Koperprijs verder terug zoals sentiment zegt of niet?

Het sentiment voor koper zette enkele weken terug een hoogtepunt en dreigt nog een eindje verder weg te zeten (zie plaatje Strategas). Ook de comitments of traders analyse van Bianco (bovenste plaatje) wijst op verkopen van de net managed funds van koper. De sterkere dollar is ook al niet zo gunstig voor hogere grondstoffenprijzen. De koperprijs was dicht bij de all time high, kennelijk is dat een ernstige barrière waarvoor men eerst terugschrikt voordat hij daarna na enige tijd eindelijk genomen kan worden.
Tegelijkertijd zie je dat de kopervoorraden bij de handelaren en beurzen flink terug aan het lopen zijn, tegen de seizoentrend in. Dat wijst dan weer op stijgende koperprijzen. Er is daardoor ook een ongebruikelijke backwardation (kopeprijzen in de toekomst lager ondanks rente- en opslagkosten) voor de tijd van het jaar ontstaan. Dit zou komen door ophoping van voorraden in China waar de vraag tegen zou vallen.
Per saldo lijken de koperprijzen eerst wat te moeten zakken tot de dollar wat uitgestegen is tegen de euro (1,26?) en totdat men in China de bouw minder hard afremt.
Daarna moet door de hoge groei in de wereld (ex PIGS die heel klein zijn) de koperprijs weer aantrekken.

goed nieuws ex PIGS 30 november

o Groei in India was 8,9%, 0,7% meer dan de consensus dacht. De Indiase beurs is het weer wat beter aan het doen na de terugslag door de recente corruptieschandalen.
o Groei in Zweden was 2,1% in derde kwartaal terwijl 1,2% was verwacht (cijfers zijn niet geannualiseerd)
o GS/ICSC Holiday Shopping Survey geeft aan dat na Thanksgiving Day nog maar 33% van de kerstinkopen is gedaan, vorig jaar was dat al 42%. Gezien de sterke verkopen op en rond Black Friday geeft dat an dat het goed zal gaan met de kerstverkopen. Amerikanen zijn nog steeds geen spaarzaam volkje, al zouden de Nieuw Normalen dat nog zo graag willen. Mall traffic is +5.2% in November tegen 3,8% in oktober.
o GSAI (Goldman Sachs Anayst Index) zwakte iets af in november, hetgeen wijst op een kleine daling van de ISM. Daar het verschil tussen orders en voorraden verbeterde, ziet het er beter uit voor de ISM in december.
o Industriële productie viel in Japan veel minder terug dan verwacht, dan de incidentele factoren deden vrezen. Dit zou komen door meevallende vraag vanuit Azië.
o China heeft toestemming gegeven aan een beleggingsfonds voor particulieren om in buitenlandse goud ETF-en te gaan beleggen.
o Vandaag wordt getracht een akkoord te bekokstoven in het Witte Huis om de Bush belastingverlagingen te verlengen. Men zal er vandaag wel niet uitkomen, maar het zal niet lang duren voordat men het enigszins eens met elkaar is geworden. Obama verzet zich niet tegen de republikeinse plannetjes om nog enige kans op herverkiezing te houden. Republikeinen hebben liever de belastingverlagingen voor de in hogen anders te zielige luitjes die meer dan $ 1 miljoen per jaar verdienen dan de verlenging van de werkloosheidsuitkeringen voor 2 miljoen Amerikanen die volgende maand stoppen. Verder hebben wat denktanks geadviseerd om belastingen op buitenlandse deelnemingen af te schaffen (dat zal dan denk ik uitdraaien op een tijdelijk laag tarief om zo wat buitenlandse winsten te repatriëren om Amerikaanse investeringen en dividenden aan te jagen).
o De PIGS crisis woekert verder. Dat overstemt ook vandaag weer het (vandaag niet zo uitgebreide) goede economische nieuws. Ierlands renteverschil met Duitsland loopt maar uit, zelfs België begint nu ook solidair te worden met Italië cum suibus.

cyclisch overzicht voor aandelen

Er zijn nogal wat cycli bij aandelenkoersen.
Van kort naar lang noemen we:
1. dag in de week
Sinds de kredietcrisis is maandag de goede dag in de week,,omdat in het weekend allerlei reddingsacties uitgebroued worden. De rest van de week is matig. Vroeger was de maandag juist de slechtste dag van de week (Black Monday in 1929 en 1987, voor de kredietcrisis kondigde men het slechte nieuws bij voorkeur in het weekend aan).
2. de maandcyclus
De eerste helft van de maand is goed en de tweede helft (ex de laatste dag) veel slechter.
De laatste tijd is dit extreem. D.w.z. beursherstel gloort vanaf 30 november volgens deze wijsheid
3. sell in May en go away but remember be back in Septemenber.
Die regel deed het veraassend goed. Vermijden van de zomermaanden inclusief september was vaak verstandig. Je wordt in die die tijd niet gecompenseerd voor je risico. In ons boek stellen we dat dit zou komen door seizoenmatig minder geld in de omloop.
4. 2004-5=2010-11
De laatste tijd is verband met 2004/2005 en 2010/11 erg sterk in S&P500 en AEX.
5. de vierjaarscyclus.
Volgens ons zitten we in de gunstige fase EF, mogelijkerwijs met een twee maanden pauze dat de beurs weinig doet en dan weer stijging tot ongeveer april 2011.
6. De Juglarcyclus van de vaste investeringen.
De Juglar zit in een prille fase. Eerst moeten de investeringen groter worden dan de cashflow. Winstmarges stijgen gewoonlijk tot de bezettingsgraad weer terug is op het gemiddelde (dat duurt dus nog wel even in de VS en Europa)
7. de Kondratieffgolf
Wij denken dat we wereldwijd in een voorpsoedscenario zitten, omdat China en andere grote Emerging Markets als een trein groeien en de VS en Duisland ook sterk zullen gaan groeien.
De Nieuw Normalen delen ons echter in in de winter van de Kondratieffgolf en stortten we verder het ravijn in tot 2015 en 2020. Het westen legt zijn wil op aan de Emerging Markets die dadelijk ook het ravijn in zullen storten (er is nu ook een hedge fund dat hiervan wil gaan profiteren; het et alles in op het barsten van de China bubbel. Ze waarschuwien dat je misschien even geduld moet hebben en dat je in de jaren tot de bubbel barst genoegen moet nemen met 20% verlies per jaar van je geld, maar als de bubbel in China barst dan loop je via hun fonds binnen zo beloven ze (maar kunnen ze misschien niet waar maken)).

Zijn Ierland, Spanje en Portugal behekst?

De problemen in Europa veregerden enorm toen op 31 oktober (Halloween, de heksensabbat) Angela Merkel begon te preken dat obligatiebeleggers maar eens flink scheuren aan de broek moesten krijgen (plaatje Bianco). Vooral beleggers in staatsleningen en bankobligaties van landen die zich niet houden aan de normen van Duitsland. De Europeriferie is één grote DDR aan het worden die de komende twintig jaar uitgekocht moet worden door Duitsland en enkele kleine blonde landen. Dat is niet uit te leggen aan Duitse kiezers. Wat steun aan de regeringen van de club Med is OK, maar weer bakken met geld cadeau geven aan banken die domme leningen verstrekten, nee dan moet er bloed aan de paal komen. Duitsland mist duuidelijk een Jan Kees de Jager die de mensen met verve wijs maakt dat we er geld aan gaan verdienen en dat anders onze banken failliet gaan.
We hebben Jan Kees nodig om meer mensen in dat sprookje te laten geloven. Yes we can: de overheidsschulden van Spanje hoeven helemaal niet boven de 75% van het BNP te komen als ze doen wat ze nu beloven en er geen wereldrecessie komt voor 2015. Dat is geen mission impossible, het is een kansrijk sprookje. Maar dan moeten we het sprookje van het Nieuwe Normaal uitblazen en dat is nog niet toegestaan door de goegemeente.
De groei in de PIGS hoeft helemaal niet jarenlang onder nul te zakken. Allerlei schattingen leiden tot 1% positieve groei in Ierland in 2011 (bijvoorbeeld aardig verhaal van Morgan Stanley). Terugdringen van het overheidstekort is alleen erg in het jaar dat de grootste stap gemaakt wordt. Het gaat om de verandering van de bezuinigingen. Als je eerst voor 3% bezuinigt en daarna voor 2%, dan zorgt dat in het 2% bezuinigingsjaar voor 1% extra groei.
Als je kijkt naar de economische groei bij dramatische bezuinigingen door de overheid dan zie je steeds lage maar positieve groei (zie eerste plaatje).
We kunnen dus best een periode van overheidsbezuinigingen in de euro periferie overleven, zeker als de groei in Azië hoog blijft en in de VS aantrekt.
De schuldenpositie van Europa is goed houdbaar, vooral die van Spanje (eigenlijk beter dan die van Frankrijk). Het enige dat we nodig hebben is dat Duitsland ophoudt de fouten van Paulsen in de kredietcrisis te laten herhalen en dat Duitsland een land (Spanje) dat too big to fail is werkelijk failliet te laten gaan. Dat gaat Duitsland natuurlijk ook niet doen. De onderhandelingen van afgelopen weekend laten zien dat Duitsland het spel niet zo scherp speelt als Paulsen. Men wil echt wel een langdurige oplossing met een bail out, maar dat moet wel gaan op de Duitse voorwaarden en met flinke straffen voor de zondaars. Die landen hioeven niet faillliet te gaan, ze moeten allen straf krijgen: die krijg je ook door ze 5,8% rente te laten betalen als duistalnd maar 2,8% hoeft te betalen. gewoon inruilen die obligaties van Ierland etc en daar nieuwe door Duitsland en de blondjes gegarandeerde leningen voor terugkrijgen à 5,8% is een reële optie. Het kost nog wat tijd (via Wikileaks weten we nu dat ze niet zo inventief zijn in Duitsland), maar dan wordt er echt wel een redelijke oplossing uitgebroed. In die nog wat tijd kan er natuurlijk nog van alles misgaan op de beurs, maar zo lang het beter gaat in de VS en goed in Azië en Duitsland hoeft de beurs niet naar 0, hoe graag de Nieuw Normalen dat ook willen.

goed nieuws 29 november

o Sterke retail sales op Black Friday in de VS: +6,2% (+3,5-4% verwacht). Dit maakt plausibel dat kerstverkopen goed zullen gaan in VS dit jaar (zie plaatje).
o Herstel consumentenvertrouwen in Eurozone over oktober
o Verdere stap in richting oplossing euro staatsleningencrisis met nieuwe, langdurigere steuntoezeggingen. Senior Ierse bankobligatiehouders hoeven nog niet naar de kapper. Ook na 2013 is het niet duidelijk dat er verliezen geleden gaan worden in het verwaterde plan van Duitsland. We zijn er echter nog lang niet. Aanval op Spanje gaat gewoon door en Italië nu ook in problemen aan het komen. Duitsland zal helpen (aardig artikel: Why Berlin won’t back down on euro reform http://www.cer.org.uk/pdf/briefing_germany_euro_reform_nov10.pdf)
o Tostrams zette vandaag Philips, Arcelor Mittal, Wereldhave en Fugro op de kooplijst. Call put ratio voor Nederlandse beurs duidelijk oversold (zie plaatje)
o Japanse yen verzwakt tegen de dollar. Meestal is dat een teken dat de risk appetite verbetert. De euro staatsleningencrisis begint steeds meer een Europees feestje te worden waaraan Japan en de VS niet willen meedoen.

Responsible Engagement Overlay (REO) rapportage F&C in het derde kwartaal

F&C heeft 18 analisten die zich bezig houden metonderzoek naar maatschappelijk verantwoord beleggen. Zij maken de REO rapportages. Een greep uit de rapportage over het derde kwartaal.
In het derde kwartaal hebben ze 737 ondernemingen aangesproken en 2193 brieven verstuurd in 48 landen.
De REO rapportage brengt je door de hele wereld, ook hier zie je dat de opkomende markten belangrijk zijn. Zo heeft men de grote deelnemingen van Lafarge (grote Franse cement onderneming) in Marokko uitgereid bekeken en ze aangespoord tot een meer duurzaam beleid (gezondheid, veiligheid etc).
De bouw van de Jinaudam in Brazilië (GDF Suez bouwt en de Banco do Brasil financiert) heeft helaas ook zijn keerzijden. Mensenrechten- en milieuactivisten moeten op dit gebied actief zijn (verhuizing inheemse bevolking, ontbossing, gen veilig werkklimaat).
Via technologie van Nokia Siemens (NSN) heeft Iran de activist Saharkiz opgespoord (en gemarteld). NSN zet zich nu meer in voor mensenrechten, maar kan nieuwe opsporingen à la Saharkiz niet voorkomen (de inspanningen van NSN helpen dus niet zo erg).
Er zijn ook adviezen gestuurd naar de VS in het kader van de nieuwe bankwetgeving van Dodd Frank.
Men ging weer eens op de bres staan voor transparantie olie en mijnbouw in Afrika bij o.a. Newmont Mining en De Beers. Men houdt Tullow Oil (die de grote olievondsten voor de kust van ghana gaat exploiteren) in de gaten, omdat nieuw verworven olierijkdom in Afrika bijna altijd tot grote corruptie leidt (al probeert Ghana dit bewonderenswaardig sterk tegen te gaan, misschien wordt Ghana wat dit betreft een witte raaf in Afrika).
In Japan werkte F&C samen met de asian Corporate Governance association om meer in de bres te springen voor minderheidsaandeelhouders.
Governance is overal min of meer een probleem. Chili is zijn corporate governance wetgeving aan het herzien en in dit kader is met F&C gesproken. Chili heeft nieuwe corporate governance wetgeving nodig om lid van de OESO te worden. Bepaalde Chileense bedrijven zijn aangespoord vrijwillig de internationale "good practice"op dit gebied te volgen.

Komt potverteren over de rug van de pensioenfondsen weer goed?

Het programma Reporter gisteren had als schreeuwende kop: pensioenfraude. Ze lieten diverse deskundigen aan het woord, die er ook niets aan konden doen dat er een kredietcrisis is geweest en de rente gekelderd en enkele zwartkijkers.
De best onderlegde zwartkijker op dat gebied is Frits Bosch, die in zijn boek Risico als obsessie (zie bijvoorbeeld recensie in de Financial Investigator http://www.risicoalsobsessie.nl/recensies/2010-10-08-recensie-van-onafhankelijk-financieel-magazine-financial-investigator) uitlegt hoe het zo verkeerd is gegaan met de rijkdom van de pensioenfondsen.
Pensioenfondsen waren een stuk rijker geweest als de overheid in de jaren negentig niet gedreigd had te rijke fondsen eens flink te belasten: de discussie van de Brede Herwaardering, die pas door Zalm in 1994 in de vuilnisbak gedaan. Er was daardoor een enorme druk om van die hoge dekkingsgraden af te komen. Bosch noemt een dekkingsgraad in 1990 van 230%, dat is dan wel op basis van de huidige methodes. Toen werden vastrentende waarden veel lager gewaardeerd dan de actuariële rente (toen 4%, terwijl de rente eerder 7% was) en de gepubliceerde dekkingsgraden waren veel lager, maar vaak wel boven 140%. die 1405 werd genoemd als dekkingsgraad waarboven je belasting moest betalen. dus boven die`140% was je excessief rijk. Dat vroeg dan ook om potverteren, zodat de dekkingsgraad niet te ver boven die gevarenzonde van 140% uitkwam. Ondernemingspensioenfondsen stortten geld terug naar de onderneming, de overheid financierde de VUT-regeling voor ambtenaren met een flink stuk over de rug van het ABP. Het mes werd gezet in de pensioenpremies die ineens konden dalen tot zo ongeveer de helft van de kostprijs.
Bosch berekent dat pensioenfondsen ongeveer dubbel zo rijk zou zijn geweest als men niet op zo'n grote schaal was overgegaan van het verkwanselen van de pensioenrijkdom.

Door de druk van de Brede Herwaardering belasting werd dat verkwanselen van de rijkdom onvermijdelijk. Het gevaar daarvan werd niet gezien, omdat Asset Liability studies de risico's van grote dalingen van de dekkingsgraad als buitengewoon klien zagen. Die ALM studies waren en zijn leidend voor het strategische belegginsgbeleid van een pensioenfonds. Dat heeft tot grote brokken geleid aldus Bosch en daarom houdt hij van tijd tot tijd tirades tegen ALM studies. Toch geeft ALM studies mits goed uitgeveord goede inzichten over de risico's die een pensioenfonds loopt. Er zitten wel de nodige nadelen aan zo'n studie: het geeft risico's bij normale beleggingsopbrengsten gebaseerd op het verleden. De kredietcrisis zat niet in dat verleden en produceerde opbrengsten die niet voor mogelijk gehouden waren (of eens in de 1000 jaar). Nu slikt men als zoete koek dat er alleen maar onzin uit ALM studies komt en dat je alleen maar rekening moet houden met extreme uitkomsten van beleggingen, alleen extreem slechte uitkomsten dan wel te verstaan (juist exteem goede uitkomsten zijn overigens nu meer dan normaal waarschijnlijk).

De verhalen in Reporter waren daarom uiterst paniekerig. Je weet niet wat er met je pensioen gebeurt. Krijg je wat er is beloofd? Dat kan men niet meer met 100% kans beloven. Maar die vermaledijde ALM studies maken wel plausibel dat er een heel goede kans is dat je je pensioen krijgt zoals beloofd, met over enige tijd weer gedeeltelijke of gehele indexatie van de pensioenen. Men denkt nu ineens dat er geen fatsoenlijke rendementen meer mogelijk zijn, dat aandelenmarkten niet structureel omhoog gaan, d.w.z. dat ondernemingsrisico in de toekomst gemiddeld niet beloond zal worden. dat is natuurlijk kletskoek: de evolutieprocesen van de mens zorgen ervoor dat er uiteindelijk vooruitgang is omdat risico uiteindelijk beloond wordt.

Het verschil met vroeger is wel dat je nu wel terdege rekening moet houden met af en toe een beperkte verlaging van de pensioenen in een jaar, als het goed is na enige tijd gevolgd door herstel van die verlagingen.
Dat is allemaal niet prettig, maar niet dramatisch.

Is China een bubbel?

Van de week ben ik bestookt door diverse verhalen dat China een bubbel is of snel zal worden.
Chris Watling had zo'n verhaal en John Mauldin liet in zijn wekelijkse column Out of the Box de Rus Vitaliy Katsenelson van het Casey Report (in http://www.businessinsider.com/shadow-over-asia-2010-11) zijn naargeestige bubbelige gedachten spuien.

De Rus heeft drie goede redenen waarom het mis kan gaan in China ("the only question is when"): de te grote kredietgroei van 29% die het erg pluasibel maakt dat een flink deel hiervan verkeerde investeringen zullen zijn (daarom vindt China het ook zo belangrijk volgend jaar de kredietgroei tot 15% te beperken; een keer 29% is niet erg na een zwak jaar, maar meer jaren achter elkaar is gevaarlijk); de tweede reden is de te grote speculatie in onroerend goed die huizenprijzen onbetaalbaar heeft gemaakt. In het plaatje kun je zien dat een huis in Sjanghai of Peking 12 dan wel 15 keer het gemiddelde jaarinkomen kost en Chinabreed is het 9 keer, nog meer dan de 7 keer van Japan in 1990 (N.B.: maar om van onbetaalbaarheid van huizen te spreken door alleen naar Sjanghai en Peking te kijken is hetzelfde als zeggen dat huizen in de VS onbetaalbaar zijn want zie Manhattan en San Francisco,(de VS en China zijn veel groter dan twee dure steden)). Er zou vorig jaar voor iedere Chinees twee vierkante meter commercieel vastgoed zijn gebouwd. De leegstand is enorm. Verhuren van apartementen heeft geen zin, de waarde in verhuurde staat is lager en leeg laten staan levert meer op bij de huidige negatieve reële rente.
De derde reden is dat de overheid de investeringen bepaalt. Dat is in de geschiedenis nooit lang goed gegaan. De vrije markt, de invisible hand, moet investeren.

Watling haalt grotendeels dezelfde redenen aan, maar ziet de bubbel niet zo snel barsten. Investeringen maken met 45% een te groot deel van het BNP uit, dat lokt verkeerde investeringen uit, vooral in infrastructuur en vastgoed.
Consumentenschulden stegen het afgelopen jaar met 10 procentpunten van het BNP.
De overheid is voor de financiering van zijn uitgaven te veel afhankelijk van grondverkopen (niet zo veel anders dan in andere landen, waar gemeentes vaak ook geen ander kunstje kennen om aan geld te komen).

Beiden vergelijken de groei van China met die van Japan, de Sovjet Unie en de Aziatische tijgers.
Watling haalt Krugman uit met zijn verhaal over Azië in 1994. In de jaren 50 groeide de Sovjet Unie enorm. Dat was toen volgens velen een voorbeeld voor het Westen, het toonde de superioriteit van centraal geleide economieën. Na 1970 zou de Sovjet Unie de grootste economie in de wereld zijn. Daarom denken de twee bubbelaars dat China best ook wel eens de VS nooit in zullen halen.

China groeit sinds 1979 met ongeveer 10% per jaar. Daarvoor deed Japan dat ook van 1950 tot 1990 en bijvoorbeeld Taiwan en Zuid Korea van 1960 tot 1997. Daarna was de groei veel lager: bijna niets in Jpan,toch nog bijna 4% in Zuid Korea en Taiwan.
dat kan met behoorlijke kans ook met China gaan gebeuren: 40 jaar na 1979 is 2019. Om de circa tien jaar kwam China in problemen, waar men na 1979 steeds snel uitkwam. Na 2019 zou dat weer wat moeilijker kunnen worden.

Voorlopig heeft China nog een hele weg te gaan richting de welvaart van bijvoorbeeld Korea in 1997. Daarvoor zijn enorme investeringen nodig, ook in infrastructuur. De huizenprijzen in het plaatje zijn de koopwoningen voor de hogere middenklasse en rijker, dus voor inkomens die veel hoger zijn dan het Chinees gemiddelde. De lonen stijgen met 10 tot 15% in de komende jaren,dus huizen zijn niet zo duidelijk te duur. De nieuwe huizen die gebouwd zijn, waren te veel gericht op de hoge inkomens. Gelukkig gaat de Chinese regering nu grote sommen geld investeren (en dat accelereert in de komende jaren) in sociale woningbouw. Uiteindelijk zal dit met behoorlijke kans over zo'n tien jaar leiden tot een huizenkrach. Maar zo ver is het nog lang niet.
Een centraal geleide regering kan heel goed zijn in het convergentieproces naar de rijkdom van het Westen. Als je daar eenmaal bent, dan wordt het veel moeilijker, zie Japan na 1990. Je kunt als je eenmaal rijk bent nog wel degelijk rijker worden: zie Singapore dat de komende decennia fors over de welvaart van het Westen zal uitgroeien.
Dat is waarschijnlijk niet voor China weggelegd, daarvoor is China te groot en zit het niet stabiel genoeg in elkaar, de overheid dreigt een te grote vinger in de pap te houden wat op zeker moment niet blijkt te werken (sterke visie: dat gaat China ergens na 2019 ondervinden). China kan gelukkig nog heel wat rijker worden (en heel wat andere opkomende landen ook). De kust van China was in de historie lange tijd het rijkste deel van de planeet. Dat kan opnieuw gebeuren.

digitale jeugd te veel afgeleid om oude stof te leren

Het artikel Growing Up Digital, Wired For Distraction in de New York Times maakte heel wat Emails los bij de lezers.
Zoals in alle tijden maken ouders zich ongerust dat hun kinderen niet goed genoeg leren, omdat ze met andere kennelijk verkeerde dingen bezig zijn dan hun huiswerk. In mijn jeugd was dat TV-kijken en stripboeken lezen. Zo groeide je op als leeghoofd.

Nu zijn de veranderingen nog veel groter. Men doet steeds meer dingen tegelijk en oncentreert zich niet meer op de belangrijke dingen. In plaats van gewoon op straat spelen, zit men de hele dag achter de iPhone en de computer. De jeugd is te verdelen in drifties, gamers en texters zo schrijft de NYT. D.w.z. in de meer sociale Facebookverslaafden met hun 27000 smsjes per maand, de Applejunkies, de gamers, de hyperclickers (8% van de clickers doet 85% van alle clicks) en de You Tube potates (is al wat actiever dan de coach potato).
Kortom een goed boek lezen is er niet meer bij. Al die videospelletjes belasten de geest te veel, men slaapt er slecht door (te weinig en te onrustig volgens steeds meer onderzoeken)

Het lessystem lijdt onder een en ander. De mobieltjesterreur is alom aanwezig (zie leraren die afgaan op You Tube). Men verveelt zich in de les, men mist de plaatjes en de interactie, men is niet in control zoals bij een videospelletje.
Ach, daar wordt vast wel at op evonden en dan zal het lessysteem een stuk beter gaan. Nu al zie je dat lessen in verschillend tempo gevolgd kunnen worden op internet, wat een geweldige verbetering zou moeten zijn.

In het NYT artikel worden pubers aangehaald die slechte schoolprestaties leveren door hun digitaal gedrag. Men geeft een voorbeeld van een jongen die alleen maar filmpjes maakt (toch duidelijk gefocust) maar al zijn vakken verslonst op een na.

We moeten er nog aan wennen dat we op één dag meer beelden van de wereld zien dan de middeleeuwer in zijn hele leven. Dat gaat lukken. Er komen volop jonegeren die goed digitaal opgeleid zijn en somigen zullen zich waanzinnig specialiseren in iets geks. En sommige van die gekke dingen zullen van pas komen. Eind goed, al goed.

Inflatie in China en de VS

Andy Xie (voormalig Morgan Stanley, nu lid van Rosetta Stone Advisers) schrijft van tijd tot tijd leerzame maar wel erg negatieve verhalen over China. Destination Inflation is zo'n post.
China had van tijd tot tijd enorme inflatie, maar na 1994 was de inflatie laag. De enorme toeovloed van arbeid naar de nieuwe Chinese industrieën zorgde voor lage loonstijging, terwijl de productiviteitsstijging hoog was. Vraaguitval uit de voormalige Sovjet Unie zorgde voor druk op de grondstoffenprijzen. Enorme monetaire stimulering leidde daarom niet tot inflatie. De muur van geld vond zijn uitweg naar de vastgoedmarkt. Dat zorgde alles bij elkaar voor heel lage inflatie.
Nu zijn de fundamenten onder de lage inflatie weg aan het vallen. De groei van het arbeidsaanbod is flink aan het afnemen waardoor de loonstijgingen flink zijn. De productiviteitstijging is nog steeds mooi, dus per saldo is het nog steeds niet erg inflatoir, maar wel veel meer inflatoir dan enkele jaren terug.

De grondstoffenprijzen gedragen zich niet meer zo netjes als in de jaren 80 en 90. Die dragen nu bij aan de inflatie. Vooral voedselinflatie is een probleem. China staat heir niet helemaal machteloos tegen. De laatste tijd heeft men de boeren opdracht gegeven 7-7,5% meer in te zaaien. De landbouwproductiviteit in China is vrij hoog, veel beter dan in Europa dat niet zo weg is van profiteren van gengewassen. Maar als China jaar in jaar uit 25% meer sojabonen wil hebben, dan moet je niet helemaal verbaasd zijn als de prijs van sojabonen stijgt. De prijzen van metalen stijgen nog harder, want die kun je niet extra bijplanten, uitbreiding van de productie is erg moeilijk. In mindere mate geldt dit ook voor olie.

De asset economy draait in China op volle toeren. Dat leidt na enige tijd tot extra consumptie uit die assets zoals vastgoed. Je gaat nu dus langzaam de inflatoire gevolgen voelen van al die opbouw van assets via hoge kredietgroei.

Er komt dus inflatie in China vanuit de grondstoffenprijzen, de hoge loonstijgingen (=in ieder geval meer diensteninflatie) en consumptie uit de asset economy.
De hoge geldgroei in China kan daardoor niet meer ongestraft blijven, het zal gaan leiden tot meer inflatie. Dat hoeft nog niet hoge inflatie te zijn, maar het zal heel moeilijk voor China zijn om de inflatie onder de 4% te krijgen. Men vindt zichzelf al heel erg streng dat men de kredietgroei tot 15% gaat beperken, maar hiermee krijg je de inflatie niet erg mee omlaag.

China is daarom erg boos op de Fed, omdat die nog een inflatiepush aan het veroorzaken is voor China. Omdat China de yuan te langzaam wil laten revalueren tegen de dollar, is men gedwongen een groot deel van de export van inflatie door Amerika te importeren. Hetzelfde geldt overigens voor de andere opkomende landen die hun valuta angstvallig vastklinken aan de dollar.
Amerika zit hier niet mee. Dan moeten ze maar de koppeling met de dollar loslaten.

China is de strijd tegen de inflatie aan het verliezen. Er is al veel te veel geld gecreëerd, de loonstijgingen zijn niet meer tot de inflatie te beperken, de grondstoffenprijzen zijn niet structureel omlaag te krijgen voorlopig. De groei van de investeringen moet terugvallen, China is al laat hiermee, dat gebeurt in deze fase van ontwikkeling van straatarm naar enigszins welvarend land. De productiviteitsgroei zal daarom wat gaan terugvallen (niet veel gelukkig, omdat human capital fors blijft doorgroeien).

In de VS zit men een beetje in een vergelijkbare situatie als China in 1994. Arbeid is overvloedig, de vraag naar goederen is door de kredietcrisis voor een deel verdwenen en de productiviteitstijging is onverwacht goed. Toestroom van extra geld vanuit de asset economy is er niet, eerder een uitstroom voorlopig (maar niet zo erg als de Nieuw Normalen denken). Dat betekent dat je massieve geldgroei moet gaan creëren, waarvan je moet hopen dat die à la China grotendeels richting investeringen gaat. Vooralsnog lijkt dit inderdaad te gaan gebeuren.
Inflatie door al die geldcreatie zit er daarom voorlopig niet in, al is er in tegenestelling tot China in 1994 tegenwerking van de grondstoffenprijzen.
Maar als men te lang door gaat met massieve geldcreatie en dit niet voor het leeuwendeel naar investeringen en de asset economy gaat, dan ontstaat er een Minsky moment voor inflatie: plotseling leidt geldcreatie tot heel veel inflatie (dat moet dus China eerst overkomen; als China dit niet overkomt is de kans op zo'n inflatie Minsky moment voor Amerika (en daarmee ook Europa) een stuk kleiner.

Voorlopig lijkt het monetaire beleid van Bernanke c.s. briljant: men heeft hierdoor een bijna zekere depressie omgebogen in een kansrijk voorspoedscenario voor de wereld met hoge groei in opkomende landen, redelijke tot goede groei in de VS en matige maar acceptabele groei in Europa. Al die geldcreatie zorgt voor een muur van geld in de wereld. Hiervan is niet zo veel nodig om de PIGS van voldoende geld te voorzien en bij een hoge rente met Duitse garanatie moet het toch goed komen.

goed en slecht nieuws 26 november: de euro staatsleningencrisis

* Euro staatsleningencrisis verslechtert verder. Duitsland wil per se dat er verliezen geleden gaan worden op PIGS staatsleningen. Als men dat wil, dan moet hier wel iets tegenover staan: zeer langdurige steun van de rest van Europa, zodat de verliezen waarschijnlijk genoeg voor de markt eenmalig zijn. Nu heeft men nog geen constructie verzonnen waar de financiering van Europa stabiel gefinancierd wordt. Dat leidt tot kapitaalvlucht uit de PIGS. Ook de sterke Spaanse banken zien hun koersen naar beneden kletteren, hoe rijk en winstgevend ze ook zijn (waren volgens de aandelenmarkt). Meestal worden er in het weekend maatregelen verzonnen om een en nader te repareren, maar de oplossing voor de huidige problemen is niet in een weekend en zeker niet dit weekend te maken. Duitsland begint nu ook last te krijgen van lagere debiteurenkwaliteit, zo ziet men in de CDS verzekeringspremies. Spanje om laten vallen verhoogt de premies aanzienlijk, dus een algeene Europese oplossing maken is goedkoper (dat heeft Weber waarschijnlijk de Duitse regering weer eens voorgerekend, zoals Jan Kees de Jager dat ooks steeds bij ons doet, maar Jan Kees moet die harcuts nog even uitleggen).
Op zich kan Europa als geheel (inclusief het VK) wel alle staatsleningen van Europa inclusief die van de PIGS financieren, daarvoor is de Europese staatsschuld/ gemiddeld begrotingstekort nog voloende klein vergeleken met de VS, het VK of Japan.
* Het consumentenvertrouwen is in veel landen aan het herstellen, bijvoorbeeld nu ook weer in Frankrijk Italië. Italië kon zijn nieuwe leningen heel eenvoudig plaatsen.
*Noord Korea blijft aggressief. Helemaal verwonderlijk is dat niet. De op het pluche zetting van de zoon van Kim Jung Il verloopt problematischer dan gedacht. Je ziet hier duidelijk een soort Ceaucescu populariteit. Men kan zo maar ophouden met klappen en gaan joelen om vader en zoonlief op te hangen.Vandaar dat er een vijand bij gehaald moet worden. Nu is Zuid Korea natuurlijk niet zo'n geloofwaardige vijand meer en daarom moet er wat geëxperimenteerd worden met bommen en granaten. Een klein beetje te aggressief en het regiem sneuvelt (waarschijnlijk ook letterlijk). Dat zou ged nieuws zijn voor Nord Korea, maar Zuid Korea krijgt een ng onmogelijkere steunoperatie in zijn maag dan de Bundesrepubliek die de DDR moest brengen naar algemeen Duits peil.
* De verwachtingen voor de aankopen van de Amerikanen vandaag, Black Friday, zijn volgens de winkeliers geklommen naar 3,5% (zoals afgelopen week voorspeld werd in Barrons artikel dat ik behandelde). Heel wat Amerikanen lagen om 5 uur 's morgens al voor de deuren van de warenhuizen om de grootste koopjes weg te kunnen kapen. Het lijkt niet moeilijk om de verwachtingen van de winkeliers te overtreffen, maar dat komt ook omdat heel wat dingen onvoorstelbaar veel afgeprijsd zijn (maar niet die dingen die men per se wil hebben).
*Europese banken leenden 1,4% meer uit in oktober ten opzichte an 2009 (in september was dit 1,2%). Van maand tot maand kruipt dit cijfer omhoog. Het is nog laag, maar de trend is prima.
* De winsten van de industrie in 24 Chinese provincies steeg met ruim 51% dit jaar ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Thanksgiving Day oerfeest kapitalisme

Caroline Baum vertelt op haar Bloomberg column (http://noir.bloomberg.com/apps/news?pid=20601039&sid=a6wNi39zr7QE) elk jaar haar verhaal hoe belangrijk Thanksgiving Day is voor de VS en daarmee de wereld in plaats van haar gewone verhalen over de obligatiemarkt. Deze traditie is ze vorige eeuw begonnen.
Ze ziet Thanksgiving Day als de herdenking van het eerste grote nee tegen big government in de geschiedenis van de VS.
Ze haalt dus weer William Bradford aan die de lotgevallen van de Pilgrim Fathers boekstaafde in 1856.
Het waren barre tijden voor de eerste witte Amerikanen in 1620-1621, daar was de kredietcrisis niets bij. Ze stichtten na hun vlucht uit Engeland, omdat ze het verkeerde geloof aanhingen, hun kolonie in Plymouth Bay. In hun plantage waren de oogsten de eerste jaren slecht en de winters koud. Ondanks hun gelovige inborst ging men elkaar van voedsel bestelen. De aantallen Pilgrims slonken flink door honger en terugkeer naar Engeland, maar de overgebleven 53 vierden herfst 1621 voor het eerst hun oogstfeest. Men had het Engelse systeem van coöperatief boeren overgenomen waar alle productie in een pot gegooid werd en daarna werd dan alles eerlijk verdeeld. Men dacht dat het prettig was dat al het eigendom gezamenlijk was en de zorgen hierover bij een individu zo uitgebannen waren.
In de lente van 1623 begon gouverneur Bradford met aanhang te denken hoe ze aan dit communistische walhalla konden ontsnappen om het zo wat beter te krijgen. Men zag hoe de jeugd zat te lanterfanten en men zijn best deed om zo weinig mogelijk werk te verrichten, omdat je hiervoor toch niets extra’s kreeg. De hongersnood was van dien aard geworden dat er iets moest gebeuren. En dat gebeurde dan ook: het communistisch stelsel werd vervangen door het kapitalistische stelsel: Bradford gaf iedereen een eigen stukje land waarvan men de opbrengsten voor zich zelf kon houden. En ja hoor, het mirakel geschiedde: op die stukjes land groeide alles plotseling voorbeeldig en de oogsten werden overvloedig. Vrouwen gingen ook vrijwillig op het land werken, met de baby achter op de rug. Men produceerde ineens zo veel dat ze het te veel konden verkopen voor bont etc zodat ze beter de winter door konden komen.
Volgens Caroline Baum viert de Amerikaan met Thanksgiving Day de overwinning van het kapitalisme op het communisme: de juiste prikkels moeten gegeven worden om harder te werken.
Dit jaar moet je extra blij zijn vindt Caroline Baum omdat men in de VS weer richting kapitalisme aan het gaan is in plaats van socialisme, zie de opkomst van de Tea Party (mevrouw Baum kan niet verdacht worden van sympathieën voor de linkse kerk).


Overigens is het verhaal van de Pilgrim Fathers niet zo heel veel anders dan dat van de eerste kolonisten in bijvoorbeeld Australië. Die hadden het de eerste jaren net zo moeilijk en kwamen ook in grote getalen van de honger om op een plek waar voedsel overvloedig is tegenwoordig.
Ook zo’n traditie is dat de president een kalkoen redt voor de pan. Obama redde er dit jaar zelfs twee.

goed nieuws 25 november

o Spanningen om Korea namen wat verder af. Indiase omkooppraktijken zorgen de laatste tijd voor achterblijven van de beurs India, nu na de telecomperikelen ook wat financials geraakt zijn. Enthousiasme van Wall Street kon in Azië niet helemaal worden overgenomen. Japan lijkt trouwens wel in een redelijk solide uptrend aan het komen, al was het exportnieuws weer niet goed.
o ECB wil wel wat royaler met steunmaatregelen blijven, zo zei Weber. Overheden mogen wat meer en langer gezamenlijke Europese steunfondsen inzetten. En omdat hij de grootste havik is, betekent dit dat de ECB dit ook zal gaan doen. Uiteindelijk moet het steunfonds leiden tot iets permanents waar alle of de meeste Europese landen hun staatsleningen gaan financieren. Dan kan de ECB eindelijk ook mee in quantitative easing (ze kopen alleen maar leningen van die centrale pot).
o Goldman Sachs wees in zijn daily op het risico dat de groeiverwachtingen voor de VS naar boven worden bijgesteld. Daarbij haalden ze de laatste gedachtespinsels van Hatzius, iemand die er niet van beticht kan worden lid te willen zijn van de club van optimisten voor de groei van de VS en de leider in de wereld voor wat de consensus groei in de VS moet zijn, aan dat hij steeds meer toespelingen aan het maken is dat de groei van de VS naar boven gaat worden bijgesteld door GS.
o Nog een plaatje van de mooie uptrend van de autoverkopen in de VS. Retail sales blijven daardoor goed en daarmee ISM orders en daarmee de ISM.

Tweedeling Amerika gevolg van slechtere opleiding

Thomas Friedman behandelde in de New York Times de achteruitgang van het opleidingsniveau in de VS (http://www.nytimes.com/2010/11/24/opinion/24friedman.html?ref=opinion). Enigszins curieus schreef hij dat toe aan kinderen die te veel tijd besteedden aan sms-en en sociale computersites (facebook maakt je beslist dommer, zo komt uit steeds meer onderzoek). Men was daar zo druk mee bezig dat men niet meer studeerde of een boek las.
Je leest tegenwoordig ook dat er sinds de kredietcrisis een sterk groeiend aantal jongens van 18-20 jaar totaal passief zijn geworden, alleen maar lummelen, in plaats van studeren/ werken. Bij meisjes speelt dit gelukkig minder (die passen beter dan jongens in het huidige schoolsysteem waar mannelijke leraren zeldzamer dan panda's aan het worden zijn).
Dat is dramatisch want dat leidt tot opleiding die niet hoger is dan middelbare school. Vroeger kon dat nog leiden tot een middenklasinkomen waarmee je een huis kunt kopen, maar die tijd ligt achter ons. Je moet een vervolgopleiding hebben, wil je meer kunnen verdienen. Het ICT tijdperk zorgt voor een rijke beloning van de goed opgeleiden en een steeds slechtere relatieve beloning voor de lager opgeleiden. Het drama is dat minder mensen een voldoende goede opleiding krijgen om ten minste een middenklasseinkomen te kunnen verdienen.
Die hieruit resulterende meer ongelijke inkomensverdeling begint een steeds groter probleem voor de VS te worden (en uiteindelijk gaat dat probleem wel opgelost worden in het recessiescenario, maar zo ver is het nog lang niet, eerst moet de werkloosheid zeer fors dalen in de VS).

Broker Samsung had een uitgebreide studie over de wereld met extra aandacht voor Azië. Een van de artikelen ging over het relatieve opleidingsniveau. De tabel hierboven geeft de prestaties van enkele landen van het wiskundeonderwijs weer. Je ziet dat de VS aan een afmars bezig is en nu zelfs beneden het gemiddelde van de OESO-landen scoort. Die opmars is in meerdere rijke landen tte zien, maar het verval is minder erg dan in de VS. Ook hier zie je de opmars van Brazilië. Canada staat nu bovenaan, dat heeft Japan en Zuid Korea verdrongen. In Europa zie ook qua onderwijsprestaties een opkomst van Duitsland.
Niet in de tabel staan de goede prestaties van Ierland. Hogere wiskunde helpt je kennelijk niet om uit economische misère te komen.

Is men te pessimistisch op lange obligaties?

Uit de plaatjes van ASR (Absolute Strategy Research) blijkt dat het sentiment over obligaties totaal is omgeslagen. Na overmatig optimisme in de zomer is het sentiment nog druiliger dan de herfst geworden in de VS en het VK. Als men zo pessimistisch is, dan kun je beter contrair zijn. Er zijn tal van redenen waarom de rente hoort te stijgen (aantrekkende economie in de VS, wegzakkende kansen voor kwantitatieve verruiming in het VK met tegenvallende inflatie en meevallende groei), maar dat heeft al geleid tot heel wat (kennelijk even te veel) rentestijging in de afgelopen weken.
Het sentiment over obligaties is lang zo pessimistisch niet in de Eurozone voor Duitsland (bij een verdere aanval op Portugal en Spanje zal de rente in Duitsland dalen).

goed nieuws 24 november

o Zoals de laatste maanden gebruikelijk viel de Duitse IFO weer mee: terwijl de goegemeente alweer dacht dat de IFO wat zou dalen, steeg de IFO onverdroten verder, zowel de huidige situatie als de verwachtingen. Duitsland lijkt dus op een 5% groeipad als de IFO zo hoog blijft.
o Azië niet meer onder indruk van het Koreaanse geweld. In de VS moest Korea gisteravond nog flink in de verkoop, vanmorgen vond men niet meer dat men hiermee verder moest gaan. Socgen vond het een buitenkans om Koreaanse aandelen te kopen. In China gingen de koersen gewoon weer eens omhoog.
o We beginnen een beetje te wennen aan de Zuid Europese perikelen. Zo erg is het niet als enkele landen de euro verlaten, zo schreef Schröders, dat geeft alleen maar voordelen. Houders van achtergestelde Ierse bankobligaties mogen nog blij zijn dat ze 20% terugzien. In Portugal en bij Spaanse spaarbanken is de belegger nog niet zo ver om de wijsheden van Angela Merkel te accepteren en de Europese geldbazooka te hulp te roepen (die Paulson in de VS ook in de voet schoot in 2008). El Erian van Pimco probeert Lakeman te overtreffen in het spelen van goed huisvader door eventuele zussen te adviseren hun gelden weg te halen bij banken uit PIGS landen. Voorlopig heeft El Erian nog steeds geen run op bepaalde banken weten te creëren, kennelijk moet hij eerst wat concreter worden bij welke banken je je geld moet weghalen, want bijvoorbeeld de Spaanse grootbanken houden het echt wel.
o Goldman Sachs vindt in zijn daily dat de beleggers er een potje van maken bij de beoordeling van Spanje: de waarde van Spaanse overheidsleningen is weggelopen van de marktwaarderingen. De redenen hiervoor (de markt is er nog niet erg van onder de indruk, maar misschien komt dat nog na voldoende zendingswerk door GS) volgens GS:
1. o De Spaanse economie is goed gespreid over de sectoren en de kapitaalmarkten zijn diep. PME’s zijn goed van de handelspartners en dat moet leiden tot exportgroei. Spanjaarden zijn zo ongeveer de ijverigste spaarders van Europa.
2. o Het overheidstekort is op kasbasis met 40% teruggelopen in de eerste tien maanden van 2010 t.o.v. 2009 (in november en december moet een en ander geen duikvlucht nemen net als in 2009, zie plaatje Socgen/Baader) . De Spaanse regering gaat dapper door met vervelende maatregelen.
3. o Hun twee grootbanken zijn zeer winstgevend (20%+ rendement op eigen vermogen), hebben nieuw kapitaal aangetrokken en hebben veel bezittingen buiten Spanje. Deze banken krijgen nog veel nieuwe deposito’s binnen en zijn daardoor mindere afhankelijk van hun overheid dan Duitse banken.
4. o Duitsland, Frankrijk en Nederland hebben veel te veel Spaanse schulden en moeten daarom helpen tot ze er bij neervallen.
o Initial claims voor werkloosheid in VS vielen omlaag van 441.000 naar 407.000. De daling hangt sterk samen met de economische groei op het moment. Er zijn toch al veel twijfelaars om de groei voor het vierde kwartaal naar boven bij te stellen. Dit cijfer helpt flink. Zelf denk ik nu ook eerder aan 3% dan 2,5% voor de groei in de VS in het vierde kwartaal.

Goud even fout?

Op IEX had Cees smit een verontrustende grafiek over goud: volgens zijn twindicator is goud iets te ver onder het twindicatorsteunniveau gezakt.
Er is zo veel onzekerheid in de wereld en centrale banken zijn geld aan het bijdrukken of hun leven ervan afhangt en toch lijkt goud kwetsbaar.
Diverse andere grondstoffen hebben ook niet al te beste charts. Daar is kennelijk gewoon te veel in gespeculeerd vooruitlopend op QE27 van de Fed, tekenen dat de groei in de wereld weer aantrekt en dollarzwakte.
Door al dat gedoe met Ierland en komende aanvallen op Spanje zit de euro in het verdomhoekje en vlucht men naar de dollar. Die dollarsterkte is negatief voor grondstoffenprijzen, vooral goud.
Zo'n dag als vandaag met de bibbers over Noord Korea leidt nauwelijks tot stijging van de goudprijs. dat geeft al en beetje aan dat goud en vooral zilver even overbought zijn.
BCA is voorzichtig met goud, omdat goud door de 50 keer de zilverprijs is gezakt (zie mijn post over de goud zilverratio dat dit zou gaan gebeuren) en nu zijn goud en zilver daardoor wat te duur geworden.
Negatief voor goud is ook dat men wat minder paniekerig begint te worden over de invloed van quantitative easing op de inflatie in de toekomst, hier komen beslist meer verhalen over.
Toch is het moeilijk lang negatief over goud te blijven als de reële korte rente zo veel lager dan 2% blijft voor wat de Fed een extended period noemt. De onzekerheid over Spanje is op zich gustig voor de goudprijs en de voorkeur van vele opkomende landen voor goud als deel van hun valutareserves helpt ook. Maar even kijken wat er met de goudprijs gebeurt kan misschien geen kwaad.

goed nieuws 23 november

De dag begon niet goed zie Koreaans plaatje en het was wat moeilijker dan normaal het goede nieuws op te pikken.

*Groei in derde kwartaal viel mee in VS: 2,5%, terwijl eerste raming 2% was. Consumptie en export waren sterker dan eerste geraamd.
*De winsten bereikten in het derde kwartaal in de VS een all time high.
*Noord Korea overspeelt hand door Zuid Koreaans eilandje aan te vallen. Niet goed nieuws en genoeg om de aandelenmarkt een beetje van de kook te brengen.
*Woody Brock ziet QE2 niet zo inflatoir als bijvoorbeeld de goudbulls denken. De Fed hoeft helemaal niet zijn nieuw aan te schaffen staatsleningen etc uiteindelijk terug te verkopen naar de markt, ze kunnen het gewoon laten aflossen (of zelfs blijven verlengen zoals de Bank of Japan doet). Er zijn veel misvattingen over Quantitative Easing. De Fed heeft nu een groter arsenaal ter beschikking dan vroeger en dat hoeft niet uit te lopen op een ramp. De markt is veel te negatief over QE2.
*Bedrijven leenden in de VS vorige maand 14% meer dan in dezelfde maand vorig jaar.
*JPMorgan ziet in een studie dat ING de overheidsschuld vrij gemakkelijk uit de bedrijfswinst kan terugbetalen in plaats van via aandelen verzekeraar verzilveren.
*Moody's meldde dat de waarde van het commercieel onroerend goed in Amerikaanse REITS met 4,3% was gestegen in september, voor het eerst sinds mei een stijging en dan weer wel direct de grootste uit de historie over een maand.

Redding Ierland mislukt?

De redding van Ierland gisteren hielp de koersen maar heel even. Het verzekeren van Ierse staatsleningen werd zelfs weer flink duurder. De markt heeft geen vertrouwen dat het goed komt met de Europese schuldenlanden. De run op de Ierse banken is wellicht alleen maar even uitgesteld. De beloofde komende val van de Ierse regering hielp het vertouwen natuurlijk ook niet erg.

Je ziet de rentes en verzekeringspremies via cds al maar omhoog gaan. Of dat nu echt nodig is, blijft de vraag.
Er is grote modelonzekerheid: je kunt geen renteopslag beredeneren die voldoende groot is op basis van vertrouwenwekkende berekeningen. Bij modelonzekerheid ontstaat trending van de koersen en is er geen mean revrsion naar de fundamentele waarde (want die is er dan niet). Je hebt alleen maar de trending van de renteopslagen gezien die optreden als er modelonzekerheid is zoals nu. Daar zet men op in. De moed is in de schoenen gezonken om hier tegenin te gaan, men weet immers niet meer wat de waarde is van Ierse of Spaanse leningen.
Hedge funds denken goud te kunnen verdienen aan de trending van de rentes op de PIGS landen. Dat de redding van Ierland zo weinig en zo kort hielp is een bittere tegenvaller. De aanval op Portugal en Spanje is nu bijna gegarandeerd.

Die trending ontstaat ook, omdat er steeds meer beleggers moeten afhaken. Banken kunnen zich met goed fatsoen niet meer volladen met staatsleningen van PIGS. Ook bij pensioenfondsen en verzekeraars is er eenrichtingsverkeer of PIGS nog toegestane beleggingen zijn: een voor een haakt men af en nieuwe beleggers komen er niet bij.
Dat laatste wordt ineens ter discussie gesteld: er is wel een nieuwe koper: China. Als men in China meer koopt dan de afhakers verkopen, dan kunnen de koersen stijgen, vooral als de ECB zich ook extra inspant. Dus men begint in Europa afhankelijk te worden van de Sovereign Wealth Funds/ China. De hoop richt zich op de helpende hand van China.

Ik heb een plaatje toegevoegd van mijn collega Ted Scott over de begrotingstekorten in Europa. Zo lang er weinig geloof is dat de tekorten in de gevaarlijke landen voldoende kunnen worden teruggebracht, kun je verwachten dat er aanvallen gepleegd worden op die landen. Alleen geloof in sterke economische groei in Europa kan die aanvallen verzachten.

Dat de beurs niet totaal instort is een gevolg van stijgend optimisme over de Amerikaanse economie (vooral retail sales verhalen zoals o.a. ik behandelde (het anecdotal evidence van aantrekkende retail sales is erg sterk zo blijkt bijvoorbeeld uit commentaren op het Barrons artikel bij bijvoorbeeld The Big Picture/ Calculated Risk).

goed nieuws 22 november

o Ierland wordt geholpen met Europese steun (Eurozone plus het VK en Zweden) voor een onduidelijk bedrag dat zou kunnen oplopen tot € 80-90 miljard. Met een beetje geluk hoeft dit geld er niet ingepompt te worden en komt er geen run op Ierse banken. Met heel veel geduld worden die banken dan weer iets waard (net als ABN AMRO) en kan Ierland de schulden terugbetalen als de aandelen in de banken verkocht kunnen worden. Per saldo was dit natuurlijk goed voor het sentiment voor Ierse staatsleningen, aandelen en de euro en slecht voor Duits/ Nederlandse staatsleningen, al was de redding dit weekend wel erg goed te verwachten. De problemen zijn nog lang niet weg en men maakt zich zorgen wie er straks om geld gaat bedelen. Financials deden daarom niet mee in de feestvreugde. De markt gaat nu een oplossing forceren voor Portugal en dan is Spanje aan de beurt om in de zak van sinterklaas te moeten en Spanje wordt nu meer en meer gezien als Too Big To Save.
o Olivier Bizimana van Morgen Stanley had een positief verhaal over de Franse economie, vooral over de groei van de binnenlandse vraag (die zichzelf gaande houdt etc). 1.8% groei voor 2011 en 2% voor 2012, niet heel erg veel maar wel meer dan de consensus denkt: inclusief behoorlijke overheidsbezuinigingen is 1,8-2% heel redelijk. De particulier heeft niet te veel schulden en Frankrijk is niet zo erg afhankelijk van de PIIGS. De enige zorgen zitten in de overheidsschulden versus BNP: kan Frankrijk de fiscale discipline opbrengen om de schuldquote niet verder op te laten lopen dan 86%?
o Ray Fair van Yale voorspelt dat Obama in 2012 met een landslide wordt herkozen (New York Times http://www.nytimes.com/2010/11/21/business/21stra.html?_r=1&partner=rss&emc=rss). De modellen van Fair voorspellen 3,7% economische groei in de VS in 2012. Dat komt door het ongelooflijk ruime monetaire beleid, de verlenging van de Bush belastingverlagingen. Als de consensus van 3,2% juist is, dan wint Obama ook gemakkelijk.
o MasterCard Advisors’ Spending Pulse indicator gaf aan dat in de eerste twee weken van November de detailhandelverkopen in de VS sterk waren.

Super Cycle (3): China belangrijker dan VS en Europa samen in 2030

Standard Chartered trok de groei van de landen in de wereld door naar 2030 volgens de eigen verwachtingen. Die zijn 2,5% groei voor de VS en Europa en 6,9% voor China en 9,3% voor India.
Van 2010 tot 2030 stijgt het wereld BNP fors, het vervijfvoudigt.
Standard Chartered is benauwd dat men te laag zit voor India, daar is 12% wel degelijk mogelijk, als men de infrastructuurknop blijft indrukken en het proces naar ontbureaucratisering goed op gang houdt (dat is nog een zeer lange weg).
De groei in de VS is denk ik wat te laag, 3% zit er zeker wel in tot 2030 en 3,5% misschien ook wel. Voor Europa lijkt me 2% al een hele prestatie, gezien de veel slechtere demografie van Europa dan die van de VS.

De schattingen worden ook bemoeilijkt door de verwachte waardestijging van de valuta's van China en India. Dat kan meer zijn dan nu is verondersteld.
Op basis van de veronderstellingen van Standard Chartered zie je dat de omvang van de Chinese economie in 2030 nauwelijks kleiner is dan die van Europa en de VS samen (en dat met die gunstige 2,5% groeiverwachting voor Europa en die voorzichtige 6,9% voor China). India zou in 2030 ook bijna even groot kunnen zijn als de VS (dat is optimistsischer dan ik tot nu toe gezien heb).
Japan is afgezakt tot een betrekkelijk onbelangrijk land in 2030 in hun aannames (toch nog 1% groei ondanks de daling van de bevolking in Japan).
(plaatje van Harry Camp bij verhaal over China van Ferguson)

Koop de winkels leeg met de kerst, zo ziet Barrons gebeuren

Het omslagartikel van de Barrons is deze week: Off to The Mall.
Jacqueline Doherty schreef een heel opgewekt verhaal over de groei van de consumptie in de VS. Het consumentenkrediet (=ex hypotheken) is weer op een normaal niveau ten opzichte van het inkomen gekomen en dat staat consumtie bij de huidige lager dan normale rentes niet in de weg (zie plaatje).
Ze laat Paulsen van Wells Fargo aan het woord, een van de meest optimistische economen, hij zou ook lid mogen worden van mijn club van optimisten.
De consensus is dat de Amerikaanse consument 2,3% meer gaat uitgeven aan de kerstinkopen, maar Jacqueline volgt Paulsen en zegt dat het 3,5-4% gaat worden. En in 2011 gaat de Amerikaanse economie ook ongeveer 4% groeien en dan zoekt ze ook steun bij Clifton van Strategas die dit ook voorspelt voor 2011 (en hij zag de groeiterugval in 2010 goed, ook in 2009 zat hij goed). Clifton stelt dat de Bush belastingverlagingen volgens jaar gewoon gehandhaafd worden en dat daardoor de consumptie niet zo hard geraakt word als de consensus en vooral de Nieuw Normalen denken.
Doherty geeft nog even de ruimte aan de angsten van de Nieuw Normalen, zoals de te hoge totale schuld van de consument die gewoon verder afgelost moet worden, omdat de nieuwe depressiementaliteit er nog niet voldoende ingeramd is bij de consument, dat kost gewoon nog zo'n tien jaar. De consument wil nog niet besteden, nu zijn bezittingen 23% minder waard zijn dan in 2006.
Er was bij de Nieuwe Normalen een gegronde hoop dat de Amerikaanse consument van de krekel in de mier aan het veranderen was. Dat lijkt toch niet het geval te zijn, de volksaard van de Amerikanen is niet zo grondig veranderd als de Nieuwe Normalen zouden wensen. Mensen die door de sleutel in te leveren van hun schulden af zijn gekomen gaan gewoon door met te veel consumeren, zo horen we uit nogal wat anecdotal evidence.

Het artikel staat bol van de argumenten waarom de kerstverkopen dit jaar gaan meevallen (3,5-4% is nog niet zo'n geweldig cijfer, maar het zou wel veel beter zijn dan de 0,4% van vorig jaar). Het belangrijkste is dat de consument gemiddeld niet extra de broekriem hoeft aan te halen nu zijn inkomen groeit, zijn schuldenlast weer normaal tot beter dan gemiddeld is, de rente zo laag is, het aantal wanbetalers snel afneemt. De spaarquote kan stabiliseren en zelfs wat afnemen als de werkloosheid daalt. Credit card maatschappijen sturen weer volop mails om consumenten te overreden met hun kaart weer flink te gaan spenderen: drie keer meer mails dan vorig jaar. Bij Starbucks ziet men 5% meer mensen die 8% meer uitgeven.

Een en ander maakt het plausibel dat de rijen voor de warenhuizen dit jaar langer worden, maar dat geldt helaas ook voor de rijen van de gaarkeukens/ food stamps. Per saldo leidt dit overigens wel tot meer groei van de consumptie, al zou ik het liever wat beter verdeeld zien.

Retail sales VS: ISM goed?

Dit plaatje vertelt het eigenlijk allemaal: retail sales geven het beste de groei aan. Eind 2008, begin 2009 vielen de retail sales te ver onder trend waarna een herstel kwam waarbij de retail sales in het tweede kwartaal van 2010 te ver boven trend kwamen. Na een korte correctie, waardoor we ineens dubbele dippen en ander onheil gingen verwachten, zitten de retail sales weer op trend. Die trend is marginaal stijgend, te laag voor een Zarnowitz herstel (=herstel is even krachtig als neergang; terwijl het huidige herstel slechts normaal is voor een flinke recessie, niet een Great Recession). Voor een sterker herstel moet je wachten op een aantrekken van de huizenmarkt en werkgelegenheidsgroei (=tweede helft 2011). Verkopen van auto’s lijken overigens goed te verbeteren en alleen al die kunnen een marginale verbetering van de trend veroorzaken.
De retail sales zijn meestal een iets leidend op ISM new orders, de officiële leading indicator voor de ISM. De verbetering van de retail sales gaat daarom samen met een op peil blijvende ISM of zelfs een iets sterker wordende ISM.

Aanstaande vrijdag is het Black Friday waarbij de Amerikaanse consument zich vol begint te laden met kerstcadeaus, meestal met dingen die flink tot zeer flink afgeprijsd zijn (goederendeflatie deze maand dus). Als Black friday weer als vanouds zo druk is dat je van je sokken wordt gelopen dan ziet het er goed uit voor de trend van de retail sales (en andersom).

Beleggers positief in poll RBS

In een poll onder 470 beleggers/handelaren vroeg RBS o.a. waarin men het liefste zou willen beleggen. Aandelen waren het meest populair, vooral in combinatie met die van opkomenden landen. Ook grondstoffen mogen zich in veel belangstelling verheugen. Zelf heb ij Emerging Markets ingevuld in de poll. het was daarom ook geen wonder dat men gemiddelde een genatigd stijgende aandelenbeurs zag, al waren de mensen die op Emerging Markets stemden soms helemaal niet positief op de S&P500.
Staatsleningen (gov) waren niet populair. De echte waarde van MBS (mortgage backed securities) werd duidelijk niet erg geprefereerd.

Bubbels overal in Azië?

Dylan Grice schreef deze week zijn belevenissen in Azië: Travels in Asia: bubbles in the air, bubbles on the ground.
Rare mensen daar, allemaal bullish. Gelukkig zat Japan ook in de reis, daar zag hij een slaapverwekkend boeltje met meer grijs dan zwart haar op straat, heel anders dan hij in een grijs verleden had gezien.
De pers werd er niet gedoctrineerd door allerlei westerse somberheden, maar stond vol van bubbelverhalen, hoe goed het allemaal ging. Hoe goed men door de crisis was gekomen. Maar dat dacht Japan na 1987 ook om in 1990 totaal de afgrond in te vallen, idem met de VS na 1998 dat vanaf 2000 leidde tot oneindige misère. Zo hoort dat te gaan met China straks en diverse andere Emerging Markets. De kredietgroei is al veel te hoog geweest voor een te lange tijd en dat is het hoofdingrediënt voor bubbels met bekende pijnlijke afloop.
Het vervelende is alleen dat bij het opblazen van bubbels je eerst in die markten gedwongen wordt en als je dat niet doet kun je ophoepelen. Dus men wil maar niet luisteren naar de verhalen van Grice dat men al in de bubbelfase zit. Grice begrijpt dat en waarschuwt:
Bubbels zijn echt geen bullish scenario’s, voor niemand uiteindelijk. Bubbels eindigen altijd in een tranendal. Onschuldige mensen worden dan ineens werkloos, beleggers worden geschoren (niet alleen de particulieren maar alle naïeve prefessionals die de hype geloven) vol geladen met schulden. Vraag aan de mensen in Ierland hoe blij ze zijn met hun bubbel.

Ik lees de verhalen van Dylan Grice en Edwards altijd graag, al ben ik het niet eens met hun somberheid. Op wat langere termijn zie ik aandelen Emerging Markets ook wel een keer flink afkomen als men er een lange periode veel te enthousiast over blijft. De tomeloze kredietgroei gaat een keer afgestraft worden, daar gaat Grice gelijk krijgen als je maar genoeg geduld hebt. Die overmatige kredietgroei leidt tot verkeerde investeringen en daardoor tot behoorlijke recessies (de recessies die veroorzaakt worden door een val van de investeringen (val van de Juglar cyclus van vaste investeringen) leidde in het verleden tot koersdalingen van 25-40% en dat kan nogerger worden als er nog schokken bijkomen (behoorlijke kans). Maar het is nu nog veel te vroeg om je daarvoor in te dekken. Op het ogenblik zijn aandelen goedkoop volgens mijn maatstaven (niet volgens die van Edwards, zoals de Shiller PE) en die van de kwantitatieve modellen van F&C. In mijn ogen moeten de koerswinstverhoudingen in opkomende landen minstens 20-30% hoger zijn dan in westerse landen. Op het ogenblik zijn ze ongeveer even duur als die goedkope westerse aandelen. Dat klinkt niet als een bubbel, zeker niet zo lang je nog uit kunt gaan van behoorlijke economische groei (in opkomende landen), weinig kans op recessie en weinig bedreiging voor winstmarges (bezettingsgraad veel te laag, veel te lage investeringen in afgelopen jaren).
We zitten nog niet eens in de bubbelfase en als je verwacht dat je in die bubbelfase gaat komen moet je eerst nog aandelen kopen, voordat je op de blaren komt te zitten.

goed nieuws 19 november

o China ging eerst een paar % omlaag op de verhoging van de reserveratio die baken moeten aanhouden en vloog daarna aan het eind van de dag omhoog om zo toch duidelijk in de plus te eindigen. De beurs staat nog steeds bol van de angsten.
o Op Japanse beurs begint langzaam de mening post te vatten dat het zo slecht niet gaat met de VS, dat men best wel weer Toyota’s wil kopen (+1,6% vandaag) en de yen redelijk stabiel zal blijven. Het zou ook nog kunnen dat men vertrouwen begint te krijgen in de aankopen van de Bank of Japan van Japanse aandelen en J-Reits naar aanleiding van BOJ’s Moromoto dat dit heel aantrekkelijk is. Japan is nu zo goedkoop dat KKR het wil kopen.
o IMF stelde dat de markten de kansen op default overschatten van PIGS.
o Trichet kon de markten van de kook brengen door te stellen dat hij de rente kon verhogen terwijl er nog allerlei liquiditeitssteunprogramma’s van kracht zijn.
o De oorlog over zeldzame elementen tussen Japan en China lijkt voorbij, de Chinezen hervatten volgende week waarschijnlijk hun exporten naar Japan.
o Het momentum van Goldman Sachs leading indicators voor de groei in de wereld verbeterde verder (zie plaatje), vooral gedreven door de VS. Alleen de Baltic Dry Index zakt het moeras in.
o Het aantal bulls volgens het survey van AAII is weer flink aan het afnemen (zie plaatje Bianco). Het sentiment was wat te optimistisch geworden door QE2 en is in sneltreinvaart aan het corrigeren naar normale niveaus. Daar hoeft de beurs niet al te erg onder te lijden.

Kerninflatie VS te laag voor FEd

De analyse van Tilton (GS) doet mijn verwachte marginale stijging van de kerninflatie gebaseerd op hogere huurhuizen wankelen. De drie hoofdtrends (zie plaatje) vellen het vonnis: huren gaan nauwelijks stijgen, goederendeflatie komt terug en diensten zullen minder in prijs stijgen.
Huurprijzen zullen maar weinig stijgen (minder dan ik dacht), de diensteninflatie zal iets afkomen (dat dacht ik ook, alhoewel ISM Prices non manufacturing iets anders suggereert) en de goederendeflatie komt terug, zij het gematigd (meer deflatie dan ik dacht). Auto’s, tabak en kleren zorgden voor de grote stijging van kern goederen het afgelopen jaar. Bij auto’s en tabak (+30%) waren dat eenmalige bewegingen die komend jaar niet of veel gematigder zullen optreden.

Een en ander houdt in dat kerninflatie te laag blijft in de ogen van de Fed.

Benderly denkt dat trend kerninflatie 1% is, hoger dan de huidige kerninflatie omdat het cyclische deel (LUPAT) te ver naar beneden is doorgeschoten. Eens, maar trend LUPAT is wel naar beneden, al zal deze op korte termijn inderdaad weer gaan stijgen (zie plaatje Benderly).

De Amerikaanse droom leeft, ook in India

Dit is een opgestuurd verhaal uit het Engelse The Independent, maar is overal ingeplakt, zelfs in India. Het bijgezonden commentaar was dat hij het verkeerde beroep had gekozen, al was hij genoeg nerd.
Independent: Talent tug of war makes Silicon a happy valley
2010-11-13 05:22:06.107 GMT

By Guy Adams

As web giants fight over executive geeks, bonuses are booming. Guy Adams reports

CHRISTMAS CAME early this year at Mountain View, the sunny "campus" near Palo Alto, California, that is Google's global headquarters. On Wednesday, the firm's CEO, Eric Schmidt, emailed all of his 23,300 employees with a piece of happy news: they'd each be getting a 10 per cent pay rise in the New Year, along with a seasonal bonus of $1,000 (617).

"We believe we have the best employees in the world. Period. The brightest, most capable group of this size ever assembled," he declared. "It's why I'm excited to come to work every day - and I'm sure you feel the same way. We want to make sure that you feel rewarded for your hard work."

If Heineken made bosses, they'd probably come in the shape of Schmidt, a captain of industry who knows exactly what makes his workforce tick.
That sort of cash will, after all, buy an awful lot of trendy T-shirts and Apple gadgets for the bright young things at the heart of every Silicon Valley success story.

It will not change lives, however. And therein lies the problem with Schmidt's extravagant gesture. As a sop to stem a trickle of talent which has been leaving the firm that Does No Evil for smaller rivals such as Facebook and Twitter, or edgy new start-ups, it looked like a sign of weakness.

In America's tech capital, cold hard cash isn't usually thrown around by companies wanting to keep top staff. Instead, they tout free meals and yoga lessons. If money must be a carrot, then it usually comes via stock options.

Lately though, Silicon Valley has become the setting for an arms race every bit as vulgar as that fought among the pin-striped elite of Wall Street. A flood of new start-ups, combined with the expansion of bigger firms has sparked a war for talented employees. And with demand trumping supply, Google is increasingly seen as part of the dusty establishment.

"The market is frothing and new companies are being created faster than the people who can develop them," says Paul Daversa, whose eponymous firm is one of the tech industry's top headhunting outfits.
"It's a firestorm out there, and talented people looking for creativity and innovation and technical advancement seem to believe that instead of Google, they must go to a cool start-up. It's a problem for them."

Despite the grim wider US economy, job listings in Silicon Valley are up 69 per cent from last year. Seed funding has increased by a factor of ten, reflecting the fact that - in contrast to the tech- bubble of the late 1990s - most internet firms have now worked out how to extract revenue from the medium.

You can see the results of this boom in Palo Alto's buoyant property market. Twitter just signed a lease for 200,000 square feet of new office space. Zynga, the social gaming giant, just added 270,000 more.
Google is recruiting 200 new employees each month. Facebook hopes to double its 2,000-strong payroll by 2013.

The hot commodity is software engineers. Tales of excess abound.
Graduates with a decent computer science degree from MiT or Berkeley, the Oxbridge of US engineering schools, can expect to earn $120,000 in their first year after graduation.

After that, the sky's the limit. Techcrunch, the Silicon Valley news site, this week reported that a staff engineer at Google was given $3.5m in company shares to ignore an overture from Facebook's HR department. One of his more junior colleagues, on a salary of $150,000, was offered a 15 percent rise and a $500,000 bonus to remain... but still decided to jump ship.

The incidents come during a wider landgrab by Facebook, which is aggressively courting Google's top talent. At least200 of Mark Zuckerberg's employees came from the search engine, including Bret Taylor, who is now his CTO and Lars Rasmussen, co-founder of Google Maps who rubbed salt into the wound of his departure by telling
reporters: "The energy [at Facebook] is just amazing, whereas it can be very challenging to be working in a company the size of Google."

Matthew Papakipos, the engineer in charge of Google Chrome, joined Facebook in the summer, along with Android boss Erick Tseng, and sales chief David Fischer. In an audacious move, Facebook even managed to poach Josef Desimone, its rival firm's executive chef. Mark Zuckerberg was persuaded to pursue him after falling in love with his hot dogs.

Just one poor soul is not sharing in this gold rush. He, or she, is the unfortunate staffer who leaked Eric Schmidt's memo this week to Business Insider and Fortune magazine. A day later, Google announced, curtly, that the employee in question had been terminated. These may be happy days in Silicon Valley, but they don't want to rub our faces in it.

[US Outlook, Business, page 55]

BRET TAYLOR

The co-creator of Google Maps left to start his own company - which Facebook bought for $50m

JOSEF DESIMONE

Facebook even poached Google's top chef - Zuckerberg can't get enough of his hot dogs

ERICK TSENG

Google's top mobile apps developer moved to take over Facebook's smartphone operation

LARS RASMUSSEN

Facebook founder Mark Zuckerberg hired the engineer after Google dumped Wave, his pet project

MATTHEW PAPAKIPOS

The mastermind behind Google Chrome was tempted away by Facebook earlier this year

Goed nieuws 18 november

o De beurzen van Japan en China waren omhoog vandaag. Materials deden het weer redelijk op hogere grondstoffenprijzen ex staal, men is minder bang voor komende prijscontroles China en ziet de monetaire verkrapping niet zo veel verder gaan gezien de koppeling van de yuan aan de dollar, minder angst voor renteverhogingen (want hiervoor in de plaats zijn de prijscontroles op grondstoffen). D.w.z. de stijging in China lijkt een onderreactie op het goede nieuws. De een pietsje zwakke yen zelfs (de Japanse minister van economische zaken Kaieda zei dat de yen niet genoeg gedaald was) tegen de euro hielp Japanse aandelen inclusief zelfs financials. Misschien is het nog een naijleffect van de goede BNP groei cijfers over het derde kwartaal. Of misschien is het gewoon kopen van de achterblijvers, wat natuurlijk ook gewoon gunstig is voor financials, al zijn het afgelopen kwartaal de hedge funds dapper bezig geweest zich te verlossen van hun beleggingen in financials.
o Koper was bijna 2% omhoog en lijkt weer een aanval in op de all time highs te gaan inzetten. Dr. Copper is toch niet zo ziek als eerder deze week gevreesd werd.
o Obligaties hebben een heel slecht prijspad de laatste weken. Ze gaan naar beneden, pauzeren met een beetje herstel en dan gaan ze weer. Het verlies wordt eigenlijk ingelogd. 30 jaars swap rente alweer 3,24%, heel gunstig voor pensioenfondsen. Bij aandelen gaat het precies andersom. De steunniveaus worden steeds hoger. Veel pauzes en dan weer wat omhoog of behoorlijk wat omhoog. Het gaat niet door die steunniveaus omlaag.
o De centrale bank van Ierland verwacht dat er een steunpakket wordt verleend van tientallen miljarden euro’s, nu de Ierse regering nog. China staat al in de startblokken tegen 8%+ Ierse staatsleningen te kopen.
o Voor de achtste maand op rij is de werkloosheid in Nederland gedaald, al was de daling in oktober klein (2000), maar goed het daalt, terwijl het CPB een stijging verwacht.
o De nodige individuele retailers in de VS zeggen dat retail sales in november aantrekken en iets beter zijn dan ze eerst aangaven.
o OECD schroefde wereldgroeivooruitzichten 2011 terug van 4,5 naar 4,2%, maar ziet 2012 groei van 4,6%. Dat zijn flinke cijfers en het wijst niet op een dubbele dip of uitgestelde dubbele dip.
o Groei Taiwan 9,8% (8,4% verwacht) in derde kwartaal. Singapore denkt 15% te halen in 2010.
o Initial claims in VS 439.000, een pietsje beter dan verwacht. De trend is te langzaam in de goede richting voor Fed.

Amerikaanse pensioenfondsen meer in aandelen opkomende landen en hedge funds

Deutsche Bank hield onder een groot aantal Amerikaanse pensioenfondsen (met $1200 miljard assets) een enquete hoe ze volgend jaar zouden beleggen.
De hausse voor aandelen opkomende landen houdt dan aan. Ook hedge funds kunnen weer meer geld tegemoet zien (je weet dan wel niet hoe ze aan hun resultaat komen, maar het is absolute return, zo wordt voorgehouden en dat trekt). Ook private equity kan optimistisch zijn.
Voor Amerikaanse aandelen ziet het er veel minder goed uit. Ook lange staatsleningen zijn niet populair, maar die krijgen steun uit boekhoudmaatregelen voor Solvency II.
Opvallend is dat goud veel minder populair is dan grondstoffen, ondanks de veel betere diversifiërende werking van goud dan grondstoffen tegenwoordig.

vooroordeelkaart wereld volgens VS

Tsvetkov zet dit soort kaarten op http://alphadesigner.com/project-mapping-stereotypes.html. Deze Bulgaar heeft kaarten van Europa gemaakt (en Zuid Amerika) waar je kunt zien hoe mensen uit een bepaald land over andere landen denken. De vooroordelen vallen zeer in de smaak. Hij heeft nu ook wereldkaarten, hier zoals de VS de wereld ziet. Europa is uitvergroot, omdat in Europa zo veel kleine landjes liggen. Dat was een oude kaart.
(dubbelklikken maakt kaarten groter)