13 november 2016

Overpeinzingen: wat ziet de wereld er ineens anders uit: nieuwe kansen, nieuwe bedreigingen. Hogere rente, protectionisme, secular stagnation niet meer zo zeker

Trump wint. Al zijn fratsen worden vergeven, de kiezer gaat voor zijn programma. In hemelsnaam verandering, we moeten niet doorgaan op het pad van Larry Summers Secular Stagnation.
Het is dan ook helemaal niet nodig, bij deze rente moet de overheid met bakken gaan investeren. Lagere belasting, vooral vennootschapsbelasting. De beurs was er opgetogen over. Men hoopt dat Trump zijn protectionistische kaart voorzichtig gaat spelen. Dat hij kameraad Poetin vriendelijk gestemd kan houden en geen rare dingen met de NAVO gaat doen. Dat hij die nare Tea Party oprolt.  Dat hij de olie- en gaswinning gaat stimuleren maar langzaam gewonnen gaat worden voor steeds goedkoper wordende alternatieve energie. Dat hij de rente weer naar een niveau brengt dat het bedrijfsleven gelooft dat een normaal rendement op investeringen mogelijk is. Dat men zich niet langer te pletter hoeft te sparen voor de oude dag.

Ik denk dan terug aan de vurige betogen van Woody Brock, zo'n vier jaar geleden. Die lage economische groei is helemaal niet nodig. Het is je eigen schuld. Er is groeiremmend beleid in veel landen. Veranderingen gaan te hard en daarom trapt men op de rem. De populistische kaart wordt getrokken want het is de schuld van anderen. Ook al is niet te zien, hoe moslims, Marokkanen, Poetin etc. de grote recessie vanwege het faillissement van Lehman/ ongebreidelde speculatie met derivaten op hypotheken etc.  hebben veroorzaakt/verergerd, toch krijgen ze de schuld. Globalisatie zou slecht zijn. De terugval in de economische groei valt samen met de terugval in de groei van de wereldhandel.

Woody Brock stelt dat de groei in de werld bij de huidige technologische vooruitgang bijna net zo hoog zou kunnen zijn als in de vorige decennia (gecorrigeerd voor demografie). Daarvoor is nodig dat er enorm wordt geïnvesteerd in infrastructuur in de VS en dat de animal spirits vooral buiten de VS weer gere-animeerd worden. Globalisatie moet gaan volgens de spelregels van het kapitalisme, d.w.z. China moet de munt niet te goedkoop houden en geen intellectueel eigendom stelen etc. Als Trump zijn protectionisme alleen hierop richt is het zelfs een plus voor de wereldeconomie.
Al jaren geleden voorzag Woody al dat Hillary de infrastructuurkaart volstrekt onvoldoende zou spelen, pas in 2020 daarvoor rijp zou zijn.

Trump zag dit al in 2016. Hij zag ook dat er een enorme groep boze witte kiezers was, de vergetenen (een betere term dan ‘deplorables’). De mensen die leden onder globalisatie/ de leegloop vanwege de trek naar de stad/ de toenemende ongelijkheid waardoor de lonen maar niet stegen. Eigenlijk allemaal thema’s die beter passen bij democraten dan bij republikeinen. Maar de democraten zaten te slapen, net als Labour in Engeland. Daar laten ze de kaas van het brood eten door Theresa May die (voor de conservatieve partij) ongekende handreikingen doet naar de gewone arbeidende klasse.

 Gaat dit de populisten helpen bij de verkiezingen komend jaar in Europa? Ongetwijfeld. Maar het is niet nodig. Net als Trump moet je inzetten op fiscale stimulering, meer investeringen van de overheid, lagere belastingen en aangevuld met meer aandacht voor zorg, ouderen, klimaat. It can so much better, ga toch voor een begrotingstekort van 3%+ en doe daar leuke dingen mee inclusief flink investeren. Verpak het in een optimistische boodschap en je hebt helemaal geen uitfoeteren van immigranten, Marokkanen etc. nodig om te winnen.

Trump won, ik had het niet gedacht. Ik was geen voorstander je flink in te dekken tegen een winst van Trump met de enige dagen terug dan verwachte 12% daling van de beurs. Ik geloofde Bianco dat de beurs het afgelopen jaar 0% correlatie heeft gezien met de kansen van Trump. 


De beurs wist niet wat ze aan moest met die Trump. Op diverse blogs van nogal rechtse lieden die (toch) verstand hadden, vooral van economie en beurzen (bijvoorbeeld Scott Grannis) zag je voorzichtige pleidooien dat Trump (wat een verschrikkelijke eikel hij ook is) beter voor de beurs zou zijn dan Clinton.
Zo is de situatie nog steeds. Nu reageert men volkomen onverwacht erg positief op Trump.
Ik denk terecht. Dat kan echter zo maar omslaan. Het is niet zo’n gewaagde voorspelling dat Trump via extreem beleid/gedrag de beurzen ineens 12%+ kan laten dalen binnen twee jaar (meerdere keren zelfs).

De aandacht voor hoe het met de economische ontwikkelingen gaat is helemaal achter de horizon verdwenen bij al dat verkiezingsgeweld.



Amerika zit na een periode van cyclische zwakte in een ‘strong patch’, net iets te laat zichtbaar voor de Amerikanen om Hillary te helpen (d.w.z. slechte bespeling van de democraten van de economische presidentverkiezingscyclus). De leading indicators van ECRI en Recession Alert  geven dit duidelijk aan (plaatje is van Doug Short).  


Investeringen gaan de goede kant in, nu er rugwind is ontstaan vanuit de oliewereld.
Vandaar die plotselinge boom in gezinsvorming. De onverwachte zwakte in de bouw zal maar tijdelijk blijken te zijn.
Plaatje van voor de Trump-revolutie. De industriële cyclus is in krachtig herstel. Tot Trump geloofde de inflatiemarkt dit niet, nu ineens wel. De rente moet minstens terug naar de niveaus van 2014.  
De termijnpremie, die aangeeft in welke mate je volgens bepaalde rekenmodellen beloond wordt voor het nemen van duratierisico bij obligaties gaf aan dat beleggers er in extreme mate op aan het gokken waren dat de rente altijd laag zou blijven, want het was toch 99% zeker dat we in het Secular Stagnationscenario zaten.
Ik heb zelf pijlen gezet in de grafieken (een week geleden voor Trumpverkiezing gemaakt). Bij de termijnpremie is er mean reversion geweest naar de trend en ongeveer drie tot vijfjaar gemiddeldes. De markt gelooft de voorspellingen van de FED niet. De FED zelf ook niet trouwens. Ik dacht (voor Trump) dat het ongeveer volgens de stippellijn zou gaan. Sinds Trump moet de FED iets meer gaan handelen volgens de eigen ‘dots’ denkt iedereen.   

Geen opmerkingen:

Een reactie posten