Consumenten en bedrijven moesten ontschuld worden en daardoor zijn de overheidsschulden volgens o.a. Bianco tot ondraaglijke hoogten aan het stijgen. We zijn van een kredietcrisis naar een staatsleningencrisis gegaan.
Rogoff riep vandaag (http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=aAd.sSfnhpTA&pos=6 ) (met foto van Rogoff)weer dat er vele overheden in grote schuldproblemen gaan komen. Als je zijn 800 jaar geschiedenis van overheidsschuld doorneemt, dan moet je wel haast tot de conclusie komen dat een faillissement van de overheid heel normaal is.
Bianco zegt dat de stijging van de CDS spreads heel rationeel is. Voor Griekenland betekent dit dat men heel duur [=tegen rentes veel hoger dan de nominale groei van het Griekse BNP] nog wel nieuwe leningen kan krijgen, maar dat is volgens Rogoff uitstel van executie. Die moet door het IMF plaats vinden, de EU is niet daadkrachtig genoeg. Dubai geeft zo’n beetje aan wat gaat gebeuren: na een korte periode van rust vliegen de CDS spreads omhoog en is men aan het onderhandelen om 60% van de nominale waarde van de schulden veilig te stellen bij het kennelijk komende default.
De VS gaat dit jaar de volgens Rogoff magische grens van 90% overheidsschuld versus BNP doorbreken, waarna de economische groei een tegenwind krijgt van ongeveer 1% per jaar.
Bianco ziet de Staatsleningencrisis lang duren en de absurd hoge CDS spreads niet verdwijnen maar zelfs stijgen.
Mijn commentaar: Dat kan gebeuren. Maar het ligt meer voor de hand dat de meeste landen (Spanje voorop) het pad van België, Italië en Ierland kiezen: na een uit de hand lopende stijging van de overheidsschuld gaat men een geloofwaardig herstel van de overheidsfinanciën inzetten. Italië stimuleerde helemaal niets via overheidsuitgaven in de Kredietcrisis. Toch was de groei in Italië niet veel slechter dan in Duitsland of Nederland. Gezien de lage multiplierwerking ex infrastructuur is het helemaal niet zo duidelijk of lagere overheidsuitgaven (ex infrastructuur/onderwijs; misschien is hier meer particulier/Europees initiatief voor nodig om investeringen in infrastructuur op peil te houden) zo slecht zullen zijn.
Mijn basisscenario is dat de angst voor een crisis met staatsleningen wat zal wegebben als het economisch herstel duurzaam blijkt in de VS en Emerging Markets hard blijven groeien. Net als dat ik bij GM in 2004/5 me niet kon voorstellen dat schuld van GM junk was, zo heb ik nu ook moeite om Griekenland als junk te zien. Maar door schade en schande wijs geworden sluit ik nu een default niet meer uit over bijvoorbeeld 5 jaar. De angst voor slechte staatsleningen zou moeten afnemen voor landen die de overheidsfinanciën weer beter onder controle krijgen en moeten verslechteren voor die landen waarbij dat haast niet kan. Nu zie je vrijwel alle CDS spreads van overheidsleningen flink geraakt worden, bijna zonder onderscheid. Als dat onderscheid er niet komt, gaan de verwachtingen een eigen leven leiden en net als bij inflatie wordt het dan een self fulfilling prophecy, die vertaald wordt in hoge CDS spreads en inflatieverwachtingen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten