Iedereen de kluts kwijt, momentum is weg kwijt

 Waar is de kluts? We weten het niet meer in Europa, maar in de VS en het Midden-Oosten is het niet veel beter. 

Vooral democraten in de VS hebben enorm veel (consumenten)vertrouwen verloren en zien veel hogere inflatie (nog erger dan republikeinen zagen in de economisch relatief met rest wereld zo prachtige tijden van Biden). Het is behoorlijk onduidelijk wat er met de importtarieven gebeurt, of Poetin geholpen gaat worden met het bombarderen van Oekraïne om een voor Poetin duurzame vrede te bewerkstelligen, hoe Gaza tot een soort Riviera wordt omgebouwd met hulp uit Egypte, hoe de Amerikaanse auto-industrie nog kan blijven bestaan.

Er is plotseling de nodige twijfel ontstaan of de groei in de VS op peil blijft, ondanks hoog vertrouwen van de grote bedrijven en hogere investeringen in technologie. Schokken in vertrouwen, aanbodschokken, voorraadproblemen, verlamde overheid, wegvallen stimulering van Biden/ Yellen.

Wat Trump nu echt wil op het politieke wereldtoneel is onduidelijk. Ja, de Nobelprijs. Maar een in zich zelf gekeerd landje met langzaam minder concurrerende industrie of een grote internationale speler in de wereld die overal aardig is en daarom de baas mag spelen. Niet meer dus. Trump lijkt in te zetten op een regionaal landje voor Amerika met China als nieuwe heerser in de wereld, maar vertoont gedrag dat niet altijd helemaal daarmee in overeenstemming is (mokken over de opkomst van China, terwijl de industrie van Amerika snel achterlijk wordt, het is wat hij Europa verwijt). Uiteindelijk moet hij China snel de hegemonie laten, voordat India de nieuwe heerser in de wereld wordt, nu Amerika de troon lijkt te willen afstaan.

De beurzen geven aan dat we top Trump manie hebben gehad (voorlopig althans), met meme coins en bitcoins, solana etc flink lager (de hack van $1460 miljoen hielp ook niet erg). Tesla 38% van top, de fartcoin bijna 90%. Palantir ook flink lager, maar nog steeds erg duur (en directie die enorm beloond wordt met aandelen verkoopt uiteraard weer, een belangrijke reden waarom in geen Palantir kocht, ook al is het een fascinerend bedrijf).

Er is plotseling heel wat pessimisme opgestoken met een bearish wind.
Er is een flinke correctie gaande bij kopen op momentum. Dat is jarenlang veel te goed gegaan en nu komt even een (tussen?)rekening

the brave new world

Zo af en toe gebeuren er dingen die wijzen op een grote omkeer in het denken hoe het zit in de wereld. Wat is Trump toch allemaal aan het doen? Een enorme berg verandering en dat door de bij aantreden oudste president van de VS. Beurzen raken vooralsnog niet van slag, die zien dat er heel veel water bij de wijn gedaan wordt bij veel te hoge stijging van importtarieven. Totdat het fout gaat natuurlijk, maar wie weet. In de economische theorie is bewezen (Abba Lernes 1936) dat onder een berg aannames (waar in de praktijk niet aan voldaan wordt) een belasting op importen een belasting op exporten is en dat dit symmetrisch gaat. Voorzichtigheid is dus geboden bij de handelsoorlog en de beurzen met hun dwingende kracht via dalingen krijgen dat hopelijk voor elkaar.

Nog bijzonderder dan al die handelsoorlogen is de enorme kracht waarmee de slinger van de tijdgeest naar meer conservatisme gaat, weg van woke, progressief denken. De tijdgeest is uitzonderlijk lang naar meer progressief denken, minder discriminatie, meer rechten voor minderheden gegaan. Het toppunt kwam met de acties van metoo en black lives matter. Dat ging o.a. conservatief Amerika te ver en samen met problematische hoeveelheden immigranten van het verkeerde soort zorgde dat voor voldoende electorale steun voor Trump om de verkiezingen met eclatant succes te winnen. Een wake up call voor links, dat nog geen antwoord heeft op het verzet tegen woke etc. De slinger van de tijdgeest geeft aan dat dit nog tien tot twintig jaar kan duren, als er geen grote revolutie/ wereldoorlog komt. 

In Europa was de speech van vicepresident Vance een andere dramatische wake up call. Amerika trekt zich terug naar Amerika en laat de rest van de wereld over aan China en Rusland, zo lijkt het. Het gaat om het doordrukken van de conservatieve waarden van project 2025 en dat is belangrijker dan politieagent spelen voor de rest van de wereld. Vooral als die leiders van de rest van de wereld meehelpen om eenzelfde soort morele waarden te vestigen als waarop project 2025/ Vance op uit is. Europa is ongelooflijk bang voor Poetin en de oorlog die hij dreigt te veroorzaken waarbij Europa aan mee moet doen vanwege de NAVO en dat allemaal zonder Amerika. Die angst is in mijn ogen overdreven. De Europese economie is tien maal die van Rusland en Europa kan dus ontzettend veel meer produceren en dat met een technologie die beslist niet achterloopt op Rusland (wel bij bepaalde wapens). En dan natuurlijk vooral de demografie maakt Rusland kansloos bij Europa. De bevolking van Rusland krimpt harder dan die van Europa en het vrouwenoverschot is gigantisch. Er is een enorm tekort aan agressieve Russische jongemannen die oorlog willen voeren. De uitgaven aan defensie in Europa zijn enorm gestegen en Europa kan nu Oekraïne veel gemakkelijker militair helpen dan twee jaar geleden. Ook zonder Amerika is Rusland kansloos tegen Europa, mits Europa verenigd is. 

Iedereen rolde zo ongeveer van zijn stoel toen ze hoorden hoe Trump aan het onderhandelen was met Poetin over Oekraïne. Enorme concessies werden gedaan, zonder dat er iets voor lijkt te zijn teruggegeven. Een enorme aanval op Zelinsky vol onwaarheden, maar wel met een kern van waarheid: zonder Trump blijft de huidige situatie te lang voortduren met enorm menselijk leed voor Rusland en Oekraïne. Ik ben bang dat de tactiek van Trump de enige manier is om snel vrede te bereiken: Rusland moet in bijna alles zijn zin gegeven worden, anders lukt het niet. Is dat de beste oplossing? Het kan ook met geloofwaardige (moeilijk met Orban c.s.) dreiging van Europa om alle nieuwe defensie-inspanningen in te zetten om Oekraïne te helpen. Het lijkt een beetje op 1918, toen Duitsland en Frankrijk al jaren vast zaten in een loopgravenoorlog waarbij geen van de landen vooruitgang boekten, maar het menselijk leed ongelooflijk erg was. Amerika besliste een enorme troepenmacht te sturen en binnen enkele maanden was Duitsland vernietigend verslagen. Amerika had ook à la Trump een vrede kunnen doordrukken, met delen Frankrijk en België definitief cadeau aan Duitsland. Heel onrechtvaardig, want Duitsland was de oorlog begonnen. Maar het zou de ondergang van Duitsland in de Weimar republiek hebben voorkomen en wie weet ook de Tweede Wereldoorlog. Trumps politiek is in lijn met Project 2025, waarbij de VS zich terugtrekt op Amerika. Of dit zo blijft is onduidelijk. Noahpinion schrijft dat het de politiek van Metternich/ Lindbergh is om de rust te bewaren en overal conservatieve regeringen te hebben die revoluties in de kiem moeten smoren. Interessant verhaal, maar nog onduidelijk of het zo gaat. Hij geeft ook als mogelijkheid een omkeer van Kissingerbeleid van China.

Cartoon van Zez Vaz the cybertruc Man. Musk rukt meedogenloos op via DOGE. De cybertruck man, daar loopt het niet goed af mee. Musk vindt afbreken van overheid vrijwel altijd goed, ook al heeft de overheid ook nuttige taken. Nu moeten alle rijksambtenaren in de VS aan Musk en consorten opbiechten wat ze hebben gedaan in de vorige week, zo niet dan volgt ontslag. Je ziet de brandweerman al melden dat er geen brand was afgelopen week en dat hij dus vrijwel niets gedaan heeft. Afschaffen die brandweer dus, dat spaart meer uit dan de schade van afgebrande gebouwen. Een voorbeeld dat het wel eens niet goed kan gaan met de besparingen van Musk. Overigens zal een deel denk ik wel succesvol zijn.

Totale verandering van denken over het uit de hand lopen van de macht van de technologie biljoenairs door Xi. Ze moeten tot vriend gehouden worden om niet door Amerikaanse technologie onder de voet gelopen te worden. Zo lang China/Xi vasthoudt aan groei industriële productie als enige kans om de Chinese economie flink te laten groeien, nu de vastgoedmarkt (voorlopig nog gecontroleerd) instort, is dat onvermijdelijk geworden. Beurzen zijn enthousiast, want de angst dat China niet meer investable was, lijkt voorlopig ongegrond.

Musk, Poetin en Xi verdelen de wereld

elke week nieuwe zorgen, the mount of worry gives all time highs

 De Trump show leidt bijna elke dag tot nieuwe schokken en ook opluchting. Elke keer verzuchten we dat Trump niet helemaal ongelijk heeft, maar waarom moet het zo hard gespeeld worden. Als je zo van kapitalisme houdt, dan hoef je globalisatie en vrijhandel toch niet zo onderuit te halen. Peace dividend, daar was helemaal niets mis mee, tot we in vooral Europa totaal ingeslapen waren. We moeten wakker worden, maar niet woke, het is niet zo simpel.

Vance leest ons de les. We doen alles verkeerd in Europa en moeten niet zo onaardig zijn tegen Rusland. Gun ze toch die Oekraïne en luister toch naar hoe Poetin het morele verval in Europa probeert tegen te gaan. Volg toch dat voorbeeld dat oligarchen, echt rijke mensen, de dienst moeten uitmaken. Die weten echt beter hoe het moet. Dat is sneu voor de zwakkeren, maar dat zijn niet zonder reden de zwakkeren. Laat het geluid van de populisten onversneden horen, pas er geen censuur op toe, ook al is het in strijd met de feiten. Het is toch mooi dat met een beetje inzetten van sociale media vazallen van Rusland de verkiezingen kunnen winnen.  Wij moeten beter naar de rechtse Amerikaanse media luisteren, die weten alles beter en dan gaat alles goed. Niet voor iedereen, maar toch, Amerika is de baas en nergens kun je zo rijk worden met technologie.

Vance en Hegseth hebben Europa weer met beide benen op de grond gezet. Zonder Amerika is het al heel mooi als niet heel Oekraïne binnen enkele maanden Russisch wordt. Natuurlijk mag Poetin alles houden en is lidmaatschap NATO uitgesloten. Ons BNP blijft steeds verder achter bij de VS. Onze normen en waarden zijn afgegleden richting tegenwerken anti abortus helden en toestaan van hopeloos veel immigratie. Luister toch naar mevrouw Faber. Die weet hoe het zou moeten, al heeft haar voorgestelde politiek vroeger niet gewerkt en werkte het ook niet best in andere landen met iets soortgelijks. Maar daar gaat het niet om. Zo erg is die immigratie helemaal niet, van Europeanen/ westerlingen/ Chinezen, India is het zelfs zonder meer goed. Maar de kiezer moet het gevoel hebben dat er nu eindelijk alles aan gedaan wordt om de gelukzoekers maximaal in de stront te laten zakken. 

Amerika gaat Europa raken met importheffingen vanwege onfaire BTW-heffing die niet voor export naar de VS geldt. Europa moet Amerika de schulden kwijt schelden in de vorm van omwisseling Treasury's voor 100 jaar zero coupon obligaties (hier wordt echt aan gedacht). Dat zal maar met mate gebeuren, maar militaire bescherming via de NATO moet natuurlijk stevig betaald gaan worden en dat zit er wel in, zo lang Europa militair niets voorstelt vergeleken met Rusland, dat  ook weer niet zo sterk is dat Oekraïne binnen de geplande 24 uur kon plat walsen. Net zoals Trump ook wat meer tijd nodig heeft voor een vrede waarmee Poetin enigszins voor enige tijd mee kan leven, voordat hij weer verder kan gaan. 

Drieste plannen in de VS en dat begint nu ook tot grotere economische uitslagen te leiden. In de VS is de inflatie uit de hand aan het lopen en vielen de retail sales, detailhandel verkopen enorm tegen. Deels door bosbranden en erge kou (industriële productie nutsbedrijven  daardoor sterk). Ex benzine was het slecht. Na de feestdagen doet men het wat rustiger aan, net als altijd, maar deze keer had men eind 2024 wat extra ingeslagen vanwege misschien hogere prijzen op importgoederen. Temu en Shein worden een stuk duurder tenslotte.

Men begint zich achter de oren te krabben, waar die hogere inflatie vandaan komt. Niet door geldgroei, die de schuld was van de vorige inflatiegolf samen met de aanbodschok van corona toen. Wel door extra consumptie van republikeinen die sinds Trump door het dolle heen zijn en vinden dat ze niet zo veel geld hoeven aan te houden, dat ze het beter kunnen spenderen (het is volgens de theorie de combinatie van te hoge geldgroei samen met een hogere bereidheid om minder (spaar)geld aan te houden die hogere inflatie veroorzaakt). Er is ook weer een soort inflatiepsychologie aan het ontstaan, dat je gerust de prijzen mag verhogen, ze kopen toch wel, die mallotige consumenten. De theorie over de invloed van verwachtingen op inflatie staat zwaar ter discussie in recente studies. Het verband tussen inflatie en werkloosheid (Phillipscurve) is (in tijden van globalisatie) nergens meer te bekennen. De centrale banken zitten met de handen in het haar. De te grote overheidsschulden moeten draaglijk gehouden worden, geen paniek. In de VS wil men maximaal brassen, nu door plannen door de goudvoorraden op de huidige prijzen te waarderen en Sinterklaas te gaan spelen met de winsten. Men ziet meer inflatie, verwacht meer inflatie, maar ziet dat bedrijven dat mogen doorberekenen en nog meer winst mogen maken. Normaal is onverwachte inflatie erg slecht voor beurzen, maar nu (nog?) niet, want anders is niet te verklaren waarom de beurzen de afgelopen week geen pak slaag kregen. Het gaat (even?) helemaal niet meer zo goed met de stijging van de verwachte winsten een jaar vooruit.

ken jij die mop van hogere importtarieven- ze kwamen niet

 Trump kreeg enkele dingen voor elkaar door dramatisch te dreigen met idioot veel hogere importtarieven tegen Canada en Mexico. En stelde toen alles uit. Dat begint normaal te worden en dat maakt het noodzakelijk dat Trump echt dramatische dingen gaat doen met tarieven. Heel even, want een en ander valt niet goed op de beurzen en de inflatieverwachtingen voor komend jaar schieten omhoog (vooral bij de democraten natuurlijk). Het goede nieuws van het afblazen van doldrieste importtarieven voor Canada en Mexico leidde niet tot veel hogere koersen en dat terwijl de particulieren nog steeds als een dolle aandelen kopen in de VS. Ze zijn niet bang, verzekeren zich steeds minder met puts. Hoe het zit met hogere importtarieven was de laatste decennia slecht uitgezocht door economen en het data materiaal is slecht. Het lijkt erop dat in beperkte mate hogere importtarieven voor de VS gunstig zouden kunnen zijn. Ongeveer zoals Bessent voorstelt, bij stijging van 2,5% per keer en wel selectief. Dramatische tarieven op de auto-industrie van Canada leidt tot enorme verstoringen (vooral bij Windsor in Canada tegenover Detroit) en  o.a. Ford zou een zware pijp roken. Het zou tot lagere productie van auto's in de VS moeten leiden.

Er wordt ook weer volop aan theorievorming gedaan over de politiek van Trump: het bullying van je zwakkere vazalstaten. In hoeverre dat zin heeft of schadelijk is. Het is in ieder geval onprettig voor een groot deel van de wereld.

Musk ligt steeds meer onder vuur met DOGE: veel ambtenaren zijn plotseling onzeker over hun baan en een en ander leidt tot veel onzekerheid (niet gunstig voor beurzen). De rijkste man ter wereld vindt het in ieder geval heel goed als arme landen minder steun krijgen. 

Het winstseizoen over het vierde kwartaal en daarmee over 2024 is in de VS een heel eind gevorderd. Winsten vallen gemiddeld normaal mee en de omzetten ook. Er zijn wat wolkjes zoals de vooruitzichten van technologie, cloud, Microsoft etc. De winsten over het vierde kwartaal die zoals altijd wat meevallen leiden tot hogere winsten over 2024 volgens de analisten, maar de laatste weken ook tot minder verwachte winstgroei in 2025 (vanaf de hogere startbasis), vooral bij industrie. Maar men verwacht nog steeds een prachtige 11%, ook al is dat iets minder uitbundig dan enkele weken geleden en zal zoals meestal gebeurt de winstverwachtingen van analisten aan het begin van het jaar wat te optimistisch zijn.

De ECB heeft nog eens laten uitzoeken wat de natuurlijke rente zou moeten zijn. Dat valt niet precies uit te rekenen en daarom moeten ze heel veel slagen om de arm houden. Men komt uit op een normale, natuurlijke reële rente van 0% waar dat enkele jaren geleden nog -2% was. Die 0% is overigens wel genoeg om de rente nog eens lekker te verlagen, maar 1,5% lijkt toch wat te optimistisch zonder recessie. 

tarievenoorlog veroorzaakt chaos en recessie mits doorgezet

 Hij deed wat hij beloofd had: het enorm verhogen van de importtarieven voor Mexico en Canada. In februari wordt het uitgerold. De Wall Street Journal noemt het de domste politiek ook en dat voor een krant die stevig achter Trump staat. De verwachtingen over de invloed van tarieven is nogal aan het schuiven. Voor de verkiezingen werden de economen geloofd dat het slecht was. Daarna begon men steeds meer te geloven dat het niet zo'n kwaad kon mits met mate ingevoerd. Daarna werd het zelfs even hosanna voor deze gruwelijke politiek. Er ontstond een soort Brexit-logica. Maar nu de tarieven in volle omvang los beginnen te komen komt er weer meer twijfel en gelooft men de economen ineens weer op basis van gebrek aan voorbeelden uit de geschiedenis waar dit goed ging en op basis van economische logica. 

Een en ander rechtvaardigt Trump via een algemene noodtoestand vanwege de gezondheidscrisis die veroorzaakt wordt door fentanyl uit de nu getroffen schurkenstaten in de ogen van Trump. China gaat dit uiteraard stevig aanvechten bij de WTO. 

Inclusief vergeldingsmaatregelen ontstaat een grote supply shock. In de tarieven van Trump staat dat vergelding zal leiden tot nog hogere tarieven. Escalatie is dus niet zo eenvoudig te beteugelen, maar kan wel. Of weer eens peperdure avocado's (die voor 90% uit Mexico geïmporteerd worden). De bouw wordt een stuk duurder. Voor de Amerikaanse autoproducenten wordt het een hele klus onderdelen bij elkaar te scharrelen uit het plotseling zo dure Canada en Mexico. Chaos bij fysieke levering van zilver bijvoorbeeld.  

En ineens kan men van alles in de VS gemaakt niet meer kwijt in Canada en Mexico waar wel op gerekend werd. Amerika is een land dat behoorlijk op eigen voeten kan staan, meer dan andere landen, maar toch zit men met meer dan 20% import van economie en zo'n 15% export. Bijna de helft wordt nu getroffen door hogere tarieven. Dat is genoeg voor een enorme ontregeling van de economie die een recessie zou moeten veroorzaken. De schade zal enorm zijn (vooral voor het zo onschuldige Canada en het minder onschuldige Mexico) en Trump moet zo snel mogelijk overschakelen op het door Bessent (nieuwe minister van Financiën) voorgestelde tempo van 2,5% per keer, dat kan gematigd genoeg zijn mits voorzichtig geïmplementeerd. The law of unintended consequences komt nu snel in werking (zoals bitcoin naar zeg wie weet $75.000). 

China pakte onder Trump1 de importtarieven o.a. aan door de yuan te laten zakken, maar bij drastische heffingen zoals deze keer lijkt te gaan gebeuren, gaat dat niet goed lukken. Onmiddellijke verzwakking tegen de dollar is overigens geboden (ook voor pond en euro) en dat zou kunnen met flinke renteverlagingen van de centrale banken (ECB naar 1,5% in september) die hun economie aan puin geschoten zien worden door de nieuwe energie van Donald Jezus volledig gesteund door zijn trawanten. Als het niet goed gaat en dat kan natuurlijk niet anders, is het volledig de schuld van de democraten die dit noodzakelijk gemaakt hebben. 

Er is gewoon pijn op korte termijn nodig om de handelspolitiek op lange termijn weer in het reine te laten komen. De aanhangers van Trump zien Canada en Mexico snel capituleren voor de wensen van Trump en Trump zal dan scoren.

Men keert gewoon alles om: de opstandelingen van 6 januari zijn weer vrij en krijgen een onderscheiding en degenen die ze vervolgden worden ontslagen en in de kerker gegooid, want zij zijn toch de echte boeven die in de hel moeten branden zonder hulp van Jezus.. De volledige triomf van anti woke die niet lang meer zal onderdoen van de communistenvervolging onder Mc Carthy. Onvrijheid die als nieuwe vrijheid wordt verkocht, daar gingen de communisten in Europa uiteindelijk aan ten onder.

We kregen al een klein voorproefje in de laatste economische cijfers van de VS. In december werd er snel zo veel extra geïmporteerd dat er een voor de derde bijstelling reuze-aanpassing kwam van de groei in het vierde kwartaal van 3,2% via 2,9% naar 2,3% (2,6% verwacht door consensus die niet helemaal goed zat te rekenen of nog niet door iedereen rekening was gehouden met het laatste reusachtige handelstekort). Nu minder import, maar dat zal groei niet erg helpen vanwege gedwongen afbouw voorraden en exportproblemen. Maar de consument heeft nog steeds zin om nog veel meer extra te consumeren. 0,7% meer in december uit 0,4% meer inkomen. Het kan nog even doorgaan op basis van optimisme door Trump en potverteren uit hogere waarde bezittingen, maar het is niet bestand tegen een schok op de beurs, die nu op de loer zou moeten liggen. De markt is groter dan Trump en hij zal wel in enige mate betrekkelijk snel buigen voor de beurs (dat heeft hij beloofd), met in werkzetting van vlerken als de heer Powell die maar eens een flinke pot QE moet opentrekken om de belastingverlagingen te kunnen betalen. Gelukkig gaat AI gewoon door met die enorme investeringen (wel deels made in China, Mexico en Canada en natuurlijk ook Veldhoven).