De val van top van beurzen in februari lijkt het meest op de
val na de krach van 1929 en de ergste dagen van de Lehman crisis in 2008.
(in 2020 begon het net als in 1929 met twee monsterdalingen)
In 1929 kwam er spoedig een flink herstel dat tot in 1930
duurde waarna een nog veel grotere val optrad en ook in de paar jaren erna waren
er grote dalingen van de koersen met tussentijds flink herstel. De FED hielp
niet en pas onder Roosevelt kwam er forse fiscale stimulering.
In 2008 kwam er veel sneller hulp van FED en fiscus,
waardoor er geen depressie kwam. De centrale banken bleven daarna maar verder
stimuleren, fiscale stimulering was echter op tot 2018. De eurocrisis dempte de
groei, maar die van China hielp juist weer tot ongeveer 2016.
In 2020 kwam er veel sneller en veel meer hulp dan in 2008,
maar de problemen zijn nu veel groter. De groei in het tweede e vermoedelijk
ook derde kwartaal van 2020 zal veel negatiever zijn dan in 2008. Het
economisch leven ligt veel meer stil, maar er is lang niet zo’n financiële crisis
als in 2008/9 met een kredietmarkt die geen enkel idee had wat iets waard zou
moeten zijn. Er komen in 2020 waarschijnlijk wel de nodige kredietproblemen,
maar die hoeven niet zo ontwrichtend te zijn als in 2008 wanneer de
coronacrisis niet te lang aanhoudt (na augustus minder wordt en er een vaccin
beschikbaar is rond kerstmis of maart 2021)
De economie moet stilliggen
anders komt er door het coronavirus een drama in de gezondheidszorg, waarbij de
meeste ernstig zieke patiënten niet meer geholpen kunnen worden. Deze lockdown
is niet lang op te brengen, vooral niet voor de jeugd. Daardoor zal het virus
nog enige tijd de kop op blijven steken. Positief is wel dat een vaccin eerder
dan normaal ter beschikking al komen, niet na 2 tot 3 jaar, maar ik denk binnen
een jaar. Er lijken ondertussen ook behandelingen komen die enigszins tot
redelijk zullen gaan werken voor heel wat mensen, waardoor totale lock down
wellicht niet lang nodig is.
Als een vaccin wel 2+ jaar weg is en er ondertussen geen
verzachtende behandelingen komen maar mutaties van het virus dan kan een en
ander veel erger worden en blijven we in het 1929-scenario met elk jaar grote
dalingen van beurzen met af en toe flink herstel.
Ondertussen heb ik het eerste teentje uit onze te hoge liquiditeiten in de markt gestoken
met aankoop van een sterk tech aandeel en sterk afgebrand aandeel. Ja, dat was
niet op het diepste punt, maar je moet tevreden zijn dat je eindelijk weer eens
tegen een niet te dure prijs aandelen kunt kopen. Over enkele jaren zullen de
koersen wel hoger zijn en kan ik weer van de dividenden genieten. Ik hoop dat de daling eerder stopt dan in 1929 omdat er nu meer hulp is van overheden en centrale banken.
De rente op staatsleningen stijgt ondertussen voortvarend
tegen de renteverlagingen van de FED en enorme liquiditeitsinjecties en
stijgende risicoaversie in. Het is zonneklaar dat overheden enorm moeten gaan
lenen en daarmee een staatsschuld gaan opbouwen die in de eurocrisis als te
zorgelijk werd geacht. Het bedrijfsleven zal ook zwaar moeten gaan lenen en dat
bij banken die enorm moeten gaan reserveren voor verliezen op kredieten (=steun
van centrale banken en misschien overheden onvermijdelijk, anders gaan te veel
bedrijven failliet).
Trump beloofde $850 miljard aan steun en Mnuchin zei dat dit
eerder $1200 zou gaan worden en leden van de FED riepen dan $2500 miljard nodig
is (ongeveer in lijn met Nederland dat plannen voor € 10-20 heeft en in ieder
geval geen problemen heeft om tot € 90 miljard te gaan).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten