markt dwingt FED langzaam tot draaien, een pivot

 De Amerikaanse inflatiecijfers laten nog geen duidelijk genoege daling zien voor de FED, maar het is voor bijna iedereen duidelijk dat de inflatie het komend jaar gaat dalen en dat de economische groei ernstig verzwakt is en de kans op recessie torenhoog is. De huizenmarkt dreigt in een rampzalige val te komen vanwege een hypotheekrente van 7% en forse productie van nieuwe huizen. De voorraad aan koophuizen stijgt akelig snel en ook op de huurmarkt gaat het helemaal fout met de verhuurders. De FED wil echt wel gaan aangeven dat ze niet helemaal blind zijn voor alle aanwijzingen voor economische ellende en dalende inflatie. 

De FED gaat met 0,75% de rente verhogen komende week, maar moet de weg open maken dat ze de volgende vergadering kunnen kiezen tot 50 en 75 basispunten  renteverhoging. De markt dwingt dan tot 50 basispunten  als dat ingeprijsd is ( de FED verhoogt de rente nooit meer dan op dat moment is ingeprijsd).. In december moet de FED dan een verhaal gaan houden dat ze de rente minder gaan verhogen. In de notulen van de FED-vergadering komt dat er liquiditeitsproblemen zijn en dat ze die noiet uit de hand moeten laten lopen. 

Op het ogenblik is de economische achteruitgang nog niet overtuigend (eigenlijk erg meevallend en daarom stijgen de ingeprijsdeinflatieverwachtingen weer wat) , maar rond januari zal dat nog duielijker zijn. Het is overigens geen noodzaak voor de FED om een recessie te forceren. Als men maar voldoende duidelijk ziet dat de inflatie veel gaat dalen, dan kan men soepeler worden. Dat ligt politiek beter, het veroorzaakt minder verliezen van de FED en houdt de overheidstekorten beter betaalbaar (populair is nu dat de rentelasten groter worden voor de overheid dan de uitgaen voor defensie).

In Europa is een flink deel van de mensen vastberaden om de thermostaat niet hoger te zetten dan 15, 16 of 18 graden. Dan krijgen olie- en gasprijzen een enorme beuk.

Er is plotseling een aardig herstel op de beurzen gekomen. Men vertrouwt het uiteraard helemaal niet. Het lijkt zelfs weer wat overbought. Maar bijvoorbeeld de AEX laat de laatste tijd een V-beweging zien: na de opening zakt het weg, maar later op de dag komt er vaak herstel. Dat was vroeger een krachtig signaal dat de bear markt aan kracht heeft verloren. Ook positief is dat de presidentscyclus van Amerika nu de meest gunstige maanden tegemoet gaat. 

Vervelend is overigens wel dat de overeenkomst met 1946-1948 zo sterk is. D.w.z. eerst even herstel en dan weer een niet erg grote terugval en nog eens ongeveer drie kwartalen een zijwaartse koersontwikkeling. Het geduld van de bulls wordt wellicht nog de nodige tijd op de proef gesteld.

 

winstmeldingen vallen mee, FED misschien minder lang streng en ineens heeft men het over 15% koersherstel

 De winsten vallen ongeveer normaal mee tegenover de omlaag geprate verwachtingen. Men was bang voor slechter en vooral voor vreselijke guidance. Winstverwachtingen blijven daardoor goed liggen, al roept iedereen op basis van leading indicators en omgekeerde rentecurve dat er een recessie komt (en dan horen de winsten als herfstblaadjes naar beneden te dwarrelen).

De koersen dalen nu al een hele tijd, ongeveer voor wat normaal is voor een bear markt zonder grote schokken en/of neergang in de vaste investeringen. De koersverliezen op de obligatiemarkt zijn ongekend groot. Ooit zal die rentestijging toch wel eens ophouden. Anders krijgen de centrale banken te veel moppers van overheden die te duur moeten lenen en huizenbezitters die de hypotheeklasten niet meer makkelijk kunnen ophoesten.

Daly (FED) riep in de Wall Street Journal dat de inflatie gaat dalen, de markthuren al dalen en dat de FED op moet passen niet al te veel de rente moet omhoog gooien (na december). De FED moet na gaan denken hoe veel men nog wil verhogen en hoe erg men de liquiditeit verder gat verkrappen. Dat zal wel in de notulen van de komende FED-vergadering komen en dat stemde de obligatiebeleggers op vrijdag ineens weer wat hoopvoller. De volatiliteit van de rente lijkt te toppen en dan kan de rente gaan dalen. Het inflatieverhaal wordt snel beter, de FED wil niet het verwijt krijgen dat ze alleen maar in de achteruitkijkspiegel kijken bij het rentebeleid. De FED moet nu al grote swap transacties doen met centrale banken van sterk geachte valuta's (Japan, Zwitserland). 

Gezien de presidentscyclus en de nu al te hoge rente denkt bijvoorbeeld Yardeni dat we tot eind dit jaar 15% omhoog gaan met aandelen.

Chartisten putten hoop uit het (voorlopig?) nog houden an het 200 weeks gemiddelde van de S&P500. Maar de vierjaarstrend gaat afzwakken, dat lijkt me wel duidelijk. In reële termen hoort het volgens onze kaart van de Kondratieffgolf de komende jaren niet goed te gaan met aandelen. Het hoeft niet onmiddellijk mis te gaan, er kan eerst nog herstel komen net als na 1969/70. Misschien gaat het nu beter dan na 1965 omdat de trend van de productiviteitsgroei nu beter is en men het inflatiegevaar nu niet onderschat.

De grootste overeenkomsten van nu zijn volgens mij (en bijvoorbeeld Timmer van Fidelity) met 1946-1948. Er was grote somberheid en de hoge inflatie zorgde voor een deuk in de consumptie en groei. Men geloofde toen wel dat die inflatie (terecht) tijdelijk zou zijn, maar men vreesde dat de depressie van de jaren dertig zou terugkeren. De economische groei was opgepompt door de uitgaven voor de oorlog en er was een enorme schuldenberg ontstaan. Als het herstel van de oorlogsschade voorbij was, dan zou het ook voorbij zijn met de groei. Er was hoop dat al die soldaten rendabel te werk gesteld zouden kunnen worden, maar dat viel tegen. Er waren te veel psychische problemen bijvoorbeeld. Aandelen werden spotgoedkoop, de verwachtingen waren slecht. Nu weten we dat er een gouden periode aankwam en dat alles spectaculair zou meevallen. Alle uitgestelde innovaties werden geïmplementeerd, men ging enorme infrastructuurinvesteringen doen en men creëerde een consumptiemaatschappij (in het Westen). Het monetaire beleid bleef ruim, de inflatie laag.

Nu is er wederom grote somberheid, maar de waardering van aandelen is slechts ongeveer normaal, niet erg laag, zoals in 1950. Het monetaire beleid kan niet meer zo royaal zijn als in de vorige decennia, de schulden zijn te hoog, men moet meer doen om de inflatie laag te houden. Winstmarges staan op record hoogte en zullen structureel moeten gaan dalen, de lonen kunnen niet altijd zo achterblijven bij de productiviteitsgroei (maar voorlopig nog hoog genoeg zijn voor gemiddeld hogere waarderingen dan voor 1995. Na 1950 was er een sprong in productiviteitsgroei. Dat is nu veel moeilijker maar misschien kansrijker dan nu verwacht wordt.. Technologiebedrijven groeien zaak extreem hard en de investeringen in alternatieve energie moeten dor het dak gaan (inclusief ook kernenergie). Door internet is er een enorme sprong in kennis gekomen en de implementatie daarvan is nog maar net op gang aan het komen. Robotisering  maakt het misschien mogelijk dat ondanks de vergrijzing er toch veel geproduceerd kan worden tegen lage prijzen.

+

markt in verwarring: nooit pivot FED of dadelijk toch ineens

 Eerst leek het of 0,1% hoger dan verwachte inflatie erger was dan oorlog in Oekraïne en begon bijvoorbeeld ASML te dalen in een tempo waarbij de koers voor eind oktober onder nul zou komen, totdat buitengewoon plotseling de koersen omhoog schoten. Maar op vrijdag gaf men de moed weer op, weg met technologie en lang leve veilige voedingsaandelen etc. Bij dit koersgeweld is de volatiliteit gemeten via de VIX nog te laag, d.w.z. niet duidend op capitulatie.

De markt hoopte dat de lagere inflatieverwachtingen, de instortende huizenmarkt, paniek in Engeland, wat zorgen van Brainard over financiële instabiliteit de FED zou vermurwen tot uitzicht op een pivot. Maar zo werkt het niet. Je moet blijven zeggen dat je ferm inflatie blijft bestrijden totdat je ineens gaat verruimen. De FED rente moet boven de kerninflatie komen aldus de FED. En daarvoor is hogere werkloosheid nodig (?, nee dat hoeft helemaal niet PV). De FED is uit op een verwoesting van de economie waarop Poetin trots zou kunnen zijn. De inflatie gaat dalen, dat is duidelijk. Dat begint met grondstoffenprijzen die leiden tot lagere prijzen voor goederen. Er komt in die daling versnelling door afbouw voorraden. Pas enige tijd daarna gaat de diensteninflatie dalen (huurdaling in de VS komt er aan eind 2023). Dat loopt achter en de kerninflatie hoort dus eerst nog een beetje verder te stijgen. De FED kijkt naar de core PCE en die stijgt minder hard dan kerni9nflatie CPI. Maar toch, men prijst ineens in dat de FED de rente niet als hoogste punt 4,75% zal hebben maar 5%. Er moet eerst iets breken voordat de FED overstag gaat, richting pivot, draaikontje spelen richting verruiming. 

De markt prijst dus in dat er iets gaat breken. Daar horen nog lagere koersen bij. Ik zie steeds meer plaatjes met de vergelijking met 2008, 1972 en 1931. Maar 1946 blijft in mijn ogen het meest realistisch (toen even hoge inflatie door tijdelijke enorme stijging grondstoffenprijzen vanwege schaarste na Tweede Wereldoorlog, daarna weer lage inflatie (even zelfs deflatie van 3%)).

Daarnaast zie ik ook een overvloed aan plaatjes dat de markt oeverloos pessimistisch is, zodanig dat komend jaar een fraai koersherstel moet komen. Dat laat zien dat er toch wel behoorlijk wat hoop is in de markt. En terecht, op lange termijn gaan de koersen omhoog, maar kennelijk nu nog even niet, pas na capitulatie.  Dan blijft men waarschijnlijk nog lang roepen dat alles zo onzeker is.

Er dreigt een betrekkelijk lange periode van ongeveer nulgroei te komen. Stijgende werkloosheid, rampspoed op de huizenmarkt is slecht voor groei. Men wordt weer voorzichtiger.(= meer sparen als dat kan). In 2022 zagen we in de VS ongekend lage groei vergeleken wat de wet van Okun aangeeft (groei= 3% plus 2 * de daling van de werkloosheid). Die afwijking kam door de enorme stijging van de inflatie. Dat maakt overigens wel optimistischer over de terugval van de groei in 2023 door oplopen van werkloosheid: de hulp van dalende inflatie kan groot worden, vooral na half 2023. In Europa wat meer problemen, maar Amerika en Azië zouden betrekkelijk snel kunnen herstellen. De structurele groei is door de demografie lager geworden in China, Europa en in mindere mate zelfs ook voor de VS (nieuwe wet van Okun zou iets moeten zijn van 2% groei plus 1-1,5 maal daling werkloosheid). Het koersherstel wordt overigens belemmerd door minder geloof in structureel te ruim monetair beleid, alhoewel de FED rente nog jaren te laag moet blijven om overheidsschulden en hypotheekschulden draaglijk te houden (idem voor rest wereld).Er is nog wel hoop op technologische vooruitgang vanwege de kennisexplosie sinds internet. India moet rol China overnemen. Alternatieve energie gaat over vijf tot tien jaar zorgen voor goedkopere energieprijzen (maar helaas wel samen met kernenergie).

kerninflatie VS stijgt hard genoeg om hoop op snelle pivot FED de grond in te boren

 De inflatiecijfers van de VS waren eigenlijk niet zo slecht. De daling van het tempo van de hele inflatie zette aarzelend door, ietsje minder dan gehoopt werd. Vooral de kerninflatie viel tegen, maar dat kwam vooral door de huren die nog ietsje harder stegen dan vorige maand (0,8% in plaats van 0,7%, de hele subindex voor huren inclusief owners equivalent rent etc. steeg weer 0,7%). Dat was eigenlijk van te voren al plausibel gemaakt vanwege de manier van cijfers verzamelen. Die manier zorgt voor enige vertraging van weergave van de trend. Die trend is om volgens een daling van de huizenprijzen en huren van bepaalde soorten appartementen. Maar dat zit pas in 2023 goed in de cijfers. De kerninflatie loopt ietsje achter op reeds zichtbare omslagen in de trend. De goedereninflatie gaat echt wel afzwakken bij de huidige veel te grote voorraden volgens een uitgebreide studie van Morgan Stanley. Maar dit soort inflatiecijfers zorgen er natuurlijk niet voor dat de FED de rente minder gaat verhogen dan is in geprijsd in november en december. 

De FED is een draaikont gebleken in de afgelopen decennia, dus een pivot in 2023 is voor de hand liggend. Mits de inflatie inderdaad flink gaat dalen zoals nu alom verwacht wordt, terwijl er ook een groeiende vrees is dat die daling er niet komt of veel minder hard gaat dan nodig is om de FED te vermurwen tot lagere rentes.  De arbeidsmarkt is nog te sterk, maar volgens verwachting gaat dat in 2023 behoorlijk verslechteren. Ik verwacht overigens wel dat de dots voor 2023 die de verwachtingen voor de FED rente in 2024 aangeven, wel wat gaan dalen.

Men ziet dat de pijndrempel voor de lange rente bij de Bank of England op 5% ligt en dat men eigenlijk 4% al te hoog vindt. De Australische lange rente is nog maar nauwelijks hoger dan de Amerikaanse, terwijl toch niemand verwacht dat de Australische dollar in de komende tien jaar sterker wordt tegen de Amerikaanse. 

Yellen heeft gezegd dat ze zich zorgen maakt over de liquiditeit van Amerikaanse staatsleningen. Dat kan de FED aanzetten tot minder QT, quantitative tightening. en meer ruimte voor bepaalde soorten swaps met het buitenland etc. 

De lange rente hoort niet zo veel te stijgen terwijl de ingeprijsde inflatieverwachtingen dalen. Dat kan alleen op bais van geloof in doorzetten van trends van de reële rente om een zo groot mogelijke wereldrecessie te creëren. Dat wil de FED niet, maar ze zijn nu nog niet erg bang hiervoor vanwege de kracht van de Amerikaanse arbeidsmarkt (en andere arbeidsmarkten). De olieprijs moet geen roet in het eten gooien en niet echt gaan stijgen, want dan stijgen de inflatieverwachtingen weer (en dalen de beurzen onverdroten verder)..

nog geen chaotische neergang als inflatie flink gaat dalen en derde wereldoorlog niet uitbreekt

 Ik heb het de afgelopen decennia veel gehad over het chaotisch neergangscenario dat zou aanbreken na een tijdje sterker worden van de factor arbeid en zwakker worden van factor kapitaal. Iets wat gebeurde rond 1973-74 na de loonexplosies, toen de olieproducenten hun lage olieprijzen niet meer namen. Er waren misoogsten. Inflatie steeg tot ongekende hoogte in veel landen. De rente steeg gigantisch, tot hogere niveaus dan mensenheugenis gezien hadden. Er was een loonprijsspiraal op gang gekomen (dit probeert men nu uit alle macht te voorkomen). Winsten leken redelijk, maar er werd te weinig afgeschreven (op basis van historische kostprijs in plaats van vervangingswaarde, veel te weinig dus in tijden van hoge inflatie). 

Meerdere grote schokken bij elkaar en dat na een periode waarin vooral economen ervan overtuigd geraakt waren dat met een Keynesiaans beleid altijd voorspoed was te regelen. Alle theorie in de prullenbak, er was stagflatie ontstaan en dat zou niet kunnen volgens bijvoorbeeld de Phillipscurve (hoge werkloosheid zou tot lage inflatie leiden). 

Na de voorspoedperiode voor het bedrijfsleven, steeds duidelijker na 1981 en vooral 2009 zou er volgens mij en Ter Veer rond 2018-2020 een periode komen, waarin de factor kapitaal het moeilijker zou krijgen. Eerst iets à la 1970 en dan de grote neergang. chaotische neergang, door het samenvallen van meerdere grote schokken rond 2024-2026.

We zagen een grote schok in 2020, de coronacrisis. Die werd overmatig gerepareerd met ongekend ruim monetair en fiscaal beleid. Dat leidde tot enorme geldgroei en toen de vraag herstelde tot onverwacht hoge inflatie. Men wilde plotseling minder geld als potje voor onvoorziene rampen aanhouden en dan leidt hoge geldgroei ineens tot hoge inflatie. Die lagere behoefte aan geld was een trendbreuk, dat gebeurde sinds ongeveer 1998 niet meer. Het verband tussen geldgroei en inflatie was ineens terug na 2020.

In 2022 zien we naast een al ontstane inflatieschok de oorlog in Oekraïne met bijbehorende aanbodcrisis van energie die de inflatieschok verergerde. Eigenlijk op een economisch goed moment, want het dempte de te hoge vraag. De centrale banken deden heel erg veel duiten in het zakje om de vraag te verminderen. Dat zie je nu o.a. in een zeer forse neergang op de vastgoedmarkt, die nog maar net is begonnen. Maar er is geen financiële crisis, want de banken zijn nu uitstekend gekapitaliseerd en hebben een veel beter risicomanagement (ook Credit Suisse, probleem daar lijkt slechts de klandizie die deels grote verliezen lijdt (Hwang o.a. tig miljard) en waartegen sancties zijn getroffen (zoals Russische oligarchen) 

 . In China is een grote schok in opbouw door de demografische schok (na decennia van enorme groei arbeidsmarkt nu ineens krimp) die leidt tot een grote crisis op de vastgoedmarkt. De bouw en wat daarmee samenhangt is veel te groot, zo'n kwart van de economie en dat moet halveren en dat bij enorme schulden op vastgoed. Momenteel is de situatie nog goed onder controle, omdat men veel eigen geld moet hebben bij aankoop van vastgoed in China, maar bij grote dalingen van vastgoedprijzen worden veel schulden toch te problematisch. Nu nog niet hoop ik, maar over 3-5 jaar ben ik bang wel. Dat zou flink kunnen bijdragen aan een mondiaal chaotisch neergangscenario.

De schok der schokken zou een Derde Wereldoorlog zijn, maar voorlopig hoop ik, is dit nog niet het geval (en ook niet in de komende 3-5 jaar).

