Hillary wint, maar de halve wereld is bang voor winst voor Trump

De Amerikaanse verkiezingen zijn altijd een groot circus. De kandidaten trekken door het ganse land en gaan mee in de tijdgeest van het moment.

De Amerikanen willen om de ongeveer acht jaar weer iets anders, een president van de andere partij. Dit jaar zou daarom de republikeinse kandidaat gemakkelijk hebben moeten kunnen winnen.

Via ragfijn spel heeft Hillary met de hulp van een horde zorgvuldig ingepalmde medestanders alle oppositie weggespeeld. Niemand durfde het bij de democraten op te nemen tegen haar behalve een leuke linkse oude senator uit een onbetekenend staatje. Hij won nog bijna ook, en dat zorgde voor spijt bij menige would be kandidaat (zoals Biden, al ontkent hij dit natuurlijk grondig). Hillary had daardoor op voorhand reeds de democratische kandidatuur veilig gesteld. Knap, zoals zij haar tegenstanders weet weg te manoeuvreren, dat komt zeker te pas als president.

De republikeinen weten dat de kiezer eigenlijk iets anders wil en dan hebben de extreme kandidaten veel kans. Als de kiezer weg wil van het republikeinse gedachtegoed zoals in 2008, dan kiezen de meest linkse kandidaat, McCain. Als ze een ruk richting republikeinen zien, dan komen ze met een afwijkende keus van het midden, meestal een meer dan normaal rechtse kandidaat, Bush dus.

 Deze keer lagen zo de kansen zeer goed voor Cruz en Trump en de in creationisme gelovende hersenchirurg Carson. De wedkantoren zagen in den beginne meer in Rubio en in mindere mate Bush, maar die waren te veel establishment, ook al zouden het prima presidenten kunnen zijn.

Men koos inderdaad voor totaal iets anders, Trump, omdat de oppositie tegen hem niet verenigd was. Men had al zeer snel een verbond moeten sluiten om Rubio naar voren te schuiven, maar hele hordes kandidaten wilden te lang hun kansen op de proef stellen.

Trump dus en de schrik sloeg om het hart, vooral buiten Amerika. Onheil gegarandeerd, terugkeer naar het protectionisme van de jaren dertig met extra importheffingen, flink betalen voor militaire steun van de VS, opzeggen handelsverdragen, opzeggen van akkoorden over climate change met heropening van kolenmijnen en eigen volk eerst, muren om Mexico, gezellige onderonsjes met Poetin hoe je het beste die domme oppositie kunt kalt stellen, weg met de Navo, de Baltische staten zijn onderdeel van het Russische rijk.       

De tijdgeest is richting meer multi culti jongeren en steeds bozer wordende oudere babyboomers. Meer diversiteit helpt de democraten, meer boze witte ouderen maakt republikeinse kandidaten bijna onoverwinnelijk. Want ouderen stemmen wel en jongeren vinden dat ze wel iets beter te doen hebben dan dat bureaucratische stemmen. En dus Brexit, geen vredesakkoord met de FARC.

Trump was de ideale kandidaat om als een pitbull de gevestigde orde aanvallen om de belangen van de middenklasse te repareren. Weg met baantjes inpikkende immigranten, stop de oneerlijke concurrentie vanuit China, laat de rest van de wereld maar eens flink betalen voor militaire hulp als ze zelf geen geld willen uitgeven aan defensie. Lagere belastingen. Meer investeren.

Dat zijn allemaal zeer populaire standpunten en bijna iedere republikein had hiermee kunnen winnen. Maar Trump is gewoon een te erge pitbull, hij bijt door voordat hij goed heeft nagedacht. Hij heeft een arsenaal aan vreselijke fouten gemaakt in zijn campagne: zijn kleedkamertaal (vast het woord van het jaar volgens van Dale) dat hij zijn macht graag gebruikt door zich te vergrijpen aan vrouwen, zijn uitbundig prijzen van Poetin en misstap dat hij het hoofdprincipe van de Navo, een aanval tegen een is een aanval tegen alle staten, op de tocht zette, voortdurend ondoordacht op standpunten moest terugkomen (bijvoorbeeld abortus, gay rights), twitteren om drie uur ’s nachts, rare dingen zeggen over  het eventuele gebruik van de nucleaire knop, een week lang uitfoeteren van schoonheidskoninginnen, gold star vader van gesneuvelde militair wegzetten als moslimterrorist die zijn vrouw een onmondige doos zou maken, geen belasting betalen al was dit legaal, de onmogelijk te bouwen tig meter hoge muur om Mexico, een record aan onware verklaringen in optredens, zijn waarschuwing dat hij verlies van de verkiezingen niet zou accepteren (en dus zou blijven door etteren met zijn grote vaste aanhang, een bom onder de Amerikaanse democratie leggend)

Dat is genoeg om de verkiezingen te verliezen. Mijn collega’s in Londen lachten dat ik uitlegde dat het net als bij brexit ging om de oudere vrouwen. Die stemden voor brexit en stemmen echt niet op Trump. En ze stemmen bijna allemaal.

Daartegen kan men inwerpen dat de Amerikaanse kiezer het vergeleken met de vorige verkiezingen voor zo’n 20% meer van de gepeilden het niet meer belangrijk vinden dat de president fatsoenlijk moet zijn. Vooral witte evangelisten die in 2008 dit nog voor 80%+ riepen, zeggen nu maar voor 49% dat dit zo zou moeten zijn. Misschien wordt Trump dus zijn vrouwonvriendelijkheid vergeven, maar ik denk het niet, daarvoor is de ‘bible belt’ te preuts.

Peilingen over stemgedrag zijn niet onfeilbaar zoals het afgelopen jaar veelvuldiger dan ooit is gebleken. Er zijn twee factoren die het moeilijk maken een opiniepeiling goed te vertalen naar een veriezingsuitslag:

-       De shy factor. Men zegt niet aan dat lieve meisje dat vraagt op wie je stemt dat je gaat voor populisme, die onmens van Trump met onpasselijk gedrag jegens vrouwen. Men schaamt zich hiervoor, mar in het kieshokje kan men geen weerstand bieden aan de verleiding Trump te stemmen. Hij pakt die Chinezen, Mexicanen wel even en alles wordt weer zoals vroeger.

-       De nieuwe kiezers. Dat kan wel zo’n 37% zijn van de stemmers deze keer. Veel jongeren en immigranten stemmen voor het eerst. Trump heeft veel nieuwe, nooit stemmende boze witte kiezers weten te mobiliseren.  Misschien wel genoeg.

Die twee factoren zitten in de modellen van de opiniepeilers, maar wel op verschillende wijzen. De shy factor zou zo’n 3 tot 4% kunnen zijn. Maar misschien zitten al te zwaar in de modellen of misschien toch nog te weinig.

De modellen voor het stemgedrag bij Amerikaanse verkiezingen zijn behoorlijk gesofisticeerd en er spelen minder bijzondere omstandigheden als bij brexit (er is te weinig ervaring met referenda, al weten we onderhand wel dat bij een referendum de tegenstem bijna altijd wint).

De voorsprong van Hillary is hoogstwaarschijnlijk meer dan de shy factor kan zijn. En het systeem van kiesmannen die per staat stemmen is gunstig geworden voor de democraten. Florida is nu democratisch (de aanwas van hispanics is veel groter dan de aanwas van witte ouderen geweest). Ohio is niet meer per se nodig (Ohio’s kiesmannen stemdne in 93% van de gevallen op de winnende kandidaat). Zelfs als Trump de popular vote haalt, dan kan Clinton nog winnen (maar dan zal Trump zich zeker niet bij verlies neerleggen, dit is een zwarte zwaan scenario van langdurige ongeregeldheden).

De word cloud van 1500 mensen volgens blog Bespoke voor the Donald in juni (links) en nu.

Het verschil is dat racist is vervangen door disgusting. Dat is invloed van de vrouwelijke stemmers.

De word cloud laat een zeldzaam negatief beeld zien, geeft wel aan dat Amerika gepolariseerd heeft en twee zeer impopulaire kandidaten naar voren heeft geschoven (vreemd toch, dat impopulaire kandidaten met overmacht kunnen winnen).

Ook bij Hillary zijn de verschillen sinds juni gering. Bij Hillary heeft experience, presidential en qualified iets untrustworthy verdrongen, niet veel, maar genoeg om te winnen, ook met meer crook.

Maar normaal zou een kandidaat met zo’n grote blokken van liar, crook, criminal, corrupt, untrustworthy, dishonest nooit kunnen winnen.

Hillary heeft het meesterlijk gespeeld. Waar alle republikeinse kandidaten totaal onderuit gingen tegenover het verbale geweld van Trump organiseerde zij samen met vele anderen (stronger together) de ene na de andere ramp voor Trump terwijl ze zelf verbazingwekkend kundig bijna buiten schot bleef staan voor het e-mailschandaal en haar zes andere behoorlijke schandalen.

Zeer knap, ik hoop dat ze de belangen van de wereld zo knap blijft bespelen (ik tikte eerst bestelen, nog denkend aan de word cloud, zo zie je maar hoe je beïnvloed wordt als iedereen maar lang genoeg blijft roepen dat ze criminal, corrupt etc. is).