13 oktober 2019

de deal van Trump en Liu in de handelsoorlog: piek in zorgen, maar nieuwe beurszorgen staan klaar zoals Elisabeth Warren


Niet dat er al iets echt officieel op papier is afgesproken behalve de intentie om verder te gaan onderhandelen met als richtlijnen dat China onduidelijk meer sojabonen gaat importeren (maar wel minder dan ze eerst deden zo lijkt het) en dat ze de renminbi behoorlijk stabiel gaan houden als er geen importtariefverhogingen komen en dat men mag gaan praten over intellectueel eigendom. Staatssubsidies mogen niet aangeraakt worden. Amerika stelt in ruil voor deze enorme concessies de importtariefverhogingen voorlopig uit, maar die voor 15 december zijn nog niet definitief weg. Liu straalde bij deze grootmoedigheid van Trump om China ook eens wat te gunnen, Trump kwam dan ook behoorlijk desperaat over om met een minideal te komen. 
De algoritmes reageren zeer enthousiast op al dit soort tweets. Er zijn er nog honderden nodig voor een echte deal gemaakt is. Bij onveranderde reacties van de algoritmes is Dow Jones 100.000 slechts een kwestie van tijd.  Ja, die handelsoorlogen zijn ook zo gemakkelijk te winnen, zo denkt men in China nu.

Komende week zal becommentarieerd worden dat het akkoord van afgelopen vrijdag weinig voorstelt en dat er nog volop geruzied gaat worden over van alles en nog wat en dat een eindakkoord nog ver weg is.

De optimisten zullen (met goede argumenten) zeggen dat dit een veel te negatieve interpretatie is. Er is nu een goede kans dat de handelsoorlog niet verder verergert en dat de onzekerheid hierover gaat afnemen. Het kwartje is bij Trump gevallen dat handelsoorlogen leiden tot steeds grotere druk op economische groei zoals alle economen die geloven in de traditionele economische theorieën over vrijhandel al waarschuwden.  Vanaf nu gaat Trump voor minideals, niet langer de totale vernietiging van de plannen van China van made in China in 2025 en gunt China af en toe ook wat, bittere noodzaak om de economie van de VS niet verder te laten afglijden in het verkiezingsjaar.

Een (in ieder geval voor mij) verrassend positieve analyse kwam van Jeff Miller van A Dash of Insight https://www.dashofinsight.com/weighing-the-week-ahead-a-defining-moment-for-financial-markets/. Op korte termijn zie ik die combinatie van hogere rente, minder aardige FED en hogere aandelenkoersen niet, maar het zou heel goed kunnen dat de zorgen over handelsoorlogen en daarmee de onzekerheid hebben gepiekt.

Deze analyse geeft aan dat de markten de handelsoorlog vanaf nu wel eens heel anders kunnen gaan beoordelen, zoals het positieve kamp stelt. Koersen kunnen dan met zeker 10% omhoog volgens Oldprof Jeff Miller.

Dat zou denk ik inderdaad kunnen, maar de markten hebben ook andere zorgen die wel eens erger kunnen gaan worden. Met stip op één staan de plannen van Elisabeth Warren die snel populairder worden. Volgens de wedkantoren heeft Trump ruim 40% kans om herkozen te worden. Elisabeth Warren heeft volgens de wedkantoren op het ogenblik verreweg de beste kans om de democratische kandidaat te worden. Alles zit mee: ze deugt, ze heeft verreweg de best uitgewerkte plannen, haar charisma probleem vermindert door de energie die ze uitstraalt, Sanders kampt te erg met gezondheidsproblemen en Biden deugt kennelijk niet. Trump zat te prutsen met Syrië en heeft de handelsoorlog met China te creatief vernietigend aangepakt. Washington DC zit door Trump in een permanente chaos. Warren is veel te links voor de meeste Amerikanen vooral wat betreft haar aanpak van gezondheidszorg, maar kwijtschelding van studieschulden (voor 42 miljoen Amerikanen), meer oog voor de klimaatcrisis,  hogere lonen ten koste van meer belasten van het grootkapitaal/ veelverdieners (=Piketty advies) spreken veel kiezers aan.

Een ander probleem met het geloven in een betrekkelijk snel goed einde van de handelsoorlogen is dat het in strijd is met de tijdgeest met bijbehorende populistische trends.
Capital Economics hield twee weken geleden hun jaarlijkse seminar in Amsterdam. Ze hadden slechts één groot thema: deglobalisering. De wereldhandel groeit nu minder snel dan het BNP. Dat is de afgelopen decennia heel anders geweest. Vooral na 2001, als China lid wordt van de WTO, de wereld handelsorganisatie.  Het zorgde voor de opkomst van Azië. Er werd enorm geïnvesteerd in de industrie die heel veel producten via lagere lonen en hoge investeringen (inclusief nogal eens diefstal intellectueel eigendom) goedkoper gingen produceren dan het Westen.

Dat was een belangrijke reden waarom de loongroei in het Westen achterbleef bij de productiviteitsgroei. Dat zorgde en zorgt voor ontevredenheid en dat zorgt weer voor opkomst populisme. Dat roept om politici als Elisabeth Warren en Alexandra Ortega-Cortez. De pendule van de tijdgeest is sinds 1981 (akkoord van Wassenaar o.a.) verschoven van zeer links (winst is vies, winstmaximalisatie niet de belangrijkste doelstelling bedrijfsleven, Den Uijl socialisme, nivellering) naar zeer rechts (markteconomie, onzichtbare hand, steeds lagere belastingen voor bedrijfsleven, VVD grootste partij in Nederland, lagere toptarieven inkomstenbelasting, Trump, extreme inkoop eigen aandelen). De ongelijkheid van vermogen en inkomen is enorm toegenomen sinds 1981. De arbeidsinkomensquote was in 1981 onhoudbaar hoog geworden, in 2019 is deze veel te laag geworden als % van het BNP.

De pendule van de tijdgeest gaat nu weer richting arbeid, employees. Deglobalisering is hiervan een signaal, dat bevestigd moet gaan worden door de rekening van de pensioen- en klimaatcrisis meer bij het bedrijfsleven te leggen in plaats van alleen bij de burger. Bedrijven zullen meer moeten gaan betalen om te zorgen voor een goed pensioen en een houdbare samenleving, meer accent op ‘sustainabiity’, ESG moeten leggen om te overleven.

Deglobalisering ontstaat ook door andere, overigens wel hiermee samenhangende, trends in de maatschappij: de klimaatcrisis zorgt voor meer ter plaatse produceren. De dienstensector wordt steeds groter (vooral zorgsector) en die is minder globaal, exportaandeel lager, dan de industrie (met als grote uitzondering toerisme). Vergrijzing dwingt tot meer robotisering, waardoor het voordeel van lage lonen in ontwikkelingslanden minder wordt.

Dat is bijzonder slecht nieuws op lange termijn voor de aandelenbelegger. Winsten komen onder druk, rente en inflatie worden hoger waardoor de waardering van aandelen (zoals koerswinstverhouding) zal gaan dalen. Op korte termijn moet de FED echter de rente verlagen om de recessie met enige kans buiten de deur te houden en dat kan vanwege deflatiesignalen

Geen opmerkingen:

Een reactie posten