Er begint consensus te komen dat
brexit buiten Engeland niet zo veel voorstelt voor de economische groei, maar
dat er toch wel wat tegenvallende ontwikkelingen zijn.
In de eerste plaats de politieke
chaos, dan de plotselinge neergang van het animo voor Engels vastgoed (ook wat
aarzeling bij huren van appartementen in de VS in Q2) en voor de beurs vooral
het instorten van de rente en de bijbehorende bankencrisis die dit lijkt te
gaan bewerken. De Italiaanse banken staan in het brandpunt. Renzi wil de banken helpen met ongeoorloofde
middelen volgens de Europese regels om domme beleggers in achtergesteld
Italiaans bankpapier niet zo veel verlies te laten lijden dat een stem op een
populistische partij wordt gegarandeerd.
Het in paniek raken door dalende
rentes veroorzaakt het negatieve thema van monetaire stimulering werkt niet
meer, er moet fiscale hulp komen. Maar dat mag niet vanwege de Teaparty en
Maastricht.
Het pond daalt verder in een te hard
tempo, dat staat de plannen van de Bank of England om eens flink te verruimen
steeds minder toe. Engelsen zien met lede ogen toe hoe hun overgewaardeerd
vastgoed in de brexit gaat bij iedereen. De verarming wordt nu eerlijker in het
VK, precies zoals de boze kiezer het wil. Iedereen wordt daar nu armer, niet
alleen de armen.
Osborne belooft nog dit tegen te
gaan door te beloven de belasting voor het bedrijfsleven te verlagen en voor de
consument te verhogen, maar het wordt moeilijk voor hem in zijn snode plannen
te gaan slagen (als hij al zijn baantje kan behouden).
De onzekerheid in Engeland is
volgens Goldman Sachs nu voldoende groot om met groot vertrouwen een flinke
afzwakking van de groei te voorspellen. Of het daar een recessie wordt is nog
onzeker, maar goed mogelijk.
Investeringen door het buitenland
vallen stil en dat veroorzaakt behalve ook pijn bij vastgoed een moeilijkere
financiering van het enorme tekort op de lopende rekening. Het pond moet daarom
verschrikkelijk omlaag, vooral als de BOE wil verruimen.
Ik las
op diverse plekken dat de brexit op zo’n goed moment kwam, het gaat voldoende
goed met de eurozone en de VS dat een brexit niet het laatste zetje geeft om
daar een recessie te veroorzaken. Ook in het VK was de groei zo degelijk dat
een recessie daar niet eens zeker is. Een en ande is weinig geruststellend, al
was het wel daarvoor bedoeld.
Het is natuurlijk wel een nodeloze
dreun voor de economie, maar veel Britten hebben dat er graag voor over, ook nu
nog (als de recessie echt komt, dan komt er natuurlijk meer ‘buyers remorse ‘
over de stem voor brexit, maar voorlopig zijn er nog behoorlijk wat Engelsen
die spijt hebben van hun stem voor remain, ze vonden zich wel erg laf; dat is
nu nog ongeveer in evenwicht met boze leave stemmers die vinden dat ze in de
steek gelaten worden door hun leiders en wat al te veel verkeerde leave
informatie hebben gekregen). De Britten hebben wel de wereld een en ander geleerd,
een van de opvallendste zaken is wel dat je de mening van experts moet
wantrouwen. Populisten hebben daardoor er een machtig wapen bij: ze kunnen
onzin verkopen en zeggen dat het waar is omdat de experts zeggen dat het onzin
is. Want de experts houden je immers voor het lapje, vertellen toch maar alleen
wat de gevestigde orde ze aan onzin voorkauwt.
Om duistere redenen is er ook nu
weer een samenhang van Engelse problemen met Japanse. De Japanse groei wordt
door brexit harder getroffen dan de handel tussen elkaar doet vermoeden. De yen
wordt nu te sterk en het geloof in Abenomics gaat steeds harder achteruit. De
Bank of Japan moet met iets nieuws komen, maar dat is niet eenvoudig. Er moet
helikoptergeld komen, maar op korte termijn lijkt dat nog volstrekt onmogelijk.
Op zeker moment moet men de stijging van de yen stoppen, maar dat mag niet van
de VS en het herstel van het overschot op de lopende rekening en de zucht naar
zekerheid werken nog niet erg mee.
Meer verontrustend vind ik dat
centrale banken geen plan hebben hoe ze de negatieve reacties op negatieve
rente gaan bestrijden. De ECB zegt dat de negatieve rente een groter succes is
dan ze in hun wildste dromen konden verzinnen, maar de koersen van banken
vertellen anders en Nederlandse pensioentrekkers moeten zwaar boeten voor de
capriolen van de ECB om schuldenaren in de europeriferie te redden.
Overheden hadden ook geen plan na de
kredietcrisis anders dan bezuinigen. De Engelse overheid heeft ook geen plan
bij de brexit anders dan alles uitstellen.
Het bedrijfsleven heeft plannen om
te investeren verruild voor financial engeneering via terugkopen van eigen aandelen
al dan niet gefinancierd met goedkope leningen, terwijl het geld in de
belastingparadijzen staat te verkommeren. Monetair beleid dat inkoop eigen
aandelen aantrekkelijker maakte dan investeren en creatieve vernietiging
tegenhield
En dan maar jaar in jaar uit verwonderd
zijn over tegenvallende economische groei
We zijn een beetje dom zou Maxima
zeggen, aan de slag, animal spirits ontwaak! Meer investeren in onderwijs en
infrastructuur! Weg met die negatieve rente, sla toch cash op!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten