Er is een hele strijd losgebarsten of de huidige rentes een bubbelniveau aangeven of niet.
De bubbelniveautheorie wijst op record lage rentestanden die niet eerder zijn voorgekomen in het Bloomberg tijdperk. De doorsnee handelaar heeft daardoor geen ervaring waar hij op kan terugvallen. De zeer ouden van dagen kunnen zich nog de 2% lange rente in de VS en Engeland in de Tweede Wereldoorlog herinneren, toen alles toch wel heel erg onzeker was en het vaderlandslievend werd geacht om "war bonds" te kopen (ook na een recessie in 1957 was de rente even zeer laag).
De inflatie gaat stijgen op lange termijn zeggen de bubbelaars en niet zo'n beetje ook. Als je dan ook weer een redelijke economische groei hebt, dan zit je zo boven een rente van meer dan 5%.
De Nieuwe Normalen vinden dat een achterhaalde theorie. De FED houdt de rente nog jaren op 0% en blijft voor enorme bedragen obligaties kopen (monetisering van de staatsschuld). Ondertussen zal de inflatie omslaan in deflatie vanwege de enorme onderbezetting in de economie en hoge werkloosheid. Normaal is dat de 30-jaars rente 2% hoger is dan de FED rente, dus de 30 jaars rente hoort 2% te zijn en niet de huidige 3,6% in de VS. Als er deflatie komt zal men die 2% als een rijke vergoeding zien in reële termen.
De ouden van dagen moeten toch een waarschuwing loslaten: over het algemeen geldt dat hoe lager de inflatie is des te lager ook de rente is. Maar als er deflatie komt, dan stijgt de rente juist naarmate er meer deflatie komt. Dan gaat de overheid of niet terugbetalen of zo veel geld bijdrukken dat er ineens een hoge inflatie gaat ontstaan na bijvoorbeeld drie jaar.
Deflatie als argument voor een zeer lage rente is dus gevaarlijk.
Die deflatie komt er niet, omdat de groei wereldwijd hoog is: de Emerging Markets houden de wereldgroei boven 4% en daardoor gaan de grondstoffenprijzen omhoog. Er wordt zo weinig gebouwd dat huurstijging onvermijdelijk is. Overal gaat men belastingen verhogen om begrotingstekorten te verminderen en deflatie te voorkomen.
De werkloosheid is in veel landen helemaal niet zo hoog dat er geen looneisen kunnen komen. De Duitse vakbonden zouden wel gek zijn als ze volgend jaar niet heel wat meer gaan eisen dan in de afgelopen jaren.
Het is overigens wel opvallend hoe bang iedereen op het ogenblik is, terwijl de volatiliteit (VIX) niet erg hoog is. Er zijn volgens diverse surveys (zie meest populaire artikel Market Watch) nu meer beren en minder bulls dan begin 2009.
Men kiest voor goud als beste beleggingscategorie, dan voor obligaties en dan pas voor aandelen. De zekerheid van goud is belangrijker dan de hogere inflatie die de hoge goudprijs uitstraalt (dat is namelijk in strijd met de deflatieangst die de nieuwe goudkopers hebben). Daarom koopt men toch graag staatsobligaties, ondanks het inflatierisico op lange termijn.
Aandelen hebben een historisch gezien ongeveer normale waardering zo vindt men, maar de tijden zijn te onzeker en in het Nieuwe Normaal gaan de koerswinstverhoudingen achteruit totdat een schreeuwend laag niveau is bereikt (daarvoor moeten de koersen nog minstens 30% achteruit). Wel zegt men dat qua relatieve waardering aandelen zeer goedkoop zijn en staatsobligaties duur.
Dat is allemaal moeilijk met elkaar te verenigen. Het verhaal moet ongeveer zijn dat de westerse wereld nog nooit zo onzeker is geweest, Emerging Markets volkomen onbelangrijk en verdoemd zijn als het westen wegzakt, de rente richting nul tendeert, maar valuta's de een na de ander onderuitgaan, waardoor je beter goud kunt hebben. Aandelen zijn nog niet goedkoop genoeg en bij de wegzakkende groei horen structureel lagere winsten.
Het eenvoudigere verhaal is dat aandelen razend goedkoop zijn vergeleken met obligaties en dat de winstgroei door hoge groei in Emerging Markets en door de hoge werkloosheid (dat garandeert bijna stijgende winstmarges) onderschat wordt. Het is moeilijk voor te stellen dat de obligatie vigilantes (de waakzamen, de bangerikken voor alles wat fout gaat, d.w.z. de superieure beleggers de afgelopen jaren) nog lang genoegen blijven nemen met zo'n lage lange rente, vooral de Chinese vigilantes die dadelijk op ongekende wijze uitgekafferd gaan worden in de Amerikaanse verkiezingsstrijd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten