tarievenoorlog veroorzaakt chaos en recessie mits doorgezet

 Hij deed wat hij beloofd had: het enorm verhogen van de importtarieven voor Mexico en Canada. In februari wordt het uitgerold. De Wall Street Journal noemt het de domste politiek ook en dat voor een krant die stevig achter Trump staat. De verwachtingen over de invloed van tarieven is nogal aan het schuiven. Voor de verkiezingen werden de economen geloofd dat het slecht was. Daarna begon men steeds meer te geloven dat het niet zo'n kwaad kon mits met mate ingevoerd. Daarna werd het zelfs even hosanna voor deze gruwelijke politiek. Er ontstond een soort Brexit-logica. Maar nu de tarieven in volle omvang los beginnen te komen komt er weer meer twijfel en gelooft men de economen ineens weer op basis van gebrek aan voorbeelden uit de geschiedenis waar dit goed ging en op basis van economische logica. 

Een en ander rechtvaardigt Trump via een algemene noodtoestand vanwege de gezondheidscrisis die veroorzaakt wordt door fentanyl uit de nu getroffen schurkenstaten in de ogen van Trump. China gaat dit uiteraard stevig aanvechten bij de WTO. 

Inclusief vergeldingsmaatregelen ontstaat een grote supply shock. In de tarieven van Trump staat dat vergelding zal leiden tot nog hogere tarieven. Escalatie is dus niet zo eenvoudig te beteugelen, maar kan wel. Of weer eens peperdure avocado's (die voor 90% uit Mexico geïmporteerd worden). De bouw wordt een stuk duurder. Voor de Amerikaanse autoproducenten wordt het een hele klus onderdelen bij elkaar te scharrelen uit het plotseling zo dure Canada en Mexico. Chaos bij fysieke levering van zilver bijvoorbeeld.  

En ineens kan men van alles in de VS gemaakt niet meer kwijt in Canada en Mexico waar wel op gerekend werd. Amerika is een land dat behoorlijk op eigen voeten kan staan, meer dan andere landen, maar toch zit men met meer dan 20% import van economie en zo'n 15% export. Bijna de helft wordt nu getroffen door hogere tarieven. Dat is genoeg voor een enorme ontregeling van de economie die een recessie zou moeten veroorzaken. De schade zal enorm zijn (vooral voor het zo onschuldige Canada en het minder onschuldige Mexico) en Trump moet zo snel mogelijk overschakelen op het door Bessent (nieuwe minister van Financiën) voorgestelde tempo van 2,5% per keer, dat kan gematigd genoeg zijn mits voorzichtig geïmplementeerd. The law of unintended consequences komt nu snel in werking (zoals bitcoin naar zeg wie weet $75.000). 

China pakte onder Trump1 de importtarieven o.a. aan door de yuan te laten zakken, maar bij drastische heffingen zoals deze keer lijkt te gaan gebeuren, gaat dat niet goed lukken. Onmiddellijke verzwakking tegen de dollar is overigens geboden (ook voor pond en euro) en dat zou kunnen met flinke renteverlagingen van de centrale banken (ECB naar 1,5% in september) die hun economie aan puin geschoten zien worden door de nieuwe energie van Donald Jezus volledig gesteund door zijn trawanten. Als het niet goed gaat en dat kan natuurlijk niet anders, is het volledig de schuld van de democraten die dit noodzakelijk gemaakt hebben. 

Er is gewoon pijn op korte termijn nodig om de handelspolitiek op lange termijn weer in het reine te laten komen. De aanhangers van Trump zien Canada en Mexico snel capituleren voor de wensen van Trump en Trump zal dan scoren.

Men keert gewoon alles om: de opstandelingen van 6 januari zijn weer vrij en krijgen een onderscheiding en degenen die ze vervolgden worden ontslagen en in de kerker gegooid, want zij zijn toch de echte boeven die in de hel moeten branden zonder hulp van Jezus.. De volledige triomf van anti woke die niet lang meer zal onderdoen van de communistenvervolging onder Mc Carthy. Onvrijheid die als nieuwe vrijheid wordt verkocht, daar gingen de communisten in Europa uiteindelijk aan ten onder.

We kregen al een klein voorproefje in de laatste economische cijfers van de VS. In december werd er snel zo veel extra geïmporteerd dat er een voor de derde bijstelling reuze-aanpassing kwam van de groei in het vierde kwartaal van 3,2% via 2,9% naar 2,3% (2,6% verwacht door consensus die niet helemaal goed zat te rekenen of nog niet door iedereen rekening was gehouden met het laatste reusachtige handelstekort). Nu minder import, maar dat zal groei niet erg helpen vanwege gedwongen afbouw voorraden en exportproblemen. Maar de consument heeft nog steeds zin om nog veel meer extra te consumeren. 0,7% meer in december uit 0,4% meer inkomen. Het kan nog even doorgaan op basis van optimisme door Trump en potverteren uit hogere waarde bezittingen, maar het is niet bestand tegen een schok op de beurs, die nu op de loer zou moeten liggen. De markt is groter dan Trump en hij zal wel in enige mate betrekkelijk snel buigen voor de beurs (dat heeft hij beloofd), met in werkzetting van vlerken als de heer Powell die maar eens een flinke pot QE moet opentrekken om de belastingverlagingen te kunnen betalen. Gelukkig gaat AI gewoon door met die enorme investeringen (wel deels made in China, Mexico en Canada en natuurlijk ook Veldhoven). 

 

De FED weet het niet en doet daarom maar niets en EU reguleert verder

 Zoals alom verwacht heeft de FED de rente niet veranderd. Ze sidderen van angst voor Trump en vooral zijn tarievenoorlog, maar houden de mond stijfdicht hierover.. Inflatie zou denk ik hierdoor misschien niet zo hoeven op te lopen vanwege de daardoor sterkere  dollar wat vroeger lagere grondstoffenprijzen betekende. We zullen zien. In gering genoege mate overleef je gif meestal uitstekend. Met mate handelen staat helaas niet in het woordenboek van Trump. 

QT staat uiteraard onder druk, nu de overheid van de VS zo'n enorm gat in de hand heeft en dus enorm moet lenen. Powell gaf aan gewoon ijzerenheinig met QT door te gaan totdat de bankreserves nog steeds wat te ruim zijn zonder aan te geven wat dat betekent. 

Powell gaf aan dat de economie nog te sterk is om een eind te maken aan het huidige ietwat restrictieve monetaire beleid. De FED zal voorzichtig zijn (uiteraard, het zijn niet zo'n wildemannen). Daarom vond men Powell hawkish. Overigens ga hij aan dat de rente wel degelijk verder verlaagd kan worden zonder dat de inflatie onder de 2% is. Rente op leningen omhoog dus.

Gelukkig hebben de klanten van JP Morgan een onverzadigbare dorst naar Treasuries op deze rente volgens hun survey. Ook op de optiebeurs valt menige (wat heet: uitzonderlijk vaak) dobbel op een lagere rente waar te nemen

De importtarieven en ander beleid horen schadelijk te zijn voor economische groei. Maar Trump wordt waarschijnlijk gered door AI. Hierin wordt zo ongelooflijk veel geïnvesteerd door alleen al de magnificent 7 dat iedereen wel aanvoelt dat de groei van de investeringen in 2025 duidelijk hoger zal zijn dan de doorsnee macro econoom nu voorspelt. En dat betekent een winstgroei die mee hoort te vallen tenzij er belastingtegenvallers zijn (waaronder importtarieven en vooral exporttarieven)

Fokke en Sukke hebben hier meer een schot in de roos dan men zou denken. Bij nader inzien ziet men in goedkopere AI door DeepSeek een reden om hier nog veel meer gebruik van te maken. Nog meer en niet minder chips nodig. In de Europese Unie houdt men zich niet zo zeer bezig met het ontwikkelen van chatprogramma's van AI maar veel meer met het ontwerpen van regelgeving, een niet erg winnende formule, zo hoor ik menige europessimist al zuchten. Dan maar weer een renteverlaging van de ECB.

DeepSeek schudt ons wakker uit boze Chinese droom

 DeepSeek lijkt een goedkoop alternatief te zijn voor chatGPT (de app is te downloaden als je al je digitale gegevens wil delen met DeepSeek) . Het heeft voor een appel en ei met tweederangs chips een slimme AI versie gemaakt. Het blijkt allemaal veel simpeler te kunnen waardoor je veel minder omvangrijke zoekoperaties hoeft te doen met verbazend goed behoud van wat relevant is. Veel minder dure chips nodig van Nvidia (-16%) en ook huilen met andere chipmakers zoals ASML en ASMI. Microsoft wat minder in de malaise. Het is de vraag of je met DeepSeek het beste AI programma hebt, want de betrouwbaarheid is wat onduidelijk en of het voldoende is op te schalen ook. Maar het lijkt voor heel wat gebruikers goed genoeg.

Het laat weer eens zien hoe goed China kan zijn in disruptieve innovaties. Dat is ongebruikelijk voor een communistisch land, maar het zijn natuurlijk gewoon kapitalisten in China onder een totalitair regiem. Dat bemoeilijkt creatieve ideeën, maar met discipline kun je ook een eind komen. China heeft enorm veel ervaring gekregen met investeren in industrie en in op grote schaal produceren. In de nodige industrieën is China de concurrentie in andere landen aan het wegvagen. Europa lijkt kansloos en Amerika lijkt er niet veel beter aan toe. Een en ander wordt goed uitgelegd in -zoals vaker een uitstekend- artikel van Gavekal  Prejudice And China - Gavekal Research  

China is al jaren zwaar in aan het zeten op industrie als nieuwe grote motor van de groei, nu vastgoed problematisch is geworden. Dat zag men -zoals je kunt zien in de grafiek- al jaren aankomen, maar toch zijn de problemen van de vastgoed heel wat groter dan men voorzag. 

De dominantie van de Chinese industrie is op de bekende stiekeme Chinese wijze veel te groot geworden om zo maar geaccepteerd te worden. Trump heeft al flink op de rem getrapt en ook in Europa is de roep om protectionisme tegen China luider geworden. Voorlopig ziet men nog weinig gevaar in de macht van de Chinese industrie en denkt men dat het probleem van immigranten veel groter is.

Zowel Amerika als China willen flink marktaandeel winnen in de industriële productie in de wereld. Dat kan alleen maar ten koste van Europa. 

Plotseling is er twijfel of Amerika wel in alles zo machtig kan zijn onder Trump. De dollar wordt zwakker en bitcoin even nog niet naar 1 miljoen. Landen komen met uitgebreide vergeldingsmaatregelen tegen de hoge importtarieven van Trump, maar zitten wel in een zwakke positie. Overheidstekorten zijn zo enorm geworden dat het niet lang kan uitblijven dat de FED gesommeerd wordt weer eens flink met QE aan de slag te gaan. 

inflatiemeevaller van 0,02% maakt tientallen procenten koerswinst mogelijk

 

Na een dikke maand sukkelen op de beurzen vanwege te veel stijging van de lange rente vanwege opbloeiend vertrouwen in de Amerikaanse economie en meer inflatie lijken de bordjes verhangen en zou de bull markt weer door kunnen stomen (helaas geen garantie). Het sentiment is voldoende afgekoeld en er is een brede koersstijging op gang gekomen afgelopen week. Vijf dagen achter elkaar 68%+ van de aandelen van de S&P500 omhoog, iets dat zelden voorkomt. Chartisten zijn weer in de wolken en het plaatje van Macrocharts hierboven ziet er kansrijk uit.

Het kwam pas goed op gang nadat de kerninflatie in de VS niet met 2,5% maar 2,48% was gestegen. De lange rente lijkt weer iets te dalen. Men is weer pessimistisch genoeg over de renteverlagingen van de FED (0 of 1, misschien wel renteverhoging, terwijl het best minstens  2 renteverlagingen kunnen zijn in 2025 om Herr Trump te bekoren). GS heeft het over mogelijk eenmalig 0,4% extra inflatie door hogere importtarieven. Wie weet, heel veel extra inflatie lijkt niet zo waarschijnlijk in de VS. Dat maakt een lagere lange rente mogelijk.

Torsten Slok vindt de lange rente 0,4% te hoog op basis van de rente van de FED. Zelf had ik jarenlang als rentemodel 0,3* korte rente+0,7* tienjaars gemiddelde hiervan +1% (later gebruikte ik 0,5%) en dat wijst nu ook op een te hoge lange rente, maar er is natuurlijk wel een breuk geweest in de termijnpremies voor de lange rente.

De eerste winstmeldingen over het vierde kwartaal wijzen op minstens normaal meevallende winstverwachtingen in de VS bij een ietsje beter dan verwachte omzetstijging..  De vooruitzichten blijven uiteraard ongewis, maar door Trump ziet men toch wel omzetgroei, is het niet door economische groei dan wel door inflatie. In Europa werkt de sterke dollar door in betere verwachtingen voor groei (in de VS juist niet). Overigens is het sentiment voor de dollar wel veel te optimistisch op het ogenblik.

In China valt de groei mee dankzij de export, maar zo voelt het dus niet voor de doorsnee Chinees. Het pessimisme over China lijkt voorlopig groot genoeg. Trump is uitermate vriendelijk voor Xi en dat lijkt positief.

In Japan lijkt de BoJ eindelijk dapper genoeg om de rente te verhogen. Er is een mooie stijging van de lonen.  

Trump heeft zijn eigen meme crypto munt uitgegeven en die is in enkele dagen kapitalen waard geworden. Als de familie Trump het merendeel heeft, is hun vermogen afgelopen week ruimschoots verdubbeld en bij nog een week zo'n stijging wordt Trump bijna net zo rijk als Musk en Bezos. Hij moet nu wel haast de FED dwingen bitcoin als reservevaluta te accepteren. In enkele weken tijd is volgens de wedkantoren de kans hierop gestegen van 40% naar 65% (wederom: geen enkele garantie).  

D.w.z. er is genoeg animo om er maar op los te speculeren, terwijl de verwachtingen even niet te hoog gespannen lijken en de angsten over de importtarieven van Trump overdreven lijken. De Nobelprijs voor de vrede lijkt Trump haast niet meer te kunnen ontgaan, als hij woord houdt.  

de gedachten over asset allocatie veranderen

 De afgelopen decennia was een 60/40 allocatie oer aandelen en vastrentende waarden zo ongeveer het evangelie voor vooral Amerikaanse beleggers. Als je te veel ouder was dan moest je aan een lager gewicht dan 60% voor aandelen denken. Buiten Amerika is men meestal wat minder dapper en gooit men institutionele portefeuilles vol met liefst langlopende obligaties en in vooral Nederland en het VK ook met renteswaps.

Door de lange periode met een negatieve correlatie tussen aandelen en obligaties kwamen er beleggingsproducten die met leverage, hefboomwerking daarop inzetten. Nog meer vastrentende waarden, want dan kan men ook wat meer aandelen kopen. En vooruit, ook in andere zaken beleggen zoals private capital, grondstoffen en natuurlijk vooral ook vastgoed. Bridgewater is er groot mee geworden.

Die negatieve correlatie tussen aandelen en obligaties is verdwenen door de inflatieangsten. Die negatieve correlatie is er alleen bij de gratie van angst voor deflatie. Die zendt de rente extreem naar beneden juist in tijden dat het slecht gaat. Zie China waar je dit soort strategie nog wel zou kunnen toepassen. Langlopende obligaties kopen tegen record lage rentes en dan nog koerswinst boeken ook. Gevaarlijk, maar het was zeer renderend in het Westen van 1995 tot ongeveer 2022. 