De klimaatcrisis kan leiden tot grote economische problemen, niet alleen misoogsten en hogere energieprijzen. Meer inflatie in ieder geval (alhoewel, bij voldoende alternatieve- en kernenergie kan de prijs van olie en gas duikelen, maar we zij nog minstens 5 jaar verwijderd van voldoende aantrekkende productie van alternatieve energie inclusief kernenergie). Delen van het bedrijfsleven worden structureel onrendabel en dat leidt tot een schuldencrisis over enige jaren, nu waarschijnlijk nog niet.

Op het ogenblik is er een groeiende lijst van indicatoren die op een grote daling van de inflatie wijzen, ongeveer zoals in 1946 en 1921. Vooral over drie maanden moet duidelijk worden dat huurstijging afzwakt, de banengroei zwak is (in de VS daalt de groei op jaarbasis al een hele tijd en de banengroei zit de laatste maanden alleen in niet voltijds banen en tweede banen). Dat zou moeten voorkomen dat de huidige economische neergang nu al zou ontaarden in een chaotische neergang. Dat veronderstelt dat centrale banken weer super royaal worden als ze die grote daling van inflatie zien en fiscale stimulering goedkoop gaan financieren. Op het ogenblik zijn ze nog niet happig, omdat de inflatie onvoorspelbaar is door achterblijvende effecten op bijvoorbeeld huren en de dienstensector. De arbeidsmarkten zijn ijzersterk en er is weinig stress op de kredietmarkten. Maar men ziet de risico's van financiële stress echt wel door de aanzwellende problemen op de vastgoedmarkt en door onrendabele productie vanwege de energieprijsschok.  De geldgroei is bijna stil gevallen, dus inflatie is nu eenvoudiger in toom te houden. Men moet zich zelfs al zorgen maken over deflatie in 2024.

Hoe laag de werkloosheid ook is, er is nog geen loonprijsspiraal. Men loopt bij looneisen (nog) niet vooruit op hogere inflatie door hogere olieprijzen, zoals men wel deed in de jaren 70. Technologische revoluties zorgen voor zwakte in plotseling verouderde sectoren. Dat houdt loonstijging in die sectoren tegen. De coronacrisis leekt te gaan leiden tot deglobalisering (de recente ontwikkelingen lijken erop te wijzen dat dit niet zo duidelijk is, al roepen politici anders), waardoor de concurrentie met lagelonenlanden zou afnemen en er meer loonstijging in het Westen mogelijk zou worden.  De winstmarges van de opkomende bedrijven zijn hoog en dat zorgt zelfs voor een gemiddeld hoge winstmarge op de beursgenoteerde bedrijven. Die winstmarges moeten structureel onder druk komen voor een chaotisch neergangscenario. Dat lijkt nu beslist nog niet het geval (er is natuurlijk wel conjuncturele zwakte), maar dat kan plotseling komen, zo leert 1973.

.

de rentekrach eist slachtoffers, plunge protection team van centrale banken zijn alert

 Na het bekend maken van de doldrieste plannen van Kwarteng en Truss moest de Bank of England ingrijpen: de rentekrach werd te pijnlijk in het Verenigd Koninkrijk.  Pensioenfondsen waren enorme verliezen aan het lijden. Via derivaten was het renterisico voor een belangrijk deel afgedekt en door de enorme rentestijging (met gigantische koersverliezen hierdoor) moest er enorm bijgestort worden op die derivaten. Vooral swaps worden als boosdoeners gezien. Door al die bijstortingen verdween het geschikte onderpand (collateral, vooral staatsleningen) als sneeuw voor de zon. Er ontstonden ongecontroleerde rentestijgingen. Terecht leidde dit tot ingrijpen waarna de verliezen werden gereduceerd en een ongecontroleerd van alles verkopen wat verkocht kan worden door o.a. pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen voorkomen werd.

Dat was een zeer plotselinge enorme draai, pivot, van de Bank of England. Onmiddellijk ging men roepen dat andere centrale banken nu ook wel zouden moeten gaan draaien. De consensus zei dat dit nog te vroeg was, maar de twijfel is er nu toch. Centrale banken zeggen zo vaak iets heel erg stellig om daar binnen een jaar totaal op terug te komen (bijvoorbeeld dat de inflatie van voorbijgaande aard (transitory) was en dat er nu gelukkig wat meer inflatie was). Alom begint men nu te roepen dat de FED een enorme fout aan het maken is. Veel te streng, terwijl de inflatieverwachtingen al gedaald zijn tot onder 2% (d.w.z. de derivatenmarkt zegt dat inflatie echt transitory is deze keer). Door die enorme rentebewegingen is er vast wel ergens een ramp geweest met die rentederivaten bij bepaalde banken (men wijst naar Credit Suisse maar ook andere banken, hun vermogen is groot, maar toch slechts een fractie van de onderliggende waarde van hun derivatenposities). De FED vergadert maandag, hun normale tussentijdse (stille) vergadering, maar deze keer is deze gebombardeerd tot emergency meeting. Misschien is dit dus zo, maar deze vergadering is standaard. De FED heeft echt wel die verhalen gezien dat ze een enorme fout dreigen te maken, maar kunnen hier uiteraard niet officieel op reageren. Ze weten echt wel dat ze op achterlopende indicatoren aan het reageren zijn en dat de vooruitlopende indicatoren wijzen op grote daling van de inflatie, zoals ook de bedoeling is. Maar financiële instabiliteit is beslist niet de bedoeling van de FED en die instabiliteit is pas sinds kort echt een probleem aan het worden.

De lange rente en vooral de reële lange rente is veel te hard gestegen, dit maakt enorme financiële brokken. Dat kan niet de bedoeling zijn van de FED en daarom is er enige onenigheid over hoe streng het monetaire beleid moet worden (bijvoorbeeld Brainard draait (pivots)). Buiten Engeland stikt het ook van de derivaten in andere landen, zoals de VS en Nederland (pensioenfondsen met hun wagonladingen swaps, gelukkig minder dan vroeger). Financiële stabiliteit is plotseling zeer belangrijk geworden en met de grote daling van de inflatieverwachtingen in de VS en verwachte economische afzwakking hoeft men niet als Dracula door te gaan met zo'n bloeddorstig monetair beleid.

De financiële indicatoren van de rentecurve wijzen samen met drie maanden daling van de leading indicators en een instortende huizenmarkt op een recessie in de VS. Recentelijk valt het economische nieuws in de VS eigenlijk erg mee. Initial claims voor werkloosheid zijn zeer laag en dalend. Het reële inkomen stijgt en de uitgaven ook. Het handelstekort van de VS daalt. Men verdient geld als water aan energie in de VS.  In Duitsland valt het wel tegen, o.a. door een ongekend laag vertrouwen. In Frankrijk/ Spanje/ Italië valt het eigenlijk ook nog wel mee. In China gaat het slecht, maar er zijn aanwijzingen dat Xi minder streng wordt met het COVID-beleid. Meer stimuleren moet en men moet daarom Chinese tech helpen.

Chart technisch ziet het er gevaarlijk uit. De koersen zijn net iets onder belangrijke steunen gezakt, maar kunnen nog opgevangen worden door de hoogtepunten vlak voor COVID in 2019. Alles hangt ervan af of de centrale banken in volle vaart doorgaan in het wegnemen van liquiditeit of zeggen dat ze de rente wel gaan verhogen, maar ondertussen wel liquiditeit in de markt gooien om de banken en pensioenfondsen te helpen. 

En natuurlijk moet Poetin niet al te erge nieuwe dingen doen in de ogen van de beurzen. Rusland produceert iets minder olie en raakt minder kwijt aan Noord - Europa, maar meer aan Zuid-Europa en Noord-Afrika. Hierop daalde de olieprijs. Op termijn prijst men steeds lagere olieprijzen in.