurig slecht hoeven te zijn (misschien wel als herstel na krach 1987).


25 mei 2012

Aandelen duur versus uien maar goedkoop versus goud


Via Lukas Daalder (http://daalder.posterous.com/best-links-of-the-web-12-05-25-nr-553)%20had je het lange plaatje van aandelen versus de goudprijs. Het is een mooie zeer lange grafiek (bron http://www.businessinsider.com/chart-stocks-priced-in-gold-since-1886-2012-5)



Aandelen lijken dus goedkoop (of goud duur).
Lukas verzuchtte: "Als ik dit soort verbanden zie, vraag ik me toch altijd even af wat aandelen gemeten in –zeg- sperziebonen hebben gedaan".





Kortom, het werd weer eens tijd om de koersen van Indiase aandelen met de uienprijs te vergelijken.
Wie op tijd switcht in en uit aandelen naar uien kon miljardair worden in India (en dat is ook een keer gebeurd)
Helaas: aandelen zijn dan duur.
Het spreekt voor zich zelf dat handelen op dit soort indicatoren een hachelijke zaak is, maar het blijft fascinerend.

Olieproductie Irak van 3 miljoen vaten per dag nu naar 13 miljoen

Het plaatje uit Der Spiegel (http://cdn1.spiegel.de/images/image-337428-galleryV9-vxai.jpg) laat de belangrijkste velden zien van Irak. Er zijn 115 B vaten aangetoond en 200 vermoedelijk ook te vinden (Saoedi Arabië 300). Het streven is om de productie naar 13 miljoen vaten per dag op te krikken, maar dat gaat voorlopig betrekkelijk langzaam (doel 3,4 miljoen vaten per dag dit jaar en 4 miljoen in 2013). Vooral infrastructuurproblemen in het zuiden houden productie tegen, genoeg om ook Kurdistan olie te gaan produceren (Baghdad vindt het gevaarlijk als daar te veel olie geproduceerd wordt, de regio doet zijn best om Shell etc te verleiden tot investeringen). Irak haalde in april wel Iran in als exporteur van olie. Voorlopig durft men alleen in het zuiden de olieproductie flink uit te breiden en uiteindelijk moet dat een productie geven van 8,5 miljoen vaten per dag voor Irak, ongeveer even veel als Saoedi Arabië nu.

24 mei 2012

JP Morgan seminar: geen Grexit, toch genoeg reden bearish te zijn. Loeys positief maar: I had to cover my bets last week(s)

Het snikhete weer werkte niet door in warm optimisme. Vooral Mislev Matejka, die toch bijna altijd wat opbeurends over aandelen heeft te vertellen,  was voor zijn doen ongekend uit zijn humeur. Jan Loeys hield vast aan risk on, er moet heel wat gebeuren om me bearish te krijgen zo wist hij te melden. Maar ook: " I had to cover" een positieve bet op high yield, een positieve call op aandelen. De macro man David Mackie had een positief verhaal over Griekenland en een negatief verhaal over groeiscenario's van Spanje.

Mackie had een verhaal over Griekenland dat via een soort bewijs uit het ongerijmde positief werd. Die Syrizapartij is helemaal niet zo'n idioot zooitje ongeregeld. Lees er hun website op na (via Google translate), ze hebben de mond vol van solidariteit in Europa. Hij ziet het als een soort Zuid -Italië dat via fiscale transfers overeind wordt gehouden. Ze hebben helemaal niet zo'n wilde plannen.

Griekenland wil de euro houden, de grexit komt omdat de rest van Europa Griekenland eruit trapt. Dat gebeurt alleen maar bij fiscaal misbruik van Europese gelden (ELA, emergency liquidity assets)  die voor andere zaken dan het Griekse welzijn zijn aangemerkt (zoals het overeind houden van Griekse banken en Griekse leningen voor andere Europese banken en de ECB). We zijn nog lange niet zo ver, er wordt nog heel wat tijd gekocht.
Hoe gaat de grexit? Door de stop uit de target2 (interne verrekeningssaldi van de centrale banken van Eurozone) gelden te trekken.
Een bankrun? Ach, dan gooit de ECB de Target2 saldi eens flink de lucht in, tot ver boven de nu afgesproken maxima , die worden dan echt wel bijgesteld

Verder had Mackie zitten spelen met scenario's voor Spanje die eigenlijk een lost decade inhouden, tenzij er een fee komt die extra economische groei uit de hoed tovert. Stel dat DeLong en Summers gelijk hebben en de fiscale multiplier van bezuinigen niet de normale 0,6-0,8 is maar 1,5 dan zakt de groei in Spanje weg naar -21% in de komende tien jaar. Bezuinigingen van de overheid uiststellen helpt de groei niet.
Mackie vond dat de analyses van hem het gelijk van Hollande bewezen: je moet bezuinigen maar ook voor extra groei zorgen.

Mislav Matejka zag unaniem optimisme over de VS en China (soft landing bijna voorbij), dat kan dus alleen maar tegenvallen, unaniem pessimisme over Europa maar daar zijn zelfs zonder Griekenland goede redenen voor.
Er zijn nog steeds veel te weinig beren in vooral de VS, de buybacks van aandelen vallen helemaal weg, er zijn geen nieuwe marginale kopers van aandelen (particulieren verkopen rustig door, pensioenfondsen kopen liever staatsleningen nu de rente nog boven 0 is). De bèta van hedgefunds is nog veel te hoog, die verkopen nog wel even door.
De valuta's van diverse emerging markets zijn erg zwak, vooral India, Brazilië. Het gaat slecht met de grondstoffenlanden (PMI services Australië 38).
China heeft gezien dat de fiscale stimulus (14%) veel te groot was en overspeculatie  uitlokte en inflatie. Men gaat nu voorzichtiger stimuleren en niet nu. Alle beleggers hebben ontdekt dat consumptieaandelen interessant zijn, die zijn nu veel te duur.
De beleggers zitten braaf te wachten op actie van de ECB (SMP, LTRO, bankkapitaal)en overheden (bankkapitaal, eurobonds etc).

Jan Loeys vindt dat je op lange termijn long risk moet zitten. Sinds maart 2009 zit je in een fase waarin risicopremies dalen van de toen record hoge niveaus. Die daling van de risicopremies heeft nog jaren te gaan. al kan er een pauze van drie tot zes jaar in zitten.
Out of Africa was de wijsheid vroeger, nu is het Out of Europe. Dat is overdreven.
Er wordt erg veel tail risk gezien. Men vraagt alleen maar wat hem 's nachts wakker houdt, niet of hij niet veel te pessimistisch is.
Gunstig is de enorme monetaire stimulering die niet tot inflatie in de reële wereld leidt, maar tot asset inflatie.
De macroverwachtingen zijn heel stabiel, niet zoals in 2011 toen die ineens fors naar beneden kwamen. Dat is geen reden voor paniek, ook niet in Europa.
Die fiscal cliff in de VS zal ook wel meevallen: -2,7% als men er niets aan doet, maar men doet wel iets en dan wordt het -1,3%. Ondertussen is de onderliggende groei in de VS aangetrokken tot 3,6%, dus Amerika is een buy.
Ondertussen moest hij bij de nodige positieve aanbevelingen wel melden: I had to cover my bets.
Het meeste zat hij in zijn maag met credits. Iedereen houdt van credits, want die zijn goed bij lage groei en ruim monetair beleid. Toch presteren credits teleurstellend. Dat ligt helemaal aan de financials. De markt ziet veel te veel systematisch risico [PV: maar wie weet niet]. Koop vier jaar bankleningen van Amerika, zo riep hij uit.

China: groei langdurig lager: middle income trap of passeren Lewis Point?

De groei in China valt tegen. Van de Citigroup Surprise Indexen bakt China er het minste van de laatste weken. De cijfers vallen flink tegen. Het begint ernaar uit te zien dat de groei helemaal niet aan het herstellen is richting 7,5%+ maar aan het gaan is richting 6-7% om daar te blijven voor jaren, met wat extra door flinke extra infrastructuurinvesteringen omdat de regering ook wel ziet dat zonder dit de groei te laag blijft.

De verklaring voor de tegenvallende groei is de terugval van de investeringen , de export en tegenvallende groei van de consumptie.
Die terugval van de investeringen is voorzien door de Chinese regering in het neiuwe vijfjarenplan. 
(de cijfers zijn niet gegeven voor de maanden waarin het Chinese nieuwjaar kan vallen)
De consensus legt uit dat de terugval van de investeringen tijdelijk is en een soort payback is van de bubbel in 2009. Als de soft landing voorbij is, zitten we weer snel op het niveau van de groene lijn.
Het begint er echter steeds meer naar uit te zien dat de daling doorgaat richting 10-15%. Of zelfs lager. Kredietgroei blijft tegenvallen en ik heb er een hard hoofd in dat verlaging van de rente/ reserve requirement ratio veel zal helpen.

Er zijn twee redenen hiervoor:
1. China krijgt te maken met de middle income trap, net als tijden geleden gebeurde met Japan en Korea (de goede voorbeelden) en landen in Latijns Amerika (de slechte voorbeelden o.a).  Zelfs in de goede gevallen daalt de groei flink. Investeringsgroei neemt af en consumptiegroei neemt toe, maar de multiplierwerking van investeringen is groter dan die van consumptie en zo krijg je toch minder groei.
China is het Lewis Point aan het passeren, waarbij de groei van het aantal arbeidskrachten in de industrie richting nul daalt (terwijl in de vorige twee decennia ongeveer 20-30 miljoen boeren per jaar instroomden in de industrie met zijn veel hogere productiviteit en toegevoegde waarde) . De lonen gaan na het Lewis Point veel stijgen, maar de beroepsbevolking in de industrie etc groeit niet meer en dat remt de groei. Investeringen worden geremd door de hogere loongroei en het gebrek aan noodzaak al die nieuwe arbeiders aan het werk te zetten.
2. China investeert te veel. Investeringen/ BNP is in China nu veel hoger dan in Korea en Japan toen zij het Lewis Point passerden en in de middle income trap vielen. Er zijn nu veel meer overinvesteringen in China en die zijn nu zichtbaar op vele plekken, zoals onroerend goed, grondstoffen. Investeringen moeten daarom meer afkomen dan in Korea/ Japan in de toen vergelijkbare situatie.

De groei in China wordt niet helemaal een puinhoop, nu het veel minder gaat met de investeringen en de export aar Europa, omdat het betrekkelijk goed gaat met de consumptie (ook al laten de laatste retail sales cijfers dit niet zien en ook de autoverkopen gaan niet erg best). Loonstijging is hoog en inflatie is laag en dalend, de olieprijzen dalen, dat is altijd goed voor consumptie.
Er zijn nog steeds veel zinvolle infrastructuurinvesteringen te doen in China en dat helpt de economie beter dan toen Japan het aanzwengelen van de groei via infrastructuurinvesteringen probeerde voor elkaar te krijgen eind jaren 90.

23 mei 2012

van Merkozy naar MERDE of toch Merkollande

De combinatie Merkel Hollande spreekt net zo tot de verbeelding als Merkozy.
In eerste instantie ziet men een achteruitgang: Merkozy wordt Merde.

Men ziet Hollande als een pupil van Merkozy, die snel zal inzien dat austerity de weg naar het hart van Merkel is
De verhouding tussen Hollande en Merkel is duidelijk aan het verbeteren en ze worden het eens via Franse diplomatie die Franse ideeën verpakt tot Duitse ideeën.
Geen fiscale unie, geen eurobonds maar wel Europese leningen voor infrastructuur: dat is groeipact met zekerheid van onderpand, dat mag vast van angela.
The Australian had deze opgewekte foto, waarbij je de een ziet denken geen bezuinigingen en de ander geen fantasieën over eurobonds
Met Sarkozy ging dat toch net iets anders
Kortom Hollande is een succes, compromissen komen van de grond.
De leerling is stout. Cartoon uit economist ( http://www.economist.com/node/21555917) ; ondanks knaldemper denkt Merkel dat er veel lawaai komt.

aardgas rukt op

Het plaatje hieronder laat zien waar de aardgasreserves zijn in de wereld.
De aardgasreserves zijn redelijk verdeeld over de wereld. De gewone aardgasvoorraden zitten vooral in Rusland, de goedkope niet conventionele aardgas zit in Noord Amerika.
Al dat aardgas naar de verbruiker transporteren valt niet mee. De Nabucco pijplijn vanuit Bakoe komt maar niet van de grond, Rusland heeft problemen met de Oekraïne, Polen etc. Australië is nog redelijk succesvol met het uitvoeren van zijn gas.


aardgasprijzen zijn het laagst in de VS
Dat geldt ook voor LNG
In de VS is aardgas nauwelijks duurder dan steenkool voor elektriciteitscentrales, daarom neemt het aardgasverbruik stevig toe.
bronnen: Der Spiegel, WSJ, BAML

22 mei 2012

Japanscenario Duitse rente, hoge groei wereld: Buckley van Deutsche Bank zo negatief en positief

Vanmorgen hield George Buckley van Deutsche Bank zijn verhaal tijdens de Engels/ Nederlandse macro meeting bij F&C.

Zo nu en dan rolden er excessief negatieve voorspellingen voor de lange termijn uit zijn mond. In het VK is er qua groei geen sprake van een lost decade, maar we gaan terug naar de gemiddelde groei sinds 1830, d.w.z. er is sprake van een lost century

Dan de groei in de wereld. Hier is een echt groot probleem volgens hem. Het IMF voorspelt wereldwijd een aantrekken van de groei in de wereld (zie plaatje hierboven), maar dat gaat niet gebeuren in de developed markets. D.w.z. gewogen naar de belangen van het Westen is er die verbetering niet. Dat het beter gaat met 75% van de wereldbevolking is minder belangrijk dan dat het minder snel beter gaat met 15% van de wereldbevolking volgens Buckley.

Het pad van de rente in Duitsland is nu toch echt wel duidelijk genoeg. Japan heeft de weg duidelijk genoeg gewezen. In het VK wordt het niet veel anders. Eerst gaat de rente richting 1% en dan blijft deze nog een jaar of tien tussen 0,5 en 1%. Vooruitgang in het Westen is zo iets ouderwets, iets 20ste eeuws.
Over de fiscal cliff in Amerika, het probleem dat door het aflopen van de Bush tax cuts en andere bezuinigingsprogramma's ineens de overheid flink de groei afknijpt met zo'n 3,5-4% veel minder groot zal zijn.
Om te beginnen is het volgens hem maar 2,5% (cijfers CBO, de Amerikaanse berekenaar van de overheidsbegroting etc) en de nodige zaken zullen afgezwakt worden, zodat we hooguit 1,4% druk van de overheid krijgen.
(in het lichtblauw staan de afzwakkingen die minstens zullen plaatsvinden)

piek olie wereldproductie nog niet erg zichtbaar

De laatste jaren is voorspeld dat de olieproductie niet meer kon stijgen. Dat geloof is aan het wankelen gebracht door de stijgende olieproductie in de VS, maar ook in andere landen zoals Brazilië.
Ook in China stijgt de productie. Die nieuwe olie komt wel uit zee, diepzee nog wel. Toch moeten ze steeds meer importeren.

21 mei 2012

Bankrun nog niet erg groot


Een van de betere signalen dat het niet goed gaat met de depositobasis in Zuid Europa is het verloop van de target2 saldi, de interene verrekening van de saldi per centrale bank in de Eurozone.
Bovenstaand plaatje uit de FT van Gavyn Davies laat het verloop van target2 saldi zien van enkele landen in miljarden euro's. De tekorten van vooral Spanje en Italië accelereren en dat ledit tot acceleratie van overschotten van vooral Duitsland (en Nederland en Luxemburg en Finland).


Van Griekenland (zie Bianco) waren we al gewend dat je het saldo van deposito's kon zien afnemen, maar nu begint men ook in Spanje een flinke afbrokkeling te zien. De cijfers van de laatste weken zitten er nog niet in, maar je kunt gevoeglijk aannemen dat de daling verder is versneld.
(bron ISY via Sober Look).
Plaatje van Bianco laat de onrustbarende trend van non performing loans zien. Geen wonder dat sommige mensen minder gerust zijn op hun centjes bij de bank. Vooral Bankia had de afgelopen dagen last, nu een genationaliseerde penny stock. Maar wat is garantie Spanje waard?

Tot op heden viel de afbouw van de deposito's nog wel mee, zie tabel hierboven.
N.B. van de Spaanse deposito's schijnt ongeveer 1/3 onmiddellijk opvraagbaar te zijn, van de Italiaanse ongeveer de helft.

20 mei 2012

Duitsland heeft meer vrienden dan Engeland

Via Business Insider de foto van de fotograaf van het Witte Huis,David Souza, nadat Chelsea won doordat Robben andermaal de toorn van der Kaiser opriep  als penaltiemisser op belangrijke momenten . De foto heeft als titel: United States Government Work

Angsten slaan toe voor verdubbelde austeritywensen van Duitsland.
Cameron het meest blij, zoals het ook hoort, maar hij is een jubelende in de woestein. Obama is keurig gematigd voor Engeland, maar Barroso en Hollande zitten duidelijk erg solidair te wezen met Duitsland. Wie die anderen zijn weet ik niet, misschien verdwaalde Russen, die zijn kennelijk ook voor Duitsland.

Nu zien we wat men echt belangrijk vindt bij de G8, al lijkt Obama een geeuw te onderdrukken, die loopt kennelijk niet zo warm voor voetbal.

Banzai van zeohedge had een wat andere kijk op de zaak. Qua reacties zou het nog kunnen ook, het klopt beter met United States Government Work

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De afgelopen week was er een bombardement van slecht nieuws, al was dat nieuws niet erg verrassend. Grexit komt definitief in onze vocabulaire.
Europa had weer eens de negatieve hoofdrol, maar misschien was het economisch nieuws uit China verontrustender. Ook in de VS was niet alles even best, maar daar begint de zon langzaam aan te schijnen over de huizenmarkt (housing starts omhoog, delinquencies op hypotheken omlaag etc.).

De Grieken zijn toe aan nieuwe verkiezingen die het zelfmoordbezuinigingspact een halt toeroept. De bankrun verloopt daar heel ordelijk, terwijl men in Spanje nu ook aan dat fenomeen begint te wennen. Dat verknoeide samen met de verkeerde speculaties van de walvis van JP Morgan het klimaat voor credits, high yield begint nu overtuigend te bloeden.
Spaanse banken hadden afgelopen week  te lijden onder een flink aantal (16) downgrades en andere banken van de PIGS zijn ook toe aan een downgrade.
Door een en ander stroomde er veel te veel geld naar Duitse obligaties die nu echt Japanse trekjes beginnen te vertonen, er zijn er echter veel minder van, ze zijn veel te schaars gezien de overmacht aan beleggers die echte AAA beleggingen wil hebben. De Spaanse rente kwam weer ver boven de bedenelijke grens van 6%.
 De dollar en in mindere mate het pond zijn duidelijke vluchthavens en sterk.

Zelfs de FED maakt zich volgens de ntulen meer zorgen over Europa en de fiscal cliff in de VS. Diverse FEd-leden opperen nu weer het QE-woord.
In Amerika gaven de voorlopers van de ISM een verdeeld beeld, eentje positief (New York) en een zeer negatief (de belangrijke Phillyfed, die meer dan de ISM vatbaar is voor sentiment in plaats van voor harde cijfers).
De retail sales over april waren met 0,1% in april zwak, maar de trend is nog steeds omhoog. De inflatiecijfers waren ongeveer als verwacht. Door de lagere benzineprijzen is er flinke druk op de inflatie, de kerninflatie loopt gering op maar blijft laag. De leading indicators daalden iets.