Naar verwachting is de periode met langdurig vechten tegen deflatie weg in vooral Amerika. Eerst was er een waanzinnige geldgroei vanwege stimulering met corona, nu ziet men importinflatie en hoge loonstijging. Arbeid is schaars geworden en de goedkope immigranten dreigen op te raken. Er is een groeiende vraag naar zorg en dat is slecht nieuws voor de mensen die hopen op lagere inflatie. 

Scott Grannis is niet bang voor inflatie omdat de geldgroei (M2) weer op de oude trend van 6-7% zit. Importtarieven hebben dan niet zo'n verstorende werking zo lang er geen aanbodschok is. Maar opstekend optimisme over de toekomst onder Trump kan leiden tot de gedachte dat men minder geld als voorzorg tegen slechte tijden hoeft aan te houden. Geldgroei is inflatoir als de vraag naar geld niet even veel toeneemt. Bij oplaaiende optimisme is dat niet zo en dus dreigt meer inflatie dan we gewend zijn bij 7% groei van M2. Behalve natuurlijk als het belegd wordt vanwege vertrouwen in de toekomst. Dat lijkt ook het geval en daardoor lijkt het toch wel mee te gaan vallen met die inflatie.

De particulier heeft duidelijk meer vertrouwen in beleggen in o.a. aandelen gekregen onder Biden en dat lijkt zo te blijven onder Trump. 

De institutionele belegger lijkt iets minder enthousiast geworden over aandelen, maar vooral ook over obligaties. Iedereen wil nu een betere risicobeloning over beleggen in obligaties. nu het inflatieverhaal niet meer zo zonnig is en men over van alles en nog wat enthousiaster is geworden, misschien met uitzondering van commercieel vastgoed. De risicopremie van obligaties wordt geschat met denkbeeldige termijnpremies.

De gouden tijden van obligaties met negatieve termijnpremies lijken voorbij. Pensioenen moeten meer inflatiebestendig worden en  daar horen andere beleggingen bij dan langlopende obligaties, niet geïndexeerd voor inflatie.  Men heeft de buik vol van de wanprestaties van langlopende obligaties en kijkt verlekkerd naar de mooie, veel betere resultaten van bijvoorbeeld goud en vooral crypto voor de belegger met stalen zenuwen of die beleggen als een loterij ziet. 

Plotseling zit men te dubben of je als institutionele belegger in crypto moet. Als het fout gaat is dat een groot reputatierisico en dus doet men het liever niet, het heeft immers geen inkomen is vrijwel geheel gebaseerd op speculatie. Die speculatie kan trouwens nog veel groter worden als Trump de FED weet te dwingen in crypto te beleggen. Wedkantoren houden het op een ongeveer 40% kans daarop. Maar de FED wil echt niet, want dat bedreigt het privilege van het gratis uitgeven van nieuwe dan waarschijnlijk niet meer zo betrouwbare dollars

Maar duidelijk is dat men door het verdwijnen van d negatieve correlatie tussen aandelen en obligaties uit leverage moet en uit langlopende obligaties. Men moet meer in grondstoffen zoals goud en liefst ook meer in andere zaken die het goed doen bij hogere inflatie en economische groei door AI en robotics. Er was angst dat de winsten zouden worden afgeroomd als arbeid schaarser zou worden, maar door het aan de macht komen van rechts populistische regeringen is die angst flink afgenomen. Importtarieven zijn slecht voor consument, niet producent. Trump moet de aandelenkoersen hoog houden, anders is het gedaan met zijn populariteit (och hadden we maar die mooi stijgend beurzen onder Biden roept men dan). Dus winsten mogen wel hard stijgen, ook al is dat zeer tegen de zin in van links. 

Meer aandelen, grondstoffen en alternatieve beleggingen en minder obligaties en wellicht ook commercieel vastgoed. En bij meer geloof in de toekomst blijft men flink in technologie beleggen, maar natuurlijk niet tegen steeds hogere koerswinstverhoudingen als de rente stijgt. Beurzen houden niet van een lange rente boven 4,5% in de VS.

het nieuwe jaar met meer van hetzelfde: rente China omlaag, dollar omhoog, Duitsland bashing en weinig aandelen trekken de beurs

 De oude trends zetten zich nog even voort. Of misschien blijft het wel langer zo, men vertrouwt erg op momentum. Dezelfde aandelen worden bijgekocht. De breedte van de markt is abominabel slecht en vroeger was dit een tamelijk betrouwbaar voorteken van naderende ellende op beurzen. Nu even niet (?), al enige tijd niet dus. De winstverwachtingen in de VS stijgen rooskleurig, er wordt behoorlijk veel winstgroei en omzetgroei verwacht bij een niet zo hoge verwachte groei van het BNP in de VS. De magnificent seven, misschien 8 doen hun plicht in de verwachtingen althans. Teleurstelling bij Nvidia is een populaire angst in de voorspellingen voor 2025. Maar men koopt onverdroten voort, althans voorlopig.

Het rentegeweld lijkt even gestopt in de VS. In China daalt de rente verder naar steeds verder onder die van Japan. Ze gaan Japan na-apen met steeds grotere fiscale stimulering die tegenvallend weinig zoden aan de dijk zetten. Maar het helpt wel wat natuurlijk. Chinese economen gaan veel positiever worden, anders worden ze opgepakt door de regering en oneervol ontslagen, zo is de nieuwe oekaze ongeveer. Ondertussen stijgen de schulden in China versus BNP in rap tempo door en dat bij een wellicht iets optimistische meting van dat BNP (een grafiek met nu hogere schulden China dan VS was erg populair afgelopen week). Hoe moet de groei in China op 5% blijven bij een krimpende beroepsbevolking, stijgende jeugdwerkloosheid en een zieltogende huizenmarkt en volop "hidden debts" bij de lokale overheden die al veel te veel bruggen en lege gebouwen etc. hebben neergezet? Het is in China verboden om de economie de put in te praten, maar gelukkig woon ik in Amsterdam. Ze kunnen beter Kekius Maximus, alias Elon Musk tegenwoordig op X, inhuren om wat positieve algoritmes op Chinezen los te laten met vernietiging van negativiteit verspreidende algoritmes. 

Somberheid blijft over de groei in Duitsland, nu ze geen goedkoop aardgas uit Rusland krijgen en niet lekker kunnen exporteren en importeren met China. De rem op de schulden lijkt voorlopig stand te houden, al hoop ik van niet. Een hoger tekort op de staatsbegroting was in de tijd dat ik studeerde goede politiek als dat gebruikt werd voor investeringen (in digitale zaken, andere infrastructuur, onderwijs, goedkope energie etc.)

  In Nederland gaan de reclames voor gokken gewoon door. Men verpakt het met het een beetje steunen van goede doelen zoals zielige dieren en sportverenigingen in de regen. Hoop doet kopen. Beleggen/ speculeren wordt verkocht met: baby, jij kunt het ook. Als baby(boomer) het kan, dan is het ook voor jou mogelijk. Het is wat ouderwets, want het zou nu babe moeten zijn. Maak niet te veel kosten met verhandelen van shitcoins roept men. Overmaken van geld via de bank blijft goedkoper natuurlijk, maar dan heb je niet de koersstijging die alle dromen te boven gaat. Had ik maar fartcoins hoor ik af en toe. Saylor is op bezoek bij Trump geweest in Mar-a-Lago en koopt flink bitcoins bij, zo'n $ 2 miljard schijnt het plan te zijn. Want hij gelooft vast dat bitcoins een deel gaan worden van de valutareserves van de FED. Niet logisch, want dat ondergraaft het privilege van onbeperkt dollars creëren, maar niet onwaarschinlijk onder Trump. Wedkantoren gaan voor ongeveer 40% kans in 2025 of 2026.