1.
Korte termijn: de risico’s blijven erg hoog,
vooral door de hoge waarderingen
Beurzen waren eind van de week in mineur in de VS. De
winstcijfers van de grote technologiebedrijven waren heel erg goed, maar konden
toch niet genoeg bekoren. De verwachtingen waren te hoog geworden.
Ondertussen
is Trump een nieuwe twist met China begonnen dat zij de schuld zijn van de
coronacrisis en dat het dus niet aan Trump ligt (maar aan onverantwoorde
experimenten in het virologische laboratorium in Woehan). Weg vooruitgang in de
handelsoorlog, onrust over terugbetaling van staatsschuld in handen van China.
Er is toch iets meer ongerustheid aan het kruipen in de coronacrisisvorsers
over een tweede (nog hogere) besmettingsgolf en vooral over een veel langere
periode van social distancing.
Er is wel meer hoop dat het vaccin van Oxford
snel beschikbaar zal komen en dat dit voor een deel van de mensen resistentie
zou kunnen bieden. Remdesivir werd toegestaan om corona te behandelen.
Technisch kroop de S&P500 net boven de range 2700-2900
uit, maar dat lijkt tijdelijk met de veronderstelling dat de range wat groter
is (bijvoorbeeld 2600-3000). Uitbraak uit die range zou kunnen gebeuren via
onverwacht goed nieuws (niet zo waarschijnlijk) of onverwacht slecht nieuws
(waarschijnlijker volgens mij).
De economische ravage is groot en nu redelijk bekend. De
beurs consensus zegt al even dat die val er eigenlijk niet toe doet, als er
maar goed herstel komt daarna. The Great Reset. Als de coronamist opgetrokken
is, de fiscale en monetaire stimulering enorm blijft, dan moet het wel haast
goed gaan met flink winstherstel en de beurs moet dan record hoge waarderingen
kunnen blijven houden zoals nu al het geval is. Winsten in 2021 hoger dan in 2019
[uiterst onwaarschijnlijk in mijn ogen] en uitzicht op doorgaande winstgroei
daarna [maar lager dan we in de VS zagen na 2010, eerder als in Europa na 2010,
d.w.z. laag en vaak negatief]. Deze keer geen enorme bezuinigingen door de
overheid, want daardoor ontstaat deflatie met een moeilijker te dragen te hoge
schuldenlast. De hoge schuldenlast maakt een hoge rente onmogelijk.
2
2.
De wat langere termijn: de bordjes van de machten
zijn verhangen
In ons boek “Beleggen op de golven” hebben Ter Veer en ik
beschreven hoe er een lange termijn patroon is van verschuiving van machten en krachten in
de samenleving. Die verschuivingen zijn van grote invloed op beurzen, rente en zichtbaar
in de tijdgeest. Ze zijn langdurig en zijn daarom bij uitstek geschikt voor een
visie voor de lange termijn (bijvoorbeeld secular stagnation, the great
moderation, new normal, depressie, voorspoed etc.).
De beurzen hebben in
mijn ogen onvoldoende verdisconteerd dat de bordjes van de machten (toch nog
plotseling) zijn verhangen: alleen de overheid staat nu sterk, de rest veelal
zwak. Bedrijfsleven staat minder sterk en vaak zelfs zwak door de vaak te hoge schuldenlast
en afhankelijkheid van de overheid [=werknemers nu langer vasthouden dan
winstgevend is, hogere belastingen], deglobalisering [=lagere winstmarge],
aanleggen buffervoorraden [=lagere winstmarge, minder inkopen eigen aandelen].
Werknemers staan zwak door de hoge werkloosheid [=herstel vakbonden, anders sta
je als werknemer te machteloos, vergelijk jaren 30]. Individuen staan minder
sterk omdat de hoge inkomens volgens de tijdgeest in de eerste plaats moeten
gaan betalen om de crisis te boven te komen, d.w.z. een grotere aanslag op de
bonuscultuur dan in 2008/2009. Het is nu veel meer vanzelfsprekend dat de baas
van KLM loonsverlaging krijgt [en een grotere dan de rest van het personeel] en
geen bonus. Zorgelijk is het openbreken van cao’s voor loonsverlaging
(bijvoorbeeld Signify). Dat gaat nu veel sneller, vaker en met grotere loondalingen
dan in 2008/2009. Een behoorlijk deel van het bedrijfsleven ziet helemaal geen
snel herstel van de economie, maar een langere periode met slechte tijden voor
het eigen bedrijf.
Die verhangen bordjes moeten resulteren in lagere winstverwachtingen
voor de lange termijn en ook voor de middellange termijn van de komende circa
twee jaar vanwege uitstraaleffecten van langdurige vraaguitval in sommige sectoren
(zoals toerisme) en in bepaalde landen (denk aan de olielanden die hun Sovereign
Wealth Fund gaan plunderen om niet helemaal in een erge recessie/depressie te
geraken zoals Noorwegen, Saoedi-Arabië, UAE, Koeweit etc.). Geen kopers van aandelen uit die hoek, ook veel minder via inkoop eigen aandelen en minder uit bonussen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten