Populaire posten geschreven in 2013

Goed nieuws van 24/11, 1/9 en met kop en schouder 18/8 http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/08/goed-nieuws-van-de-afgelopen-week-trend.html

In 2013 raakte men eindelijk meer geïnteresseerd in goed nieuws

 

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/03/gerhard-ter-veer-1931-2013.html

helaas ook een zeer populaire post. Hij was een bijzondere man.

 

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/10/qe-zal-ons-altijd-blijven-bezig-houden.html

en dat blijft in ieder geval nog even zo

 http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/07/beschikbaar-inkomen-nederland-nog-als.html

(in 1997, Nederland blijft achter bij België).

Men vond dit schokkend en een reden te stoppen met bezuinigen of om naar Londen te emigreren.

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/07/bas-jacobs-en-de-balansrecessie-met.html

(dat moest een van de drie grote verhalen uit de Beleggingsnota 2014 worden, maar dat is door de noodzaak tot korter schrijven van zo’n ding geschrapt (helaas)).
Maar 2013 was ook het jaar van de val van Reinhart Rogoff http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/04/te-veel-staatsschuld-niet-zo-slecht-als.html

 

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/01/s-in-de-pas-met-de-30-jaar-swaprente-in.html 

(Europa).

 

Verhalen over koper, goud en zilver zijn bijna altijd populaire posten. Hoop doet leven bij de grondstoffenbeleggers en een zwartgallig verhaal doet het altijd al helemaal goed.

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/08/goudvraag-uit-india-en-china-moet.html

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/08/waarom-stijgt-de-olieprijs-terwijl.html

vraag zwak is en aanbod stijgt (longview)

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/06/is-koperprijs-bijna-uitgedaald.html

En dan in het vrolijkere genre:

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/11/te-weinig-zonnevlekken-koude-winter.html

Een van mijn tien verrassingen voor 2014 wordt dat er een elfstedentocht gereden gaat worden.

 

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/02/het-dippen-van-de-koeien-op-de.html

op de boerderij in Murwillumbah, altijd iets waar ik bij een bezoek aan Australië moet meedoen.

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/02/bankiers-hebben-het-gedaan-maar-god.html (wilde dat zo)

Vermakelijke vertelling uit Market Watch.  Maar God schiep ook een Dijsselbloem, die een en ander weer deels ongedaan maakt.

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/01/het-vreemde-begin-van-2013-de-munt-van.html de munt van $ 1 triljoen. (zo’n muntje slaan,daar hoor je niets meer over nu het Amerikaanse begrotingstekort zo veel gedaald is; dit wordt overigens de oplossing voor Japan).

terugblik op de tien verrassingen voor 2013 die ik aangaf per 1 januari 2013

http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2013/01/10-voorspellingen-voor-2013.html

 Voor 2013 had ik het minder bij het rechte eind dan in 2012, maar vergeleken met andere voorspellijstjes hoef ik me niet te schamen. 2012 kwam uitzonderlijk goed uit. Ik wilde de juiste voorspelling hebben om de juiste reden en dat laatste maakte het extra moeilijk.

De bedoeling was voorspellingen te geven voor trends die onderschat worden door de markt. Dat was de bedoeling van Byron Wien, de grote voorganger in 10 voorspellingen die bij hem inderdaad vaak verrassend zijn geweest.

Mijn lijstje

1. Na een zwakke eerste helft trekt de economische groei in de VS fors aan, tot 3%+. 3,5-4% groei in 2014 is daarna goed mogelijk.
 Vonnis: goed. het is nog iets te vroeg, maar de eerste helft van 2013 was zwak en in het derde kwartaal was de groei 4,1% en  mijn voorspelling is dat 3,5-4% voor 2014 mogelijk is.

2. Volgens verwachte QE en de presidentcyclus is een S&P500 van 1620-1650 mogelijk eind 2013, zo blogde ik al. Daarbij hoort volgens de vierjaarscyclus 2013 volatieler te zijn dan 2012, d.w.z. een tussentijdse correctie van 10-15% of erger is mogelijk, maar daarna dus een prachtig herstel.
Vonnis: te pessimistisch, maar het was wel de hoogste voorspelling van de startegen toen. Half goed. Bij die blogpost veronderstelde ik veel minder QE, de taper zou volgens mij in juni starten. Die doorgaande QE zorgde ook voor een lage volatiliteit, dus die volatiliteit was niet hoger dan in 2012.

3. Spanje zou later in 2013 wel eens positief gaan verbazen. Frankrijk zou best wel eens mee kunnen vallen. Portugal dreigt het nieuwe zorgenkindje te worden in Europa.
Vonnis: ongeveer goed. Spanje verbaasde positief qua lopende rekening, rente, beurs, investeringen en niet verder oplopende werkloosheid. Frankrijk viel qua rente erg mee, de paniek die er eind 2012 over Frankrijk was werd de grond ingeboord door kooplust uit Japan waardoor de Franse rente fiks kon dalen. Portugal viel mee, niet tegen, maar is nog wel een zorgenkind. Ik kan nog steeds niet zien hoe Portugal het kan redden zonder aanvullende Europese steun. Het land is veel minder aantrekkelijk voor investeringen dan Spanje.

bevolkingsgroei in de wereld: 4%+ is nog steeds oorlog

http://24.media.tumblr.com/482f9cee0f9dbed6a3ee1cbd5a1e6abf/tumblr_my5h2s6z9k1rasnq9o1_500.png

Het is een oude stelling: 4%+ bevolkingsgroei betekent oorlog. Dan heb je zo veel jonge soldaten, die moeten er op los slaan. Je ziet het nu in Zuid Soedan, Libië en Mali.
De voormalig communistische landen zijn geen bedreiging meer, daar zie je krimp.

verwachte opbrengsten aandelen 2014 per gebied volgens de grote brokers

De voorspellingen voor de beurzen van de belangrijkste brokers, zoals bij elkaar geharkt bij ons in F&C door Robert Plant en Steven Bell.
 Zoals bijna altijd voorspellen ze een stijging van de Amerikaanse koeren met zo'n 5 tot 10%. Bijna niemand durft (zoals bijna elk jaar) meer of minder te voorspellen.
Alleen voor Japan lopen de meningen ver uiteen. Voor Europa is men het ook niet helemaal eens met elkaar.

 

inkomens per hoofd in de eurozone

http://25.media.tumblr.com/0536dbc7660bd1a4c80d07026e05fee1/tumblr_mxcgo1ylWl1rasnq9o1_500.png
Het ijzeren gordijn is nog goed te zien in het plaatje dat de inkomens per hoofd in districten laat zien. De verschillen in Duitsland zijn enorm afgenomen (meer dan ik kan geloven). Het verschil tussen Noord en Zuid Italië heb ik ook wel eens groter gezien.

goed nieuws van de afgelopen week

Heel geleidelijk  beginnen de voorspellingen voor de economische groei in de VS en Europa hoger te worden. Dat dit geleidelijk gaat is maar goed ook, anders zou het leiden tot monetair ingrijpen en hogere inflatie. Een nieuwe recessie lijkt ver weg.
De kans op een recessie in de VS is volgens allerlei indicatoren zeer laag en als er geen recessie in aantocht is, dan zijn er maar betrekkelijk weinig bear markten voor aandelen geweest en die zijn bovendien meestal kort en niet zo hevig. D.w.z. de normale weg voor aandelen is omhoog.

The Great Rotation uit obligaties naar aandelen is nog maar net begonnen, zowel bij pensioenfondsen (deze zijn teleurgesteld in de performance van andere beleggingen zoals hedgefondsen, die te duur zijn en ze zijn te onbegrijpelijk; beide grote zondes tegen hun beleggingsprincipes) als bij de particulieren.
Die interesse van particulieren is geen contrair signaal, het publiek begon in 2007 te verkopen. Dat was een uitstekende timing en hield dat vol tot 2013. Men kwam pas laat terug in de bull markt, maar men begon pas aandelen te kopen toen obligaties negatief begonnen te renderen, eigenlijk niet zo'n gek moment als men risicomijdend is.

De Amerikaanse economie is ongeveer mid cycle en de Europese is pas aan het begin van de cyclus, in de herstelfase. Normaal gesproken betekent dit doorgaande winststijging (in een onduidelijk tempo, het kan beter dan we gezien hebben: aantrekkende groei gaat meestal samen met snellere winststijging.  Of het kan minder hard gaan: de winstmarge is erg hoog, kan moeilijk veel verder omhoog en dan blijft de winststijging achter bij de omzetstijging.
Voorlopig zien we dat de winsten in de VS aan het versnellen zijn. In het derde kwartaal zagen we dit al en in het vierde kwartaal is er volgens de consensus een winststijging van 7,6% vergeleken met vorig jaar. En dat met al die winstwaarschuwingen, een record aantal.
De werkelijke winststijging is vrijwel steeds iets hoger dan de consensus vlak voor het losbranden van het cijferseizoen (de te hoge schattingen zijn er uitgebrand). D.w.z. de winststijging begint normaal te verbeteren gezien de verbeterde stand van de ISM en de PMI's.

Er was weinig economisch nieuws. De initial claims voor werkloosheid in de VS daalden flink, de stijging in de vorige weken lijkt te komen door moeizame , volatiele seizoensaanpassingen. Durable orders waren beter dan gedacht, het verkeer in de havens aan de westkust was drukker, de olieproductie stijgt nog steeds flink in de VS. De desondanks hogere olieprijzen, maar ook koperprijzen wijzen op doorgaande groei, al is de versnelling van november afgebroken.

Op wat langere termijn is er nog steeds een versnelling te zien in de technologische vooruitgang. er wordt druk geschreven over wedstrijden met robots die allerlei taken moeten vervullen. Japan is hier heer en meester. In de NYT stond een artikel dat de computer biologisch gaat functioneren in de toekomst http://www.nytimes.com/2013/12/29/science/brainlike-computers-learning-from-experience.html?hp&_r=0. Het zelf corrigerende vermogen wordt dan een stuk groter, prettig voor de gebruiker die veel fouten maakt zoals ik.

de verbeterende verwachtingen voor de Amerikaanse overheidsfinanciën.

Het kan verkeren. In 2010 voorspelde het budget office nog een oneindig lange periode van tomeloos oplopende overheidsschulden ten opzichte van het BNP en drie jaar later is die stijging ineens voorbij.
Dat men ineens heel anders over de hoeveelheid staatsschuld /BNP gaat denken is niet nieuw. Rond 2000 dacht men dat de overschotten op de begroting zouden doorzetten en de staatsschuld rond 2020 wel zo ongeveer afgelost zou zijn. Dat was hopeloos optimistisch.
Nu lijkt een en ander weer te verbeteren. Op de loer ligt een flink oplopen van de overheidsuitgaven aan gezondheidszorg na 2020, dus veel optimistischer dan het plaatje laat zien lijkt niet goed mogelijk.

Maar stabilisatie na de enorm hard stijgende trend is al heel wat.

postzegelinflatie en forever stamps

De laatste tijd begint men belangstelling te krijgen voor postzegels die altijd geldig blijven en zo een soort inflatiedekking bieden. Ze kunnen dan in waarde stijgen omdat de posttarieven stijgen of door toename van populariteit bij postzegelverzamelaars.
Tot voor kort stegen de posttarieven vrij goed mee met de inflatie.

De laatste tijd ziet men het als een soort komische belegging die het eigenlijk niet zo slecht doet. Een reële rente van nul is niet zo gek meer als vroeger.

.Het gaat zeer slecht met de post door email en de iphones. Men ziet postzegels als een aflopende zaak.

 

Dan kan men duiken met de prijzen, zodat men meer volume zal maken of men kan de prijs omhoog gooien.

Omdat de post nu een soort semi kartel heeft, doet men ineens dat laatste.

De Nederlandse post is dit nu extreem aan het doen. Jarenlang waren de posttarieven in Nederland veel lager dan in de omliggende landen, maar na een bijna 50% stijging in ongeveer een jaar zal dat niet meer het geval zijn voorlopig. Want in alle landen komt men tot dezelfde inzichten. Die forever stamps zijn zo gek nog niet, de posttarieven in de VS zullen ook flink gaan stijgen, veel meer dan de gewone inflatie, Ja, de inflatie in de VS zou wel eens hoger kunnen uitvallen dan men dacht.

dag van de ronde getallen

De AEX kon eindelijk weer de 400 bereiken, al een hele tijd werd hier reikhalzend naar uitgekeken en is het eindelijk zo ver. Sommigen hadden de moed al opgegeven (op IEX staat een plaatje van een columnist die beloofde een sok op te eten als de AEX dit jaar de 400 zou halen en hij voegde de daad bij het woord). In Duitsland hoopt men nog snel de 10.000 te zien voor de DAX en in België 3000, maar dat lijkt voor 2013 net iets te hoog gegrepen.

In Amerika tikte de tienjaars rente de 3% aan.
De Dow Jones is sinds het dieptepunt in 2009 met 10.000 punten gestegen.
De olieprijs West Texas Intermediate was in gevecht om $ 100 op het bord te krijgen.
De zilverprijs kroop weer boven $ 20.

Toch wel vreemd die fascinatie met ronde getallen. Door de psychologie ervan worden het soms echte barrières. de Dow Jones is hier een mooi voorbeeld van 100 was lange tijd een probleem en toen die eenmaal gepasseerd was, kon het doorgaan tot 1000. Daar hikte men zo'n vijftien jaar tegenaan en toen men eindelijk daar echt goed doorheen was in 1982 lag niets in de weg voor 10.000. Na 2000 bleef men maar aanhikken en kwam men eigenlijk niet goed los van die 10.000. Na 2009 lijkt men toch weer zo'n nieuwe sprong te maken en roept men gezien het voorgaande dat de Dow Jones gaat stijgen naar 100.000 voor er een nieuwe pauze komt. Uiteraard is dat wat optimistisch, al gaat het in de verre toekomst natuurlijk wel een keer lukken.

Het in de ban doen van QE: lukt het Yellen de QE-ring in het vuur te gooien?

Het is weer december en dan worden bepaalde films elk jaar weer herhaald. Lord of the Rings was er weer zo eentje. Een hele zit in drie delen met een steeds zwarter wordend scenario. Het kost Frodo steeds meer moeite om vooruit te komen, hoe groot de hulp van Aragorn, Gandalf, Sam en de elfen(nimfen) ook is en alleen maar via een strijd met Gollem lukt het om de verderfelijke ring met zijn ongelooflijke krachten in het vuur te krijgen. 

QE, quantitative easing, is het eigentijdse verhaal van Lord of the Rings. De statement van de FED wordt elke keer langer en dat laat de lijdensweg van QE goed zien.

Die "in de ban van de ring" lijkt zo’n beetje het script van QE te worden. Een verderfelijk iets met ongelooflijke krachten op koersbewegingen. Het lukt maar niet om van die QE af te komen. Elke keer dat men ermee stopte of dreigde ermee te stoppen sloegen de stoppen door op de kapitaalmarkt via lagere koersen en vaak hogere rentes. Met alle mogelijke moeite moet voorkomen worden dat het monster van QE samensmelt met het inflatiemonster. Dan smelten alle (pensioen)vermogens weg en gaat bittere armoede grote delen van het Westen treffen en de Opkomende Landen komen niet meer op.

In de jaren dertig werd QE als hulpmiddel ontdekt door de Japanner Takahashi (plaatje). Hij zorgde voor een herstel van Japan uit de crisis van de jaren dertig (en Japan werd zo sterk dat het half Azië militair veroverde).

Na de Tweede Wereldoorlog had men de centrale banken ook nodig om de staatsschulden te financieren en gebruikte men grote hoeveelheden QE. In Amerika deed men in 1951 QE in de ban. Daarna werd het nauwelijks nog gebruikt totdat Bernanke in de rol van Bilbo Baggins een hele tijd met QE aan de slag ging. Hij kon er niet mee stoppen

en moest daarom de ring overdragen aan Frodo, de sterrol voor Janet Yellen (ze heeft er wel het postuur voor).

kerstman in Europa

Inkomensongelijkheid wereldwijd omlaag, in het Westen omhoog

Inkomensongelijkheid begint snel hoger op de westerse politieke agenda te komen. Het staat nog niet bovenaan, daarvoor is de werkloosheid nog te hoog en de rente (als teken van deflatoire angsten en andere onzekerheden) nog te groot.
De Financial Times had er een aardig artikel over
Capitalism in search of balance http://www.ft.com/intl/cms/s/0/4a0b8168-6bc0-11e3-a216-00144feabdc0.html?siteedition=intl#axzz2oQFLW0Tj
en vooral ook

http://rogerpielkejr.blogspot.nl/2013/12/income-inequality-in-global-perspective.html

 legt een en ander goed uit.

Globalisatie heeft gezorgd voor nivellering van inkomens in de wereld. kapitaal kon overal ingezet worden en daardoor werd het ineens aantrekkelijk om het in bepaalde grote Emerging Markets neer te zetten. Dat was geweldig gunstig voor de mensen aldaar en dan vooral van de middenklasse. In het Westen werd juist de middenklasse geraakt.
Dat is een enigszins omstreden theorie. Die globale nivellering had al eeuwen geleden kunnen gebeuren (arbeid was al meer dan een eeuw goedkoop in Emerging Markets). Maar sinds de ICT-Revolutie en het effectief op gang komen van kapitalisme door de goede voorbeelden van Deng en Singapore kon globalisatie op gang komen met nivellering van de middenklassen in de wereld. De trend lijkt overigens enigszins op zijn retour door de opkomst van fracking en robotics. Daardoor is de VS weer aan het reindustrialiseren en in Duitsland en Japan is er nooit erg gedeindustrialiseerd.

Verder zijn de onderste twee plaatjes illustratief voor de problemen van de jongere generatie in de afgelopen vijftien jaar. Eerst werden ze gigantisch snel rijk, rond hun 30ste verdienden ze al even veel als de babyboomgeneratie op zijn top bij 50-55. Daarna gleden de nu dertigers en veertigers af, iets dat pas hoort te gebeuren rond 60. Dit is moeilijk te verteren: eerst ging het gigantisch goed en toen ineens gigantisch slecht. De jongere babyboomers doen het ook slechter dan de oudere gemiddeld, maar slecht hebben ze het niet mits ze niet te veel schulden hebben. En daar zit nog wat extra pijn bij de ongeveer veertigers: ze hebben veel meer schuld dan de generaties voor hen terwijl hun huizen plotseling geen overwaarde meer hebben in diverse landen (waaronder Nederland en in mindere mate de VS).

