De laatste dagen begint er ongerustheid te ontstaan over het economische herstel in de VS. Het herstel gaat niet als normaal. Het probleem is niet zo zeer dat consumptie achter blijft omdat de consument zich niet extra in de schulden gaat steken. Het probleem is dat de huizenmarkt niet herstelt. Housing starts is een leading indicator die het herstel in een normale recessie aankondigt. Deze keer blijft de bouw een ramp zowel voor de huizenmarkt (uitzonderlijk) als de commercieel onroerend goed markt (normaal).
De enorme val van de huizenverkopen in mei is niet zo raar: je moet wel een enorme eikel zijn om een huis precies één maand te kopen ná het verlopen van een subsidie van $ 8.000.
Voor doorgaande groei in 2010 is absoluut nodig dat initial claims wat afnemen, overheid VS blijft doorgaan met investeringen in infrastructuur.
Enkele leading indicators beginnen nu een double dip te voorspellen: de wekelijkse ECRI cijfers en de bani index van het vertrouwen in de bouw. In het bovenste plaatje is te zien wat het verband is geweest tussen halfjaarlijkse groei in de VS en deze twee indicatoren (vraag is of bouw nog zo veel extra schade kan aanrichten als bami index aangeeft, nu de bouw als meer dan 70% kleiner is dan normaal). Toch is het voldoende om een punt toe te kennen aan het new normal.
Gelukkig wijzen niet alle leading indicators op zwakke groei. De officiële leading indicators, vooral samen met de Chicago Activity index, wijzen nog wel op goede economische groei (zie ander plaatje).
Mijn conclusie is dan ook dat het huidige herstel zwakker is dan de normale cyclische krachten vanuit de voorraadcyclus/ investeringscyclus in software & equipment aangeeft, totdat de huizenmarkt ook mee gaat doen. In de VS kan dat (in aanvankelijk bescheiden mate) het geval zijn in 2011 als de werkloosheid maar niet oploopt en er een oplossing komt hoe banken hun verstrekte hypotheken weer kunnen securitiseren. In ons boek hebben we gesteld dat het stilvallen van de securitisatiemarkt voor met name hypotheken de hoofdreden is waarom de kredietgroei (vooral hypotheken dus) zwak moet blijven. Men begint nu langzaam in te zien dat de securitisatiemarkt weer op gang moet komen (http://www.nakedcapitalism.com/2010/06/the-buyers-strike-in-the-securitization-market.html). Hoe dat moet weet ik niet, maar er zullen extra zekerheden nodig zijn en de oorspronkelijke bundelaar van hypotheken moet meedelen in eventuele verliezen bij te roekeloze hypotheekverstrekking. Dat is allemaal niet geregeld en daarom zie ik de securitisatiemarkt voorlopig niet herstellen en daarmee blijft de hypotheekproductie afhankelijk van het (langzame) herstel van het kapitaal van de banken (via minder afschrijvingen op slechte schulden en steile rentecurves).
De overheid kan de groei het beste bespoedigen door zeer veel in infrastructuur te investeren (liefst met grote medeparticipatie van pensioenfondsen) totdat de huizenmarkt herstelt (de aanname is wel dat er goede mogelijkheden voor infrastructuurinvesteringen zijn, zoals in EM en de VS; Europa/ Japan heeft het wat dat betreft moeilijker en kan eigenlijk slechts terugvallen op infrastructuur voor Groene Revolutie).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten