bovenstaand plaatje geeft ongeveer
de problemen van de huidige tijd aan. Na 1990 is de reële loonstijging veel
minder geworden (dat is al lang aan de gang, niet ineens op komen zetten na
2008). De consumptie kon op peil gehouden worden door meer op de pof te gaan
leven. De schulden zijn nu veel te groot geworden. Het trucje van meer schulden
maken werkt niet meer.
Dit plaatje van groei reëel loon loopt
in de pas met het percentage millennials dat getrouwd is/samenwoont
Consumentenkrediet is het cyclische
deel van de schulden van de particulieren. De hypotheekschulden zijn veel
groter. De studieschuld is ook groot aan het worden.
De lage rente heeft het
consumentenkrediet vleugels gegeven. Daardoor is consumptie toch op peil
gebleven. Overigens is een en ander nog niet zo’n ramp als het plaatje
suggereert. De spaarquote is na 2008 gestegen en de schuldenlast is door de
lage rente goed draagbaar. Bij wat meer inflatie daalt de reële waarde van de
schulden, maar de rente wordt dan veel hoger waardoor de schuldenlast dan
ondraagbaar wordt. Centrale banken weten dit en dat betekent dat ze de rente
nauwelijks kunnen verhogen, ook al zien ze inflatiegevaar.
Millennials zijn sinds kort de grootste generatie, groter dan de babyboomers in de VS. .
Millennials zijn een minder homogene groep dan vorige generaties. Veel meer
Hispanics bijvoorbeeld en de blanken zijn veel minder dominant.
Ze zijn niet zo veel anders dan andere generaties, maar toch, de tijdgeest is dat zij minder schuld willen/ moeten
hebben, iets minder religieus zijn, meer tolerant naar minderheden (een logisch
gevolg van de grotere omvang van allerlei minderheden samen). Hun
vergelijkingskader is anders: ze zien geen toename van inkomen, rijkdom, ze
zien geen steeds hogere inflatie, snel stijgende bevolking. Ze zien steeds meer
ouderen, minder kinderen.
Ze hebben niet het litteken van de jaren dertig, maar wel dat van
de kredietcrisis/ great recession. Schuld is vies..
Ook ik vind schuld vies, maar dankzij de lage rente word ik min of meer gedwongen om wel een huis te gaan kopen.
BeantwoordenVerwijderenHet bestandsdeel rente is dusdanig weinig geworden bij de maanlasten van een koopwoning, dat huren eigenlijk weggegooid geld is geworden.
En na 30 jaar heb je dan ook daadwerkelijk een woning in bezit.
Desalnietemin twijfel ik nog steeds heel erg of ik wel een huis moet gaan kopen.
Want ik voel een beetje aan mijn water dat er wat staat te broeien, het is niet voor niets dat die rente zo laag is.
Conjunctureel zitten we in nederland zonder twijfel in de hoogconjunctuur.
Hoogconjunctuur is volgens mij per definitie geen goed moment om te gaan kopen.
En dat merk ik aan alle kanten met 40 geintereseerden voor een woning (omgeving amsterdam) en bijbehorende prijzen.
Maar wat me vooral zorgen baart is dat we met zulke lage inflatie in een hoogconjunctuur zitten met een rente die eigenlijk bijna 0 is.
Dat is voor de economen onbekend terrein.
Het enige wat ik weet is dat er binnen nu en 3 jaar een recessie zou moeten aankomen, want de laatste peak is alweer 8 jaar geleden.
Ik vraag mij af hoe de wereld er voor huizenbezitters er na die recessie uit gaat zien.
Hebben jij daar een voorstelling bij?
VrijheidBlijheid
Schuld is vies vanwege onzekere inkomens bij grote kans op deflatie.
VerwijderenDe lage rente dwingt tot het nemen van veel te grote risico's.
Het voordeel van onroerend goed is het inkomen eruit (de gederfde huren) en beleggingen met inkomsten kun je vasthouden met veel minder pijn bij waardedaling dan beleggingen zonder inkomsten.
De waarde van huizen kan enorm dalen. We zagen dat na 2008 maar vooral ook 1978-1982. Ik kocht mijn huis in 1982 voor minder dan de helft van wat de vorige eigenaar in 1978 betaalde (dat was erger dan de gemiddelde daling van zo'n 25% in Nederland, maar mijn huis was een hoge beta belegging in Amsterdam).
In Nederland hebben we nu een doormodderconjunctuur, beter dan we hadden, maar geen hoogconjunctuur. Dat kan betekenen dat een recessie in Amerika niet hoeft te leiden tot een ernstige recessie in Nederland.
Ik denk aan een recessie in de VS ergens tussen 2018-2020, maar misschien is het later.
Na enige tijd na 2020 zal inflatie terugkeren omdat de lonen omhoog moeten (al was het maar voor de zorgkosten). Dan zal de rente hoger worden en dat zal aanvankelijk niet goed zijn voor de waarde van een huis
Belangrijk is of je huis staat in een gebied dat ontvolkt (dan gaat de waarde in 50 jaar naar bijna 0) of groeit (dan is alles mogelijk, grote daling en stijging; vergelijk Londen waar af en toe er een enorme dreun in de huizenprijzen was, maar per saldo werd een huis alleen maar onbetaalbaarder)