Hierboven een plaatje van de terugkeer van de textielindustrie in de VS uit de Wall Street Journal. Door de lagere rentekosten (valuta's van Opkomende Landen afdekken is duur), de nu eindelijk dure yuan en de relatief makkelijke verkrijgbaarheid van leningen en door de lagere grondstoffenkosten en transportkosten is produceren in de VS weer goedkoper.

groei personal income viel tegen in VS

Na een hele reeks goede cijfers komen er wat kleine tegenvallers in Amerika. Persoonlijk inkomen groeide erg weinig in november en in oktober was het negatief dankzij de dichte overheid. De grafiek is vertekend door de enorme dividendinkomsten in december vorig jaar vooruitlopend op de belastingverhoging en de enorme inkomensdaling in januari door die belastingverhogingen.
Het geld moet overigens eerst rollen voordat het verdiend kan worden, dus de zwakke inkomensgroei is nog niet erg voor de groei van het BNP.  Maar het wijst toch op niet al te beste groei in het vierde kwartaal en eerste kwartaal. De investeringen zullen moeten groeien, de huizenmarkt moet herstellen en dan kan de groei toch nog goed boven 3% blijven, waarna de consument ook weer kan aanklampen.

reële Dow Jones op all time high

Onze kaart gaat uit van de S&P en die is nog niet op een all time high. De Dow is al wel op recordniveau. De AEX is nog zeer ver van de top van 705. We zijn nu al in de wolken met 400. In goudprijzen is de DOW dit jaar veel gerezen, maar in bitcoins was het een totaal drama.

(plaatje Bianco)

.

,De industriële productie is deze maand ook op een hoogtepunt gekomen in de VS, de rest van de westerse wereld is op enkele uitzonderingen na nog niet zo ver. Daarom verdient men daar nog geen all time high te hebben

samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

De beurzen sloegen zich verbazingwekkend goed door de onheilstijding dat de FED minder en minder QE gaat doen, $10 miljard minder per maand om te beginnen in januari. Bijbehorende forward guidance van wachten tot inflatie en werkloosheid echt laag zouden zijn stelden de beleggers meer dan gerust. De kogel is door de kerk en dat is minder onzekerheid.

In de VS waren er cijfers over de huizenmarkt die een wat wisselend beeld gaven,maar wel nog de trend van een verdere verbetering van de huizenmarkt na de terugval door de rentestijging aangeven. De groei in het derde kwartaal werd naar boven bijgesteld tot 4,1% (en daarmee ging de productiviteitsstijging mee omhoog tot een mooie 3%) door hogere consumptie en betere finale vraag, daarmee zorgend voor hogere groeivoorspellingen voor het vierde kwartaal (en zelfs 2014). De initial claims voor werkloosheid waren voor de tweede week op rij fors omhoog. Een deel wordt toegeschreven aan de sterk fluctuerende seizoenaanpassingen in de decembermaand. Maar toch, dit is tegenvallend. Enkele wekelijkse cijfers zijn ook minder goed volgens The Bonddadblog http://community.xe.com/forum/xe-market-analysis/weekly-indicators-coincident-indicators-soften-december-edition, maar het is nog niet zorgelijk, slecht. Leading indicators stegen een hoge 0,8% in ovember (0,1% in oktober, meevallend gezien de overheid die dicht was).
  De Phillyfed en Empire State survey, voorlopers van de ISM waren iets omhoog, maar niet zo veel als gehoopt. De inflatie was fractioneel hoger met 0,2% voor de kerninflatie en 0 voor de totale inflatie over november.

De indicatoren voor Duitsland verbeterden verder. De ZEW staat met 62 behoorlijk hoog. De PMI is met 54,2 ook goed. In Frankrijk is de PMI maar 47,1. Het handelscijfer van Italië was + € 4 miljard in oktober (+0,8 miljard in september, in vroegere jaren had Italië flinke tekorten).
Uit Engeland blijven maar meevallende cijfers komen (over werkloosheid, vertrouwen, huizenprijzen)  bij een zeer lage inflatie

De leading indicators in China stegen een nette 1,4% in november, maar men maakte zich drukker over de sterk stijgende depositorentes, ook na ingrijpen van de centrale bank (maar die blijft even verruimen, dus die rentepaniek is zo voorbij).

goed nieuws van de afgelopen week: QE, groei VS, Mexico

De markt raakte niet van slag toen onverwachts Bernanke c.s. aankondigden in januari al QE te gaan verminderen. Weer een onzekerheid minder en extra beloftes dat de FED-rente rond 0 blijft hangen tot de werkloosheid lange tijd onder 6,5% zal zijn gedaald en de inflatie als te laag wordt beschouwd (onder 2%). het gaat dus beter met de Amerikaanse economie, maar de FED blijft nog jaren uitermate royaal.

De groei van het BNP over het derde kwartaal in de VS 0,5% werd naar boven bijgesteld naar 4,1% op een betere finale vraag, hogere consumptie. Dat leidde tot opwaartse bijstellingen voor de groei in het vierde kwartaal (geen 1%- maar 2%+). Arbeidsproductiviteitsstijging was 3% (goed voor winsten en lonen) en daardoor daalden de arbeidskosten per eenheid product in het derde kwartaal 1,4%.

Leading indicators wijzen op een verder herstel van de economieën in de wereld. In de VS stegen de leading indicators over november met 0,8% (in oktober 0,1%). De Baltic Dry Indicator zet drie jaars hoogtepunten, een teken dat de wereldhandel verbetert. Industriële metalen doen het qua prijsstijging beter dan de edelmetalen, meestal ook gunstig voor de economie. Cyclische aandelen, hoge bèta-aandelen doen het ook goed en dat wijst op cyclische groei.
Financials doen het redelijk goed en daarmee lijkt de noodzaak voor reddingsoperaties steeds minder te worden en kan de kredietgroei in o.a. de VS aantrekken.
In de VS is het ondernemingsvertrouwen aan het herstellen en men begint wat geloofwaardiger te beloven dat men ook gaat investeren naast het terugkopen van eigen aandelen, verhogen van dividenden en terugbetalen van schulden.

De handelscijfers van Italië waren opnieuw fors beter en dat wijst erop dat men in Italië steeds makkelijker zelf hun mammoetsstaatschuld kan financieren. En Dijsselbloem kijkt behoorlijk geloofwaardig als hij vertelt over de vorderingen van een Europese bankenunie, waarbij vooral de belegger en spaarder betaalt voor misstappen van banken en niet de overheid.

Er komen ook weer wat positievere verhalen over enkele Emerging Markets los. Mexico is de lieveling (vooral tegenwoordig op hervormingen in de energiesector, dat ook buitenlanders daar een aardige peso aan mogen verdienen). FDI, foreign direct investments, was plotseling erg zwak geworden in 2013, maar het tij is de laatste maanden spectaculair aan het keren. In India hoopt men dat de politiek zich gunstig gaat ontwikkelen. Ook over Taiwan probeert men koopverhalen uit de duim te zuigen.

China passeerde VS als grootste markt voor on line verkopen

De Chinese economie is nog veel kleiner dan de Amerikaanse, maar de e-commerce is al groter en groeit veel sneller.

groei in VS naar boven bijgesteld

De groei over het derde kwartaal in de VS werd nog een keer naar boven bijgesteld. De eerste raming was 2,8% terwijl de consensus aan 2% zat te denken, de tweede was 3,6% dankzij voorraden en de derde keer werd het 4,1% door een betere finale vraag.

De tweede bijstelling leidde tot neerwaartse bijstellingen voor het vierde kwartaal richting 1%, maar de derde bijstelling tot opwaartse verwachtingen richting 2,5-3%.
De detailhandelsverkopen zijn duidelijk aan het aantrekken (autoverkopen plus de rest), na onder trend te zijn geweest in het derde kwartaal. De trend is stijgend.

De huizenmarkt zorgt weer voor groei (plaatje AGMR), na de zwakte door de rentestijging.

Alleen de initial claims voor werkloosheid wijzen ineens op zwakte. Het plaatje hierboven laat de procentuele stijging van de initial claims zien op kwartaalbasis en de economische groei per kwartaal. De stijging van de initial claims van de afgelopen twee weken laten ineens een zwakte zien in de economische groei (misschien gaat groei in eerste kwartaal 2014 tegenvallen). Kennelijk krijgen we maar 2% groei in het vierde kwartaal. We zullen zien.

ratio goud/zilverprijs en steilheid rentecurve in Europa

De verhouding van de goudprijs versus de zilverprijs zegt vaak iets over de rentecurve. Bovenstaand plaatje is van de steilheid van de Duitse swapcurve (10 jaars rente minus 2 jaars rente) en de ratio goud/zilverprijs. Die lijkt twee maanden leidend te zijn geweest. De verklaring waarom dit zo zou zijn is dat zilver allerlei industriële toepassingen heeft en de zilverprijs loopt daarom op tegende goudprijs als het beter gaat met de economische groei.
Het plaatje laat zien dat er enig verband is geweest in de afgelopen tien jaar tussen de relatieve zilverprijs en de steilheid van de yield curve.

Na 2009 wordt het verband anders door QE en forward guidance. De yield curve is lang niet zo steil als de relatieve zilverprijs aangeeft.
Maar nog steeds zie je lange periodes waarin de goudprijs het beter doet dan de zilverprijs en andersom. Omslag van die relatieve trend leidde tot omslagen in de steilheid van de rentecurve.
Voorlopig ljkt de rentecurve nog steiler te kunnen worden gezien de zilverprijs relatief tot de goudprijs. De rode lijn loopt wat voor. Als die wat meer uitgebreid gaat dalen, wordt het tijd te geloven in een meer uitgebreide vervlakking van de rentecurve.

de bubbel in museums

Er is wereldwijd een enorme bubbel aan museums aan het ontstaan. Nederland staat daarbij net niet in de top tien in de wereld.
Men (The Economist) telde zo'n 55.000 musea, het dubbel van 20 jaar gelden. Er zijn nu vele nieuwe speciale museumzones gepland (zo doet men dat in Opkomende landen) en daar gaat men het komend decennium zo'n $ 250 miljard uitgeven.
bron: http://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2013/12/daily-chart-18
Toerisme is een sterk groeiende sector in de wereld in de komende nieuwe tijden.

koffieprijs wel erg veel gedaald in 2013. 2014 hoort beter te worden voor de koffieboeren.

Koffie is zo ongeveer het meest in prijs gedaald van alle grondstoffen in 2013.

Het verschil tussen robusta en arabica is nog maar klein geworden. Men ziet nu prijsherstel komen omdat koffie zo goedkoop is geworden dat men de duurdere soorten wat meer gaat gebruiken.

De hoop is dat Chinezen ineens koffie gaan drinken. Zouden Chinezen zich eindelijk vol gaan laden met koffiebonen, of blijven het pseudo-engelsen die zich tegoed doen aan theeblaadjes
Dat hadden ze natuurlijk ook in 2013 kunnen gaan doen. Afijn, het koffiegebruik groeit stevig in China, maar was niet genoeg om de koffieprijs op

Neville Hill: terugkeer van de animal spirits in Engeland belangrijkste ontwikkeling van 2013

Een hele rij aardige grafieken bij Business Insider. http://www.businessinsider.com/most-important-charts-2013-12?op=1
Bovenstaand plaatje van Neville Hill vond ik interessant en hoopgevend.
Het herstel uit de kredietcrisis was heel zwak. De consument consumeerde niet en het bedrijfsleven investeerde niet, terwijl men toch genoeg cashflow had om dit te doen.
Eerst zijn heel wat verklaringen afgegeven dat het bedrijfsleven geen afzet zag omdat de consument moest deleveragen en zo.
Maar bovenstaand plaatje maakt het voor het VK meer plausibel dat men niet ging investeren: men zag gewoon de winsten niet. Er was wel winstherstel, maar men zag boven gemiddelde problemen met de winstgroei. Pas sinds enige maanden verwacht men weer een normale winstgroei. Nu gaat men dus wel investeren.
In de VS en enkele andere landen is de situatie niet anders. Het lijkt er op dat de groei in enkele belangrijke landen gaat meevallen in 2014 (caveat: Obamacare in de VS).

huizenmarkt VS weer omhoog

De Amerikaan is er overheen dat de hypotheekrente wat hoger, hij koopt gewoon een nieuw huis. Het niveau van huizen in aanbouw genomen schiet weer omhoog, maar is nog steeds bijzonder laag.

Het sentiment van de huizenbouwers (NAHBMI) sprong weer omhoog en dat lijkt weer meer goede cijfers over de Amerikaanse huizenmarkt te beloven.

markt blij met onverwachte taper van QE

Terwijl enkele mensen al scenario's klaar hadden staan hoe ze moesten gaan kopen als de wereld verging (taper van QE aankondiging), ging daardoor de beurs omhoog in plaats van omlaag. Een paar seconden schrik en dan hosanna.
Tja. de taper is maar klein en met zo veel mitsen en maren omgeven dat er ngog hel wat QE mogelijk is en de FED-rente in geen velden of wegen verhoogd gaat worden, al helemaal niet als de inflatie onder de 2% is en de werkloosheid behoorlijk lange tijd onder de 6,5% gezakt is.

Daar stond het dan (vette woorden zoals aangegeven door calculated Risk).
 : "In light of the cumulative progress toward maximum employment and the improvement in the outlook for labor market conditions, the Committee decided to modestly reduce the pace of its asset purchases. Beginning in January, the Committee will add to its holdings of agency mortgage-backed securities at a pace of $35 billion per month rather than $40 billion per month, and will add to its holdings of longer-term Treasury securities at a pace of $40 billion per month rather than $45 billion per month."

And on forward guidance: "The Committee now anticipates, based on its assessment of these factors, that it likely will be appropriate to maintain the current target range for the federal funds rate well past the time that the unemployment rate declines below 6-1/2 percent, especially if projected inflation continues to run below the Committee's 2 percent longer-run goal."

Market Watch had al als commentaar over hoe erg QE was volgens de experts:
MarketWatch.com – Doomsday poll: still a 98% risk of 2014 stock crash
Commentary: Psychological realities as new year dawns end irrational exuberance
Yes, “Doomsday poll: 98% risk of 2014 stock crash” was my midyear headline. And yes, it still fits. Why? Because in the new year, after the irrational exuberance of the “Christmas rally” passes, reality will set in. Remember the dark warnings from last January through the fall? Fed even saw an “unsustainable bubble” … Bill Gross: “Credit Supernova” … Jeffrey Gundlach: “Kaboom Ahead” … Charlie Ellis: “Don’t own bonds” … Gary Shilling: “Shocker” … Nouriel Roubini: “Prepare for perfect storm” … Peter Schiff “doubling down” on his “doomsday” prediction … InvestmentNews’s warning to 90,000 advisers: “Tick, tick … boom!” Then a sudden, dramatic psychological twist: The investors’ collective brain tired of the negativity in mid-October after the last bearish headline: “America’s economic guillotine dead ahead.” A week later the reversal: “2014 ‘Year of the Boom’ bet on the bulls,” quoting Bank of America’s chief strategist: “Bulls roaring. Hot race to the New Year. Then beyond into a booming, bullish 2014 rally … Great Gatsby’s spirit is back in America. Top billing. Let the good times roll. Come join the party.” By November irrational exuberance was accelerating, in full holiday mode: Headline, “Shiller’s hot P/Es powering a ‘Roaring Bull’ till 2017,” dubbed the 2014 “Katy Perry market.” A week later, another headline added: “10 reasons to be a bull in 2014.”

obesitas in Nederland onder gemiddelde van rijke landen.

Het is weer tijd om je druk te maken over hoe dik en rond je je eet, al kun je dat beter tot januari uitstellen.
De BMI van de Nederlandse man schijnt iets meer dan 25 te zijn, heel wat minder dan de 29 van de Amerikaan, maar meer dan de ruim 23 van de Japanner. De Amerikaan is gemiddeld dikker, kleiner en volgens de schoolscores dommer dan de doorsnee Nederlander. Het einde van de Pax Americana lijkt in zicht.

kerstlunch fiduciaire groep/ strategie

Gisteren was de gezellig kerstlunch bij Willems op de Willemsparkweg met de fiduciairen. Ernst sprak zijn tevredenheid over het zakelijke jaar en de mensen uit en daarna werd het tijd voor de innemende mens. Ernst Hagen meest rechts, Jitzes Noorman meest links, en naast mij Rishi Doerga en tegenover me Hans Fortuyn. Ruud Oude Wolbers was helaas ziek. Na nog wat doorborrelen was het me te moeilijk om gisteravond nog iets te bloggen, vandaar dus.

Çhina als slokop van olie en gas in komende jaren

China gelooft heilig in urbanisatie als tovermiddel voor groei

industriële wereldcyclus zo sterk als ISM beloofde

De laatste tijd waren er wat zorgen dat de industriële productie achter bleef bij de ISM en PMI's.  Vandaag werden de vrezenden behoorlijk gerustgesteld (al strooide de EMpire index wat roet in het eten met de daling). De industriële productie in de VS groeide met 1,1%.
Ook de voorlopige PMI's van markit waren gunstig in Europa (broodnodig na de daling van de industriële productie in Duitsland in oktober). De markits PMI's zijn veel meer up to date. Het herstel in uropa is zeer bemoedigend.

samenvatting financieel economisch nieuws van de vorige week

Angsten voor terugneming van QE voerden de boventoon boven toch meestal wel goed economisch nieuws. Alleen de enorme stijging van initial claims voor werkloosheid (na vertekening door Thanksgiving Day) viel uit de toon. Het record aantal winstwaarschuwingen en guidance voor het vierde kwartaal in de VS is meestal een contraire indicator.

De flow of funds cijfers van de FED over het derde kwartaal lieten zien dat de Amerikanen weer record rijk zijn (niet per hoofd) en dat de schuldenafbouw is gestopt (en daarmee de balansrecessie). De cashflow van bedrijven is nog steeds groter dan de investeringen (gunstig voor credits als belegging, weinig defaults en verkeerde overinvesteringen).
Men knutselde een deal over de overheidsbegroting in de VS in elkaar die tot 2015 geldt. Stanley Fischer, de overgekwalificeerde leermeester van Bernanke, Draghi, Summers, werd in de media getoetst als vice voorzitter van de FED (als er een storm van kritiek opsteekt, serveert Obama hem weer af,de huidige verontwaardiging is niet groot genoeg). Groothandelsvoorraden stegen behoorlijk in oktober, maar minder dan de verkopen. Detailhandelverkopen over november waren beter dan gedacht. Genoeg reden om de verwachte groei voor het vierde kwartaal naar boven bij te stellen.

In Europa kromp de industriële productie in Dutsland en Frankrijk, maar steeg in het VK. De voorlopige inflatiecijfers over november wijzen op stabilisatie tot licht hoger.

In Japan waren de meeste cijfers beter (consumentenvertrouwen, industriële productie,, kredietgroei, nieuwe orders machines), al werd de groei over het derde kwartaal wel neerwaarts bijgesteld van 1,9% naar 1,1%. Het tekort op de handelsbalans werd groter (maar nog steeds overschot op lopende rekening).

In China groeide de industriële productie net als in vorige maand 9,7% op jaarbasis. Nieuwe leningen namen behoorlijk toe. China groeit in behoorlijk tempo door, maar de groei neemt wel iets af ten opzichte van het derde kwartaal. De inflatie daalde van 3,2 naar 3%.

goed nieuws van de afgelopen week: meer aanwijzingen voor betere groei in VS, hogere loongroei, einde balansrecessie

De voorspellingen voor 2014 komen binnen en voor het eerst in heel wat jaren ziet de meerderheid dat het glas economisch gezien meer dan halfvol is. Men vertaalt dat naar een zonnige kijk op de beurzen. Dat hoeft geen contrair signaal te zijn, zo lang er geen schokken optreden , de FED geen rare dingen doet, de winstvoorspellingen voor 2014 en 2015 stand houden en de economische groei boven consensus is.
Zelfs super perma bear Rosenberg ziet kansen voor de economie, uiteraard wel  kansen die voor een guur beursklimaat zullen zorgen: het Beige Book staat vol met opmerkingen over hogere loondruk in tal van sectoren (goed voor extra loonopslag voor 35% van de werkenden). Waarom maken mensen zich druk over misschien iets tegenvallende kerstverkopen als men in plaats daarvan een auto koopt. Dat helpt de consumptieve groei toch veel meer.

Groei boven consensus lijkt een logisch gevolg te worden van het zien van allerlei verbeterende trends met in het achterhoofd dat het de afgelopen jaren economisch toch slechter uitpakte dan de consensus dacht (maar niet slechter dan de perma bears voor hielden). Men voorspelt nu met de handrem er op. Is de balansrecessie voorbij? Hoe kon dat toch zo maar gebeuren zonder even de voorspellers te waarschuwen (alhoewel wel degelijk gezien door bijvoorbeeld Reinhart, of, recentelijk Cullen Roche http://pragcap.com/the-balance-sheet-recession-is-over op basis van de flow of funds cijfers van de FED, waaruit blijkt dat de consumenten weer begonnen zijn aan aan releverage in plaats van deleverage)? Men vindt een voorspelling van 3% groei voor 2014 in de VS al als uiterst gewaagd, men (inclusief Reinhart) voelt gewoon dat er weer iets komt waardoor de groei gaat tegenvallen. Amerikaanse politici willen immers onzekerheid creëren, de ECB wil niets doen aan de te lage inflatie, ook al zijn de leden van de europeriferie samen met Frankrijk ruim in de meerderheid, China is een aflopende zaak en Japan dat bestaat straks niet meer als economische grootheid nadat ze de btw 3% verhoogd hebben. Emerging Markets is buiten China een Double Deficit Club volgens Morgan Stanley, die steeds meer leden gat krijgen. Die gaan hun deflatoire krachten aanwenden om bij ons de importprijzen ver onder nul te krijgen.

Veel aandelenbulls leidt niet van zelf tot een bear markt, zo lang ze nog niet uitgekocht zijn. En dat lijken ze nog niet. Pensioenfondsen gaan hun gewichten in aandelen verhogen (ze verkopen andere beleggingen die het goed deden tot 2013, maar in 2013 teleurstelden, de meeste van de zogenaamde diversifiers). De Great Rotation van particulieren uit vastrentende waarden naar aandelen is nog maar net begonnen en lijkt  door te zetten. De Bank of Japan lijkt meer aandelen te willen gaan kopen en troggelt steeds meer beleggers hun Japanse staatsleningen af, die in arren moede dan maar iets anders kopen, waaronder aandelen.

En de seasonals zijn van half december goed voor aandelen (plaatje Strategas)

Het economische nieuws van de afgelopen week liet een aantrekken van de retail sales in de VS zien, terwijl men toch nog extra voorraden wilden hebben. Heel wat economen repten zich daarom om hun voorspelling van de groei in het vierde kwartaal voor de VS te verhogen van onder 1% tot boven 2%. Men werd het in de VS zo waar eens over de begroting van de overheid tot 2015, waarbij de republikeinen iets te veel kregen, maar dat is niet zo erg. De NFIB, barometer voor midden- en kleinbedrijf steeg weer (maar staat nog steeds op recessieniveau, verdere stijging is nodig).

record aantal winstwaarschuwingen in de VS

Geheel tegen de stijging van de ISM in zitten Amerikaanse bedrijven ons suf te waarschuwen dat de winsten niet zo mooi zullen zijn als de analisten ons voorhouden. Na die waarschuwingen met bijbehorende winstaanpassingen gaan de winsten uiteraard wel weer meevallen.

Luisteren de analisten wel gehoorzaam genoeg naar al die waarschuwingen?

Inflatie niet lager in Amerika (Goldman Sachs)

Op het ogenblik is er een overdreven gevoel dat de inflatie niet kan stijgen, zelfs niet in de VS. Goldman Sachs had een heel verhaal hoe zij de inflatie zagen. Bovenstaand plaatje laat zien dat de
werkloosheid niet langer te hoog is om een nog lagere kerninflatie te forceren.

Bianco ziet economische groei in de VS niet herstellen

Op het ogenblik is er een enorme stroom van publicaties losgebarsten met de voorspellingen voor 2014. Iedereen vertelt hetzelfde verhaal: de economische groei zal volgend jaar beter zijn in de VS en Europa.
Alleen de perma bears en de verkopers van hedgefondsen blijven zoals het hun ook betaamt hel en verdoemenis voorspellen.

Bianco is een semi perma bear en probeert vertwijfeld te zoeken naar redenen waarom de groei alweer zal tegenvallen. Al vier jaar op rij wordt een flink herstellende groei verwacht voor de VS en al vier jaar kwam er niets van terecht, de ene keer door Europa, de andere keer door de huizenmarkt en dan weer door politici die een fiscaal klif en benauwend schuldenplafond creëren.De consensus moest elke keer schoorvoetend de verwachtingen terugschroeven en de voorspellingen van de FED (ex Yellen) waren geen haar beter (alleen Yellen kwam met nog enigszins correcte voorspellingen aanzetten).

Voor 2014 heeft dus iedereen weer rozige voorspellingen. Volgens Bianco moeten die ook deze keer weer flink door de shredder richting een benepen percentage. Men maakt zich nog helemaal niet druk over de vreselijke invloeden van Obamacare op de economie. Je betaalt je er blauw aan en je krijgt het gewoon niet. Veel bedrijven zullen genoodzaakt zijn hun mensen bij drommen op straat te zetten vanwege de enorme kosten.
Niemand heeft nog de groeivoorspellingen aangepast op het onheil van Obamacare.

Je kunt heel betrouwbaar raden op welke partij Bianco stemt. Ik denk wel dat Obamacare zal zorgen dat bedrijven slechts zeer voorzichtig mensen blijven aannemen, maar dat de economiche groei deze keer positief gaat verrassen: eerder 4% dan 2%.
Maar ik ben het wel met Bianco eens dat Obamacare een onderbelicht groot risico is voor economische groei in de VS.

Heineken stelt even teleur

Op lange termijn is Heineken een geweldig aandeel geweest. De winststijging was enorm en de koersen gingen mee met de winst. Af en toe ging het harder, zoals eind jaren 90. In 2009 was Heineken net als bijna alle aandelen enorm ondergewaardeerd.
Het afgelopen jaar ging Heineken tegen de trend in omlaag. De verwachte winst ging ook omlaag, mede door de dure aankoop in Azië (en nu weer in India tegen 97 keer de winst). Pas als de verwachte winst per aandeel weer gaat stijgen lijken er betere tijden tegemoet te komen voor Heineken. Dat hoeft gezien de historie niet zo lang te duren hoop ik.
N.B. ik heb geen aandelen Heineken en je hoort bij dit soort verhalen altijd een disclaimer te geven dat het geen beleggingsadvies is, handelen blijft altijd op eigen risico.

Is Stanley Fischer een naar mannetje dat alle dromen over QE die beurskoersen naar tomeloze hoogten zou brengen in gruzelementen gaat slaan?

Fischer heeft zich duidelijk uitgelaten dat de FED van al die QE af moethttp://www.bloomberg.com/news/2013-12-12/fischer-seen-bringing-crisis-fighting-skills-to-no-2-fed-post.html

Alhoewel hij het er mee eens was dat QE1 nodig was, zelfs Bernanke geholpen heeft het te doen http://blogs.wsj.com/washwire/2013/11/19/fed-effort-to-boost-growth-dangerous-but-necessary/

De man die in Israël al in 2009 de rente omhoog zond http://www.washingtonpost.com/blogs/wonkblog/wp/2013/02/15/stan-fischer-saved-israels-economy-can-he-save-americas/

Een ruziezoekende man die wel even aan Janet gaat uitleggen hoe ze een en ander moet doen. Is hij te dominant vanwege zijn gezag als leermeester van Bernanke, Summers en Draghi in betere tijden? Stelt Obama Yellen onder curatele omdat hij toch al nooit vertrouwen in haar had gehad en liever Summers zag als baas van de FED?

Brengt hij het moeizaam opgebouwde geloof in forward guidance om zeep?  Dat Yellen moet stoppen met forward guidance omdat je de toekomst niet kunt kennen? http://blogs.wsj.com/economics/2013/09/23/the-key-to-forward-guidance-dont-give-it-fischer-says/ (Dit is een grote zonde: je moet als FED (en politicus) geloofwaardig liegen, iets onmogelijks beloven dat de mensen geloven en door dat geloof komt alles dan toch weer goed.

Is Fischer een gevaarlijk sujet die de dollar wil verzwakken zoals hij met de shekel deed en Paul Krugman zo graag wil (het is het recht van Amerika om de groei buiten Amerika te verzwakken. De dollar is onze munt, jullie probleem) http://www.bloomberg.com/news/2013-12-12/fischer-seen-bringing-crisis-fighting-skills-to-no-2-fed-post.html

Oeps.

 

.

Hurstsignaal vogens Tom Noach http://2.bp.blogspot.com/-CoZvZnJtxN8/UqkzG1NKciI/AAAAAAAABU4/ZMnQ0oa25oE/s1600/PRT.png

bij beurskings Overigens ziet hij van morgen tot circa  10 januari een opleving van de koersen en hij heeft het vaak goed gehad. Zo erg is het ook weer niet, dat gedoe met de FED.

 

werkloosheid in Europa

http://25.media.tumblr.com/c144b03823f12f206aff86450759ea51/tumblr_mx57iqVXSK1rasnq9o1_500.png
Beieren-Oosterijk-Zwitserland plus Noorwgen is waar de werkloosheid het laagste is. De tweedeling van Italië is goed te zien, Oost Duitsland ook. Werkloosheid in Roemenië valt mee, net als die in Turkije. Werkloosheid in Noord Frankrijk is hoog.

onroerend goed (aandelen) Japan

Misschien dat Japans onroerend goed het beter gaat doen. Voorlopig is er nog maar weinig van te zien, al is het geloof in dalende huren en grondprijzen wel verdreven. Er zijn wel positieve ontwikkelingen te signaleren. Het aantal transacties trekt aan. De algemene inflatie trekt aan, al komt dat vooral door het wegvallen van kernenergie waardoor dure olie geïmporteerd moest worden.
Pensioenfondsen kopen weer onroerend goed. Het enorme GPIF fonds lijkt flink onroerend goed bij te willen kopen. Zelfs het ABP koopt Japans onroerend goed.

De zwarte lijn zijn Japanse REITS. De rode lijn zijn Amerikaanse REITS. De groene lijn is van aandelen van Amerikaanse huizenbouwers. De blauwe lijn is van Simon Property group, de grote winkel REIT in de VS en de grote winnaar op lange termijn. Sinds mei (dreigen met vermindering QE) blijven zelfs in Japan onroerend goed REITS achter.