Barclays: stagflatie in Amerika dreigt

Van de week kwam Julian Callow van Barclays langs. Voor de korte termijn was hij best wel opgewekt, de groei in de VS kon nog best wel wat meevallen. Maar voor de inflatie, daar was hij pessimistisch over. Misschien is dat omdat de inflatie in Engeland zo hardnekkig hoog bleef ondanks de veronderstelde lage bezettingsgraad.

In Amerika zie je een voortdurend dalende participatiegraad, een steeds kleiner deel van de bevolking werkt. Het grootste deel wordt sinds kort veroorzaakt door demografische redenen (de grote klap kwam door de kredietcrisis).
Callow denkt dat de natuurlijke werkloosheid (NAIRU) veel hoger ligt dan de FED aangeeft: op 7% en niet de 5,5-6,25% waarop de FED hoopt.

Als Callow gelijk heeft, krijg je hoge inflatie bij hoge werkloosheid, al bij 7% werkloosheid: stagflatie.
Er is heel wat te zeggen voor die stelling. De demografie werkt tegen (maar door te lage pensioenbesparingen moet participatiegraad ouderen toenemen, waardoor een en ander op korte termijn kan meevallen) en de huren zullen steeds meer gaan stijgen.

De pricing power van het bedrijfsleven is aan het verbeteren en China exporteert niet langer deflatie (er zijn nu andere lagelonenlanden die deflatie exporteren).
De demografie zorgt voor een steeds lagere participatiegraad in de komende jaren en dat werkt inflatoir: hogere looneisen en hogere zorgkosten/medische kosten d.w.z. inflatie vanuit de overheid.

Benderly: all time high voor SP500 in 2013

Is de S&P500 aan het stijgen volgens de steile trend van de groene pijl of van de langzamer stijgende pijl? In het ene geval zouden we in de laatste opgaande fase van de vierjaarscyclus kunnen zitten met een all time high voor het eind van het jaar en in het andere geval blijven we in de tobbende fase FG van de vierjaarscyclus zitten en komt de S&P500 voorlopig niet boven de ongeveer 1450 (sell in May and go away, but remember come back in September).

Het plaatje van Benderly geeft aan hoe hij heeft berekend dat de S&P500 zou kunnen verlopen tot eind 2013. Volgend jaar hoort de S&P een all time high te zetten, zo vindt hij. Dan moet de economische groei goed blijven in de VS, de ISM boven de 50 blijven en de FED moet nog wat met geld strooien. Europa mag dan niet instorten, hooguit Griekenland en Portugal een beetje.

De ranges van zijn model zijn heel groot en beide groene pijlen zouden hierin kunnen passen.

Nationaal inkomen VS 4,4% omhoog in vierde kwartaal 2011

Bernanke suggereerde dat het nationale inkomen wat tegen zou vallen in het vierde kwartaal, maar dat was niet het geval volgens de cijfers van gisteren (deze worden overigens nog jaren herzien, maar het beeld zal niet al te drastische veranderen: het inkomen stijgt hard genoeg voor een groei van veel meer dan de 2,3% van de consensus). Zie plaatje Bianco/ http://www.theatlantic.com/business/archive/2012/03/ignore-gdp-this-is-the-obscure-stat-that-explains-the-hot-recovery/255225/. In principe stijgen inkomen en uitgaven op termijn even snel, maar op korte termijn zijn er verstoringen door meer of minder spaarzaamheid en voorraadafbouw/opbouw.

De cijfers laten ineens zien dat de groei van het nationaal inkomen OK is en dit lijkt door te zetten in het eerste kwartaal. Geen wonder dat de consument nu meer vertrouwen heeft en dat de economie beter lijkt te groeien in de VS dan men half 2011 dacht. Na de top in 2009 zakte de groei van het inkomen toch wel fors af half 2011 en als je die trend doortrekt dan zouden we nu in een recessie zitten. de omslag eind 2011 was dus broodnodig.
In de kredietcrisis steeg uiteindelijk het inkomen fors, maar dat kon alleen gebeuren door enorme hulp van de overheid. In 2013 dreigt de overheid wat van die hulp terug te nemen. Toch is bijna iedereen meer optimistsich over 2013 dan over 2012, o.a. vanwee de huizenmarkt en vanwege een stellige overtuiging dat Amerikanen nog slechter in bezuinigen zijn dan Wilders.

gisteren naar de postzegelveiling in Weesp geweest

Gisteren besteedde ik mijn vrije dag aan de postzegelveiling in Weesp (eerst kijken dan kopen).
Daar kocht ik o.a. een partij, een nalatenschap ingezet volgens de veilinghouder voor een fractie van de waarde en ik was degene die het daar het meeste mee eens was. Het was een grote en een kleine doos met stokboeken en een hele reeks sigarendozen en losse enveloppen. Het was van een mevrouw uit Kampen geweest. Zo'n doos vertelt heel wat over de inzendster. Niet alleen naam en adres, de naam van haar vader, agent der politie te Kampen, wanneer ze in Kampen kwam wonen (1970), wanneer ze geboren was (1949 volgens de leges van de gemeente Kampen). Ze was kennelijk streng gereformeerd gezien brochures over religie en postzegels, de nodige zakjes met als tekst"het genootschap tot voortplanting dees geloofs" en een grote hoeveelheid ansichtkaarten met kerken erop. Ze spaarde ook sigarenbandjes (wie wil ze hebben?), lucifermerken. Ook een berg(je) Verkadeplaatjes van vogels etc (over te nemen tegen elk aannemelijk bod).Ze deden mee aaan een hoendertentoonstelling, ik zag een hele lijst genodigden voor een fuif in 1970, een rekening van F 890 voor inbouw van sky-sight (?? wat is dat?) uit 1979, een spijbelbriefje van de kapperschool.

Overgrootvader kocht een Yvert in 1932 . De tabaksresten in sommige doosjes geeft aan dat er vroeger veel gerookt werd, ze waren kennelijk solidair met de sigarenfabriek in Kampen. Een handleiding voor het verzamelen van postzegels (Auf der Heide) uit 1930. De volgende generatie werd rond 1952 actief, gezien de aanbiedinsglijst van Rietdijk uit 1952 (als je toen Japanse postzegels had gekocht, was je de king, ook al zijn die al een tijd op zijn retour)
Verder het bekende euvel dat mensen giro-envelopjes misbruiken om hun postzegels op te slaan in plaats van de pergamijnen zakjes. Je kon zien dat de volle mep +15% was betaald voor nieuwtjes van Nederland plus eerste dag envelop, een zelfs voor postzegels slechte investering. Tsjonge wat telt dat op die guldensaanschafwaarde en wat is dat nu weinig waard.

Totaal verstopt zat goed klassiek van China, dat wist ze kennelijk niet en alhoewel de Chinese postzegels in een dip zitten, vooral sinds een speculant voor $100.000 niet afrekende op een veiling, zijn Chinese postzegels nog steeds waardevol. Ze heeft waarschijnlijk nooit gedacht dat dit na 25 jaar zo goed zou worden (zo lang is de verzameling minstens niet aangeraakt). Afijn die paar postzegeltjes die ze misschien op nog geen dubbeltje taxeerde zijn meer waard dan al die Nederlandse postzegels die in de doos zaten.

Overinvesteringen China gigantisch

Het plaatje van BCA laat zien dat China bijna even veel investeert als de VS en Europa samen.
Daaat geeft wel aan hoe veel de Chinezen te veel aan het investeren zijn.
Op zeker (Minsky) moment gaat dat fout en moeten de investeringen in China gigantisch terug.
Het lijkt er op dat dit nu nog niet het geval is (de sociale woningbouw en investeringen in infrastructuur houden China op de been).
China investeert te veel en krijgt de rekening hiervoor gepresenteerd, al denk ik dat het nu nog mee gaat vallen. vanaf 2018 wordt dit moeilijker.

BCA: drie redenen waarom groei in China hoger wordt dan gedacht

BCA (Bank Credit Analyst, de gerenommeerde Canadese denktank) is vaak tamelijk pessimistisch over heel wat Opkomende Landen. Daarom is het opvallend dat ze ineens een verhaal rondsturen waarin ze stellen dat de economische groei in China hoger dan gedacht zal zijn.
Hun argumenten:
1.de kredietgroei trekt weer aan. De rente was tot voor kort 11% voor bedrijven en gaat het richting 4% op bank acceptances. Dat zal helpen. Men heeft gewoon te drakonisch de kredietverlening gestopt aan niet staatsbedrijen en alleen al het opheffen hiervan zal de groei helpen.
2.De huizenmarkt staat er beter voor dan gedacht. Het aantal transacties begint weer te stijgen, al is het van een duidelijk lager niveau (zie plaatje van BCA). Huizen zijn iets minder onbetaalbaar in de grote steden dan een jaar geleden. De ontwikkelaars nemen hun verliezen en verlaagden hun prijzen voldoende. [noot: diverse economen zien een daling van 30% van de huizenprijzen voor ze kunnen aantrekken en we zijn nog lang niet zo ver].
3. De buitenlandse vraag is sinds februari weer aan het aantrekken( volgens container freight index). De ISM new orders heeft dezelfde trend.

Ik vind de argumenten overtuigend. Kredietgroei trekt aan als de drakonische monetaire verkrapping ongedaan genaakt wordt. De huizenmarkt gaat nog niet herstellen, daarvoor zijn nieuwe koophuizen nog te duur (bijna 9* modaal inkomen voor modaal koophuis), maar de correctie is ver gevorderd, omdat koopwoningen in miljoenensteden duur horen te zijn (men verdient daar meer (enkele malen meer) dan het modale inkomen van China) en de inkomens hard stijgen. Of die export zo goed zal groeien is de vraag, de export naar Europa zal niet best zijn. De exportgroei naar Azië en Amerika zal wel behoorlijk goed zijn.

Goldman Sachs Sudoku: rente omhoog

Goldman Sachs is betrekkelijk somber over de economische groei in de VS en ziet ook een dalende inflatie. Toch lieten ze aan ons, een van hun muppets in Londen en Amsterdam, het bovenstaande plaatje zien over hoe ze de renteontwikkeling in de VS zien. De rente is te veel lager dan welk model dan ook aangeeft en daarom zien ze convergentie richting de waarde van hun fundamentele Sudokumodel. Dat houdt op als de fundamentals stoppen te verbeteren en pas na enige tijd gaat de rente verder omhoog in 2013.

Bernanke na QE1,QE2, voorspelling na QE3 en bij QE4

Bernanke was bij de eerste ronde QE, quantitative easing, de man van het jaar volgens Time.

Na QE2 was Bernanke een held volgens het blad Atlantic.

Te veel rondes QE gaat fout en mensen als Edwards/Grice beelden Bernanke af als look-alike van Rudolf von Havenstein, de vader van QE en president van de Reichsbank van 1908 tot 1923.

Bij QE4 wordt gedacht dat Bernanke in de Hindenburg zit bij de noodlottige vlucht.

correlatie grondstoffenprijzen en valutakoersen

Simons die samenwerkt met Bianco had een aardig plaatje van de samenhang van diverse grondstoffenprijzen met diverse valuta's.
Zoals je al kon raden reageert de Australische dollar het heftigste op grondstoffenprijzen. De yen is de vreemde eend in de bijt.
Men veronderstelt een zeer sterk verband tussen sterkte van de euro en sterkte van de grondstoffenprijzen, maar dat is maar voor enkele grondstoffen het geval zoals olie, zilver en koper. Agrarische prijzen zoals koffie, huiden, sinaasappelsap, cacao correleren maar heel laag met valutakoersen. De aardgasprijs hangt het minste samen met de diverse valutakoersen.
Diverse mensen vinden de Australische dollar schreeuwend overgewaardeerd, als die gelijk hebben en de A$ wordt goedkoper dan kun je beter niet in olie en koper zitten.

Bernankes strijd met de wet van Okun

Bernanke pleitte gisteren voor een beleid dat alles op alles zet om de werkloosheid omlaag te krijgen. De markt legde dat uit als QE3 komt er aan, misschien al in april zoals Bill Gros van de FED eist. Maar doorgeefluikje van de Fed Hilsenrath verduidelijkte dat het Bernanke vooral om ging dat het hem menens is om ZIRP, de zero interest rate policy, minstens tot 2014 vol te houden en dat hij niet zal zwichten voor de haviken in de Fed die in 2013 al de rente willen verhogen.

De theoretische discussie over de voordracht van Bernanke draaide om de grote daling van de werkloosheid in het afgelopen jaar van 9,1% naar 8,3% terwijl de economische groei zo laag was. Volgens de wet van Okun moet de groei 3% + 2 * de daling van de werkloosheid zijn, ofwel 4,6% en dat was wel heel iets anders dan we in 2011 zagen.
Het plaatje hierboven laat zien dat de economische groei in de VS na de Tweede Wereldoorlog verrassend goed in de pas liep met wat het moest zijn volgens de wet van Okun, maar dat het verband sinds 2009 behoorlijk zoek is.

Bernanke legde uit dat in de kredietcrisis te veel mensen ontslagen zijn en dat er nu voor economische groei gecorrigeerd in reactie daarop om een en ander weer te corrigeren te veel mensen zijn aangenomen in de afgelopen maanden. Diverse economen zijn bang dat Bernanke ons aan het voorbereiden is op slechte werkgelegenheidsgroei in de komende maanden, vooral de gelovers in opgeklopte werkgelegenheidscijfers vanwege de milde winter in de VS vrezen met grote vreze.

Als je de economische groei vergelijkt met de groei van de werkgelegenheid plus 1,3% dan was het verband sinds de kredietcrisis nog steeds betrekkelijk sterk. 2011 is een bijzonder jaar, omdat het topjaar van babyboomgeboortes 1946 65 werd en door al die pensioneringen de werkloosheid meer dan gebruikelijk kon dalen. Meer plausibel is overigens dat door de kredietcrisis uitzonderlijk veel mensen denken dat ze niet aan werk kunnen komen, niet naar werk zoeken en daardoor niet als werkloos gezien worden. Daardoor daalde werkloosheid zonder dat er groei van werkgelegenheid was.

Die lage economische groei met daling van de werkloosheid wijst op een daling van de arbeisproductiviteit en daardoor een hogere stijging van de arbeidskosten per eenheid product en daardoor op hogere inflatie (erger nog: stagflatie dreigt). Als die slechte productiviteitsgroeicijfers niet snel verdwijnen staat de Fed voor een dilemma: oplopende inflatie bij een te hoge werkloosheid. Men hoort dan te kiezen voor lagere inflatie, maar de politiek zal die keus niet accepteren. We moeten daarom hopen dat de het verband tussen economische groei en daling van de werkloosheid weer wordt zoals de wet van Okun aangeeft. Dan is er geen inflatieprobleem en kan de Fed blijven stimuleren.

Lukt het Wilders de AAA rating van Nederland te verkwanselen?

Nederland is flink door het ijs aan het zakken bij buitenlandse brokers en economen. De een na de ander weet nog iets onaardigers over Nederland te zeggen dan de anderen.
Deze week wist Citigroup te beredeneren dat Nederland zich uit de kerngroep van de Eurozone heeft geplaatst vanwege de onmogelijkheid om genoeg te bezuinigen volgens door Nederland afgedwongen Europese verdragen. Nederland houdt dus overheidstekorten van minstens 4,5%, het BNP daalt met 1,5% in 2012 en in 2013 is er slechts 0,3% groei en dat terwijl men niet bezuinigt. Men hervormt natuurlijk ook niet. Nederland is zich aan het ontpoppen tot een onbetrouwbaar landje dat zijn zaken niet goed voor elkaar heeft met uit de hand gelopen hypotheekschulden. Citigroup gebruikte overigens een onduidelijk foutief plaatje waaruit zou blijken dat de Nederlandse banken gammeler zijn dan in Frankrijk of Dexia en sinds enige weken alleen nog maar met steun van de ECB overeind gehouden worden.

John Mauldin had met zijn out of the box artikel hmmm Holland ook de nodige sneren. Net als Pimco wordt Nederland als politiek onstabiel gezien vanwege de PVV, een asociale populistische partij die steeds meer landen en de islam discrimineert en alle hervormingen tegenhoudt. De PVV heeft extreem linkse, fundamentalistisch conservatieve standpunten, ook al geeft men af op de linkse kerk.

Die politieke stabiliteit, op de spits gedreven door het meldpunt Polen, breekt Nederland steeds zwaarder op. Ook Pimco is een en ander niet ontgaan en stelt dat het niet zo erg is als Nederland de AAA status verliest, we moeten ons daar gewoon bij neerleggen want met een machtige PVV en onwil in grote delen van de oppositie om voldoende te bezuinigen is dat onvermijdelijk. Het renteverschil met Duitsland is niet langer 0,2-0,3% maar 0,5-0,6% en als men er niet uit komt in het Catshuis, krijgen we een hogere rente dan Frankrijk (= minstens 1% hogere rente dan Duitsland).

Fleur Agema zal haar opponenten zo ongeveer dood kijken, voordat ze akkoord gaat met een cent bezuinigen op zorgkosten. De BTW is de enige mogelijkheid om het begrotingstekort te verminderen en de BTW zal daarom fors verhoogd moeten worden. Zo erg is dat niet, dan stijgt de inflatie en daarmee het nominale nationale inkomen waardoor schuld/inkomen daalt. Omdat Nederland een te groot overschot op de lopende rekening heeft is een beetje extra inflatie niet zo erg.

Het wordt tijd dat België en Luxemburg Nederland uit de Benelux trappen vanwege asociaal wanbeleid. We bakken er niets van in Nederland: geen hervormingen, we krijgen ons begrotingstekort niet op orde, we lopen voorop met discrimineren van de rest van de wereld, we laten onze huizenmarkt instorten en het vertrouwen wordt compleet weggelachen door Rutte. Wilders wordt met de dag asocialer en doet alles om zijn partij overeind te houden in de polls en kan dus met geen enkele bezuiniging akkoord gaan, vooral niet in de zorg. Alleen ontwikkelingshulp afschaffen en Polen wegjagen, daar ziet hij wel wat in.

Gavyn Davies: laad je vol met aandelen, winstmarges blijven hoog, kijk naar 1932

Gavyn Davies zette zijn zonnigste bril op voor de visie op aandelen (http://blogs.ft.com/gavyndavies/2012/03/25/a-better-era-for-global-equities/#ixzz1qCoesllO) in de FT. Het plaatje is gebaserd op Robert Shillers data. Dat laat zien dat je na heel slechte opbrengsten zoals op tienjaarbais in de afgelopen jaren je een prachtig herstel kunt zien. Kijk, het lijkt prevcies op wat na 1929 gebeurde. Enrome dalingen, maar daarna een enorm koersherstel dat aanhield tot 1965.

Al die praat over te hoge winstmarges (James Montier, zie mijn blogpost een paar dagen geleden) zijn overdreven. Het output gap is enorm en pas als dat dicht is hoor je op de top van de winstmarges te staan (axioma van Benderly). De vakbonden kunnen geen hoge loonstijgingen afdwingen in het westen zo lang er zo veel goedkope arbeidskrachten bijkomen in de opkomende landen. Alleen India al is geneoeg voor doorgaande loondruk in het westen.
Marges gaan gewoon omhoog (en hij noemt nog niet eens het geforceerd opblazen van de winstmarges van banken door de centrale banken).

Aandelen zijn goedkoop (vooral in Europa en Emerging Markets)en spotgoedkoop vergeleken met obligaties. Obligaties gaan niets opbrengen zo stelt hij en van aandelen kun je wel iets verwachten (2,2% rente en 7,7 % earnings yield in de VS, dat is volkomen uit het lood geslagen). De waardering is beneden het gemiddelde terwijl winstmarges ver boven het gemidelde zijn en blijven.

Benzineprijs probleem voor Obama

Het plaatje uit Business Insider – This Oil Chart Could Decide The Next Election geeft aan waarom Obama zo hysterisch reageert op hogere benzineprijzen: hoe hoger de benzineprijzen des te hoger is de kans dat men daar republikeins stemt. Het plaatje suggereert dat Obama kansloos is als de benzineprijs verder oploopt.
Nu is correlation nog geen causation, want de meest afgelegen staten zijn de staten met ddaardoor de hoogste benzineprijzen en dat zijn nu net de staten met de meeste republikeinse stemmen.
Uit polls komt tegenwoordig dat men de hoge benzineprijzen op het ogenblik in de VS als het grootste economische probleem ziet (niet Griekenland of Spanje, dat is een Europese hobby).
Ik heb al eerder geblogd dat de approval rating van Obama heel sterk samenhangt met de benzineprijs en dat daarom Obama Israel niet toestaat voor november Iran aan te vallen (http://beleggenopdegolven.blogspot.com/2012/02/iran-aanvallen-zijn-ze-een-haartje.html).

Economic Surprise Index in dalende trend, de pessimisten leven weer op

Er steekt ineens een golf van pessimisme op over de trend van de Economic Surprise Index in de VS van Citigroup (die geeft aan of het economisch nieuws gemiddeld boven of onder de verwachting is binnengekomen in de laatste dagen). De trend is nu echt naar beneden kopt SoberLook (http://soberlook.com/2012/03/economic-surprise-index-is-now-trending.html).
Zerohedge deed er nog een schepje bovenop via een artikel van Deutsche Bank (http://www.zerohedge.com/news/feds-easing-efforts-having-less-and-less-impact-macro-seasonals-turn-negative) om uit te leggen dat QE steeds minder zoden aan de dijk zet.

Het bovenste plaatje laat zien dat de ECRI zijn reputatie als de beste vooruitlopende leading indicator voorbij gestreefd gaat worden door de economic surprise indexen.
De ECRI is wat in de versukkeling geraakt door het erg stellig verkondigen vanaf half 2011 dat Amerika snel in een fikse recessie zou komen. Maar het punt dat Jim Reid van DB wil maken is dat de ECRI steeds minder stijgt per ronde quantitative easing (QE1,QE2 en Operation Twist die in juni gaat eindigen).
Jim Bianco ziet de beurzen steeds korter stijgen per ronde monetair verruimen. Bij QE1 steeg de beurs nog even door nadat QE1 was afgelopen, bij QE2 stopte de beurs met stijgen al een tijdje voor het afgelopen was. Bij QE3 zou de top wel eens vlak na of op het moment van starten kunnen zijn afgelopen.Pimco wordt nu als de grote goeroe gezien voor het afkondigen van uitgelekte beloftes van QE, men wacht op het verlossende twitterberichtje van Bill Gross. En er wordt dus ineens weer flink meer over een nieuw rondje QE (quantitative easing) gespeculeerd door de uitlatingen van Gross recentelijk, vooral nu de Economic Surprise Index dfinitief weer in de neergang lijkt terechtgekomen.

QE3 is voorlopig even van de baan vanwege het fors oplopen van de inflatieverwachtingen zoals diverse FED gouverneurs de afgelopen week van de daken schreeuwden. Maar als de economic suprise index weer diep negatief wordt, dan wordt de roep voor QE3 weer heel luid en dan praat men de inflatieangsten weer weg. De verhalen komen dan ook wel weer dat QE niet helpt, alleen maar inflatie veroorzaakt, maar de verslaving aan QE geeft de doorslag. De FED wil er niet op betrapt worden niets te doen, zo leert Behavioral Finance. En ach, uiteindelijk lijkt QE toch echt wel te werken, het helpt het vertrouwen toch echt.

Samenvatting financieel economisch nieuws 18-25 maart

In de VS viel het nieuws over de huizenmarkt (housing starts, new home sales iets naar beneden, bouwvergunningen omhoog) een beetje tegen, maar de hersteltrend is intact en de Architecture Billings Index blijft goed, nieuwe billings zijn omhoog. Initial claims voor werkloosheid waren alweer wat lager. Ondanks het mooie weer (het was 30 graden in Detroit) wordt er steeds minder gereden met de auto. De benzineprijzen zijn weer omhoog en melk is weer goedkoper dan benzine. Dit wijst op nieuwe spaarzaamheid van de Amerikanen. De kredietgroeicijfers verbeterden verder. De leading indicators stegen met 0,7% opnieuw iets meer dan verwacht.

In Europa vielen de voorlopige PMI’s behoorlijk tegen, ook in Duitsland en Frankrijk terwijl daar juist hun IFO en INSEE op betere omstandigheden in de industrie wezen. De groei in het eerste kwartaal is daardoor waarschijnlijk negatief in Europa en ook het tweede kwartaal lijkt onder nul te blijven. De retail sales in het VK daalden in februari, dus daar is ook geen economische groei op het ogenblik.

De renteverschillen van de PIIGS inclusief Frankrijk liepen daardoor weer wat op met Duitsland en de rentestijging in de VS en Duitsland stokte mede daardoor.
Goldman Sachs liet via Oppenheimer het zonnetje schijnen in de aandelenvisie, maar collega Costin ziet aandelen dit jaar alsnog door de grond gaan.

Men maakt zich steeds meer zorgen over de groei in China, nu de voorlopende HSBC PMI weer omlaag ging. Er waren coupegeruchten dat Bo Xilai de macht zou grijpen, maar dat was natuurlijk onzin. In India kreeg Singh het moeilijk, omdat hij steenkoolconcessies voor $210 miljard te goedkoop aan de bedrijven gecontroleerd door de oppositiepartij BJP zou hebben verkwanseld. Ook een raar verhaal, zo veel zijn steenkolen niet waard en waarom zou hij zo’n enorm cadeau aan de oppositie geven?

Al met al raakte men aan het eind van de week in een risk off stemming door Europa en china. De rente kroop weer omhoog en flashcrashes maken dat niet beter, men bereidt zich voor op winstwaarschuwingen uit de VS die nu los horen te komen, aan het kwartaaleinde.

rentestijging stokt: obligaties blijven opbrengstloos risico

De oprisping van de rente heeft nog geen angstaanjagende vormen aangenomen. De bond vigilantes, een volgens Pragmatic Capitalism uitgestorven groep, in de VS is pas verzadigd als 2 jaars rente 0,6% staat, 10 jaars op 3% en 30 jaar op 4%, ongeveer als wat de bond vigilantes onder de kerstboom van 2010 kregen (zie plaatje waarin je kunt zien hoe ver de 2,10 en 30 jaars rente in de VS boven het minimum van de voorgaande 50 dagen staat.

Vooralsnog krijgen de bond vigilantes nog niet hun zin, nu het economische nieuws in Europa en China weer verslechtert. De zombiekopers kopen kennelijk nog door, de FED beloofde dat tot juni via Operatie Twist.
Hedgefunds hebben de laatste tijd enthousiast zitten te verkopen (zoals Jeffrey Gundlach van DoubleLine, Tom Sowanick van OmniVest Group LLC en Dan Fuss van Loomis Sayles, bepaald geen minkukels), maar durven kennelijk even niet meer.

Howard Simons (Bianco) drukte het mooi uit: Unless someone has a compelling need to own a high-risk, negative real-return asset or is operating without a direct profit/loss statement, Treasuries really do define return-free risk at present.
Obligaties zijn niet langer de belegging met een risicovrij rendement, maar een opbrengstloze belegging met veel risico.

Gundlach is de obligatieheld van de jaren 10 (Pimco is uit). Hij ontdoet zich dus van de opbrengstloze risicobeleggingen, de return free risks. Past dat in het Nieuwe Normaal zo’n ouderwetse strategie om short te gaan wat duur en kopen wat goedkoop is? Nee, helemaal niet, het Nieuwe Normaal leert dat je altijd lange leningen moet kopen en aandelen verkopen, want risico nemen geeft geen extra rendement, alleen maar extra risico. Siegel moet naar een heropvoedingsgesticht om te leren dat op lange termijn aandelen minder opbrengen dan staatsleningen, ook al is de rente minder dan 1%. Na hersenspoeling gelooft hij dan niet meer in zulke onzalige dingen als aandelen of global warming. Ze hebben lang zitten kwijlen van opbrengsten op 2 jaar staatsleningen van meer dan 0,5%, maar dat is voorbij. Pas als we weer in het Oude Normaal zitten gaat de rente fors omhoog. Er komen overigens wel steeds meer economen die zeggen dat Amerika richting het Oude Normaal gaat, met normaal consumentenvertrouwen, normale economische groei.

James Montier: winstmargevoorspelingen in VS krankzinnig

James Motier en henry Blodget kunnen er niet over uit: hoe kunnen analisten zo gek zijn dat ze zulke hoge winstmarges voorspellen, hoger dan ooit tevoren?
Schoorvoetend geven ze wel toe dat een flink deel komt door waanzinnige winstmarges van de financials, hun door de strot gediwud door de centrale banken in hoeveelheden als nog nooit eerder gezien. Geld drukken= excessieve winst banken.
Erg duurzaam kunnen dit soort winstmarges niet zijn, maar voorlopig wordt er niets aan gedaan door vakbonden, overheden die belastingen niet kunnne verhogen voor bedrijven die naar het buitenland willen vluchten en vooral Apple is een schandaal door hun hoge winstmarges op prodcuten waarvoor tientallen procenten van de Amerikanen wel een jaar seks voor zou willen goedendag zeggen.
Zo lang de werkloosheid veel te hoog is, innovatiewinsten enorm en centrale banken de financials dwingen om winst te maken ziet het er niet al te belabberd uit voor de winstmarges.
James Montier schrijft de hoge winstmarges toe aan de hoge overheidstekorten, die dwingen de winstmarges omhoog (http://www.businessinsider.com/gmos-james-montier-why-company-profit-margins-are-so-huge-2012-3?utm_source=inpost&utm_medium=seealso&utm_term=&utm_content=3&utm_campaign=recirc). Hoe gek dit ook klinkt, hierin zit een kern van waarheid.

Terug van weggeweest: de flashcrash

Afgelopen vrijdag hadden twee andelen last van een flashcrash: Apple (daar was men zo overheen, het werd veroorzaakt door foutieve ordersw BATS) en BATS zelf.
Bij BATS was het zelfs einde oefening. BATS is een handelsplatform waarop je aandelen en niet officieel genoteerde dingen kunt verhandelen. Gisteren was de beursintroductie, de IPO. Maar om 11.14 sloeg plotseling het onheil toe: de computers hadden via hun software de indruk gekregen dat je BATS moest verkopen. En daar ging de koers die aanvankelijk rond de uitgiftekoers van zo'n $16 was blijven hangen. De instorting was totaal: van $16 naar $ 0,04 (vier cent) in een oogwenk van tijd. Computers hebben niet veel tijd nodig om te beslissen met wat de koers doet en binnen 900 milliseconde was de daling compleet: van $16 naar 4 cent.
De IPO is daarom maar teruggetrokken, de transacties zijn ongedaan gemaakt. De computers handelen onder moral hazard: als de koerse te veel dlaen worden ze gered, als de koersen stijgen, dan mogen ze de winst houden.
Voorlopig blijft BATS weer ongenoteerd op de beurzen. De beursintroductie uiteraard door hen zelf gedaan heeft het bedrijf enorme schade berokkend.
Het is overigens wel bedenkelijk dat de computers kunnen beslissen in een periode van 900 milliseconde dat de waarde van een onderneming in rook is opgegaan.
De voorstanders van de Tobin-tax, het invoeren van een belasting op transacties op beurzen, voelen zich gesterkt door dit soort flash crashes. Die computers houden wel op te handelen als je belasting heft op transacties op beurzen. Nu laat je flash crashes toe. De grote winstgevendheid van de computerprogramma's moeten wel haast enorme aantallen flash crashes gaan veroorzaken in de komende tijd.
In 1987 vonden we al dat het snel ging, we moeten ons nu kennelijk er op voorbereiden dat het niet in een dag, maar in een seconde is afgelopen met de beurzen in de wereld.

Hurstsignalen AEX op rood

In een vorige bespreking van de Hurstsignalen van A naar B (eter) beloofde ik te waarschuwen als de lange signalen op rood zouden vliegen (http://www.blogger.com/post-edit.g?blogID=8900897907780842887&postID=1142382427791152228). Dat is volgens Tom Noach onlangs gebeurd, zie het onderste plaatje. Op naar de 320- voor de AEX.

Op IEX had Van Mourik de afgelopen week ook een update van de Hurstsignalen voor de AEX. Ook hij kwam voor de dag met zwartgallige gedachten voor de AEX. Hij laat in zijn plaatje zien hoe de kleinere golven bij elkaar opgeteld in mei een hoogtepunt moeten opleveren, maar omdat de langere golf naar beneden gaat, zou je eerder negatief moeten worden (zie bovenste plaatje).
Als we te ver boven de groene lijnen uitkomen ga je daarna rode beleggingsresultaten krijgen met de AEX. In september kun je het zoals gewoonlijk helemaal schudden, want dan gaat de groene lijn naar beneden.
De langere paarse trend lijkt me wat te negatief. Daar draait het om als je een wat langere horizon aanhoudt.
Je ziet een minicyclus met droevige situaties in maart 2009, juli 2010, oktober 2011 en als het Hurstsignaal van het plaatje gelijk heeft januari 2013. 14 maanden, in lijn met die van ISM en zoals Hussman aangeeft op fundamentele gronden.
Een top in de koersen in mei, het zou zo maar eens kunnen, dan wordt het kennelijk tijd wat meer naar fado’s van klaagzangen op Portugal te luisteren. Als die top boven maart 2011 ligt, dan wordt mijn verhaal sterker dat de paarse lange trend wat beter is dan ingetekend.

Ik ben het niet zo eens dat de langere koersgolf naar beneden gaat, omdat de winsten in 2013 het beter horen te gaan doen dan in 2012 (economische groei in 2013 hoger dan in 2012 in Nederland en dat geeft gewoonlijk de doorslag, winstgroei draait omgroeiversnellingen zelfs als het startpunt negatieve economische groei is). Ik ben wel een beetje bang voor de minicyclus die rond mei lijkt te toppen.

Zijn aandelen van India goedkoop? nee, maar

JP Morgan verhoogde het oordeel over Indiase aandelen van onderwegen naar neutraal.Hun bovenstaande plaatjes laten zien dat de waarderingen (koers versus boekwaarde en koerswinstverhouding) nu gemiddeld in de range van deze eeuw liggen.
India is gemiddeld betrekkelijk duur onder de Emerging Markets, de kwaliteit is beter en de winstgroei hoog. Daarvoor gecorrigeerd zijn aandelen van India koopwaardig voor de mensen met voldoende geduld.

Op korte termijn kunnen de aandelen van India onderuitgaaan op schandaaltjes zoals deze week. Men dacht gevonden te hebben dat de regering van India de steenkolenconcessies $ 210 miljard te goedkoop had verkwanseld (aan de mijnbouwbedrijven die sympathiseerden met de oppositiepartijen). Steenkolen vallen rechtstreeks onder eerste minister Singh, die daardoor danig prestige verloor. Damage control dat de cijfers niet klopten (zo veel kan een steenkolenconcessie niet waard zijn) zorgden voor weer wat herstel. Het is de tweede keer binnen een jaar dat corruptie (de vorige keer over telecomconcessies) de aandelenbeurs door de grond liet gaan in India. Dat blijft kennelijk een behoorlijk risico.

Boston Consulting Group: internet belangrijk soms belangrijker dan seks

De Boston Consulting Group had een uitgebreid onderzoek naar internetgebruik in de G20.
Het plaatje laat zien dat internet in het Verenigd Koninkrijk verreweg het verste is opgerukt. Nu is het al ruim 8% van het BNP in 2016 al ruim 12%. Dan zal zo'n 23% van de detailhandelverkopen via internet gaan (niet zo best voor de waarde van winekls die toch al zo peperduur zijn in Engeland).

Op BNR hadden ze de uitkomsten van een enquete (http://www.bnr.nl/topic/waterkoeler/983418-1203/internet-populairder-dan-seks) van de Boston Consulting Group en kopten het artikel: internet populairder dan seks.
Zo'n 20% in de G20 zou nog liever seks opgeven dan een jaar zonder internet te zitten, 74% zou alcohol opgeven als ze daardoor konden voorkomen verstoken te zijn van internet, 83% zou dan wel van fastfood willen afzien en zelfs 7% zou beter een jaar zonder douche kunnen zitten dan zonder internet.
In Amerika zou zo'n 21% seks wel willen opgeven in ruil voor internet en in Japan zelfs 56% (Japan loopt echt het gevaar uit te sterven). In Brazilië was dit cijfer het laagste met slechts 12% (nou ja laag...).

Internet is niet meer weg te denken in ons leven, dat is duidelijk en dat voor iets dat nog geen twintig jaar bestaat. Rond 2000 dachten nog steeds vooraanstaande historici dat internet niet zo belangrijk was, niet zo'n enorme innovatie die de wereld veranderden zoals bijvoorbeeld het geval was bij de invoering van de snelweg vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Wat een onderschatting, het geeft goed aan dat je niet onmiddelliijk het grote belang van bepaalde grote ontdekkingen op zijn waarde kunt schatten. Er zijn denk ik de laatste jaren belangrijke ontdekkingen gedaan waar we nu het belang schromelijk van onderschatten en dan denk ik echt niet alleen aan ipad.

dividend nog goed genoeg voor koersstijging aandelen in VS

Het bovenstaande plaatje is deels een update van het plaatje van 31 oktober, waar ik op basis van het hoge dividend en de lage 10 jaars rente een behoorlijke koersstijging zag wegglegd voor de S&P500.
Tot mijn verbazing was die voorspelling van de rode lijn bijna precies correct. Het dividendrendement ten opzichte van de rente zegt nog steeds dat de koersen verder moeten stijgen, zij het wat minder hard (deze keer komt het vast niet zo goed uit).
O'Neil had het erover dat je ook naar de reële rente moest kijken. Dat is de andere (groene) lijn in het plaatje, maar daar zegt de extreem lage reële rente van de laatste tijd vergeleken met de iets gestegen 10 jaars rente dat de koersen wat minder uitbundig gaan stijgen.

Amerika straks weer grootste energieproducent

Citigroup had een uitgebreide studie hoe veel extra de VS en Canada gaan produceren aan olie en vooral schaliegas en schalieolie.
De VS schijnt de gemakkelijkst winbare schaliegas en olie te bezitten en die gaat de komende jaren steeds meer loskomen. Nu al is de aardgasproductie al zo toegenomen dat de aardgasprijs in de VS is ingestort. De investeringsplannen worden daarom enigszins teruggedraaid en het plaatje van Citigroup lijkt wat optimistisch. Schaliegas is een soort hype en men kwam met enorme reservevoorraadcijfers aan. Polen is het laatste slachtoffer waar de schaliegasreserves vandaag met 85% werden teruggeschroefd.
Toch maken de plaatjes duidelijk dat olie en aardgas voorlopig nog niet op zijn.

suggestie voor bezuinigen vanuit Amerika

In Amerika heeft men een veel doeltreffender maatregel dan het weren van buitenlanders om het begrotingstekort te reduceren.
bron: krantenknipsels Bianco

Verwacht niet te veel van SP500 in de rest van 2012

Je moet ook weer niet te pessimistisch worden, maar de grootste stijging van de S&P500 horen we achter de rug te hebben gezien de stijging van de koers/boekwaarde en de koerswinstverhoudingen. Vooral koers/boekwaarde deed het sinds maart 2009 heel goed om de koersbewegingen te voorspellen. Overigens wat de koers/boekwaarde hoort te zijn met bijbehorende mean reversion verandert nogal in de tijd, dus het getoonde plaatje blijft alleen maar overtuigend als we in het post kredietcrisisscenario tot nu toe blijven zitten.
De vierjaarscyclus suggereert dat we op zeker moment even in een beter waarderingsscenario komen. De S&P500 zou het daarom iets beter kunnen gaan doen dan het plaatje suggereert. Maar toch, het plaatje zegt dat we de meeste stijging van de S&P dit jaar vermoedelijk al gezien hebben.

Aandelen goedkoop, slechte performance in in verleden bijna garantie voor te lage koerswinstverhoudingen in het heden

Het bovenstaande plaatje suggereert dat de koerswinstverhouding afhangt van inflatie en hoe goed aandelen het relatief gedaan hebben in de laatste 7 tot 8 jaar vergeleken met Amerikaanse staatsobligaties.
Dit plaatje komt niet helemaal overeen met de populaire gedachte dat de koerswinstverhouding plus inflatie samen 20 hoort te zijn, maar er is wel degelijk een verband tussen inflatie en koerswinstverhoudingen. Hoe hoger de inflatie, des te lager de koerswinstverhouding. Het verband is niet liniair (bij 20% inflatie wordt de koerswinstverhouding niet lager dan 0). Bij deflatie zal de koerswinstverhouding ook lager zijn.

Hoe veel meer men voor aandelen wil betalen dan de voor inflatie gecorrigeerde koerswinstverhouding hangt verder voor een belangrijk deel af van hoe goed aandelen het in de voorgaande jaren gedaan hebben. Als aandelen het heel goed gedan hebben, dan gaat men ook hoge winstgroei verwachten. Dat is geen goede voorspeller gebleken van de werkelijke winstgroei.
De koerswinstverhoudingen kunnen door dat al maar sterker wordende geloof dat aandelen geweldig zijn zoals in de jaren 90 enorm naar boven doorschieten en nu naar beneden doorschieten vanwege de abominabele opbrengsten van de afgelopen jaren. De koerswinstverhoudingen zijn behoorlijk trending.
Eigenlijk is het teleurstellend dat de waardering van aandelen zo weinig op fundamentals als inflatie is gebaseerd en zo veel op een opgebouwd geloof dat aandelen goed zijn op basis van performance in het verleden (goede opbrengsten uit het verleden zijn haast een garantie voor te hoge koerswinstverhoudingen in het heden).

Wanneer dat ophoudt en de koersen weer richting de fundamentals gaat is moeilijk te voorspellen. Overigens had Oppenheimer van Goldman Sachs vandaag een buitengewoon bullish en populair verhaal dat aandelen nu een koopje zijn en verreweg de beste belegging voor de lange termijn.

Marmageddon treft Nieuw Zeeland

Door de noodlottige aardbeving in Christchurch is een van de twee fabrieken waar de juiste vorm van marmite (niet dat rare gistige goedje uit Engeland dat er op lijkt of dat goedje vegemite uit Australië) dermate beschadigd geraakt dat de productie ineens zonder aankondiging vooraf tot juli is stil gelegd. Door de opvoeding kun je haast niet meer zonder marmite als rechtgeaarde Nieuw-Zeelander, dat is toch wel een graadje erger dan de Nederlander met drop.
De marmitetekorten beginnen rampzalige vormen aan aan het nemen. De Nieuw- Zeelanders wordt een offer gevraagd om tijdelijk minder marmite te verorberen en niet en masse voorraden marmite in te slaan om medelotgenoten niet hun dagelijke portie marmite te ontfutselen.
De fabriek raadt aan marmite uitsluitend op geroosterd brood te smeren, door de warmte kun je met iets minder toe en gaat je potje wat langer mee en zo kun je beter door de bittere tijden heen komen.

Het is uiteraard al dagen het meest getwitterde onderwerp in Nieuw Zeeland, dat geeft al aan hoe ernstig de situatie is.

In een poll van de New Zealand Herald stoort 33% zich daar niet aan en is op grote schaal marmite aan het hamsteren (maar ze zijn te laat). 29% zegt de barre tijden eenvoudig door te komen omdat ze net als ik dat spul niet lusten. 38% zegt te overwegen tijdelijk het Australische vegemite te gaan nuttigen. De Engelse variant is kennelijk niet te pruimen. Overigens is vorig jaar marmite in Denemarken verboden vanwege de toegevoegde extra vitamientjes. Enkele Engelsen/ Angofielen zijn daar een bring back marmite campagne begonnen, maar tot op heden nog onsuccesvol.
Concentratierisico en staartrisico loert kennelijk overal.

Maddison en de belangrijkheid van Azië versus het Westen

Dit soort plaatjes spaar ik: van heel lange historische reeksen. Angus Maddison is de kampioen hierin, in zijn OECD tijd heeft hij een schat aan gegevens verzameld.
Bovenstaande grafiek heeft mooie kleurtjes en is goed bewerkt door Sasha Nikitin.
Europa was voor de Industriële Revolutie weinig belangrijk en Amerika bestond nog niet eens. De wereld draaide om China en India en de rest was bijzaak. Zelfs Italië was tamelijk onbelangrijk in de gloriedagen van Rome vergeleken met China en India.
Columbus veranderde niet veel in de machtsposities in de wereld (het was aanvankelijk alleen een ramp voor India), maar de Industriële Revolutie, dat was de grote waterscheiding. Azië kon absoluut niet meekomen in de Industriële Revolutie, het was te inflexibel, had geen democratie, de verkeerde instituties etc. De opiumoorlogen gaven de genadeklap aan China.

Deng, de belangrijkste man van de 20ste eeuw, veroorzaakte de volgende waterscheiding (geholpen door de ICT-Revolutie die de wereld plat maakte): vanaf dat moment zie je China en even later ook India weer terugkomen als de belangrijkste spelers op het wereldtoneel. Rond 2050 zal de normale situatie van voor de Industriële Revolutie bijna zijn teruggekeerd met Europa en Amerika weer in een bijrol, een belangrijke weliswaar, zoals ten tijde van de Romeinen Europa ook iets interessants te bieden had.

plaatje via Lukas Daalder en bron: http://img703.imageshack.us/img703/9841/balanceofpowerhistory20.png)

Benderly: grondstoffenprijzen omhoog tenzij hard landing China

Jason Benderly c.s. heeft flink zitten rekenen aan de invloed van de ISM, monetair beleid, de sterkte van de dollar en de groei van de productie in Azië op de grondstoffenprijzen (hier de all commodities index HWWI, de breedste grondstoffenprijsindex). Het plaatje hierboven geeft zijn scenario's met veel groei in de VS en China tot weinig groei in de VS en te weinig groei in China aan.
Voor 2012 lijkt er niet zo veel meer in het vat te zitten door de groeiafzwakking in China en ook de ISM lijkt niet veel meer te stijgen en de dollar is te sterk. De ISM is overigens wel goed genoeg om ceteris paribus wel voor hogere grondstoffenprijzen te zorgen.
Het monetair beleid werkt vertraagd door in hogere grondstoffenprijzen. Het monetaire beleid is onomstotelijk zeer prijsopdrijvend voor grondstoffen. Betere groei in 2013 in Azië moet in 2013 weer een goede stijging van grondstoffenprijzen veroorzaken.
Benderly is tamelijk optimistisch over de groei in de VS in 2013, maar is misschien iets te pessimistisch over de groei in China. Een harde landing in China, terwijl de VS niet in recessie komt, zou goed zijn voor een val van de grondstoffenprijzen van ongeveer 15-20%.

Risicopremie aandelen: laag volgens de pessimisten, hoog volgens O'Neil

The Economist had een artikel over de risicopremie van aandelen, met plaatjes van Dimson, Elroy en Staunton. (bron:http://www.economist.com/node/21550273; artikel: Shares and shibboleths).
Dimson, Elroy en Staunton hebben in vervlogen tijden voor ABN AMRO ooit nijver cijfers zitten te vergaren voor de opbrengsten van o.a. aandelen in een aantal landen sinds 1900. Aandelen brachten het meeste op in Australië, maar ook in de VS was de opbrengst bovengemiddeld.
De cijfers van Dimson c.s. worden als heilig gezien inclusief de verbanden die ze leggen. Kritiekloos wordt bijvoorbeeld geslikt dat er gen verband is tussen de groei van het BNP en de aandelenbeurs, terwijl dat toch al enkele decennia wel het geval is voor o.a. de VS (de groei van het BNP moet wel boven verwachting zijn, anders gaat het nog niet erg goed met aandelen, maar dat is tegenwoordig al snel het geval bij zo veel zwartkijkers).

In de 21ste eeuw werd je tot nu toe gemiddeld zwaar gestraft voor je risico als je in aandelen belegt. Daarom buitelen de nieuwe experts over elkaar heen dat dit het nieuwe normaal is van aandelen: vanwege deleveraging en explosie van dementerende bejaarden die niets liever doen dan aandelen verkopen wordt de komende jaren risico gestraft.

Dimson c.s. geven verder aan hoe die mooie opbrengst in de goede oude tijd, de 20ste eeuw met zijn wereldoorlogen, hongersnoden in Afrika en China waarbij honderden miljoenen stierven, de depressie van de jaren dertig en toen de mensen gemiddeld 15 jaar korter leefden, tot stand kwam.
De bulk kwam van dividenden, 0,8% van groei dividenden en 0,4% door stijging van de waarderingen van aandelen (qua dividend).
Omdat dividendrendement maar 2,5% is in de VS (zelfs inclusief Apple) kom je al snel op sombere voorspellingen voor de opbrengst van aandelen in de komende jaren.

Jim O'Neil, een gewaardeerd optimist (hij zou erelid van de club van optimisten kunnen worden, ware het niet dat er geen liefhebbers zijn om voor optimist versleten te worden, dat is kennelijk net zo erg om als republikein voor Massachusetts moderate te worden uitgescholden) vindt de nadruk die op het dividendrendement sec wordt gelegd wat al te neerslachtig. Zijn modellen stellen dat de equity risk premium afhangt van dividend (inclusief buybacks) plus dividendgroei (die goed is as je de wereldgroei van het BNP neemt) minus de reële rente (die record laag is). De som van het geheel is nu veel hoger dan normaal, vooral dankzij de negatieve reële rente en de hoge economische groei in de wereld).

Jim O'Neil is niet zo bekrompen als de meeste doom and gloom aanhangers omdat hij de opkomende landen, vooral de BRIC's, de term die hij heeft uitgevonden, zo belangrijk vindt. Deze stuwen de economische groei flink op, volgens mij en Ter Veer tot hoogtes die nooit eerder vertoond zijn in de komende jaren.Alleen India al creëert tot 2020 meer extra consumptie dan heel het BNP van Groot Brittannië. China is nog veel belangrijker en zo kan hij nog wel even door gaan.

huizenmarkt VS: NAHBMI niet omhoog, toch verbeteren de vooruitzichten

In enkele maanden tijds is de index van het sentiment van bouwers in de VS (NAHBMI) verdubbeld. Deze maand steeg de index niet, terwijl dat wel was verwacht. Calculated Risk legde uit dat dit kwam omdat de vorige maand in Californië de index te ver omhoog opgezweept was en dat dit deze maand is rechtgezet. Het vooruitkijkende deel van de NAHBMI zou afgelopen maand wel gestegen zijn.
Het andere nieuws van de huizenmarkt was gunstig voor de bouwers: verbouwen was met 11% gestegen op jaarbasis en nog belangrijker: Fannie Mae versoepelde de voorwaarden waaraan leners moeten voldoen om te kunnen herfinancieren. Je mag nu ook tegen de huidige lage hypotheekrente oversluiten als de waarde van je huis bijna even hoog of lager is als de hypotheek. Dat zal de komende weken gaan leiden als het goed is tot een flinke stijging van mortgage refinancings.

inflatie VS sinds 1871

Inflatie in de VS was vroeger veel wilder. Voor 1900 was deflatie heel normaal
bron: http://advisorperspectives.com/dshort/updates/Inflation-Since-1872.php

Samenvatting financieel economisch nieuws van de afgelopen week

Ook de vorige week viel het economische nieuws in de VS erg mee. De initial claims voor werkloosheid waren weer eens laag op 351.000, maar vooral heel goed nieuws was de stijging van de retail sales met 1,1% (ex benzine +0,9%), waardoor men weer visioenen krijgt voor hogere groei consumptie en stijging ISM (de voorlopende surveys hierop Phillyfed en Empire Staat (NY) waren goed).
Het optimisme van het midden en kleinbedrijf verbeterde (NFIB). Het aantal hypotheekaanvragen om een huis te kopen steeg met 4,4%.Het consumentenvertrouwen werd heen en weer geslingerd tussen beursoptimisme en hogere benzineprijzen, waardoor de trendverbetering even niet overtuigend doorzette.
De industriële productie steeg niet, omdat nutsbedrijven door het extreem milde weer minder produceerden.
De inflatie steeg 0,4% (door de dure benzine) maar de kerninflatie daalde naar 0,1% op maandbasis (ex volatielere componenten bleef het 0,2%) en dit viel ook mee (maar nu is het goede inflatienieuws op denk ik).

Obama probeert de benzineprijzen te beteugelen door samen met kameraad Cameron de strategische oliereserves een beetje open te zetten (1-1,5 dag olieconsumptie). Obama’s approval rating lijdt zwaar onder de hogere benzineprijzen (die is volgens de republikeinen immers het gevolg van te weinig boren in Alaska en de Golf van Mexico en vooral politiek gekluns met Iran). Obama is nog lang niet herkozen (plaatje van Strategas).

Het belangrijkste nieuws was de flink stijgende rente na de toelichting van het FED besluit zoals beloofd niets te doen vanwege minder vertrouwen in de FED ondanks onduidelijke gesteriliseerde QE beloftes en meer angst dat de rente meer richting de economische fundamentals gaat en doof wordt voorde lokkende sirene van 0% rente tot 2015 (of veel eerder als het aan Fed gouverneurs Lacker en Plosser ligt). De impliciete inflatie steeg behoorlijk afgelopen week.
In Europa daalden de renteverschillen van Frankrijk, Italië etc met Duitsland. De geherstructureerde Griekse leningen zijn uiteengespat in allerlei delen waarvan de markt nog aan het raden is wat de juiste waardering hoort te zijn.

De Duitse ZEW expectations was mooi, die van current situation daalde. De handelsbalanzen van Frankrijk en Italië zonken verder in het rood.

In Japan viel het nieuws wat tegen (leading index, consumentenvertrouwen, tertiary index (dienstensector) en in China ontspoorde de exporttrein hevig in februari (grootste handelstekort ooit).

Tijdgeest: de Encyclopaedia Brittanica is gestopt met het drukken van hun wijsheden, die moet je nu digitaal verwerven. Het VK gaat een 100-jarige staatslening uitgeven nu de rente zo laag staat.

SP: 84% van actieve aandelenfondsen bleef achter bij Amerikaanse index

S&P’s laatste rapport over de performance van het afgelopen jaar van actieve managers loog er niet om: het was nog slechter dan in voorgaande maanden: maar liefst 84% (een record) bleef achter bij de index op jaarbasis, 57% lukte het niet de index over drie jaar te verslaan en 62% niet over een periode van 5 jaar. John Bogle (vader van indexbeleggen) zit vast te glimmen van trots.

Er zat ook geen persistentie van outperformance in: de managers die het in de voorgaande jaren goed gedan hadden, deden het vaak daarna nog slechter dan gemiddeld. Het is verbazend moeilijk vooraf winnaars te vinden voor belegging in Amerikaanse aandelen. Vroeger deden managers in small en mid cap het vaak veel beter dan hun large cap collega’s, maar de laatste jaren vergaat het small en vooral mid cap managers bijna even slecht (ik hoor dus kennelijk petje af te nemen voor de prestaties op langere termijn van onze Amerikaanse small cap beleggers bij F&C).

De cijfers vallen me tegen. Op drie jaars basis zitten we toch echt in een bull markt en dat helpt actieve managers meestal omdat ze gewoonlijk erg optimistisch zijn over hun markt en te veel risico nemen.

Hoe komt dit? Voor een deel komt het door de computerprogramma’s die het leven van andere beleggers zuur maken en schijnen te leiden tot ongeveer 0,5% extra marktimpactkosten per jaar in vooral de VS als ik de verhalen van Erik Rubingh beluister (cijfer moeilijk hard te maken, maar dat het behoorlijk is, lijkt me plausibel, de computerprogrammahandelaren die aandelen voor de nodige minuten weten vast te houden al voor ze weer te verkopen zijn nog erg winstgevend zo lang ze het hoofd boven het hoofd gehouden wordt (transacties in ETF’s die crashen worden doorgehaald, daar zouden die computerprogramma’s toch voor moeten bloeden vind ik).
Verder was de correlatie tussen individuele aandelen en de index record hoog. Dat maakt selectie moeilijk en handelen weinig kansrijk.
Een negatief punt is verder dat je vaak tegen insiders handelt (ofwel insiders vanuit het eigen bedrijf of tegen een hedgefund dat zo veel extra informatie heeft weten op te duikelen dat je in het nadeel bent).
De performancedruk is enorm en dat dwingt actieve managers snel verliezende strategieën los te laten, net voordat ze gaan werken. Hoger management en boze aandeelhouders weten dit meestal op het verkeerde moment voor elkaar te krijgen. Underperformance maakt onzeker en leidt tot kopieergedrag van voorheen succesvolle strategieën die uiteraard ophouden te werken als de copycats ertoe overgaan.

Enhanced de index volgen heeft nog wel enige kansen denk ik, al is ook hier enig geduld noodzakelijk. Qua constructie zijn sommige indexen risicovoller dan nodig is, kwaliteit scoort uiteindelijk wel met geduld een beetje en verstandige waardetilts werken uiteindelijk ook wel en momentum heet het (te) goed gedaan, dus er waren wel degelijk mogelijkheden voor outperformance in de afgelopen drie jaar.

Maar toch, 84% die achterblijft, dat is ongehoord. Dit cijfer zal wel weer lager worden, omdat binnen korte tijd excessief veel passief belegd gaat worden en er daardoor weer kansen voor actief management ontstaan.

N.B. het lijkt roeien tegen de stroom op en daarom heb ik maar een plaatje van een gefrustreerde roeitrainer erbij gedaan, naast een plaatje uit Business Insider waar de strijd met de pijltjesgooiende apen wordt gestiliseerd.

Barrons over huizenprijzen VS: Ready to rebound

6 jaar zijn de huizenprijzen nu al aan het dalen in de VS en volgens Case Shiller is 34% van de topprijzen af en in de zandbakstaten meer dan 50%.
5 miljoen huizenbezitters verloren hun huis en van de 76 miljoen hypotheken staan er 14 miljoen onder water bij de huidige prijzen. De waardedaling is goed voor de helft van Amerikaanse BNP.
Tijd voor een wat positiever verhaal vond Barrons, maar zelfs zij komen niet verder dan 0% in 2012 en pas echte stijging vanaf 2013. Eenzelfde soort voorzichtigheid als eind 2011 voor de aandelenmarkten, zo zal ik maar zeggen.

De positvo’s stellen dat werkgelegenheidsgroei eindelijk ergens op begint te lijken, de officiële hypotheekrente is nog nooit zo lag geweest.
De affordability index staat op 206, een record, d. w. z. het mediane gezin heeft twee maal het inkomen benodigd voor de aankoop van het mediane huis (op de top was het 102,7).

Dat zijn allemaal leuke cijfers, maar de bear stelt meewarig: zo lang foreclosures al maar toenemen en die dingen tegen een discount van ongeveer 30% gaan, wordt het niks met de hizenmarkt.

De optimist (zoals ik) klampt zich vast aan de cijfers van CoreLogic waar je in december 0,2% prijsstijging van non forced selling huizen zag en in januari +0,7%.
Er zijn nu twee soorten gebieden waar de huizenprijzen stijgen: de goede gebieden zonder veel foreclosures die altijd al populair waren en de gebieden waar de prijzen zo ontzettend veel gedaald zijn dat ze te duidelijk te goedkoop zijn geworden (zoals in een deel van de zandbakstaten, waar de prijzen te ver onder de bouwkosten zijn gedaald en de werkgelegenheidsgroei aantrekt: Phoenix +0,8% in december bijvoorbeeld). Dat laatste is een betrekkelijk nieuw argument.

De beren staan nog steeds bol van de argumenten waarom de huizenmarkt nooit meer kan herstellen en er eerst nog eens 5% van de prijzen afgeschaafd moet worden in 2012 en er in 2013 verder op Godot gewacht moet worden die met de cijfers komt van stijgende huizenprijzen.
1.De schaduwvoorraad van ongeveer 3,7 miljoen huizen moet kleiner worden, een hypotheek krijgen moet geen Sisyfusarbeid zijn.
2.Men ziet en huis niet langer als de beste belegging die je in je leven kan doen, maar een noodzakelijke verkwisting van kapitaal, nodig om goed te kunnen wonen.
3.Net als in Nederland speelt de discussie de hypotheekrenteaftrek maar eens in de vuilnisbak te doen om het begrotingstekort te dichten. In de VS zal men dit vooral bestrijden via gemiste belastingen over dan lagere huizenprijzen en minder inkomen en uitgaven door aangeslagen vertrouwen door die lagere prijzen.
4. Covers zoals die van de Barrons passen in de contraire voorkantentheorie

De trends zijn goed, de schaduwvoorraad was volgens Zandi een jaar geleden 4,5 miljoen en de nieuwe 60 dagen+ betalingsachterstanden nemen af (=over enige tijd minder foreclosures).
Vooral de inhaalactie van nieuwe gezinsvorming die nu op gang gaat komen om de dalingen sinds de kredietcrisis recht te zetten, dat moet de vraag naar huizen doen opstuwen boven wat er nu op de markt is.
Shiller is vooral optimistisch door het fikse herstel van het optimisme onder bouwers (NAHBMI), waarom dit zo’n goede leading indicator is weet hij ook niet (de praatjes van bouwers over de vooruitzichten van de huizenmarkt slaan gewoonlijk nergens op).

Goldman Sachs mores leren (met cartoons)

Het artikel in de New York Times Why I am Leaving Goldman Sachs (http://www.nytimes.com/2012/03/14/opinion/why-i-am-leaving-goldman-sachs.html?_r=1&src=me&ref=general) heeft heel wat tongen losgemaakt. Wat een cynisme, wat een vergiftigde kijk op/ van de cultuur van GS.
Alle vooroordelen werden bevestigd: GS is een meedogenloze geldmachine die zijn klanten (waaronder wij dus) als muppets/ sukkels zien waar zo veel mogelijk geld uit geperst moet worden en wel zo snel mogelijk zonder te letten op de consequenties.

Dat is precies de cultuur die niet past bij denken op lange termijn, verantwoord ondernemen. Het was een ontsporing van de bonusgraaiers. Waar is de tijd dat mensen die in de ogen van Ter Veer te grote hypotheekschuld op zich namen en daarvoor op het matje geroepen werden om te waarschuwen voor de kwetsbaarheid daarna (hoogst actueel overigens: iets te veel hypotheekschuld en je betaalt je ineens blauw).

Gelukkig wordt in de targets steeds nadrukkelijker het belang van de klant gezet: winst op korte termijn die de winst op lange termijn in gevaar brengt, dat moet je vermijden. Eerlijk duurt het langst en het laten parallel lopen van het belang van de klant met dat van de eigen onderneming en indien beter het belang van de klant voor laten gaan is het veiligste en op lange termijn het meest winstgevende.

De vice president van Goldman Sachs, een relatief onderknuppeltje dus, kreeg wel heel prominent alle aandacht. Goldman Sachs heeft wel degelijk zijn goede kanten, doet soms heel erg veel voor zijn klanten en levert vaak uitstekende kwaliteit af. Maar hun cultuur dat elk jaar een behoorlijk deel ontslagen moet worden om de mensen actief te houden lukt te veel korte termijn denken uit, met uitwassen zoals in het artikel genoemd.
Overigens is het zo afgeven op je vorige werkgever, waar je kennelijk 12 jaar een goede boterham hebt verdiend en je te buiten bent gegaan aan juist die dingen die niet kunnen, niet erg sjiek, geen toonbeeld van goede mores. Maar het leest natuurlijk wel lekker.

Laten we hopen dat dit artikel een soort wake up is voor de mores van de financiële dienstverlening. Wie zijn klanten muppets of sukkels noemt en dan die klant verliest, dat is pas een sukkel. Laten we vooral ook meer op lange termijn denken, dan verbetern de mores van zelf.