3 november 2024

Verkiezingsrace in de VS erg spannend, men blijft met geld smijten

 De opmars van Trump in de polls lijkt gekeerd. Het is weer volkomen onduidelijk wie gaat winnen. Puerto Rico als vuilnisvat is kennelijk dodelijk voor Trump (vanwege verlies van de hispanic stem, die ook al niet zo blij was met de beweringen dat mensen uit Haïti de katten en honden van de buren oppeuzelen) en zijn image als dictator is er niet beter op geworden met zijn uitlatingen over die rebelse Liz Cheney. Zijn op papier bondgenoten zijn vaak meer vijand dan de officiële vijanden zoals Poetin, weet Trump te melden. Zijn inflatieverhaal is totale onzin. Abortus is weer een probleem sinds Michele Obama weer hierover vuur spuwde). Maar Harris is niet overtuigend in haar economische verhaal, terwijl Biden het zo veel beter deed dan de rest van de wereld. Te veel regulering blijft een zwak punt. Kortom het blijft erg spannend. De uiteindelijke uitslag kan overigens misschien wel heel duidelijk in het voordeel van Trump of Harris zijn. De polls zijn minder dan gebruikelijk betrouwbaar. Veel mensen (naar het schijnt een kwart ongeveer) zeggen te liegen over wat hun stem is bij polls. Vooral jongeren. Durven ze als "echte man" te stemmen op een vrouw? Durven ze dat te vertellen aan hun vrienden? Durven conservatieve vrouwen aan manlief te vertellen dat ze niet op een dictator willen stemmen die abortus gaat verbieden? Is er te veel gecorrigeerd in de richting dat mensen niet durven te zeggen op Trump te stemmen? Of juist te weinig? Die onzekerheden kunnen de uitslag totaal anders maken dan de polls zeggen. Maar het lijkt erop dat er langdurig geteld moet worden om er zeker van te zijn wat de uitslag wordt en dat die problematisch wordt als Harris lijkt te gaan winnen. 

Er wordt in de VS enorm met overheidsgeld gesmeten. De inkomsten van de overheid als % van het BNP is nog enigszins constant, maar de uitgaven stijgen maar door, ook als er geen recessie is. 

De meest populaire post van dit blog dit jaar is https://beleggenopdegolven.blogspot.com/2012/05/is-bezuinigen-rampzalig.html . We zien een groot verschil tussen Europa en de VS. Duitsland en in mindere mate ook Nederland bezuinigen tot ze erbij neervallen. Het is helemaal niet nodig, maar men vindt dat het moet, hoe slecht het ook gaat in Duitsland. Boeken en kranten duurder in Nederland is goed om de kiezer dom te houden, gunstig voor de regeringspartijen veronderstelt men. In Zuid/Europa gaat het wat beter, maar het verbleekt met de VS. 

Tot voor kort was het een soort dogma dat hogere groei dan de veronderstelde normale groei vanwege extra overheidsuitgaven- belastingverlagingen zou moeten leiden tot flink hogere inflatie. Dat gebeurde dus niet in de afgelopen jaren. Inflatie kwam door aanbodproblemen en zeer hoge geldgroei (voor langere tijd flink afwijkend van de normale 6 tot 7%. Nu zit de geldgroei overigens weer op die normale trend, na een enorme overshooting). Die hoge geldgroei was eerst nodig om de economie overeind te houden vanwege een enorme toename van de hoeveelheid geld die men wilde aanhouden. Na enige tijd werd het sentiment beter en wilde  men minder geld aanhouden, maar het onheil was al geschied: er was veel te veel geld geschapen en er werd dus heel veel geld uitgegeven en dat terwijl er aanbodproblemen waren. Inflatie kwam kennelijk niet door te hoge economische groei sec. De Phillipscurve die aangeeft dat er meer inflatie moet komen als de werkloosheid erg laag is, is rijp voor de vuilnisbak. Inflatie reageert al decennia nauwelijks op veranderingen van de werkloosheid. De FED kan het nog steeds niet geloven, want het is toch zoiets als vraag en aanbod (vraag omhoog en aanbod omlaag als werkloosheid daalt), maar neemt tegenwoordig de Phillipscurve niet langer als zaligmakend evangelie. Ja, de Sahm-rule (te veel toename werkloosheid signaleert een recessie) regeert nog, maar ook daar maakt men de nodige kanttekeningen. Door alle immigranten is er een verstoord beeld van de krapte op de arbeidsmarkt. Afname van immigranten zou schaarste bij de boeren betekenen, die zwaar leunen op goedkope arbeid van immigranten, d.w.z. meer voedselinflatie bij minder immigranten. De waarschuwing van de Sahm rule wordt al weer bijna ingetrokken, omdat de werkloosheid stabiliseert in plaats van explodeert zoals normaal was na 0,5% stijging. Voorlopig is dat nog geen reden voor de FED om te stoppen met renteverlagingen, maar het gaat nu wel in een rustiger tempo, mede door enkele nu nog kleine vuiltjes in het inflatieverhaal (dat een vuilnisvat dreigt te worden als Trump wint).