In China komen nu met de regelmaat van de klok verhalen los dat het minder goed gaat met de groei. De elektriciteitsproductie wijst op een groei van slechts 6%. Vandaar ook dat er even regelmatig verlagingen van de reserve requirements ratio komen.
De yuan ging behoorlijk omlaag tegen de dollar, China probeert wat extra exportmogelijkheden te creëren.
India heeft wat last van stagflatie en de groei in Brazilië over maart viel ook tegen.
De grondstoffenmarkt houdt al helemaal niet van dit soort verhalen en de olieprijs en andere grondstoffenprijzen kregen klap na klap. En dat is dan weer gunstig voor de groei in de westerse landen.

Japan verraste positief met een groei van 4,1% in het eerste kwartaal.

Verder was het de week van het naar de beurs gaan van Facebook. Daardoor keken de Amerikanen wat zonniger tegen aandelen aan en moesten de koersen wat gesteund worden om Facebook op emissiekoers te houden en dat viel de particulieren tegen, want de emissie was toch enkele keren overtekend.

Buitenhof over de Spaanse bankrun en de radeloosheid in Duitsland en Ray Dalio over Europa


Radeloosheid in Duitsland: wat mag je nog zeggen zonder dat extremisten aan   de macht komen in Griekenland, er een bankrun komt in Spanje. In Duitsland wordt het euro-avontuur verkocht als de kroon op het werk van Europese eenwording, waardoor er geen oorlog komt en dat dit heel veel politiek kapitaal waard is. Maar het avontuur is onstuurbaar geworden, de angst voor weimar-inflatie komt terug en men begint aan onorthodoxe dingen te denken zoals Duitsland duurder maken via hogere lonen.


Nog nooit heb ik zo veel horen spreken over een bankrun en dat terwijl je weet   dat je hier muisstil over moet zijn, want anders veroorzaak je het juist.

De Spaanse bankman had het erover dat hij de afgelopen week overstroomd  wordt door aanvragen van rijke Spanjaarden om bankrekeningen buiten Spanje te openen. Men koopt zich blauw aan veilig Duits onroerend goed. Hij zag de werkloosheid in Spanje oplopen naar 30% en de jeugdwerkloosheid naar 60-70%.

De onrust neemt toe door onderzoek naar de waardering van Spaans onroerend goed op de bankbalansen (niet alleen in Spanje, maar bijvoorbeeld ook Franse banken lijden hierdoor). De stress test van Europese banken is ongeloofwaardig door met name de veel te lieve veronderstellingen over de waarde van de bankleningen voor onroerend goed. Als de onzekerheid hierover afneemt en de banken voldoende kapitaal krijgen toegestopt, kan het vertrouwen weer terugkeren.

Spanje is zich in aan het graven voor extra hulp op basis van wij zijn too big to   fail, dat weten jullie dus help ons met enorme sommen gelds, dat zielige beetje geld van EFSF is natuurlijk niet genoeg.

De Griek groef zich in dat het veel voordeliger is Griekenland te redden ook al betaalt Griekenland niets meer. Inclusief domino-effect is het sommetje al helemaal makkelijk te maken. Bezuinigen is niet de weg. Hij kreeg nog wat    Duitse moppers over zich heen over het gebrek aan hervormingen, waardoor je toch weinig hoop kunt hebben iets van je geldsteun terug te zien. De Griek was   is in voor meer controle, zodat het niet meteen wegvloeide naar grote villa’s voor politici.

De Engelsen zitten wat meer op het keynesiaanse model dat bezuinigen slecht is. Ze zijn de regie over de discussie kwijtgeraakt en maken zich daar zorgen over.

Er begint enige consensus te ontstaan dat het bezuinigingsmodel onhoudbaar     is, maar dat impliceert meteen inderdaad die controle: een fiscale unie in Europa, waar Europa uitmaakt hoe veel geld je mag uitgeven en hoe veel je moet hervormen.


 
Pal daarvoor was Koolmees van D’66 aan het woord geweest dat Nederland wel moet bezuinigen, vooruitschuiven lukt niet door vergrijzing waardoor het   draagvlak krimpt. Nederland is het enige AAA land in de Eurozone dat een begrotingstekort heeft van ver boven de 3%. We moeten het draagvlak vergroten door meer te gaan werken, 1350 uur is te weinig vergeleken met die ijverige    Griek die 1950 uur werkt. We moeten vooral ook productiever worden, d.w.z.   meer opleiding, ouderen aan werk houden en brengen.

Net daarvoor was Lepeltak bij Harrie Mens aan het orakelen: er worden alleen maar lasten verzwaard en geen uitgaven teruggedrongen, de linkse kerk blijft  maar geld verbrassen aan hun hobby’s. Verkwisting is er nog steeds op grote schaal, zo maakte hij duidelijk met het voorbeeld van de 130 medewerkers van  het Stedelijk Museum in Amsterdam die gewoon tijdens de verbouwing die vele jaren duurde doorbetaald werden terwijl ze vrijwel niets deden



In Barron’s ging het omslagverhaal Dalio's world over Ray Dalio, de zeer succesvolle hedgefundmanager met meer dan $ 100 miljard onder zijn hoede.   Die vond dat Amerika het heel goed deed met beautiful deleveraging zoals hij    het noemde: een goede mix van bezuinigen, terugbrengen van schulden (met afschrijvingen) en geld drukken (niet zo veel dat het erg inflatoir wordt).

In Europa zag hij een curieus experiment van eindeloos bezuinigen met extra hulp van de ECB die geld drukt. Banken moeten ordelijk bezuinigen en flink ook.

Europa komt nu snel op het punt waar men moet beslissen of men een fiscale  unie gaat vormen, hij vergeleek het met de 13 Amerikaanse staten van 1776 tot 1789 waarvan er enkele ook te veel schulden maakten en de problemen werden zo voor Amerika steeds groter totdat in 1789 de fiscale unie kwam en alles weer goed kwam.

Hij ziet Zuid Europa in een ordelijke depressie en daar kan men uitkomen en de rest van de wereld heeft daar weinig last van. Ierland heeft het goede voorbeeld gegeven en Portugal is goed op weg dit voorbeeld te volgen. Die weg is echter erg moeilijk en voor Spanje en Italië nog moeilijker. Hij ziet daarom 30% kans op een schok die Europa zal doen wegzakken. Centrale banken zullen de komende tijd nog met zakken met geld komen, daarom kunnen de beurzen flink omhoog en omlaag gaan in de komende tijden. De uptrends zullen ongeveer twee keer zo lang duren als de downtrends, in totaal gaan we niet erg vooruit. We zitten aan de bovenkant van de uptrend op het ogenblik volgens Dalio.




19 mei 2012

Facebook vergeleken met de IPO's van de andere grote jongens

Bij vorige emissies van de echt grote jongens die het helemaal aan het maken waren, waren er schatten te verdienen, zie de tabel van Barron's.
Je ziet wel dat hoe recenter, des te minder winst er gemaakt werd.
Die enorme winst is de droom van al die particulieren die flink hebben zitten in te schrijven op de emissie van Facebook. Ze kregen vaak maar een betrekkelijk klein deel toegewezen, want iedereen wist dat de emissie was overingeschreven.
Daarom is het teleurstellend dat Facebook op de eerste dag geen koerswinst kon boeken, maar op emissiekoers gehouden moest worden door mammoetorders van de emitterende brokerhuizen op de emissiekoers. Daardoor kregen andere internetdromen, vooral die van Facebook afhangen, vrijdag flinke klappen. Er is in die aandelen ook wat geld vrij gemaakt om daarmee in Facebook te kunnen speculeren. De beurzen wilden naar beneden dus zo slecht is het niet met verlies sluiten van Facebook misschien ook weer niet (maar het is in mijn ogen toch een slecht teken).

andere post hierover o.a. http://beleggenopdegolven.blogspot.com/2011/01/de-facebook-bubbel.html