Radeloosheid in
Duitsland: wat mag je nog zeggen zonder dat extremisten aan de macht komen in
Griekenland, er een bankrun komt in Spanje. In Duitsland wordt het euro-avontuur
verkocht als de kroon op het werk van Europese eenwording, waardoor er geen
oorlog komt en dat dit heel veel politiek kapitaal waard is. Maar het avontuur
is onstuurbaar geworden, de angst voor weimar-inflatie komt terug en men begint
aan onorthodoxe dingen te denken zoals Duitsland duurder maken via hogere lonen.
Nog nooit heb ik zo veel horen spreken over een bankrun en dat terwijl je weet dat je hier muisstil over moet zijn, want anders veroorzaak je het juist.
De Spaanse bankman
had het erover dat hij de afgelopen week overstroomd wordt door aanvragen van rijke
Spanjaarden om bankrekeningen buiten Spanje te openen. Men koopt zich blauw aan
veilig Duits onroerend goed. Hij zag de werkloosheid in Spanje oplopen naar 30%
en de jeugdwerkloosheid naar 60-70%.
De onrust neemt toe
door onderzoek naar de waardering van Spaans onroerend goed op de bankbalansen
(niet alleen in Spanje, maar bijvoorbeeld ook Franse banken lijden hierdoor). De
stress test van Europese banken is ongeloofwaardig door met name de veel te
lieve veronderstellingen over de waarde van de bankleningen voor onroerend
goed. Als de onzekerheid hierover afneemt en de banken voldoende kapitaal
krijgen toegestopt, kan het vertrouwen weer terugkeren.
Spanje is zich in
aan het graven voor extra hulp op basis van wij zijn too big to fail, dat weten
jullie dus help ons met enorme sommen gelds, dat zielige beetje geld van EFSF
is natuurlijk niet genoeg.
De Griek groef zich
in dat het veel voordeliger is Griekenland te redden ook al betaalt Griekenland
niets meer. Inclusief domino-effect is het sommetje al helemaal makkelijk te maken.
Bezuinigen is niet de weg. Hij kreeg nog wat Duitse moppers over zich heen over
het gebrek aan hervormingen, waardoor je toch weinig hoop kunt hebben iets van
je geldsteun terug te zien. De Griek was is in voor meer controle, zodat het
niet meteen wegvloeide naar grote villa’s voor politici.
De Engelsen zitten
wat meer op het keynesiaanse model dat bezuinigen slecht is. Ze zijn de regie
over de discussie kwijtgeraakt en maken zich daar zorgen over.
Er begint enige
consensus te ontstaan dat het bezuinigingsmodel onhoudbaar is, maar dat
impliceert meteen inderdaad die controle: een fiscale unie in Europa, waar Europa
uitmaakt hoe veel geld je mag uitgeven en hoe veel je moet hervormen.
Pal daarvoor was Koolmees
van D’66 aan het woord geweest dat Nederland wel moet bezuinigen, vooruitschuiven
lukt niet door vergrijzing waardoor het draagvlak krimpt. Nederland is het
enige AAA land in de Eurozone dat een begrotingstekort heeft van ver boven de
3%. We moeten het draagvlak vergroten door meer te gaan werken, 1350 uur is te
weinig vergeleken met die ijverige Griek die 1950 uur werkt. We moeten vooral ook
productiever worden, d.w.z. meer opleiding, ouderen aan werk houden en brengen.
Net daarvoor was Lepeltak
bij Harrie Mens aan het orakelen: er worden alleen maar lasten verzwaard en
geen uitgaven teruggedrongen, de linkse kerk blijft maar geld verbrassen aan
hun hobby’s. Verkwisting is er nog steeds op grote schaal, zo maakte hij
duidelijk met het voorbeeld van de 130 medewerkers van het Stedelijk Museum in
Amsterdam die gewoon tijdens de verbouwing die vele jaren duurde doorbetaald
werden terwijl ze vrijwel niets deden
In Barron’s ging het
omslagverhaal Dalio's world over Ray Dalio, de zeer succesvolle hedgefundmanager met meer dan
$ 100 miljard onder zijn hoede. Die vond dat Amerika het heel goed deed met
beautiful deleveraging zoals hij het noemde: een goede mix van bezuinigen,
terugbrengen van schulden (met afschrijvingen) en geld drukken (niet zo veel
dat het erg inflatoir wordt).
In Europa zag hij
een curieus experiment van eindeloos bezuinigen met extra hulp van de ECB die
geld drukt. Banken moeten ordelijk bezuinigen en flink ook.
Europa komt nu snel
op het punt waar men moet beslissen of men een fiscale unie gaat vormen, hij
vergeleek het met de 13 Amerikaanse staten van 1776 tot 1789 waarvan er enkele
ook te veel schulden maakten en de problemen werden zo voor Amerika steeds
groter totdat in 1789 de fiscale unie kwam en alles weer goed kwam.
Hij ziet Zuid Europa in een ordelijke depressie en daar
kan men uitkomen en de rest van de wereld heeft daar weinig last van. Ierland
heeft het goede voorbeeld gegeven en Portugal is goed op weg dit voorbeeld te
volgen. Die weg is echter erg moeilijk en voor Spanje en Italië nog moeilijker.
Hij ziet daarom 30% kans op een schok die Europa zal doen wegzakken. Centrale
banken zullen de komende tijd nog met zakken met geld komen, daarom kunnen de
beurzen flink omhoog en omlaag gaan in de komende tijden. De uptrends zullen ongeveer
twee keer zo lang duren als de downtrends, in totaal gaan we niet erg vooruit.
We zitten aan de bovenkant van de uptrend op het ogenblik volgens Dalio.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten