De Europese regeringen en de ECB worden sterk bekritiseerd voor het redden van Griekenland cum suibus. Zij worden gered terwijl ze zich misdragen hebben. Daarmee zend je het signaal uit dat je toch wel gered wordt, hoe erg je je ook misdraagt, als je er maar voor zorgt dat je too big to fail bent geworden.
Griekenland gaat immers toch failliet en ze moeten de werkelijkheid zo snel mogelijk onder ogen zien en de andere zondaars moeten ook zo snel mogelijk gekruisigd worden.
Het is duidelijk dat dit heel Zuid Europa tot armoede zou veroordelen en dat het Europese bankwezen daardoor ook tot de bedelstaf veroordeeld wordt. Het was iedereen duidelijk dat Zuid Europa too big to fail was, maar ondanks wat we hebben gezien wat er gebeurt als je iets dat too big to fail laat omvallen (Lehman), roept men nu - de moral hazard fundamentalisten- dat het een schande is en dat het door het Europese hof moet worden veroordeeld.
Het is helemaal niet zeker dat Griekenland failliet gat, zie het plaatje van ASR (Absolute Strategy Research): het begrotingstekort van Griekenland is nu al 42% lager dan in 2009 en men gaat nog meedogenloos door in Griekenland. Daarnaast zal Griekenland ook na 2012 vermoedelijk verder geholpen worden als men veel bezuinigd heeft (wat er nu naar uitziet). Ook politici nemen net als beleggers neit graag verlies op hun steun aan Griekenland.
Larry Summers waarschuwde in 2007 (24/9 in de FT), een jaar voor de val van Lehman door de opper fundamentalist Paulson, al voor de moral hazard fundamentalisten.
Dat voortdurend hameren op moral hazard vergroot de risico's en veroorzaakt een gevaarlijk afnemende liquiditeit. De risico's lopen door die combinatie uit de hand. Er ontstaat een stuwmeer aan beslissers die afscheid willen nemen van de nieuwe risico's en doen dat uiteindelijk als het te laat is tegen veel te lage prijzen.
Summers stelde in 2007 dat je als je overdreven marktspanningen ziet door illiquiditeit best overheidsgeld in kunt zetten om markten overeind te houden. Net als bij LTCM krijg je dan als overheid je geld helemaal of bijna helemaal terug. (Summers: er moesten drie voorwaarden zijn voor het inzetten van overheid: 1. zie je besmetting optrden van de problemen, 2. zie je grote illiquiditeit en 3. is het redelijk te verwachten dat het de belastingbetaler niets of vrijwel niets kost; als dit geval is dan moet je op de nucleaire knop drukken aldus Summers in 2007)).
Dat was profetisch voor wat gebeurde na Lehman: grote sommen geld werden ingezet door de Amerikaanse overheid, die naar het zich laat aanzien helemaal weer terugkomen naar de overheid.
De Europese overheden moeten nu naast Griekenland misschien nog wat verder in de buidel tasten. Dat krijgen ze vermoedelijk (ex Griekenland) met rente terug. De ECB startte steunaankopen op koersniveaus die veel te laag waren en zullen met goede kans voor dat dappere gedrag beloond worden (zoals het ook hoort).
Moral hazard fundamentalisten zorgen ervoor dat de neergang te lang duurt en er iliiquiditeit in erge vorm optreedt waarna alleen met zeer drastisch ingrijpen de boel gekeerd kan worden.
De ECB moet een pluim krijgen en niet veroordeeld worden als instantie die geen vertrouwen verdient. Juist door het huidige ingrijpen laat de ECB zien dat ze volwassen zijn: men had kennelijk het draaiboek voor dit soort situaties al klaar liggen, gezien het uitgebreide bombardement op beleggers om PIGS beleggingen te kunnen aankopen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten