goed nieuws van de afgelopen week: QE van de ECB, lagere olieprijzen, verbetering Amerikaanse economie

Daar zat hij dan in Buitenhof, de baas van de Belgische centrale bank. Hij legde uit dat de ECB binnenkort QE gaat invoeren, al is het nog niet besloten. Het is geen stel ruziezoekende bejaarden bij de ECB, maar men gaat heel amicaal met elkaar om. Men beslist bij meerderheid. Er zijn twee kampen, het kamp dat het deflatierisico verreweg het grootste vindt en vindt dat daar op gehandeld wordt en dan is er nog een minderheid die denkt  dat het risico van financiële instabiliteit te groot is. In dat verschrompelende kamp zitten nu nog alleen Duitsland en Nederland en misschien Finland, maar zelfs Oostenrijk is gedeserteerd uit het kamp van de financiële instabiliteit. En zelfs Klaas Knot zit niet meer 100% vastgeklonken in dat laatste kamp, maar dat moest hij zelf maar eens bevestigen. Duitsland heeft boter op zijn hoofd volgens onze Belgische strijdmakker voor het krijgen van QE, want de Bundesbank heeft in het verleden vaak genoeg zelf buitenlandse staatsleningen gekocht om de stabiliteit te verbeteren.

 

Dan die olieprijsdaling. Dat vinden we deze week ineens slecht op de beurzen. Er ontstaat daardoor volatiliteit en onrust. En vooral die arme oliebedrijven en OPEC-landen. Is er daardoor gerechtvaardigde twijfel dat lagere olieprijzen misschien niet goed is voor de economie in het Westen? Nee, het staat nog steeds buiten kijf dat lagere olieprijzen extreem goed is voor de economie. 1% daling van de inflatie hierdoor leidt echt tot 1% extra groei van de consumptie voor de niet olie exporterende landen (en dat is bijna de hele wereld).

Je krijgt daardoor echt meer economische groei, een verbeterende ruilvoet, lagere inflatie. Die betere groei gaat leiden tot meer winst en lagere overheidstekorten in de niet-olie exporterende landen.

De lagere olieprijs komt niet door een recessie in het Westen, maar door meer productie, minder vraag voor een deel door zuiniger met energie om te gaan en nog wat andere zaken zoals Poetin pesten/ afbouw geopolitieke risicopremie in de olieprijzen, liquidatie van verkeerde handelsposities en normaal naar beneden doorschieten van de olieprijzen (ik zie $52 wel mogelijk als olieprijs, maar op langere termijn gaat de olieprijs zich wel nestelen boven de $ 70 en waarschijnlijk 80). Die lagere vraag door energiebesparing is gunstig (zie plaatje post gisteren).

Neemt de volatiliteit structureel toe door de lagere olieprijzen? Nee natuurlijk niet. De handelstekorten en –overschotten worden zo in absolute termen kleiner. Dat is stabiliserend. De meeste olie-exporterende landen zijn structurele oppotters van gelden in o.a. hun Sovereign Wealth Funds, zoals de Golfstaten en Noorwegen. Een flink deel van de extra olie-inkomsten door de stijging tot boven $100 werd niet uitgegeven en hinderde daarmee de groei in de wereld. Nu gaan ze (noodgedwongen) hun overreserves aanspreken en daaruit consumeren. Dat is gunstig voor de wereldeconomie. Lagere olieprijzen helpen de lagere inkomens relatief veel en dat zorgt ervoor dat van het inkomen meer wordt uitgegeven en minder gespaard. Het vermindert het overmatig gespaar dat we op het ogenblik zien (de 'savings glut') en hoort te zorgen voor een hogere reële rente.  

 

Je krijgt (zoals ik al eerder meldde) verhalen dat je wat geduld moet hebben voor je alle geneugten gaat voelen van de lagere olieprijzen. Onze gasprijzen gaan pas in de tweede helft van 2015 echt omlaag. De lagere olieprijzen worden in veel gevallen maar heel langzaam doorgegeven. Vandaar die hogere winst en positieve bijdrage aan de economische groei tot drie jaar toe.

Gelukkig zie je nu al de nodige tekenen dat het beter gaat met de economische groei. Dat was overigens zonder lagere olieprijzen ook al gebeurd. Het herstel uit de BTW-crisis in Japan was dan ook gebeurd en de industriële cyclus in de wereld was zo wie zo aan het verbeteren op te lage productie in de twee voorgaande kwartalen versus de vraag. Dat gaan we vooral in het eerste kwartaal van 2015 zien (in de VS misschien wat minder).

 

In de VS zagen we van de week een doorgaand herstel op de arbeidsmarkt, zoals zichtbaar in het aantal nieuwe banen (Jolts rapport) en de hogere quit rate, het aantal mensen dat vrijwillig de baan opzegt om een betere te krijgen. het aantal mensen dat minder uren werkt vanwege economische redenen is snel aan het dalen (maar nog te hoog).
De Retail sales waren sterk met +0,7% en 0,9% ex benzine, met mooie opwaartse herzieningen. De trend is duidelijk omhoog en de lagere olieprijzen zullen ongetwijfeld die trend in stand houden.


N.B. een van de redenen waarom men zo bang is voor dalende olieprijzen is dat het een teken is dat Summers gelijk kan krijgen met zijn Secular Stagnation. Het is nu het eind van het jaar en dan komt iedereen met verhalen voor het volgend jaar en verder weg. Te veel mensen vertellen nu het verhaal van Summers en leggen uit dat de lagere olieprijzen alleen maar komen door te weinig groei in de wereld. Daar hoort een nog lagere rente bij. Er is nu een secular stagnation bubbel, juist als de economie in de stagnatielanden (Japan, Europa) twee enorme rugwinden krijgt: de lagere olieprijs en de sterke dollar. Zelfs de republikeinen in de VS weten dat je nu voluit met gaan met infrastructuurinvesteringen. In Nederland weten we dat we veel meer moeten investeren in onderwijs (en helaas defensie). Dat kan voor een appel en een ei.
We gaan na vier jaar van permanente neerwaartse herzieningen van groeiverwachtingen eindelijk een jaar tegemoet met opwaartse herzieningen!