De aandelenkoersen zijn nu zo veel gedaald dat men de W-recessie weer van stal haalt. Overheden gaan ons de recessie in bezuinigen. De risicoaversie is nu zo groot geworden dat dit de uitgaven van consument en bedrijfsleven gaat raken.
Dat zal inderdaad gebeuren in Griekenland en in enkele andere Zuid Europese landen zoals Spanje zal de groei marginaal zijn (positief of negatief) in 2010 en 2011.
De rest van Europa zal waarschijnlijk niet in een recessie komen. Het exportvoordeel van de lage euro samen met de lage rente zal de investeringen op het herstelpad houden (zij het dat ze niet zo uitbundig zullen gan stijgen als tot voor kort te verwachten was). Ook de lagere olieprijzen zullen de groeiafzwakking beperken.
De Chinese beurs was vanmorgen verder in herstel op geruchten dat de Chinese overheid het de onroerend goed markt niet al te veel lastiger wil maken. Het zou zeer goed kunnen zijn dat de bear markt in China voorbij is. Als China optimistischer wordt, dan zullen veel Aziatische landen volgen en uiteindelijk denk ik ook wel de Developed Markets. We leven in een vreemde wereld dat de Emerging Markets het goede voorbeeld moeten geven qua groei en overheidsbeleid aan de Developed Markets.
Chris Watling van Longview denkt dat de aandelenmarkt gewoon oversold is, na volgens zijn indicatoren te veel overbought te zijn geweest in april. Daarmee kun je een voldoende groot deel van de reactie op de beurzen uitleggen. De fundamentals zijn buiten die van een paar betrekkelijk onbelangrijke landen niet verzwakt.
Ik denk dat China weer de beurzen leidt, zoals ook het geval was na november 2008. Als de paniek langzaam minder wordt (logisch volgens de indicatoren van o.a. Longview), dan hoeft de economische groei in Europa beslist niet terug te vallen naar recessieniveau. Uit de berekeningen van het CPB van de programma's van de politieke partijen blijkt dat je met grote bezuinigingen toch hoge banengroei kunt krijgen (VVD) of redelijke banengroei met behoud van koopkracht (PvdA). D.w.z. ondanks € 30 miljard bezuinigingen komt er toch ongeveer trendgroei of zelfs beter uit de bus voor Nederland. Dat is dus goed mogelijk als men niet te paniekerig blijft. Ik zou zelfs niet verbaasd zijn als we een groei boven trend (2-4%) gaan krijgen in de komende jaren in Nederland.
Voorspellers blijken er voortdurend naast te zitten: wie had gedacht dat in het eerste kwartaal de groei in Japan het hoogste zou zijn van de ontwikkelde landen? Men dacht tot voor kort aan minder dan 1% groei terwijl er plotseling 4,9% te voorschijn werd getoverd.
Voor de VS is een recessie in 2011 onwaarschijnlijk(lagere olieprijzen en lagere hypotheekrente houden groeitempo consumptie op peil, investeringen zijn nog steeds te laag en lager dan de cashflow). Emerging Markets hoeven al helemaal niet in een recessie te komen (met uitzondering van enkele onbelangrijke zondaars die er altijd wel zijn in Emerging Markets).
De huidige kapitaalmarkten zijn niet stabiel: onzekerheid triggert (meer dan normaal) meer onzekerheid en daarmee plotseling oplopende zeer hoge volatiliteit. Dat kan een self fulfilling prophecy worden, waardoor er een wereldrecessie kan ontstaan (lage kans, maar duidelijk meer dan 0%). Maar goed beleid kan dit voor een groot deel tegengaan. Illiquiditeit zorgde volgens sommigen 2/3 van het risico/ volatiliteit sinds de kredietcrisis. Aan illiquiditeit kun je iets doen zoals de ECB onlangs demonstreerde. China kan de valutamarkten stabiliseren (een redelijk stabiele euro is belangrijk om uit de crisissfeer te geraken).
En voor de beurzen? Die dalen vooral als de werkelijkheid slechter lijkt te gaan uitpakken dan ingeprijsd is. Er is nu zo veel ellende ingeprijsd dat het waarschijnlijk wel mee zal vallen op de beurzen, zelfs als de economische groeivoorspellingen voor Europa wat naar beneden gaan (dat is consensus, want dat is sinds kort meer dan ingeprijsd)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten