John Mauldin http://www.mauldineconomics.com/frontlinethoughts/as-the-fed-turns
begint ook in de terugkijkspiegel van 2016 te kijken. Wat hebben we dit jaar geleerd?
Er zijn weinig
zekerheden, maar er zijn er wel een paar. De renteverhoging van de FED in
december was zo’n uitzondering.
Hij gaf een
verhandeling over het circus van de FED met de vijf semizekerheden:
1. 1.De
FED gelooft nog in Secular Stagnation: 2% groei totdat de recessie komt
2. 2. Amerika
zit dicht bij het punt van volledige werkgelegenheid (al kan de werkloosheid
verder dalen)
3. 3 De
rente zal stijgen maar niet veel
4. 4 De
FED wil nog niets zeggen over hoe ze fiscale stimulering gaan behandelen
5. 5 Janet
yellen wil haar termijn uitdienen (tot begin 2018)
Zeker zijn deze
punten allerminst, maar het is wel hoe de goegemeente nu met een zorgwekkende meerderheid denkt.
Mauldin merkt
terecht op dat die magere 2% groei gaat over de groei van het BNP en dat dit cijfer allerlei
problemen kent, steeds minder precies aangeeft of het goed gaat met een land [(hij
heeft hier dit jaar eerder over geschreven aan de hand van een boek hierover
van een dame wier naam me ontschoten is). Zo wordt vervuiling nog steeds niet
als negatieve groei behandeld en tellen gratis diensten als Facebook, Google
niet mee].
Of de
werkgelegenheid in de VS nu boven de evenwichtswaarde is, valt te betwijfelen.
De brede werkloosheid U6 is nog steeds te hoog. De participatiegraad van
25-54-jarigen is procenten lager dan voor 2008, door gebrekkige pensioenen en
de lage rente moeten mensen later met pensioen en daardoor moet de
participatiegraad 55-64 hoger worden dan in vorige cycli, idem voor 65+ (al is
deze reeds hoger dan in vorige cycli). [Een en ander vraagt wel om de
deplorables van Hillary aan het werk te krijgen en dat valt niet mee, want ze
zijn veel te dik (meer dan 40% BMI>30) en anderzijds ongezond, te slecht
opgeleid. Morgan Stanley heeft enige jaren geleden geschreven hoe erg obesitas
de groei moet drukken, een in mijn ogen onwaarschijnlijke 1-2%. Ik blogde hierover, hoe dit investeringen wegdrukt http://beleggenopdegolven.blogspot.nl/2012/05/obesitas-groot-probleem-in-vs-straks.html
N.B. in Nederland
zitten we ongeveer op 25% obesen. Maar kijk eens op de werkvloer: daar zie je
heel wat minder obesen, rondom mij heen zelfs niemand.]
Dan die langzaam
stijgende rente. Zeggen de dots hier genoeg over? 3* per jaar dus een
renteverhoging? Geen enkele garantie. Als 60+ zegt hij dat de rente heel erg
veel hoger is geweest dan de handel dominerende jonkies op Wall Street zich kunnen
voorstellen. Na jaren van minder verhogen dan de ‘dots’ aangaven kunnen we nu
in een tijd zitten dat er meer verhoogd wordt. [Niet zo waarschijnlijk omdat de
FED nog geen recessie wil. Niet zo waarschijnlijk met Mulvaney aan het roer van
de begroting, maar het kan. Rechtse politici kunnen heel linkse politieke
maatregelen erdoor krijgen. En zo kan zelfs Mulvaney het licht zien van veel
belastingverlaging, van enorme inverdieneffecten daarvan. Van het nut om te investeren
bij een rente van 0 (iets dat tot o.a. Nederlandse politici niet is
doorgedrongen. Bij negatieve rente gaan ze schulden terugdringen in plaats van
rendabel te investeren).]
Dan dat de FED de
fiscale stimulering nog niet in de voorspelde groei, inflatie en dots heeft
meegenomen. Dat is terecht volgens Mauldin, want een en ander is nog volkomen
onzeker. De FED kan een en ander afwachten.
[De markt doet dit
uiteraard niet, die moet vooruitlopen en de verwachtingen inprijzen. Als die
fiscale stimulering groot wordt, dan moet de FED dit meenemen. Als de
stimulering inflatoir gaat via lagere inkomstenbelasting dan moet dit leiden
tot hogere rente van de FED. Als vooral de investeringen gestimuleerd worden
hoeft dit minder. De markt ziet opleving animal spirits en daarmee een hogere
rente, maar als leningen voor het bedrijfsleven veel minder aftrekbaar worden
is dat een rem op de groei van bedrijfsleningen. De omvang van de repatriëring
van buitenlandse winsten, dood kapitaal, kan $500 miljard worden of $1000
miljard (of nog meer). Dat scheelt nogal wat voor de groei en de
belastinginkomsten. ]
Mauldin besluit met
een hele riedel dat Trump de komende paar jaar ongeveer de helft aan nieuwe
leden van de FED gaat benoemen (vanwege natuurlijk verloop). Dat kan het beleid
van de FED totaal omgooien, maar het is de vraag hoe dit de rente en groei gaat
beïnvloeden. Het tijdperk van de oppermachtige FED [en machteloze overheid die
slechts bezuinigt] lijkt voorbij.
.
En dan natuurlijk de
hamvraag: wat betekent het bovenstaand verhaal voor de rente?
Het nog enorme
geloof in secular stagnation wijst op een mogelijke afbrokkeling van dat geloof
en daarmee rentestijging. Duidelijkheid over fiscale stimulering hoort normaal
gesproken te leiden tot hogere voorspellingen voor groei en inflatie. Ook
hogere rente.
Dan het verhaal
over de langzame stijging van de rente. Dat staat nog wel overeind, we zitten
zo ver in de cyclus dat men het blijft hebben over een nakende recessie en dat
neutraliseert fiscale stimulering praatjes.
De FED bestaat
straks voor ruim de helft uit Trump-getrouwen? Geen idee wat dit betekent voor
de rente, het hoort niet zo’n verschil te maken, maar conservatieven zouden
meer in zijn om de balans van de FED af te bouwen, een ingrediënt voor hogere
rente.
En mijn riedel over
obesitas? Dat betekent meer kans op stagflatie (zorginflatie bij lagere investeringen), een hogere rente,
maar dat is een lange trend die je niet in de rente voor het komende jaar hoeft
te zien, wel is het een onderschatte reden waarom economische groei zo laag is geworden
in de VS en daar de verwachte levensduur van vooral de deplorables en hispanics
daalt.
Per saldo dus een
hogere rente, maar een niet veel hogere rente. Die 3% die iedereen ziet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten