Het kwartaalverhaal van Jeremy Grantham, G van GMO, is altijd verplichte kost, bijna altijd leerzaam.
Grantham is een aanhanger van de versie van de pessimistische kaart van de Kondratieffgolf, ongeveer zoals deze om de zo veel tijd wordt geüpdated door mij (post hierboven). 2,5 van de 7 verloren jaren jaren, mean and lean years, vanwege verloren gewaande waarde van assets en veel te grote schulden met financieel wanbeleid zijn inmiddels voorbij. Het Westen lijkt permanent aan groeikracht te hebben verloren omdat men te weinig spaart, gespaard heeft en er veel te veel aan de ouderen is beloofd.
De VS krijgt het extra zwaar vanwege de krakkemikkige infrastructuur, achterblijvend niveau van opleiding vergeleken met de rest van het Westen en Azië en een overheid die niet meer de bereidheid heeft op lange termijn te denken. Politici zetten het opraken van grondstoffen, duurzaamheid niet eens meer op de agenda, ze zeggen hooguit in een bijzin hier iets over.
De inkomensongelijkheid in de VS begint ernstige vormen aan te nemen [denk aan Occupy Wall Street: met 1% gaat het goed, met 99% niet, waarop Krugman corrigeerde: het gaat goed met 0,1% en niet goed met 99,9%]. De kans dat als je voor een dubbeltje geboren bent een kwartje wordt is nu in de VS gedaald tot minder dan het in het VK is en daar is het al zo laag.
Uiteindelijk gaat Grantham toch in op wat de S&P500 zou horen te zijn en waar hij naar toe hoort te gaan. Hij vindt de PE’s erg hoog, bij de hoogste 5% sinds 1925 (kennelijk gebruikt hij de Shiller PE). Dat komt omdat PE’s niet bepaald worden door fundamentele factoren, maar door comfort factoren, zoals de winstmarges en inflatie. Volgens dat model zijn de koerswinstverhoudingen eigenlijk 20% te laag, maar dat neemt nu niet alle donkere wolken mee die het comfort veel lager maken dan de genoemde factoren. De hoge winstmarges veroorzaken voorlopig dat de markt niet instort, alhoewel de S&P op bais van fundamentele factoren niet meer dan 975-1000 waard is.
We hebben echter de komende jaren te maken met “No Market for Young Men” De bubbel van aandelenwaardingen is opengebarsten en dan krijg je eerst een lange periode met waarderingen die ver beneden wat het moet zijn op fundamentele gronden.
In 2008 brak de bubbel compleet en GMO heeft berekend dat dit 14 jaar hoort te duren [=ongeveer in lijn met pessimistische kaart, maar die zet hoogtepunt bubbel op 2000].
Dit is de kaart van Grantham voor de S&P500. De Club van Optimisten kan tot 2022 op vakantie volgens Grantham. [dan hebben we net de eerste grote recessie in de wereld veroorzaakt door overinvesteringen van China achter de rug is het basisscenario van Beleggen op de Golven]. Voor de wat kortere termijnbelegger ziet de beurs er vanaf oktober 2015 beter uit.
Grantham raadt aan kwaliteitsaandelen te kopen als je dan toch met alle geweld aandelen wilt kopen en stelt ook dat je geen leningen met lange duratie moet kopen, omdat de rente te laag is. Blijf op zakken vol met cash zitten en koop wat commodities als ze eerst een stuk verder in prijs gedaald zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten